آل مروان
آل مروان دودمان مروان بن حکم از تیره بنى امیه هستند که از سال ۶۴ تا ۱۳۲ هجری خلافت را به دست گرفته، بر مسلمانان حکومت نمودند. فساد و سخت گیری نسبت به مخالفان از ویژگی‌های بارز حکومت آنان بود. امام سجاد و امام باقر علیهما السلام توسط خلفای بنی‌مروان به شهادت رسیدند.
محتویات
مروان بن حکم
مروان حکم از سران مخالف با اهل بيت علیهم السلام و هوادار سرسخت بنی امیه بود. او داماد عثمان بود و سوءاستفاده‌هاى بسيارى از بيت المال در زمان عثمان داشت.[۱] پس از آن مدتی از طرف معاویه والی مدینه بود.[۲] مطابق با نقل ابن اعثم در کتاب الفتوح، مروان از طرف معاویه مامور شد که جعده دختر اشعث بن قیس را با وعده‌هایی به قتل امام حسن علیه السلام وادارد.[۳] و هنگامی که امام حسن علیه السلام به شهادت رسید، مروان با اینکه در آن زمان حاکم مدینه نبود، گروهی از بنی امیه و پیروانشان را جمع نمود و مانع از دفن آن حضرت در جوار پیامبر شد.[۴]
مروان بن حکم در سال ۶۵ هجری و پس از معاویه دوم به خلافت رسید.[۵] خلافت مروان ۹ یا ۱۰ ماه بیشتر دوام نداشت و در ابتدای ماه رمضان سال ۶۵، در سن ۶۴ سالگی مرگش فرا رسید.[۶] وی پیش از مرگ، پسرش عبدالملک را ولیعهد خود قرار داده بود و پسر دیگرش عبدالعزیز را به عنوان ولیعهد دوم منصوب کرده بود؛ پس از مرگ مروان، عبدالملک به خلافت رسید و مردم شام با وی بیعت کردند.[۷]
خلفا از مروانیان
- مروان بن حکم بن ابی‌العاص بن امیه (۶۴-۶۵[۸])
- عبدالملک بن مروان بن حکم(۶۵-۸۶[۹])
- ولید بن عبدالملک بن مروان (۸۶-۹۶[۱۰])
- سلیمان بن عبدالملک بن مروان (۹۶-۹۹[۱۱])
- عمر بن عبدالعزیز بن مروان (۹۹-۱۰۱) [۱۲]
- یزید بن عبدالملک بن مروان (۱۰۱-۱۰۵[۱۳])
- هشام بن عبدالملک بن مروان (۱۰۵-۱۲۵[۱۴])
- ولید بن یزید بن عبدالملک (خلیفه فاسق) (۱۲۵-۱۲۶[۱۵])
- یزید بن ولید بن عبدالملک (یزید ناقص) (۶ ماه در سال ۱۲۶[۱۶])
- ابراهیم بن ولید بن عبدالملک (۱۲۶-۱۲۷[۱۷])
- مروان بن محمد بن مروان (مروان حمار)(۱۲۷-۱۳۲[۱۸])
آل مروان نزدیک به هفتاد سال حکومت کردند[۱۹] و دوران حکومتشان از سخت‌ترین دوران هاى شیعه بود.
بنى مروان جنایتکارترین افراد را در شهرها به ولایت مى‌گماشتند که حجاج یکى از آنان بود.
لعن آل مروان توسط پیامبر و ائمه علیهم السلام
پدرِ مروان، حکم بن ابی العاص بن امیه به جهت افشای اسرار پیامبر(ص) نزد بزرگان قریش توسط پیامبر از مدینه اخراج، و لعنت شد[۲۰] بنا به نقل بلاذری و برخی دیگر از مورخان اهل سنت، پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه، نه فقط حَکم، بلکه ذریه و نسل او را نیز لعنت کرد، مگر مؤمنان آنان که اندک‌اند.[۲۱] و در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید آمده است: على علیه السلام روزى به او نگريست و فرمود: واى بر تو و واى بر امت محمد از دست تو و دودمانت، آنگاه كه موى دو بناگوشت سفيد شود.[۲۲]
«آل مروان» در زیارت عاشورا نیز همچون آل زیاد و آل ابى سفیان و بنى امیه مورد لعن قرار گرفته‌اند.
پانویس
- ↑ الغدیر ، ج8، ص 260 تا 267.
- ↑ دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۲۴
- ↑ الفتوح،ج۴، ص۳۱۹
- ↑ ابن اثیر، الكامل، ترجمه ابولقاسم حالت و عباس خلیلی، ج10، ص341
- ↑ ابراهیم حسن، ابراهیم، تاریخ سیاسی اسلام، ج 1
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۳۸۹
- ↑ ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۳
- ↑ ابن عبد البر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳،ص۱۳۸۹.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۶۲.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۶۸.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۶۹.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۷۱.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۸۴.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۸۵.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۸۶.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۸۹.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۸۹.
- ↑ سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۹۰.
- ↑ حوادث خلفاى آل مروان را در مروج الذهب، ج 3، ص 91 به بعد، مطالعه کنید.
- ↑ ابن الأثیر الجزری، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۶۸
- ↑ دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار
- ↑ شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج6، ص150
منابع
- ابراهیم حسن، ابراهیم، تاریخ سیاسی اسلام
- ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، قم، چاپ اول، 1404ق.
- ابن اثير، عزالدین علی، الکامل، ترجمه ابو القاسم حالت و عباس خليلى، تهران، مؤسسه مطبوعاتى علمى، ۱۳۷۱ش.
- ابن اعثم کوفی، احمد، كتاب الفتوح، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411/1991.
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
- دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار
