ابوبصیر اسدی

نام او یحیی بن القاسم اسدی است. شخصی مورد وثوق و از مشاهیر اصحاب و یاران امام باقر و امام صادق علیه السلام و راوی روایات آن دو بزرگوار است. وی به جز امام معصوم از ابوحمزه ثمالی و صالح (عمران) بن میثم نیز روایت می کند. صاحب معجم رجال الحدیث می نویسد: «در سلسله اسناد روایات بیش از دوهزار و دویست و هفتاد و پنج مورد با عنوان ابوبصیر قرار گرفته است».

راویان از ابوبصیر در کوفه بسیارند و از آن جمله از ابان بن عثمان احمر، عاصم بن حمید حناط، حسین بن ابی العلاء و عبدالله بن حماد انصاری. او با آن که نابینا بود ولی بصیرتش او را واداشت تا در مقابل فطحیّه موضع بگیرد و پایه های عقیدتی آنان در زمینه امامت را مورد حمله قرار دهد. همین موضع گیری بحق بود که به وجاهت او نزد شیعیان امام کاظم علیه السلام افزود.

از آثار اوست: مناسک حج، یوم و لیلة و تفسیر. از آنجا که ابوبصیر کنیه پنج تن بوده که برخی از آنان مسلّماً ثقه اند، بزرگان ما کتاب های مستقلی تحت عنوان ابابصیر نوشته اند.

مرحوم آیت الله خویی با بیان قرینه گفته است که هر جا ابوبصیر به طور مطلق آورده شود، مراد یحیی بن قاسم ثقه است. حاجی نوری نیز به همین قول معتقد است.

شیخ کشى از شعیب عقرقوفى روایت کرده است که گفت: گفتم به حضرت صادق علیه السلام که بسا شود ما محتاج شویم به سؤال بعض مسایل، از کى سؤال کنیم؟ فرمود: بر تو باد به اسدى، یعنى ابوبصیر. شیخ ما (محدث نوری) در «خاتمه مستدرک» فرموده: مراد به ابوبصیر، ابومحمد یحیى بن قاسم اسدى است به قرینه قائد، یعنى عصاکش او على بن ابى حمزه، که تصریح کرده‌اند علما به آن که او راوى کتاب او است و این ابوبصیر ثقه است چنان که در «رجال شیخ» و «خلاصه» است و عقرقوفى پسر خواهر ابوبصیر مذکور است.

ابوبصیر اسدی در سال ۱۵۰قمری روی در نقاب خاک کشید.

منابع

• ناصر باقری بیدهندی، اصحاب اجماع، فصلنامه علوم حدیث، شماره 9.
• حاج شیخ عباس قمی، منتهی الآمال قسمت دوم، باب نهم: در تاریخ حضرت صادق علیه السلام.