محمدباقر محی الدین انواری: تفاوت بین نسخه‌ها
جز |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{منبع الکترونیکی معتبر}} | {{منبع الکترونیکی معتبر}} | ||
| − | + | آیت‌الله حاج شیخ محمدباقر محی‌الدین انواری فرزند حاج شیخ زین‌العابدین، یکی از مبارزانی است که به تبعیت از امام خویش قدم به صحنه مبارزه نهاد و سالهای طولانی از عمر گرانمایه‌اش را در زندانهای مخوف رژیم پهلوی سپری کرد. | |
==ولادت و نسب== | ==ولادت و نسب== | ||
| − | + | آیت‌الله حاج شیخ محمدباقر محی‌الدین انواری فرزند حاج شیخ زین‌العابدین در سال 1305 در شهر [[قم]] در خانواده‌ای که اجداد پدری‌اش همگی اهل علم و روحانی بودند، دیده به جهان گشود.در سال 1310 در پی مأموریت پدر به همدان جهت تبلیغ و نشر معارف اسلامی به همراه خانواده عازم آنجا شد. | |
==تحصیل در علوم دینی== | ==تحصیل در علوم دینی== | ||
| − | + | وی ابتدا به سبک قدیم در مکتب خانه و پس از چندی در مدرسه شرافت به تحصیل مشغول گردید و همزمان ادبیات عرب، منطق و کتاب اصولی معالم را نزد پدر فراگرفت ولی به صورت رسمی فراگیری و آموختن علوم اسلامی را از حوزه علمیه آخوند در همدان آغاز نمود. سپس سال 1322 راهی حوزه علمیه [[قم]] شد و پس از دو سال به تهران آمد و در حوزه علمیه مروی اقامت گزید و مهم‌ترین سالهای دوران تحصیلی را در [[تهران]] سپری کرد. طی این مدت در محضر اساتید و بزرگان متعددی زانوی تلمذ زده به درجه اجتهاد نایل گردید. | |
| − | + | آیت‌الله همزمان با تحصیل به تدریس نیز اشتغال داشت و شاگردان فراوانی را تعلیم و تربیت نمود. در سال 1327 با دختر آیت‌الله شیخ عباس انصاری ازدواج نمود. در جریان مبارزات پیش از انقلاب از سالهای 1340 به بعد فعالانه شرکت داشت و در جلسات دینی هفتگی، مردم را در جهت قیام علیه حکومت ستم‌شاهی تشویق می‌کرد. | |
| − | == فعالیت های سیاسی== | + | ==فعالیت های سیاسی== |
| − | در | + | در مقطعی که انجمن های ایالتی و ولایتی در هیئت دولت تصویب شد، ایشان امامت جماعت مسجد «چهل‌تن» در بازار تهران را عهده‌دار بود و با سخنرانی در هیئت های مذهبی به روشنگری و تبیین مسائل مختلف سیاسی پرداخت و در شناساندن شخصیت حضرت امام خمینی و ترویج نظریات ایشان بین مردم تهران فعالیت چشمگیری داشتند. همچنین حامل نامه امام به محسن حکیم در [[نجف]] در خصوص طرح انقلاب سفید و توطئه‌های پی‌درپی رژیم شاه بود. در جریان قیام پانزده خرداد و دستگیری حضرت امام بسیاری از علمای طراز اول حوزه‌های علمیه [[قم]]، [[مشهد ]] و سایر شهرستانها در اعتراض به اقدامات رژیم به تهران مهاجرت کرده رسماً خواستار آزادی بی‌قید و شرط امام شدند. |
| − | + | آیت‌الله انواری از جمله علمایی بود که در تهران سکونت داشت وی دوشادوش علمای مهاجر در فعالیت های مختلف آنان نظیر انتشار اعلامیه و... شرکت می‌کرد.<ref>آيت‌الله حاج شيخ محمدباقر محي‌الدين انواري (ياران امام به روايت اسناد ساواک؛ کتاب 39)، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسي اسناد تاريخي، 1386، ص هفت-هفده.</ref> ایشان در کنار شهید مطهری و بهشتی و مولائی یکی از 4 نفر اعضای شورای روحانیت جمعیت مؤتلفه اسلامی بود که از طرف امام تعیین شدند. وی همچنین در تشکیل شاخه نظامی مؤتلفه نقش مؤثری ایفا نمود.<ref>روزشمار انقلاب اسلامي، ج6، تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، 1378، ص257.</ref> | |
==دستگیری و زندان== | ==دستگیری و زندان== | ||
| − | در | + | در پی اعدام انقلابی حسنعلی منصور؛ توسط مأمورین اطلاعات شهربانی دستگیر و روانه بازداشتگاه گردید. دادگاه وی را به اتهام برهم زدن اساس حکومت، قتل نخست‌وزیر و... به پانزده سال حبس با اعمال شاقه محکوم نمود. با اعلام محکومیت انواری برخی از بزرگان نظیر آیت‌الله محسن حکیم، آیت‌الله اسدالله مدنی، محمدتقی فلسفی و... با ارسال نامه و تلگراف و یا ملاقات حضوری با مسؤلین خواهان آزادی ایشان شدند ولی تمام این تلاشها بی نتیجه ماند. |
| − | + | آیت‌الله بیشترین دوران محکومیت خود را در زندان قصر سپری نمود. در زندان نیز با تشکیل جلسات مختلف و کلاس درس به وظیفه و رسالت خود که روشنگری و نشر معارف دینی بود، ادامه داد. ساواک وی را یکی از محرکین اصلی زندانیان سیاسی در زندان قلمداد می‌کرد. انواری از جمله کسانی بود که به ماهیت منافقانه اعضای سازمان مجاهدین خلق پی برد و پس از اعلام رسمی تغییر ایدئولوژی از سوی آنان به مخالفت با آنان پرداخت. آیت‌الله محی‌الدین انواری اواسط بهمن 1355 به همراه جمعی از همرزمانش از زندان آزاد گردید و مجدداً مبارزه را پی گرفت <ref>آيت‌الله حاج شيخ محي‌الدين انواري، ص بيست-بيست و شش.</ref> و به عنوان عضو روحانیت مبارز در شکل‌گیری جریانات سالهای 56 و 57 سهیم بود و در ارتباط با مسائل انقلابی به فرانسه، پاکستان و حجاز سفر کرد. | |
| − | هر چه به | + | هر چه به روزهای پایانی عمر رژیم پهلوی نزدیکتر می‌شد دامنه فعالیتهای آقای انواری نیز گسترده‌تر می‌شد. نام وی در ذیل غالب اعلامیه‌هایی که در آن روزها از سوی شخصیت ها و مجامع روحانی منتشر می‌گردید، به چشم می‌خورد. |
==فعالیتهای ایشان پس از انقلاب اسلامی== | ==فعالیتهای ایشان پس از انقلاب اسلامی== | ||
| − | در | + | در کمیته استقبال از امام مسئول نظارت بر انتظامات 60 هزار نفری این کمیته بود و در اسفند 57 جهت تنظیم امور اصناف از طرف امام در کمیته امور صنفی مسؤلیت یافت و تا سال 1358 در این سمت انجام وظیفه کرد.<ref>روزشمار انقلاب اسلامي، ص258.</ref> |
| − | علاوه بر آن از | + | علاوه بر آن از سوی امام در تاریخ 23 اسفند 1357 به امامت جماعت مسجد جامع نارمک منصوب گردید. در سال 1358 به عنوان نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی در مراسم حج حضور و تلاش چشمگیری داشتند و نمایندگی امام در ژاندارمری کل کشور طی حکمی در سال 59 به ایشان داده شد. در انتخابات اولین و دومین دوره مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از سوی مردم شهرستان رزن و همدان انتخاب شد و در کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس نقش بسزایی ایفا نمود. در دوره اول و دوم مجلس خبرگان حضوری فعال داشت و با تأسیس مرکز رسیدگی به امور مساجد ریاست این مرکز بنا به دستور مقام رهبری به عهده ایشان گذارده شد.<ref>آيت‌الله حاج شيخ محمدباقر محي‌الدين انواري، ص بيست و هفت.</ref> |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * طاهره | + | |
| + | *طاهره شکوهی، آیت‌الله محی‌الدین انوار، [http://www.iichs.org/index.asp?id=960&doc_cat=7 موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران]، تاریخ بازیابی: 8 آذرماه 1392. | ||
[[رده:مجتهدین]] | [[رده:مجتهدین]] | ||
[[رده:مبارزان علیه پهلوی]] | [[رده:مبارزان علیه پهلوی]] | ||
نسخهٔ ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۱۳
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
آیت‌الله حاج شیخ محمدباقر محی‌الدین انواری فرزند حاج شیخ زین‌العابدین، یکی از مبارزانی است که به تبعیت از امام خویش قدم به صحنه مبارزه نهاد و سالهای طولانی از عمر گرانمایه‌اش را در زندانهای مخوف رژیم پهلوی سپری کرد.
