علی احمدی میانجی: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(←آرشیو عکس و تصویر) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | آیت الله علی احمدی میانجی (۱۳۰۵-۱۳۷۹ ش)، فقیه اصولی و استاد اخلاق حوزه علمیه قم است. از اساتید او می توان آیت‌الله [[بروجردی، حسین|بروجردی]] و [[علامه طباطبایی|علّامه طباطبایی]] را نام برد. [[مکاتیب الرسول (کتاب)|مکاتیب الرسول]]، [[مكاتيب الأئمة علیهم‌السلام (کتاب)|مکاتیب الائمه]]، [[مواقف الشیعه (کتاب)|مواقف الشیعه]] و مالکیت خصوصی در اسلام از آثار مشهور او در بین اهل علم هستند. | + | '''آیت الله علی احمدی میانجی''' (۱۳۰۵-۱۳۷۹ ش)، فقیه اصولی و استاد اخلاق حوزه علمیه قم است. از اساتید او می توان آیت‌الله [[بروجردی، حسین|بروجردی]] و [[علامه طباطبایی|علّامه طباطبایی]] را نام برد. [[مکاتیب الرسول (کتاب)|مکاتیب الرسول]]، [[مكاتيب الأئمة علیهم‌السلام (کتاب)|مکاتیب الائمه]]، [[مواقف الشیعه (کتاب)|مواقف الشیعه]] و مالکیت خصوصی در اسلام از آثار مشهور او در بین اهل علم هستند. |
{{شناسنامه عالم | {{شناسنامه عالم | ||
||نام کامل = علی احمدی میانجی | ||نام کامل = علی احمدی میانجی | ||
| سطر ۱۲: | سطر ۱۲: | ||
}} | }} | ||
| − | ==خاندان== | + | ==ولادت و خاندان== |
| − | + | آيت الله على احمدى ميانجى، چهارم [[محرم]] الحرام 1345 ه.ق (1306 ش) در روستاى «پورسخلو» از توابع شهرستان میانه (آذربایجان شرقی) ديده به جهان گشود. پدرش حجةالاسلام ملا حسينعلى احمدى (1351 ش)، در حوزه علميه [[تبریز|تبريز]] از محضر اساتيدى مانند آيت الله آقا ميرزا خليل مجتهد تا سطح [[شرح لمعه]] فيض برد. او مسئوليت رهبرى و هدايت مردم را بر دوش گرفت و در مدت كوتاهى توانست به امور تبليغى، فرهنگى و مذهبى توسعه و كارايى بيشتر بدهد. آيت الله احمدى ميانجى، در بیان فعاليت هاى اجتماعى پدرش مى گوید: «... در ايام ماه [[رمضان]] و [[ماه محرم|محرم]] منبر مى رفت و در طول سال به كارهاى شرعى مردم، تبليغ [[احكام]]، رفع منازعات و اصلاح بين الناس مى پرداخت...». | |
| − | + | ==تحصیل و استادان== | |
| − | + | على احمدى میانجی، کتاب های فارسی متداول در آن روزگار، همچون [[گلستان سعدی (کتاب)|گلستان]]، [[نصاب الصبیان (کتاب)|نصاب الصبیان]] و منشآت امیر نظام را نزد پدرش آموخت و در ۱۲ یا ۱۳ سالگی به عزم تحصیل علوم حوزوی به «میانه» رفت. [[ادبیات عرب|ادبیات عرب]]، حاشیه ملا عبدالله، [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم الاصول]]، [[قوانین الاصول (کتاب)|قوانین]] و [[شرح لمعه|شرح لمعه]] را نزد مرحوم آیت الله شیخ ابو محمد حجّتی فرا گرفت. بخشی از شرح لمعه را نیز نزد حاج شیخ لطفعلی زنوزی و شیخ مهدی جدیدی آموخت. سپس به [[تبریز]] رفت و در مدرسه حسن پادشاه و مدرسه حاج علی‌اصغر تبریز از محضر چندی از عالمان آن دیار، از جمله [[علامه طباطبايی|علامه طباطبایی]] بهره برد. اقامت وی در تبریز چهار ماه طول کشید. پس از آن، با مهاجرت علامه طباطبایی به [[قم|قم]]، وی نیز عزم قم کرد. | |
| − | + | علاوه بر عالمان مذکور، برخی از اساتید احمدى میانجی در [[حوزه علميه قم|حوزه علمیه قم]] عبارتند از: | |
| − | + | *[[میرزا رضی زنوزی|آيت الله میرزا رضی زنوزى]] | |
| − | + | *[[آیت الله بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] | |
| − | + | *[[سید محمد حجت کوه کمره ای|آیت‌الله حجّت کوه‌کمره‌ای]] | |
| − | + | *[[علامه طباطبايى|علامه طباطبایی]] | |
| − | + | *[[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله مرعشی نجفی]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | *علامه طباطبایی | ||
| − | *آیت‌الله مرعشی نجفی | ||
*آیت‌الله کافی‌الملک | *آیت‌الله کافی‌الملک | ||
| − | *آیت‌الله گلپایگانی | + | *[[سید محمدرضا موسوی گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] |
*آیت‌الله زنجانی | *آیت‌الله زنجانی | ||
| − | *آیت‌الله محقق داماد | + | *[[سید محمد محقق داماد|آیت‌الله محقق داماد]] |
| − | *آیت‌الله | + | *[[میرزا هاشم آملی|آیت‌الله میرزا هاشم آملی]] |
*آیت‌الله حسین قاضی | *آیت‌الله حسین قاضی | ||
==تشكيل محفل تفسيرى== | ==تشكيل محفل تفسيرى== | ||
| − | + | آیت الله احمدى میانجی در كنار تحصيل، با همكارى و همفكرى تنى چند از دوستان فاضل خود، همچون آيات: [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی|سيد عبدالكريم موسوى اردبيلى]]، [[سید مهدی روحانی|سيد مهدى روحانى]] و سيد ابوالفضل ميرمحمدى، اقدام به برگزارى بحث [[تفسیر قرآن|تفسير]] هفتگى كردند. اين محفل علمى، به طور مرتب در هر هفته برگزار مى شد. اعضاى جلسه هر كدام به تفاسير مختلف مراجعه مى كردند و پيرامون [[آیه|آيات]] مباحث مفيدى را مطرح مى نمودند كه اغلب دقيق و پربار بود. چنان كه اين اواخر آيت الله احمدى تأسف مى خورد كه چرا مذاكرات اين جلسات از اول يادداشت و ضبط نشد و مى فرمود: به خصوص آقاى سيد مهدى روحانى، پيرامون هر آيه اى از [[قرآن]]، يك برداشت و حرف جديدى داشت. از آيت الله احمدى، يادداشت هايى از اين جلسات به جاى مانده است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==تدریس فقه و اخلاق== | ==تدریس فقه و اخلاق== | ||
| − | + | آیت الله میانجی از همان دوران طلبگى ضمن تحصيل، به تدريس نيز اهتمام داشت و درس هاى پيشين را به طلاب و فضلاى پايين تر از خود مى آموخت. آيت اللّه احمدى در حوزه علميه قم جزو اساتيد شناخته شده در سطوح عالى به شمار مى رفت. به [[فقه]] و بخصوص به كتاب ارزشمند «[[مکاسب (کتاب)|مكاسب]]» [[شيخ انصارى]]، عنايت و علاقه خاصى داشت و هر سال آن را براى عده اى تدريس مى نمود. او در امر آموزش طلاب، با شهيد [[آیت الله علی قدوسی|آيت الله قدوسى]] در مدرسه حقانى همكارى داشت و از اساتيد سرشناس اين مركز علمى و انقلابى محسوب مى شد. | |
| − | + | همچنین، درس [[اخلاق]] ايشان نيز در سطح حوزه علاقمندان زيادى داشت. لذا از مدارس مختلف، مانند مدرسه شهيدين، مدرسه معصوميه و مدرسه كرمانى ها، دعوت مى شد و براى طلاب و فضلا در سطح هاى گوناگون درس اخلاق، كه با جذابيت ويژه اى توأم بود، ارائه مى داد. او كه يك عمر فقه را با اخلاق به هم آميخته بود، تبلور عينى يك «فقيه اخلاقى» بود. | |
==فعاليت هاى فرهنگى و اجتماعی== | ==فعاليت هاى فرهنگى و اجتماعی== | ||
| − | عمده خدمات فرهنگى-اجتماعى | + | عمده خدمات فرهنگى-اجتماعى آيت الله احمدى ميانجى در دو شهر ميانه و [[قم]] بوده است: |
'''<I>الف) ميانه:</I>''' | '''<I>الف) ميانه:</I>''' | ||
| − | در اواسط دهه سى كه نهضت «مدارس ملى» با ابتكار شخصیت هاى روحانى مانند آيت الله شهيد دكتر بهشتى و امام موسى صدر در شهر قم آغاز شد، آن دو بزرگوار در اين شهر اقدام به تأسيس مدارسى به نام هاى «مدرسه ملى صدر» و «دين و دانش» كردند. در شهر ميانه نيز آيت الله احمدى، با پيروى از اين دو شهيد، اوايل دهه چهل، با همكارى چند تن از افراد نيكوكار «مدرسه رضوى» را راه‌اندازى كرد. اين مركز آموزشى، در تربيت دينى و مذهبى كودكان و نوجوانان ميانه بسيار مؤثر بود. | + | در اواسط دهه سى كه نهضت «مدارس ملى» با ابتكار شخصیت هاى روحانى مانند آيت الله [[شهید بهشتی|شهيد دكتر بهشتى]] و [[امام موسی صدر|امام موسى صدر]] در شهر قم آغاز شد، آن دو بزرگوار در اين شهر اقدام به تأسيس مدارسى به نام هاى «مدرسه ملى صدر» و «دين و دانش» كردند. در شهر ميانه نيز آيت الله احمدى، با پيروى از اين دو شهيد، اوايل دهه چهل، با همكارى چند تن از افراد نيكوكار «مدرسه رضوى» را راه‌اندازى كرد. اين مركز آموزشى، در تربيت دينى و مذهبى كودكان و نوجوانان ميانه بسيار مؤثر بود. |
| − | در سال 1348 آيت الله احمدى در يك اقدام ديگر، مركز فرهنگى-مذهبى مهمى را تحت عنوان «انجمن دين و دانش» بنا نهاد كه در آن مقطع در رشد و تعالى فكرى، عقيدتى و اخلاقى جوانانِ دبيرستانى و دانشگاهى نقش اساسى و تاريخى داشت به طورى كه اغلب تربيت يافتگان اين مركز، به نيروهاى بالقوه انقلاب اسلامى تبديل شدند | + | در سال 1348 آيت الله احمدى در يك اقدام ديگر، مركز فرهنگى-مذهبى مهمى را تحت عنوان «انجمن دين و دانش» بنا نهاد كه در آن مقطع در رشد و تعالى فكرى، عقيدتى و اخلاقى جوانانِ دبيرستانى و دانشگاهى نقش اساسى و تاريخى داشت به طورى كه اغلب تربيت يافتگان اين مركز، به نيروهاى بالقوه انقلاب اسلامى تبديل شدند و از جان خود براى پيشبرد نهضت اسلامى مايه گذاشتند. |
مؤسسه قاليبافى و صندوق قرض الحسنه مهديه، دو خدمت ديگرى بود كه تقريباً همزمان با تأسيس انجمن دين و دانش، به همت آيت الله احمدى و با هميارى تنى چند از معتمدين ميانه انجام پذيرفت. مؤسسه قاليبافى اگر چه بعد از چند سالى به علت مشكلات و موانعى به تعطيلى گراييد، اما صندوق قرض الحسنه هنوز هم فعال است و بيش از 30 سال است كه بخشى از نيازهاى قشر محروم را آبرومندانه تأمين مى كند. | مؤسسه قاليبافى و صندوق قرض الحسنه مهديه، دو خدمت ديگرى بود كه تقريباً همزمان با تأسيس انجمن دين و دانش، به همت آيت الله احمدى و با هميارى تنى چند از معتمدين ميانه انجام پذيرفت. مؤسسه قاليبافى اگر چه بعد از چند سالى به علت مشكلات و موانعى به تعطيلى گراييد، اما صندوق قرض الحسنه هنوز هم فعال است و بيش از 30 سال است كه بخشى از نيازهاى قشر محروم را آبرومندانه تأمين مى كند. | ||
| سطر ۹۲: | سطر ۵۸: | ||
'''<I>ب) قم:</I>''' | '''<I>ب) قم:</I>''' | ||
| − | صندوق ذخيره علوى، مؤسسه خيريه الزهراء سلام الله علیها و جامعه ناصحين | + | صندوق ذخيره علوى، مؤسسه خيريه الزهراء سلام الله علیها و جامعه ناصحين قم از جمله مراكز مهم و مؤثر در [[قم]] بشمار مى آيند كه آيت الله احمدى جزء مؤسسين پرتلاش آن بود. اهميت هر كدام در جهت رفع مشكل مادى و معنوى مردم و احياى [[امر به معروف و نهى از منكر]] در سطح شهرستان قم بر كسى پوشيده نيست. اشتياق آيت الله احمدى براى خدمت به مردم، بدان حد بود كه محل اقامه [[نماز جماعت]] ايشان (مسجد عبداللهى واقع در سه راه بازار قم)، به عنوان محلى جهت رفع نياز نيازمندان شناخته شده بود و در طول سال ها امامت ايشان در آن مسجد، گره از مشكل صدها انسان آبرومند و حاجتمند گشوده مى شد. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | == | + | ==آثار و تألیفات== |
| − | اين | + | #[[مکاتیب الرسول (کتاب)|مکاتیب الرسول]] در چهار جلد: اين كتاب نفيس در پانزده فصل مهم، تنظيم و تدوين يافته است كه در آن موضوعاتى از قبيل نامه هاى [[پیامبر اسلام|پيامبر اکرم]] صلی الله علیه وآله، نوشته هاى پيامبر در نزد [[ائمه اطهار|امامان معصوم]] علیهم السلام، مكتوبات آن حضرت در موضوعات متفرقه، ويژگى هاى آن‌ها از حيث فصاحت و [[بلاغت]] و ساير موضوعات تحقيقى و علمى مفيد كه به مناسبت هايى در لابه لاى فصول مطرح شده است. |
| + | #مكاتيب الائمه: آيت‌الله ميانجى پس از آنكه كتاب ارزشمند «مكاتيب الرسول» را منتشر كرد، مكاتيب الائمه(ع) را هم تدوين كرد و به جمع آورى نامه هاى [[ائمه اطهار|ائمه معصومين]] علیهم السلام پرداخت. مؤلف تلاش كرده آنچه نامه از ائمه در منابع مختلف تاريخى و حديثى وجود داشته جمع آورى كند و منابع را در پاورقى به تفصيل بياورد. | ||
| + | #مواقف الشيعه در سه جلد: اين كتاب، شامل نزديك به يك هزار مناظره و احتجاج از [[صحابی|صحابه]] پيامبر صلی الله علیه و آله، اصحاب امامان معصوم علیهم السلام، راويان، محدثان، عالمان و شخصيت هاى بزرگ شيعه در طول تاريخ مى باشد و از منابع معتبر [[شيعه]] و اهل سنت جمع آورى شده و در سه مجلد، تدوين يافته است. | ||
| + | #التبرك: در سال هاى پيش از انقلاب با توجه به شبهاتى كه ايادى [[وهابیت|وهابيت]] در جامعه اسلامى و اذهان مسلمانان ايجاد مى كردند و هر روز دامنه آن در سطح عميقى گسترش مى يافت، آيت الله احمدى با درك ضرورت موضوع به نگارش اين اثر مفيد پرداخت و بدين ترتيب به مقابله با اين تهاجم فرهنگى برخاست. او دراين اثر گرانسنگ، اولاً در مقدمه كتاب، بيشتر اختلاف موجود در ميان فرق اسلامى را غيرواقعى و نتيجه سوءتفاهم ها و دسيسه هاى دشمنان قلمداد مى كند. سپس در فصل اول، موضوع تبرك را در موارد متعدد، از ديدگاه [[احاديث]] پيامبر و تاريخ و سيره صحابه مورد بررسى و موشكافى قرار مى دهد. استناد او به روايات و شواهد تاريخى به صورتى است كه هيچ يك از فرق اسلامى قادر بر انكار و ايجاد شبهه در آن نيستند. | ||
| + | #الاسير فى الاسلام: مؤلف در اين كتاب ارزشمند نخست در مقدمه، ضمن ارائه مباحثى از قبيل مفهوم قيام، [[جهاد]] و دفاع، آداب و [[احكام]] جنگ، توصيه هاى [[امام على]] علیه السلام در جنگ، حقوق حيوانات در [[اسلام]] و چگونگى رفتار با اسيران در جنگ هاى مختلف، به چگونگى رفتار [[ایران|ايران]] با اسيران عراقى در مقايسه با كشورهاى ديگر مى پردازد، سپس مباحث اصلى كتاب را با موضوعاتى همچون: بحث لغوى جنگ، انگيزه هاى جنگ، جنگ در [[تورات]] و [[انجيل]]، وجود دعوت به اسلام، رفتار امام على علیه السلام با اسيران، اسير در عصر جاهليت و اسير در اسلام مطرح مى سازد. آن گاه موضوع اخير را در دو مقامِ «گرفتن اسير از طوائف مختلف كفار» و «احكام اسيران بُغاة» دنبال مى كند و در نهايت، كتاب با مباحثى درباره «حقوق اسير» به پايان مى رسد. آيت الله احمدى در هر بخش اين كتاب، موضوعات مربوطه را، با آيات، روايات و شواهد تاريخى از سيره امامان معصوم علیهم السلام به هم آميخته و اضافه بر آن، از منابع اهل سنت نيز بيشترين بهره را برده است. | ||
| + | #السجود على الارض: در اين اثر نفيس كه شامل بحث هاى قرآنى، حديثى، فقهى، اصولى و تاريخى پيرامون موضوع «سجده» مى باشد، مؤلف، قدرت اجتهادى و فقاهتى خويش را به روشنى به اثبات مى رساند. وى در اين كتاب ابتدا، سير تاريخى [[سجده]] را به چهار دوره متفاوت تقسيم مى كند. سپس هر كدام آن‌ها را همراه با اقوال، آرا و اجتهادات صحابه، تابعين و ...، مورد بحث و بررسى قرار مى دهد و در بخش آخر، بحث مبسوطى را درباره فضيلت سجده بر [[تربت امام حسین علیه السلام|تربت امام حسين]] علیه السلام با استناد به احاديث مطرح مى نمايد. | ||
| + | #مالكيت خصوصى: در اوايل انقلاب، از سوى برخى گروهك ها شبهاتى در جامعه ترويج و القا مى شد مبنى بر اين كه: در [[اسلام]] مالكيت خصوصى وجود ندارد و اگر هم باشد، بسيار محدود است؛ يا در اسلام سرمايه و ثروت جايگاهى ندارد و اجاره يك نوع استثمار و بهره كشى از ضعيفان است و... آيت الله احمدى جهت پاسخ به اين شبهات، سلسله مباحثى را پيراموى مالكيت خصوصى در [[رمضان|ماه رمضان]] سال 1359، در انجمن دين و دانش ميانه آغاز مى كند و با استفاده از آيات و روايات در صدد رفع شبهه برمى آيد و نظر اسلام را در اين خصوص روشن مى سازد. يادداشت هاى اين مباحث، با تصحيح و اضافاتى به صورت كتاب مذكور، در پاييز سال 1361 از سوى مؤسسه نشر اسلامى به چاپ رسيد. | ||
| + | #احاديث اهل البيت عن طرق اهل السنة: اين كتاب ارزشمند اثر مشترك آيت الله احمدى و مرحوم آيت الله [[سید مهدی روحانی|سيد مهدى روحانى]] است. همان طورى كه از نام آن پيداست، در اين مجموعه، [[احاديث]] و روايات [[اهل البیت|اهل بيت]] علیهم السلام در موضوعات مختلف كه از طريق [[اهل سنت]] نقل شده و در كتاب هاى روايى و تاريخى معتبر آنان موجود است، گردآورى شده است و در نوع خود يك تحقيق بديع و ابتكارى بشمار مى آيد. اين مجموعه نفيس در ابواب و موضوعات گوناگون مانند: [[تفسیر قرآن|تفسير]]، عقايد، فضايل، تاريخ اهل بيت علیهم السلام و تاريخ صحابه پيامبر و... به بحث پرداخته است و البته غالب مباحث آن در موضوعات فقهى و [[احكام]] عملى است. تعداد كتاب ها و منابعى كه اين احاديث و روايات از آن‌ها جمع آورى شده، نزديك به دويست عنوان و اثر معتبر مى باشد. جلد اول اين اثر، بيست جلدى در سال 1379 ش، زيور طبع پوشيد و به موضوع طهارت و جنائز مى پردازد. مجلدات بعدى را نيز مؤسسه نشر اسلامى به تدريج چاپ و منتشر خواهد كرد. | ||
| + | #لزوم وزارت اطلاعات در حكومت اسلامى: در اين كتاب، مؤلف فرزانه نخست با استناد به ادله عقلى و نقلى به ضرورت وجود تشكيلات اطلاعاتى در حكومت اسلامى مى پردازد و بحث مبسوطى در اين زمينه ارائه مى دهد. سپس مباحث متنوعى را نيز در موضوعات مختلف؛ از جمله: معناى نصيحت، بحث عريف و نقيب، معناى تجسس و [[سوء ظن|سوء‌ظن]] و موارد جواز اين دو و وجوب [[حسن ظن]] را از ديدگاه [[قرآن]] و [[احاديث]] مطرح مى سازد. | ||
| + | #حاشيه و تعليقه بر كتاب «[[معادن الحكمة في مكاتيب الائمة(عليهم‌السلام) (کتاب)|معادن الحكمه]]» مرحوم [[فيض كاشانى]]. | ||
| + | #حاشيه و تعليقه بر كتاب «[[شیعه در اسلام (کتاب)|شیعه در اسلام]]» مرحوم [[علامه طباطبايى]]. | ||
| − | + | ==وفات== | |
| − | + | مرحوم آيت‌الله احمدی ميانجى پس از 73 سال زندگى توأم با تلاش، تحقيق و پژوهش، بامداد روز دوشنبه، 21 شهريور 1379 شمسی چشم از جهان فروبست. پیکر ایشان از مسجد امامِ قم به [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه]] سلام الله علیها [[تشییع جنازه|تشییع]] شد و با تجليل فراوان، در جوار كريمه اهل بيت علیهم السلام جنب مرقد [[علامه طباطبايى]] و شهيد [[مرتضی مطهری|مرتضى مطهرى]] به خاك سپرده شد. | |
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | عبدالرحيم اباذرى، ستارگان | + | * عبدالرحيم اباذرى، [[ستارگان حرم (کتاب)|ستارگان حرم]]، جلد 11. |
==آرشیو عکس و تصویر== | ==آرشیو عکس و تصویر== | ||
نسخهٔ ۴ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۴
آیت الله علی احمدی میانجی (۱۳۰۵-۱۳۷۹ ش)، فقیه اصولی و استاد اخلاق حوزه علمیه قم است. از اساتید او می توان آیت‌الله بروجردی و علّامه طباطبایی را نام برد. مکاتیب الرسول، مکاتیب الائمه، مواقف الشیعه و مالکیت خصوصی در اسلام از آثار مشهور او در بین اهل علم هستند.
| |
| نام کامل | علی احمدی میانجی |
| زادروز | 1306 شمسی |
| زادگاه | پورسخلو، آذربایجان شرقی |
| وفات | 1379 شمسی |
| مدفن | حرم حضرت معصومه سلام الله علیها - قم |
|
| |
| اساتید |
آيت الله ابومحمد حجتى، آيت الله رضى زنوزى و علامه طباطبایی |
|
| |
| آثار |
مکاتیب الائمه، مكاتيب الرسول، مواقف الشيعه، التبرك، الاسير فى الاسلام و السجود على الارض |
محتویات
ولادت و خاندان
آيت الله على احمدى ميانجى، چهارم محرم الحرام 1345 ه.ق (1306 ش) در روستاى «پورسخلو» از توابع شهرستان میانه (آذربایجان شرقی) ديده به جهان گشود. پدرش حجةالاسلام ملا حسينعلى احمدى (1351 ش)، در حوزه علميه تبريز از محضر اساتيدى مانند آيت الله آقا ميرزا خليل مجتهد تا سطح شرح لمعه فيض برد. او مسئوليت رهبرى و هدايت مردم را بر دوش گرفت و در مدت كوتاهى توانست به امور تبليغى، فرهنگى و مذهبى توسعه و كارايى بيشتر بدهد. آيت الله احمدى ميانجى، در بیان فعاليت هاى اجتماعى پدرش مى گوید: «... در ايام ماه رمضان و محرم منبر مى رفت و در طول سال به كارهاى شرعى مردم، تبليغ احكام، رفع منازعات و اصلاح بين الناس مى پرداخت...».
تحصیل و استادان
على احمدى میانجی، کتاب های فارسی متداول در آن روزگار، همچون گلستان، نصاب الصبیان و منشآت امیر نظام را نزد پدرش آموخت و در ۱۲ یا ۱۳ سالگی به عزم تحصیل علوم حوزوی به «میانه» رفت. ادبیات عرب، حاشیه ملا عبدالله، معالم الاصول، قوانین و شرح لمعه را نزد مرحوم آیت الله شیخ ابو محمد حجّتی فرا گرفت. بخشی از شرح لمعه را نیز نزد حاج شیخ لطفعلی زنوزی و شیخ مهدی جدیدی آموخت. سپس به تبریز رفت و در مدرسه حسن پادشاه و مدرسه حاج علی‌اصغر تبریز از محضر چندی از عالمان آن دیار، از جمله علامه طباطبایی بهره برد. اقامت وی در تبریز چهار ماه طول کشید. پس از آن، با مهاجرت علامه طباطبایی به قم، وی نیز عزم قم کرد.
علاوه بر عالمان مذکور، برخی از اساتید احمدى میانجی در حوزه علمیه قم عبارتند از:
- آيت الله میرزا رضی زنوزى
- آیت‌الله بروجردی
- آیت‌الله حجّت کوه‌کمره‌ای
- علامه طباطبایی
- آیت‌الله مرعشی نجفی
- آیت‌الله کافی‌الملک
- آیت‌الله گلپایگانی
- آیت‌الله زنجانی
- آیت‌الله محقق داماد
- آیت‌الله میرزا هاشم آملی
- آیت‌الله حسین قاضی
تشكيل محفل تفسيرى
آیت الله احمدى میانجی در كنار تحصيل، با همكارى و همفكرى تنى چند از دوستان فاضل خود، همچون آيات: سيد عبدالكريم موسوى اردبيلى، سيد مهدى روحانى و سيد ابوالفضل ميرمحمدى، اقدام به برگزارى بحث تفسير هفتگى كردند. اين محفل علمى، به طور مرتب در هر هفته برگزار مى شد. اعضاى جلسه هر كدام به تفاسير مختلف مراجعه مى كردند و پيرامون آيات مباحث مفيدى را مطرح مى نمودند كه اغلب دقيق و پربار بود. چنان كه اين اواخر آيت الله احمدى تأسف مى خورد كه چرا مذاكرات اين جلسات از اول يادداشت و ضبط نشد و مى فرمود: به خصوص آقاى سيد مهدى روحانى، پيرامون هر آيه اى از قرآن، يك برداشت و حرف جديدى داشت. از آيت الله احمدى، يادداشت هايى از اين جلسات به جاى مانده است.
