منابع و پی نوشتهای متوسط
جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

آل مروان: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۸: سطر ۸:
  
 
==خلفا از مروانیان==
 
==خلفا از مروانیان==
#[[مروان بن حکم|مروان بن حکم بن ابی‌العاص بن امیه]] ([[سال ۶۴ قمری|۶۴]]-[[سال ۶۵ قمری|۶۵]]<ref> ابن عبد البر، الاستيعاب‏، ۱۴۱۲ق، ج۳،‌ص۱۳۸۹.</ref>)  
+
#[[مروان بن حکم|مروان بن حکم بن ابی‌العاص بن امیه]] (۶۴-۶۵ قمری)
#[[عبدالملک بن مروان|عبدالملک بن مروان بن حکم]]([[سال ۶۵ قمری|۶۵]]-[[سال ۸۶ قمری|۸۶]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۶۲.</ref>)  
+
#[[عبدالملک بن مروان]] (۶۵ - ۸۶ قمری)
#[[ولید بن عبدالملک|ولید بن عبدالملک بن مروان]] ([[سال ۸۶ قمری|۸۶]]-[[سال ۹۶ قمری|۹۶]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۶۸.</ref>)  
+
#[[ولید بن عبدالملک]] (۸۶ - ۹۶ قمری)
#[[سلیمان بن عبدالملک| سلیمان بن عبدالملک بن مروان]] ([[سال ۹۶ قمری|۹۶]]-[[سال ۹۹ قمری|۹۹]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۶۹.</ref>)  
+
#[[سلیمان بن عبدالملک]] (۹۶ - ۹۹ قمری)
#[[عمر بن عبدالعزیز|عمر بن عبدالعزیز بن مروان]] ([[سال ۹۹ قمری|۹۹]]-[[سال ۱۰۱ قمری|۱۰۱]]) <ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۷۱.</ref>
+
#[[عمر بن عبدالعزیز|عمر بن عبدالعزیز بن مروان]] (۹۹ - ۱۰۱ قمری)
#[[یزید بن عبدالملک|یزید بن عبدالملک بن مروان]] ([[سال ۱۰۱ قمری|۱۰۱]]-[[سال ۱۰۵ قمری|۱۰۵]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۴.</ref>)  
+
#[[یزید بن عبدالملک|یزید بن عبدالملک بن مروان]] (۱۰۱ - ۱۰۵ قمری)
#[[هشام بن عبدالملک| هشام بن عبدالملک بن مروان]] ([[سال ۱۰۵ قمری|۱۰۵]]-[[سال ۱۲۵ قمری|۱۲۵]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۵.</ref>)  
+
#[[هشام بن عبدالملک]] (۱۰۵ - ۱۲۵ قمری)
#[[ولید بن یزید|ولید بن یزید بن عبدالملک]] (خلیفه فاسق) ([[سال ۱۲۵ قمری|۱۲۵]]-[[سال ۱۲۶ قمری|۱۲۶]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۶.</ref>)  
+
#[[ولید بن یزید|ولید بن یزید بن عبدالملک]] (۱۲۵ - ۱۲۶ قمری)
#[[یزید بن ولید|یزید بن ولید بن عبدالملک]] (یزید ناقص) (۶ ماه در سال [[سال ۱۲۶ قمری|۱۲۶]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۹.</ref>)  
+
#[[یزید بن ولید]] (۶ ماه در سال ۱۲۶ قمری)
#[[ابراهیم بن ولید|ابراهیم بن ولید بن عبدالملک]] ([[سال ۱۲۶ قمری|۱۲۶]]-[[سال ۱۲۷ قمری|۱۲۷]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۹.</ref>)  
+
#[[ابراهیم بن ولید|ابراهیم بن ولید بن عبدالملک]] (۱۲۶ - ۱۲۷ قمری)  
#[[مروان بن محمد|مروان بن محمد بن مروان]] (مروان حمار)([[سال ۱۲۷ قمری|۱۲۷]]-[[سال ۱۳۲ قمری|۱۳۲]]<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۹۰.</ref>)
+
#[[مروان بن محمد|مروان بن محمد بن مروان]] (مروان حمار)(۱۲۷ - ۱۳۲ قمری)<ref>لغت نامه دهخدا، ذیل واژه بنی امیه</ref>
  
آل مروان نزدیک به هفتاد سال حکومت کردند<ref>حوادث خلفاى آل مروان را در مروج الذهب، ج 3، ص 91 به بعد، مطالعه کنید.</ref> و دوران حکومتشان از سخت‌ترین دوران هاى [[شیعه]] بود.
+
آل مروان نزدیک به هفتاد سال حکومت کردند<ref>حوادث خلفاى آل مروان را در مروج الذهب، ج 3، ص 91 به بعد، مطالعه کنید.</ref> و دوران حکومتشان از سخت‌ترین دوران هاى [[شیعه]] بود. بنى مروان جنایتکارترین افراد را در شهرها به ولایت‌ مى‌گماشتند که [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج]] یکى از آنان بود.  
 
 
بنى مروان جنایتکارترین افراد را در شهرها به ولایت‌ مى‌گماشتند که [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج]] یکى از آنان بود.  
 
  
 
==لعن آل مروان توسط پیامبر و ائمه علیهم السلام==
 
==لعن آل مروان توسط پیامبر و ائمه علیهم السلام==
سطر ۳۸: سطر ۳۶:
 
*ابن اعثم‏ کوفی، احمد، كتاب الفتوح، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411/1991.
 
*ابن اعثم‏ کوفی، احمد، كتاب الفتوح، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411/1991.
 
*جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
 
*جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
 +
*دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا
 
*دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار
 
*دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار
  

نسخهٔ ‏۲۹ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۳۸

آل مروان دودمان مروان بن حکم از تیره بنى امیه هستند که از سال ۶۴ تا ۱۳۲ هجری خلافت را به دست گرفته، بر مسلمانان حکومت نمودند. فساد و سخت گیری نسبت به مخالفان از ویژگی‌های بارز حکومت آنان بود. امام سجاد و امام باقر علیهما السلام توسط خلفای بنی‌مروان به شهادت رسیدند.

مروان بن حکم

مروان حکم از سران مخالف با اهل بيت علیهم السلام و هوادار سرسخت بنی امیه بود. او داماد عثمان بود و سوءاستفاده‌هاى بسيارى از بيت المال در زمان عثمان داشت.[۱] پس از آن مدتی از طرف معاویه والی مدینه بود.[۲] مطابق با نقل ابن اعثم در کتاب الفتوح، مروان از طرف معاویه مامور شد که جعده دختر اشعث بن قیس را با وعده‌هایی به قتل امام حسن علیه السلام وادارد.[۳] و هنگامی که امام حسن علیه السلام به شهادت رسید، مروان با اینکه در آن زمان حاکم مدینه نبود، گروهی از بنی امیه و پیروانشان را جمع نمود و مانع از دفن آن حضرت در جوار پیامبر شد.[۴]

مروان بن حکم در سال ۶۵ هجری و پس از معاویه دوم به خلافت رسید.[۵] خلافت مروان ۹ یا ۱۰ ماه بیشتر دوام نداشت و در ابتدای ماه رمضان سال ۶۵، در سن ۶۴ سالگی مرگش فرا رسید.[۶] وی پیش از مرگ، پسرش عبدالملک را ولیعهد خود قرار داده بود و پسر دیگرش عبدالعزیز را به عنوان ولیعهد دوم منصوب کرده بود؛ پس از مرگ مروان، عبدالملک به خلافت رسید و مردم شام با وی بیعت کردند.[۷]

خلفا از مروانیان

  1. مروان بن حکم بن ابی‌العاص بن امیه (۶۴-۶۵ قمری)
  2. عبدالملک بن مروان (۶۵ - ۸۶ قمری)
  3. ولید بن عبدالملک (۸۶ - ۹۶ قمری)
  4. سلیمان بن عبدالملک (۹۶ - ۹۹ قمری)
  5. عمر بن عبدالعزیز بن مروان (۹۹ - ۱۰۱ قمری)
  6. یزید بن عبدالملک بن مروان (۱۰۱ - ۱۰۵ قمری)
  7. هشام بن عبدالملک (۱۰۵ - ۱۲۵ قمری)
  8. ولید بن یزید بن عبدالملک (۱۲۵ - ۱۲۶ قمری)
  9. یزید بن ولید (۶ ماه در سال ۱۲۶ قمری)
  10. ابراهیم بن ولید بن عبدالملک (۱۲۶ - ۱۲۷ قمری)
  11. مروان بن محمد بن مروان (مروان حمار)(۱۲۷ - ۱۳۲ قمری)[۸]

آل مروان نزدیک به هفتاد سال حکومت کردند[۹] و دوران حکومتشان از سخت‌ترین دوران هاى شیعه بود. بنى مروان جنایتکارترین افراد را در شهرها به ولایت‌ مى‌گماشتند که حجاج یکى از آنان بود.

لعن آل مروان توسط پیامبر و ائمه علیهم السلام

پدرِ مروان، حکم بن ابی العاص بن امیه به جهت افشای اسرار پیامبر(ص) نزد بزرگان قریش توسط پیامبر از مدینه اخراج، و لعنت شد[۱۰] بنا به نقل ‌بلاذری و برخی دیگر از مورخان اهل سنت، پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه، نه فقط حَکم، بلکه ذریه و نسل او را نیز لعنت کرد، مگر مؤمنان آنان که اندک‌اند.[۱۱] و در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید آمده است: على علیه السلام روزى به او نگريست و فرمود: واى بر تو و واى بر امت محمد از دست تو و دودمانت، آنگاه كه موى دو بناگوشت سفيد شود.[۱۲]

«آل مروان‌» در زیارت عاشورا نیز همچون آل زیاد و آل ابى سفیان و بنى امیه مورد لعن قرار گرفته‌اند.

پانویس

  1. الغدیر ، ج8، ص 260 تا 267.
  2. دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۲۴
  3. الفتوح،ج‏۴، ص۳۱۹
  4. ابن اثیر، الكامل، ترجمه ابولقاسم حالت و عباس خلیلی، ج‏10، ص341
  5. ابراهیم حسن، ابراهیم، تاریخ سیاسی اسلام، ج 1
  6. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۳۸۹
  7. ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۳
  8. لغت نامه دهخدا، ذیل واژه بنی امیه
  9. حوادث خلفاى آل مروان را در مروج الذهب، ج 3، ص 91 به بعد، مطالعه کنید.
  10. ابن الأثیر الجزری، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۶۸
  11. دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار
  12. شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج‏6، ص150

منابع

  • ابراهیم حسن، ابراهیم، تاریخ سیاسی اسلام
  • ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، قم، چاپ اول، 1404ق.
  • ابن اثير، عزالدین علی، الکامل، ترجمه ابو القاسم حالت و عباس خليلى، تهران، مؤسسه مطبوعاتى علمى، ۱۳۷۱ش.
  • ابن اعثم‏ کوفی، احمد، كتاب الفتوح، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411/1991.
  • جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
  • دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا
  • دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار