منابع و پی نوشتهای متوسط
جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

آل مروان: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۲۲: سطر ۲۲:
 
آل مروان نزدیک به هفتاد سال حکومت کردند<ref>حوادث خلفاى آل مروان را در مروج الذهب، ج 3، ص 91 به بعد، مطالعه کنید.</ref> و دوران حکومتشان از سخت‌ترین دوران هاى [[شیعه]] بود.
 
آل مروان نزدیک به هفتاد سال حکومت کردند<ref>حوادث خلفاى آل مروان را در مروج الذهب، ج 3، ص 91 به بعد، مطالعه کنید.</ref> و دوران حکومتشان از سخت‌ترین دوران هاى [[شیعه]] بود.
  
بنى مروان جنایتکارترین افراد را در شهرها به ولایت‌ مى‌گماشتند که [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج]] یکى از آنان بود. در [[زیارت عاشورا]] «آل مروان‌» نیز همچون [[آل زیاد]] و [[آل ابى سفیان]] و [[بنى امیه]] مورد لعن قرار گرفته‌اند.
+
بنى مروان جنایتکارترین افراد را در شهرها به ولایت‌ مى‌گماشتند که [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج]] یکى از آنان بود.  
 +
 
 +
==لعن آل مروان توسط پیامبر و ائمه علیهم السلام==
 +
پدرِ مروان، حکم بن ابی العاص بن امیه به جهت افشای اسرار [[پیامبر(ص)]] نزد بزرگان [[قریش]] توسط پیامبر از [[مدینه]] اخراج، و لعنت شد<ref>ابن الأثیر الجزری، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۶۸</ref> بنا به نقل ‌[[بلاذری]] و برخی دیگر از مورخان اهل سنت، پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه، نه فقط حَکم، بلکه ذریه و نسل او را نیز لعنت کرد، مگر مؤمنان آنان که اندک‌اند.<ref>دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار</ref> و در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید آمده است: على علیه السلام روزى به او نگريست و فرمود: واى بر تو و واى بر امت محمد از دست تو و دودمانت، آنگاه كه موى دو بناگوشت سفيد شود.<ref> شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج‏6، ص150</ref>
 +
 
 +
«آل مروان‌» در [[زیارت عاشورا]] نیز همچون [[آل زیاد]] و [[آل ابى سفیان]] و [[بنى امیه]] مورد لعن قرار گرفته‌اند.
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۲۹: سطر ۳۴:
 
==منابع==
 
==منابع==
 
*ابراهیم حسن، ابراهیم، تاریخ سیاسی اسلام
 
*ابراهیم حسن، ابراهیم، تاریخ سیاسی اسلام
 +
*ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، قم، چاپ اول، 1404ق.
 
*ابن اثير، عزالدین علی، الکامل، ترجمه ابو القاسم حالت و عباس خليلى، تهران، مؤسسه مطبوعاتى علمى، ۱۳۷۱ش.
 
*ابن اثير، عزالدین علی، الکامل، ترجمه ابو القاسم حالت و عباس خليلى، تهران، مؤسسه مطبوعاتى علمى، ۱۳۷۱ش.
 
*ابن اعثم‏ کوفی، احمد، كتاب الفتوح، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411/1991.
 
*ابن اعثم‏ کوفی، احمد، كتاب الفتوح، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411/1991.
 
*جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
 
*جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
 +
*دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار
  
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی

نسخهٔ ‏۲۹ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۰۸

آل مروان دودمان مروان بن حکم از تیره بنى امیه هستند که از سال ۶۴ تا ۱۳۲ هجری خلافت را به دست گرفته، بر مسلمانان حکومت نمودند. فساد و سخت گیری نسبت به مخالفان از ویژگی‌های بارز حکومت آنان بود. امام سجاد و امام باقر علیهما السلام توسط خلفای بنی‌مروان به شهادت رسیدند.

مروان بن حکم

مروان حکم از سران مخالف با اهل بيت علیهم السلام و هوادار سرسخت بنی امیه بود. او داماد عثمان بود و سوءاستفاده‌هاى بسيارى از بيت المال در زمان عثمان داشت.[۱] پس از آن مدتی از طرف معاویه والی مدینه بود.[۲] مطابق با نقل ابن اعثم در کتاب الفتوح، مروان از طرف معاویه مامور شد که جعده دختر اشعث بن قیس را با وعده‌هایی به قتل امام حسن علیه السلام وادارد.[۳] و هنگامی که امام حسن علیه السلام به شهادت رسید، مروان با اینکه در آن زمان حاکم مدینه نبود، گروهی از بنی امیه و پیروانشان را جمع نمود و مانع از دفن آن حضرت در جوار پیامبر شد.[۴]

مروان بن حکم در سال ۶۵ هجری و پس از معاویه دوم به خلافت رسید.[۵] خلافت مروان ۹ یا ۱۰ ماه بیشتر دوام نداشت و در ابتدای ماه رمضان سال ۶۵، در سن ۶۴ سالگی مرگش فرا رسید.[۶] وی پیش از مرگ، پسرش عبدالملک را ولیعهد خود قرار داده بود و پسر دیگرش عبدالعزیز را به عنوان ولیعهد دوم منصوب کرده بود؛ پس از مرگ مروان، عبدالملک به خلافت رسید و مردم شام با وی بیعت کردند.[۷]

خلفا از مروانیان

  1. مروان بن حکم بن ابی‌العاص بن امیه (۶۴-۶۵[۸])
  2. عبدالملک بن مروان بن حکم(۶۵-۸۶[۹])
  3. ولید بن عبدالملک بن مروان (۸۶-۹۶[۱۰])
  4. سلیمان بن عبدالملک بن مروان (۹۶-۹۹[۱۱])
  5. عمر بن عبدالعزیز بن مروان (۹۹-۱۰۱) [۱۲]
  6. یزید بن عبدالملک بن مروان (۱۰۱-۱۰۵[۱۳])
  7. هشام بن عبدالملک بن مروان (۱۰۵-۱۲۵[۱۴])
  8. ولید بن یزید بن عبدالملک (خلیفه فاسق) (۱۲۵-۱۲۶[۱۵])
  9. یزید بن ولید بن عبدالملک (یزید ناقص) (۶ ماه در سال ۱۲۶[۱۶])
  10. ابراهیم بن ولید بن عبدالملک (۱۲۶-۱۲۷[۱۷])
  11. مروان بن محمد بن مروان (مروان حمار)(۱۲۷-۱۳۲[۱۸])

آل مروان نزدیک به هفتاد سال حکومت کردند[۱۹] و دوران حکومتشان از سخت‌ترین دوران هاى شیعه بود.

بنى مروان جنایتکارترین افراد را در شهرها به ولایت‌ مى‌گماشتند که حجاج یکى از آنان بود.

لعن آل مروان توسط پیامبر و ائمه علیهم السلام

پدرِ مروان، حکم بن ابی العاص بن امیه به جهت افشای اسرار پیامبر(ص) نزد بزرگان قریش توسط پیامبر از مدینه اخراج، و لعنت شد[۲۰] بنا به نقل ‌بلاذری و برخی دیگر از مورخان اهل سنت، پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه، نه فقط حَکم، بلکه ذریه و نسل او را نیز لعنت کرد، مگر مؤمنان آنان که اندک‌اند.[۲۱] و در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید آمده است: على علیه السلام روزى به او نگريست و فرمود: واى بر تو و واى بر امت محمد از دست تو و دودمانت، آنگاه كه موى دو بناگوشت سفيد شود.[۲۲]

«آل مروان‌» در زیارت عاشورا نیز همچون آل زیاد و آل ابى سفیان و بنى امیه مورد لعن قرار گرفته‌اند.

پانویس

  1. الغدیر ، ج8، ص 260 تا 267.
  2. دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۲۴
  3. الفتوح،ج‏۴، ص۳۱۹
  4. ابن اثیر، الكامل، ترجمه ابولقاسم حالت و عباس خلیلی، ج‏10، ص341
  5. ابراهیم حسن، ابراهیم، تاریخ سیاسی اسلام، ج 1
  6. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۳۸۹
  7. ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۳
  8. ابن عبد البر، الاستيعاب‏، ۱۴۱۲ق، ج۳،‌ص۱۳۸۹.
  9. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۶۲.
  10. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۶۸.
  11. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۶۹.
  12. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۷۱.
  13. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۴.
  14. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۵.
  15. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۶.
  16. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۹.
  17. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۸۹.
  18. سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۱۹۰.
  19. حوادث خلفاى آل مروان را در مروج الذهب، ج 3، ص 91 به بعد، مطالعه کنید.
  20. ابن الأثیر الجزری، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۶۸
  21. دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار
  22. شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج‏6، ص150

منابع

  • ابراهیم حسن، ابراهیم، تاریخ سیاسی اسلام
  • ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، قم، چاپ اول، 1404ق.
  • ابن اثير، عزالدین علی، الکامل، ترجمه ابو القاسم حالت و عباس خليلى، تهران، مؤسسه مطبوعاتى علمى، ۱۳۷۱ش.
  • ابن اعثم‏ کوفی، احمد، كتاب الفتوح، تحقيق على شيرى، بيروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1411/1991.
  • جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
  • دانشنامه جهان اسلام، ج1، مدخل "حکم بن ابی‌العاص" از صدیقه ابریشم کار