آیه 96 مریم
متن آیه
ترجمه
خدای رحمان کسانی را که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند،، محبوب همه گرداند
شأن نزول
محمد بن العباس بعد از چهار واسطه از ابوالجارود او از ضحاک و او از ابن عباس نقل کند که این آیه درباره امام على مرتضى علیه‌السلام نازل گردیده است و نیز بعد از دو واسطه از یعقوب بن جعفر بن سلیمان بن على بن عبدالله بن عباس او از امام صادق علیه‌السلام روایت کند که این آیه درباره على بن ابى‌طالب علیه‌السلام نازل شده و نیز فرمود: مؤمنى نیست که در دل او دوستى و حب على علیه‌السلام نباشد.[۱]
امام صادق علیه‌السلام فرماید: سبب نزول آیه چنین است روزى على مقابل پیامبر نشسته بود. پیامبر فرمود: یا على بگو اللّهمّ اجعل لى فی قلوب المؤمنین ودّا، یعنى خدایا محبت و دوستى مرا در قلوب مؤمنین قرار بده سپس این آیه نازل گردید.[۲]
ابوحمزه ثمالى در تفسیر خود گوید: امام باقر علیه‌السلام به من خبر داد و فرمود: رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم به على علیه‌السلام فرمود: بگو اللّهمّ اجعل لى عندک عهدا واجعل لى فی قلوب المؤمنین ودّا؛ سپس این آیه نازل شد. چنان که جابر بن عبدالله نیز این حدیث را نقل نموده است.[۳]
از عبدالله بن عباس مرفوعا نقل گردیده که گفت: این آیه درباره امیرالمومنین على علیه‌السلام نازل شده است.[۴]
ابوروق از ضحاک و شعبه از حکم او از عکرمة و نیز اعمش از سعید بن جبیر و نیز عبدالله بن عمر و همه راویان مزبور از عبدالله بن عباس نقل نمایند که از وى درباره این آیه سؤال شد. در جواب گفت: این آیه درباره على بن ابى‌طالب علیه‌السلام نازل شده زیرا مسلمانى را نخواهید یافت که در دل او محبت و دوستى على نباشد.[۵]
ابن عباس گوید: این آیه درباره على بن ابى‌طالب علیه‌السلام نازل شده و نیز از زید بن على او از پدران گرامى خود و آنان از على بن ابى‌طالب نقل نمایند که فرمود: مردى مرا ملاقات کرد و گفت: یا اباالحسن من تو را به خاطر خداوند دوست دارم.
على گوید: نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله رفتم و او را از گفتار آن مرد خبر دادم.[۶] براء بن عازب گوید: رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم به على علیه‌السلام فرمود: بگو اللّهمّ اجعل لى فی صدور المؤمنین مودّة سپس این آیه درباره او نازل گردید.
و نیز ابن عباس گوید: پیامبر دست من و دست على بن ابى‌طالب را گرفت و چهار رکعت نماز بجاى آورد سپس دست خود را به طرف آسمان بلند کرد و گفت: خدایا تقاضائى که موسى از تو نمود و گفت: «رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یسِّرْلِی أَمْرِی، وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِی، یفْقَهُوا قَوْلِی، وَاجْعَلْ لِی وَزِیراً مِنْ أَهْلِی، هارُونَ أَخِی اشْدُدْ بِهِ أَزْرِی»[۷] من هم همان تقاضا را از تو دارم و می‌خواهم که على را وزیر من قرار دهى.
ابن عباس گوید: شنیدم که منادى ندا کرد و گفت: یا احمد آنچه خواستى به تو بخشیدیم سپس پیامبر فرمود: یا ابا الحسن دست خود را به طرف آسمان بلند کن و خداى خود را بخوان و من از خداى خود خواهم خواست که درخواست‌هاى تو را برآورد سپس على دست‌هاى خود را به طرف آسمان بلند کرد و گفت: «اللّهمّ اجعل لى عندک عهدا واجعل لى عندک ودّا» سپس این آیه نازل گردید.[۸]
عبدالرحمن بن عوف گوید: وقتى به سوى مدینه مهاجرت کردم از فراق دوستانم در مکه که از زمره آن‌ها شیبة و عتبة پسران ربیعة و نیز امیة بن خلف بودند در خود احساس ناراحتى کردم سپس این آیه نازل شد.[۹]
پانویس
- ↑ البرهان فی تفسیرالقرآن.
- ↑ تفسیر على بن ابراهیم.
- ↑ طبرسى صاحب مجمع البیان.
- ↑ کتاب الخصائص از سید رضى.
- ↑ ابن شهر آشوب و کتاب غریب القرآن از عزیزى سجستانى.
- ↑ کتاب فضائل امیرالمؤمنین از موفق بن احمد از علماى عامه.
- ↑ آیات 25 تا 31 سوره طه، (ترجمه) «خدایا به من شرح صدر عطا کن و کار مرا آسان گردان و عقده را از زبان من بگشاى تا گفتار مرا بفهمند و وزیرى از اهل من قرار بده، هارون برادر مرا و به وسیله او پشت مرا محکم گردان».
- ↑ کتاب المناقب از ابن المغازلى شافعى از علماى عامه.
- ↑ تفسیر جامع البیان.
===
منابع
- قرآن کریم، ترجمه عبدالمحمد آیتی.
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه ، ص 527
$$--$$-- سوره طه$$--$$--
پیوندها