تدریس فقه و اخلاق
آیت الله میانجی از همان دوران طلبگى ضمن تحصيل، به تدريس نيز اهتمام داشت و درس هاى پيشين را به طلاب و فضلاى پايين تر از خود مى آموخت. آيت اللّه احمدى در حوزه علميه قم جزو اساتيد شناخته شده در سطوح عالى به شمار مى رفت. به فقه و بخصوص به كتاب ارزشمند «مكاسب» شيخ انصارى، عنايت و علاقه خاصى داشت و هر سال آن را براى عده اى تدريس مى نمود. او در امر آموزش طلاب، با شهيد آيت الله قدوسى در مدرسه حقانى همكارى داشت و از اساتيد سرشناس اين مركز علمى و انقلابى محسوب مى شد.
همچنین، درس اخلاق ايشان نيز در سطح حوزه علاقمندان زيادى داشت. لذا از مدارس مختلف، مانند مدرسه شهيدين، مدرسه معصوميه و مدرسه كرمانى ها، دعوت مى شد و براى طلاب و فضلا در سطح هاى گوناگون درس اخلاق، كه با جذابيت ويژه اى توأم بود، ارائه مى داد. او كه يك عمر فقه را با اخلاق به هم آميخته بود، تبلور عينى يك «فقيه اخلاقى» بود.
فعاليت هاى فرهنگى و اجتماعی
عمده خدمات فرهنگى-اجتماعى آيت الله احمدى ميانجى در دو شهر ميانه و قم بوده است:
الف) ميانه:
در اواسط دهه سى كه نهضت «مدارس ملى» با ابتكار شخصیت هاى روحانى مانند آيت الله شهيد دكتر بهشتى و امام موسى صدر در شهر قم آغاز شد، آن دو بزرگوار در اين شهر اقدام به تأسيس مدارسى به نام هاى «مدرسه ملى صدر» و «دين و دانش» كردند. در شهر ميانه نيز آيت الله احمدى، با پيروى از اين دو شهيد، اوايل دهه چهل، با همكارى چند تن از افراد نيكوكار «مدرسه رضوى» را راه‌اندازى كرد. اين مركز آموزشى، در تربيت دينى و مذهبى كودكان و نوجوانان ميانه بسيار مؤثر بود.
در سال 1348 آيت الله احمدى در يك اقدام ديگر، مركز فرهنگى-مذهبى مهمى را تحت عنوان «انجمن دين و دانش» بنا نهاد كه در آن مقطع در رشد و تعالى فكرى، عقيدتى و اخلاقى جوانانِ دبيرستانى و دانشگاهى نقش اساسى و تاريخى داشت به طورى كه اغلب تربيت يافتگان اين مركز، به نيروهاى بالقوه انقلاب اسلامى تبديل شدند و از جان خود براى پيشبرد نهضت اسلامى مايه گذاشتند.
مؤسسه قاليبافى و صندوق قرض الحسنه مهديه، دو خدمت ديگرى بود كه تقريباً همزمان با تأسيس انجمن دين و دانش، به همت آيت الله احمدى و با هميارى تنى چند از معتمدين ميانه انجام پذيرفت. مؤسسه قاليبافى اگر چه بعد از چند سالى به علت مشكلات و موانعى به تعطيلى گراييد، اما صندوق قرض الحسنه هنوز هم فعال است و بيش از 30 سال است كه بخشى از نيازهاى قشر محروم را آبرومندانه تأمين مى كند.
ب) قم:
صندوق ذخيره علوى، مؤسسه خيريه الزهراء سلام الله علیها و جامعه ناصحين قم از جمله مراكز مهم و مؤثر در قم بشمار مى آيند كه آيت الله احمدى جزء مؤسسين پرتلاش آن بود. اهميت هر كدام در جهت رفع مشكل مادى و معنوى مردم و احياى امر به معروف و نهى از منكر در سطح شهرستان قم بر كسى پوشيده نيست. اشتياق آيت الله احمدى براى خدمت به مردم، بدان حد بود كه محل اقامه نماز جماعت ايشان (مسجد عبداللهى واقع در سه راه بازار قم)، به عنوان محلى جهت رفع نياز نيازمندان شناخته شده بود و در طول سال ها امامت ايشان در آن مسجد، گره از مشكل صدها انسان آبرومند و حاجتمند گشوده مى شد.
آثار و تألیفات
- مکاتیب الرسول در چهار جلد: اين كتاب نفيس در پانزده فصل مهم، تنظيم و تدوين يافته است كه در آن موضوعاتى از قبيل نامه هاى پيامبر اکرم صلی الله علیه وآله، نوشته هاى پيامبر در نزد امامان معصوم علیهم السلام، مكتوبات آن حضرت در موضوعات متفرقه، ويژگى هاى آن‌ها از حيث فصاحت و بلاغت و ساير موضوعات تحقيقى و علمى مفيد كه به مناسبت هايى در لابه لاى فصول مطرح شده است.
