صمدیه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
(برداشتن لینک غیر فعال) |
جز (6پروژه: رتبه بندی، اولویت بندی ، سنجش کیفی) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| + | {{خوب}} | ||
| + | |||
یکی از مهمترین و دقیقترین کتابها در علم نحو است که [[شیخ بهایی]] به برادر کوچکش، عبدالصمد دیکته کرده و سپس در اختیار اهل فضل قرار داده است. این کتاب جزو کتب درسی در علم نحو و یکی از کتاب های جامع المقدمات است. | یکی از مهمترین و دقیقترین کتابها در علم نحو است که [[شیخ بهایی]] به برادر کوچکش، عبدالصمد دیکته کرده و سپس در اختیار اهل فضل قرار داده است. این کتاب جزو کتب درسی در علم نحو و یکی از کتاب های جامع المقدمات است. | ||
| سطر ۷۱: | سطر ۷۳: | ||
*الصمدیه، سایت دائره المعارف طهور. | *الصمدیه، سایت دائره المعارف طهور. | ||
*[http://rasekhoon.net/article/show/618526/%D9%85%D8%AA%D9%86-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%DB%8C-%D8%B5%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C/ محسن قاسمی، متن پژوهی صمدیه شیخ بهائی، سایت راسخون] | *[http://rasekhoon.net/article/show/618526/%D9%85%D8%AA%D9%86-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%DB%8C-%D8%B5%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C/ محسن قاسمی، متن پژوهی صمدیه شیخ بهائی، سایت راسخون] | ||
| + | {{سنجش کیفی | ||
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= خوب | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= خوب | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب | ||
| + | |جامعیت= خوب | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | |کیفیت پژوهش= خوب | ||
| + | |رده= دارد | ||
| + | }} | ||
[[رده:کتابهای صرف و نحو]] | [[رده:کتابهای صرف و نحو]] | ||
[[رده:کتابهای درسی حوزه]] | [[رده:کتابهای درسی حوزه]] | ||
| + | [[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]] | ||
نسخهٔ ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۵۰
یکی از مهمترین و دقیقترین کتابها در علم نحو است که شیخ بهایی به برادر کوچکش، عبدالصمد دیکته کرده و سپس در اختیار اهل فضل قرار داده است. این کتاب جزو کتب درسی در علم نحو و یکی از کتاب های جامع المقدمات است.
کتاب فوائد الصمدیه، کتابی است مختصر دقیق با عباراتی زیبا و نثری استوار و لطیف. شیخ بهائی این کتاب را سال 1030 هجری قمری تألیف کرد.
 | |
| نویسنده | شیخ بهائی |
| موضوع | زبان عربی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
|
| |
محتویات
محتوای کتاب
این کتاب تشکیل شده از یک مقدمه و پنج حدیقه است.
حدیقه اول
در این حدیقه که اول کتاب است، بحث را از کلمه و کلام که موضوع علم نحو است، آغاز می کند و بعد از ذکر این که کلمه تقسیم به اسم و فعل و حرف می‌شود، اختصاصات آن‌ها را بیان می‌کند. سپس اقسام اسم و احکام و اقسام فعل را بیان می‌کند و به ذکر موارد اعراب و بنا می پردازد.
حدیقه دوم
در این حدیقه مصنف فقط مواردی که مختص به اسماء است، ذکر می‌کند همچون:
- موارد معربات و مبنیات
- اسماء عامل و احکام و شرایط و تقسیمات آن‌ها
- موانع صرف
حدیقه سوم
این حدیقه مختص به ذکر افعال و متعلقات افعال است و در آن به تقسیمات فعل پرداخته می‌شود و پس از آن حالات اعرابی فعل مضارع مورد بررسی قرار می‌گیرد و آنگاه ادوات ناصب و جازم و تأثیرات این ادوات بر فعل مضارع همچون تأثیرات زمانی و معنایی آن‌ها می‌پردازد. در ادامه به ذکر افعال مدح و ذم پرداخته و این حدیقه را با ذکر افعال قلوب و باب تنازع خاتمه می دهد.
حدیقه چهارم
در بوستان چهارم کتاب مسئله ای بیان شده است که ما معمولاً در کتب نحوی شاهد آن نیستیم و آن ذکر اقسام جمل و اعراب آن‌ها است. در این حدیقه مصنف بحث را با تعریف جمله آغاز می‌کند و با تقسیم جمله به اسمیه و فعلیه مثال‌هایی برای آزمایش و تقریب به ذهن آن‌ها می‌آورد. شیخ بهائی جملات را در این فصل به دو نوع بدون اعراب و جملاتی که اعراب محلی دارند تقسیم کرده و به ذکر جایگاه آن‌ها پرداخته است.
در خاتمه این حدیقه به بحثی کلی از احکام جارو مجرور و ظرف و محل اعرابی آن پرداخته می‌شود.
حدیقه پنجم
این بخش را مصنف اختصاص داده به ذکر مفردات در بیان معانی و تقسیمات حروف و آنچه که دارای معنای حرفی است. مانند برخی از اسما و ظروف، وی در این بخش به بیان 25 قسم از مفردات می‌پردازد. در این حدیقه مصنف حروف و مفردات و موارد استعمال آن را بنابر ترتیب حروف الفبا ذکر کرده است، وی از حرف «همزه» آغاز و این حدیقه را به حرف «لم» ختم می‌کند.
شروح صمدیه
شروحی بر این کتاب نوشته شده است از جمله:
- شرح سید علی خان بن احمد مدنی به نام «الحدائق الندیه فی شرح فوائد الصمدیه (شیخ بهائی)»
- «الدره الثمینه فی شرح الصمدیه» نوشته محمدجواد ذهنی تهرانی
- «القواعد العربیه فی شرح الفوائد الصمدیه» نوشته علی حسینی
- «شرح الصمدیه» نوشته صادق مهدی حسینی
- «شرح نموداری صمدیه» مرتضی نظری.
منابع
- الصمدیه، سایت دائره المعارف طهور.
- محسن قاسمی، متن پژوهی صمدیه شیخ بهائی، سایت راسخون
