هانى بن عروه مرادى
از پيشگامان شهادت در نهضت حسينى بود كه پيش از مسلم بن عقيل به شهادت رسيد. هانى، از صحابه پيامبر بود و آن حضرت را ديده و با وى مصاحب داشت. بزرگ قبيله «مراد» بود و در كوفه مى زيست. در ركاب امیرالمومنین علیه السلام، نيز در سه جنگ جمل، جنگ صفين و جنگ نهروان شركت داشت.
در حركت انقلابى حجر بن عدى بر ضد زياد بن ابيه، از اركان مهم بشمار مى رفت. پس از آن كه «ابن زياد» به عنوان والى جديد كوفه به اين شهر آمد، مسلم بن عقيل، پس از آن كه هزاران نفر با وى بيعت كرده بودند، خانه هانى را مقر پنهانى خويش قرار داد. چون براى والى روشن شد كه در نهضت مسلم، هانى از زمينه سازان و چهره هاى مؤثر است، او را دستگير، زندانى و شهيد كرد.[۱]
هانى در كوفه، موقعيت ويژه اى داشت. چندين هزار مرد مسلح و سلاح بر دوش، زير فرمان داشت و از بزرگان و اشراف اين شهر محسوب مى شد.[۲] حتى ابن زياد كه والى بصره و كوفه بود، به وى احترام مى گذاشت و در كوفه به عيادت هانى آمد. ولى چون هانى به مسلم بن عقيل پناه داده بود و حاضر نشد او را تسليم ابن زياد كند، مورد غضب قرار گرفت و توهين و شكنجه و سپس شهيد شد.[۳]
هانى را پس از دستگيرى و گفتگوهاى تندى كه با ابن زياد داشت، دست بسته به بازار گوسفندفروشان برده و كشتند. قاتلش «رشيد تركى »، غلام ابن زياد بود. شهادت او روز ترويه (هشتم ذی الحجه سال 60) بود.
درباره وى، عبدالله بن زبير اسدى اشعارى گفته كه مطلع آن چنين است: اذا كنت لاتدرين ما الموت فانظرى الى هانى بالسوق و ابن عقيل.[۴]
هانى، هنگام شهادت، 83 و به قولى 90 سال داشت. روزى به شهادت رسيد كه امام حسين علیه السلام از مكه به طرف كوفه حركت كرد. قبر او در كوفه پشت قبر مسلم بن عقيل مشهور است و زيارتگاه اهل ولاست. در مفاتيح الجنان و كتب زيارت، زيارتنامه اى براى آن شهيد ذكر شده است (سلام الله العظيم و صلواته عليك يا هانى بن عروة...)[۵]
پانویس
منبع
جواد محدثى, فرهنگ عاشورا