- مكاتيب الائمه: آيت‌الله ميانجى پس از آنكه كتاب ارزشمند «مكاتيب الرسول» را منتشر كرد، مكاتيب الائمه(ع) را هم تدوين كرد و به جمع آورى نامه هاى ائمه معصومين علیهم السلام پرداخت. مؤلف تلاش كرده آنچه نامه از ائمه در منابع مختلف تاريخى و حديثى وجود داشته جمع آورى كند و منابع را در پاورقى به تفصيل بياورد.
- مواقف الشيعه در سه جلد: اين كتاب، شامل نزديك به يك هزار مناظره و احتجاج از صحابه پيامبر صلی الله علیه و آله، اصحاب امامان معصوم علیهم السلام، راويان، محدثان، عالمان و شخصيت هاى بزرگ شيعه در طول تاريخ مى باشد و از منابع معتبر شيعه و اهل سنت جمع آورى شده و در سه مجلد، تدوين يافته است.
- التبرك: در سال هاى پيش از انقلاب با توجه به شبهاتى كه ايادى وهابيت در جامعه اسلامى و اذهان مسلمانان ايجاد مى كردند و هر روز دامنه آن در سطح عميقى گسترش مى يافت، آيت الله احمدى با درك ضرورت موضوع به نگارش اين اثر مفيد پرداخت و بدين ترتيب به مقابله با اين تهاجم فرهنگى برخاست. او دراين اثر گرانسنگ، اولاً در مقدمه كتاب، بيشتر اختلاف موجود در ميان فرق اسلامى را غيرواقعى و نتيجه سوءتفاهم ها و دسيسه هاى دشمنان قلمداد مى كند. سپس در فصل اول، موضوع تبرك را در موارد متعدد، از ديدگاه احاديث پيامبر و تاريخ و سيره صحابه مورد بررسى و موشكافى قرار مى دهد. استناد او به روايات و شواهد تاريخى به صورتى است كه هيچ يك از فرق اسلامى قادر بر انكار و ايجاد شبهه در آن نيستند.
- الاسير فى الاسلام: مؤلف در اين كتاب ارزشمند نخست در مقدمه، ضمن ارائه مباحثى از قبيل مفهوم قيام، جهاد و دفاع، آداب و احكام جنگ، توصيه هاى امام على علیه السلام در جنگ، حقوق حيوانات در اسلام و چگونگى رفتار با اسيران در جنگ هاى مختلف، به چگونگى رفتار ايران با اسيران عراقى در مقايسه با كشورهاى ديگر مى پردازد، سپس مباحث اصلى كتاب را با موضوعاتى همچون: بحث لغوى جنگ، انگيزه هاى جنگ، جنگ در تورات و انجيل، وجود دعوت به اسلام، رفتار امام على علیه السلام با اسيران، اسير در عصر جاهليت و اسير در اسلام مطرح مى سازد. آن گاه موضوع اخير را در دو مقامِ «گرفتن اسير از طوائف مختلف كفار» و «احكام اسيران بُغاة» دنبال مى كند و در نهايت، كتاب با مباحثى درباره «حقوق اسير» به پايان مى رسد. آيت الله احمدى در هر بخش اين كتاب، موضوعات مربوطه را، با آيات، روايات و شواهد تاريخى از سيره امامان معصوم علیهم السلام به هم آميخته و اضافه بر آن، از منابع اهل سنت نيز بيشترين بهره را برده است.
- السجود على الارض: در اين اثر نفيس كه شامل بحث هاى قرآنى، حديثى، فقهى، اصولى و تاريخى پيرامون موضوع «سجده» مى باشد، مؤلف، قدرت اجتهادى و فقاهتى خويش را به روشنى به اثبات مى رساند. وى در اين كتاب ابتدا، سير تاريخى سجده را به چهار دوره متفاوت تقسيم مى كند. سپس هر كدام آن‌ها را همراه با اقوال، آرا و اجتهادات صحابه، تابعين و ...، مورد بحث و بررسى قرار مى دهد و در بخش آخر، بحث مبسوطى را درباره فضيلت سجده بر تربت امام حسين علیه السلام با استناد به احاديث مطرح مى نمايد.
- مالكيت خصوصى: در اوايل انقلاب، از سوى برخى گروهك ها شبهاتى در جامعه ترويج و القا مى شد مبنى بر اين كه: در اسلام مالكيت خصوصى وجود ندارد و اگر هم باشد، بسيار محدود است؛ يا در اسلام سرمايه و ثروت جايگاهى ندارد و اجاره يك نوع استثمار و بهره كشى از ضعيفان است و... آيت الله احمدى جهت پاسخ به اين شبهات، سلسله مباحثى را پيراموى مالكيت خصوصى در ماه رمضان سال 1359، در انجمن دين و دانش ميانه آغاز مى كند و با استفاده از آيات و روايات در صدد رفع شبهه برمى آيد و نظر اسلام را در اين خصوص روشن مى سازد. يادداشت هاى اين مباحث، با تصحيح و اضافاتى به صورت كتاب مذكور، در پاييز سال 1361 از سوى مؤسسه نشر اسلامى به چاپ رسيد.
