محمدمهدی ربانی املشی

میلاد

آيت‌الله محمدمهدي رباني املشي رانکوهي در 15 شعبان 1353/3 آذر 1313 در قم متولد شد. پدرش عبدالمکارم رباني املشي روحاني مقيم قم، اهل املش گيلان بود و در نهايت زهد و قناعت مي‌زيست.

تحصیل

تحصيلات ابتدايي را در آن شهر مذهبي از محضر پدر و ديگران بهره گرفت و براي ادامه تحصيلات عاليه از محضر اساتيد و مراجع عظام حوزه مقدسه علميه قم مانند حضرت آيت‌الله بروجردي و امام خميني و محقق داماد بهره برد.

ايشان يکي از نخبگان حوزه علميه و از مدرسين بنام آن به شمار مي‌رفت و جزء همرزمان آيت‌ الله هاشمي رفسنجاني و از دوستان صميمي و هم مباحثه او در همه سطوح تحصيلي از مقدمات تا خارج بودند. بعد از مهاجرت آقاي هاشمي به تهران با آيات محمد مؤمن و حسن طاهري خرم آبادي هم‌مباحثه گرديد.

فعالیتهای اجتماعی

رباني املشي از نوجواني به فعاليت هاي اجتماعي و سياسي علاقه مند بود. مبارزه و مجاهدت سياسي او با بروز نهضت اسلامي ملت ايران به رهبري امام خميني به اوج خود رسيد و نتيجه آن تحمل مشقت ها و مرارت هاي حاصل از دستگيري ها، بازداشت ها، بازجويي ها، زندان ها و تبعيدهاي پياپي و مستمر از آغاز نهضت در 1341 تا پيروزي آن در 1357 بود. ايشان به گفته خودشان در آن زمان جزو شاگردان پرانرژي حضرت امام و از طلبه هاي داغ محسوب مي‌شد و آماده بود تا هر مأموريتي را که بر عهده اش نهند به خوبي انجام دهد.

در زمان رژيم پهلوي جمعآً هفت بار به زندان افتاد و دو بار تبعيد شد و هر بار سه سال در شهرهاي شوشتر و فردوس و شهر بابک بود و در جيرفت همراه آيت‌الله خامنه اي و آيت‌الله مکارم شيرازي در تبعيد بسر برد. در 25 آبان 1357 دوباره سکونتگاه اجباري خود را ترک و چند روز بعد رژيم ناچار ايشان را از محکوميت اقامت اجباري تبرئه کرد؛ وي پس از آن با اشتياق فراوان براي به ثمر رسيدن انقلاب اسلامي فعاليت کرد.

به دنبال پيروزي انقلاب، مسئوليت هاي سنگيني را با جان و دل به دوش کشيد. در بدو پيروزي انقلاب به فرمان حضرت امام مأموريت يافت تا در رأس هيئتي از فضلاي حوزه علميه به استانهاي گيلان و مازندران سفر کند و از نزديک مشکلات و مسائل مردم آن سامان را بررسي و در رفع نواقص و کمبودها بکوشد. در مجلس خبرگان قانون اساسي نماينده مردم گيلان بود. در 23 خرداد 1359 با حکم امام خميني به عنوان عضو ستاد انقلاب فرهنگي منصوب شد. پس از شهادت آيت‌الله بهشتي به فرمان امام خميني به سمت دادستان کل کشور منصوب گرديد و در شوراي عالي قضايي عضويت يافت. ايشان پيش از اين مدتها رئيس شعبه اول دادگاه عالي انقلاب بود. رهبر کبير انقلاب در 28 دي 1361 آيت‌الله رباني املشي را به سمت يکي از فقهاي شوراي نگهبان منصوب کردند. ايشان که عضو مؤسس جامعه مدرسين حوزه علميه قم بود هميشه براي موفقيت و سربلندي جامعه مدرسين کوشا بود.

در اولين دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبري از سوي مردم خراسان و در دومين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي از سوي مردم تهران انتخاب شد که از طرف نمايندگان هر دو مجلس به سمت نایب رئيس دوم انتخاب شد. همچنين عضو فعال حزب جمهوري اسلامي بود و در شوراي مرکزي، شوراي داوري و شوراي فقهاي اين حزب عضويت داشت.

وفات

منافقين صبح روز دهم شهريور 1360 به منزل ايشان هجوم بردند اما تلاش منافقان نافرجام ماند. سرانجام پس از عمري تلاش، مجاهدت، مبارزه و کوشش براي پيروزي و سربلندي اسلام و حکومت اسلامي در 17 تير 1364 در اثر بيماري سرطان به لقاءالله پيوست. ايشان انساني وارسته، متقي و مخلص و خدمتگزاري راستين و صادق بود. پست، مقام و مال و منال براي وي ارزشي نداشت.

منابع

• سهيلا عين اله زاده، آيت‌الله محمدمهدي رباني املشي موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تاریخ بازیابی: 9 آذرماه 1392.
• قرباني، محمدعلي (صدرالدين). پيشينه تاريخي‌ ـ فرهنگي لاهيجان و بزرگان آن. تهران: نشر سايه، 1375.
• مسعودي خميني، علي اکبر. خاطرات آيت الله مسعودي خميني. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامي، 1381.
• [تدوين مرکز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات]، شرح مبارزات حضرت آيت الله محمدمهدي رباني املشي (ياران امام به روايت اسناد ساواک؛ ج21). تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسي اسناد تاريخي، 1380.