- احاديث اهل البيت عن طرق اهل السنة: اين كتاب ارزشمند اثر مشترك آيت الله احمدى و مرحوم آيت الله سيد مهدى روحانى است. همان طورى كه از نام آن پيداست، در اين مجموعه، احاديث و روايات اهل بيت علیهم السلام در موضوعات مختلف كه از طريق اهل سنت نقل شده و در كتاب هاى روايى و تاريخى معتبر آنان موجود است، گردآورى شده است و در نوع خود يك تحقيق بديع و ابتكارى بشمار مى آيد. اين مجموعه نفيس در ابواب و موضوعات گوناگون مانند: تفسير، عقايد، فضايل، تاريخ اهل بيت علیهم السلام و تاريخ صحابه پيامبر و... به بحث پرداخته است و البته غالب مباحث آن در موضوعات فقهى و احكام عملى است. تعداد كتاب ها و منابعى كه اين احاديث و روايات از آن‌ها جمع آورى شده، نزديك به دويست عنوان و اثر معتبر مى باشد. جلد اول اين اثر، بيست جلدى در سال 1379 ش، زيور طبع پوشيد و به موضوع طهارت و جنائز مى پردازد. مجلدات بعدى را نيز مؤسسه نشر اسلامى به تدريج چاپ و منتشر خواهد كرد.
- لزوم وزارت اطلاعات در حكومت اسلامى: در اين كتاب، مؤلف فرزانه نخست با استناد به ادله عقلى و نقلى به ضرورت وجود تشكيلات اطلاعاتى در حكومت اسلامى مى پردازد و بحث مبسوطى در اين زمينه ارائه مى دهد. سپس مباحث متنوعى را نيز در موضوعات مختلف؛ از جمله: معناى نصيحت، بحث عريف و نقيب، معناى تجسس و سوء‌ظن و موارد جواز اين دو و وجوب حسن ظن را از ديدگاه قرآن و احاديث مطرح مى سازد.
- حاشيه و تعليقه بر كتاب «معادن الحكمه» مرحوم فيض كاشانى.
- حاشيه و تعليقه بر كتاب «شیعه در اسلام» مرحوم علامه طباطبايى.
وفات
مرحوم آيت‌الله احمدی ميانجى پس از 73 سال زندگى توأم با تلاش، تحقيق و پژوهش، بامداد روز دوشنبه، 21 شهريور 1379 شمسی چشم از جهان فروبست. پیکر ایشان از مسجد امامِ قم به حرم حضرت معصومه سلام الله علیها تشییع شد و با تجليل فراوان، در جوار كريمه اهل بيت علیهم السلام جنب مرقد علامه طباطبايى و شهيد مرتضى مطهرى به خاك سپرده شد.
منابع
- عبدالرحيم اباذرى، ستارگان حرم، جلد 11.
آرشیو عکس و تصویر
علی احمدی میانجی در اوایل طلبگی
ردیف بالا از راست: سید ابوالفضل میرمحمدی زرندی، محمدعلی حقی سرابی و علی احمدی میانجی - ردیف پایین از راست: محمد امین رضوی، علی اکبر فیض آلنی (علی مشکینی) و میرکریم موسوی کریمی (عبدالکریم موسوى اردبيلى) در جوانی
علی احمدی میانجی (نفر اول سمت چپ)
علی احمدی میانجی
از راست نشسته: سید علی فاضلی، سید اسماعیل موسوی زنجانی، سید رضا طباطبایی زرندی، سید مهدی حسینی روحانی، سید موسی شبیری (حسینی) زنجانی، سید زنجانی و سید ابوالفضل میرمحمدی زرندی - از راست ایستاده: سید مهدی میرمحمدی زرندی، بستان آبادی، احمد بیگدلی آذری قمی، محمدامین رضوی بستان آبادی، محمدعلی حقی سرابی، علی احمدی میانجی، مهدی احمدی میانجی، عبدالرحیم مجتهدی تبریزی و احمد پایانی
نشسته: 1. سید مهدی میرمحمدی زرندی، 2. احمد بیگدلی آذری قمی، 3. سید علی فاضلی، 4. احمد، 5. مهدی احمدی میانجی - ایستاده: 1. سید مهدی حسینی روحانی، 2. عبدالرحیم مجتهدی تبریزی، 3. بستان آبادی، 4. محمدامین رضوی بستان آبادی، 5. سید رضا طباطبایی زرندی، 6. سید اسماعیل موسوی زنجانی، 7. سید موسی شبیری (حسینی) زنجانی، 8. احمد پایانی، 9. محمدعلی حقی سرابی، 10. سید زنجانی، 11. سید ابوالفضل میرمحمدی زرندی و 12. علی احمدی میانجی (جلسه تفسیر در منزل سید ابوالفضل میرمحمدی زرندی در خرداد 48 - قم)
علی احمدی میانجی
از راست: علی احمدی میانجی، ناشناس، محمدهادی معرفت، سید محسن خرازی، سید مهدی حسینی روحانی و ابراهیم رمضانیان فردویی - ایستاده از راست: محمد علی شاه آبادی، رضا استادی مقدم و ناشناس
از راست: مهاجری همدانی، علی احمدی میانجی، سید محمد موسوی همدانی و مرتضی حائری یزدی
1. سید مهدی حسینی روحانی، 2. احمد بیگدلی آذری قمی، 3. علی احمدی میانجی، 4. سید ابوالفضل میرمحمدی، 5. بهزاد نبوی، 6. حبیب الله عسکراولادی، 7. عباس محفوظی، 8. محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، 9. محمد یزدی، 10. حسین راستی کاشانی، 11. محمدعلی شرعی
علی احمدی میانجی
علی احمدی میانجی و شهید جعفر احمدی میانجی
از راست: علی احمدی میانجی، یوسف صانعی و ناشاس
علی احمدی میانجی در لباس احرام و در سرزمین وحی
تشییع پیکر علی احمدی میانجی
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