محتویات
ولادت و نسب
آیت‌الله حاج شیخ محمدباقر محی‌الدین انواری فرزند حاج شیخ زین‌العابدین در سال 1305 در شهر قم در خانواده‌ای که اجداد پدری‌اش همگی اهل علم و روحانی بودند، دیده به جهان گشود.در سال 1310 در پی مأموریت پدر به همدان جهت تبلیغ و نشر معارف اسلامی به همراه خانواده عازم آنجا شد.
تحصیل در علوم دینی
وی ابتدا به سبک قدیم در مکتب خانه و پس از چندی در مدرسه شرافت به تحصیل مشغول گردید و همزمان ادبیات عرب، منطق و کتاب اصولی معالم را نزد پدر فراگرفت ولی به صورت رسمی فراگیری و آموختن علوم اسلامی را از حوزه علمیه آخوند در همدان آغاز نمود. سپس سال 1322 راهی حوزه علمیه قم شد و پس از دو سال به تهران آمد و در حوزه علمیه مروی اقامت گزید و مهم‌ترین سالهای دوران تحصیلی را در تهران سپری کرد. طی این مدت در محضر اساتید و بزرگان متعددی زانوی تلمذ زده به درجه اجتهاد نایل گردید.
آیت‌الله همزمان با تحصیل به تدریس نیز اشتغال داشت و شاگردان فراوانی را تعلیم و تربیت نمود. در سال 1327 با دختر آیت‌الله شیخ عباس انصاری ازدواج نمود. در جریان مبارزات پیش از انقلاب از سالهای 1340 به بعد فعالانه شرکت داشت و در جلسات دینی هفتگی، مردم را در جهت قیام علیه حکومت ستم‌شاهی تشویق می‌کرد.
فعالیت های سیاسی
در مقطعی که انجمن های ایالتی و ولایتی در هیئت دولت تصویب شد، ایشان امامت جماعت مسجد «چهل‌تن» در بازار تهران را عهده‌دار بود و با سخنرانی در هیئت های مذهبی به روشنگری و تبیین مسائل مختلف سیاسی پرداخت و در شناساندن شخصیت حضرت امام خمینی و ترویج نظریات ایشان بین مردم تهران فعالیت چشمگیری داشتند. همچنین حامل نامه امام به محسن حکیم در نجف در خصوص طرح انقلاب سفید و توطئه‌های پی‌درپی رژیم شاه بود. در جریان قیام پانزده خرداد و دستگیری حضرت امام بسیاری از علمای طراز اول حوزه‌های علمیه قم، مشهد و سایر شهرستانها در اعتراض به اقدامات رژیم به تهران مهاجرت کرده رسماً خواستار آزادی بی‌قید و شرط امام شدند.
آیت‌الله انواری از جمله علمایی بود که در تهران سکونت داشت وی دوشادوش علمای مهاجر در فعالیت های مختلف آنان نظیر انتشار اعلامیه و... شرکت می‌کرد.[۱] ایشان در کنار شهید مطهری و بهشتی و مولائی یکی از 4 نفر اعضای شورای روحانیت جمعیت مؤتلفه اسلامی بود که از طرف امام تعیین شدند. وی همچنین در تشکیل شاخه نظامی مؤتلفه نقش مؤثری ایفا نمود.[۲]
دستگیری و زندان
در پی اعدام انقلابی حسنعلی منصور؛ توسط مأمورین اطلاعات شهربانی دستگیر و روانه بازداشتگاه گردید. دادگاه وی را به اتهام برهم زدن اساس حکومت، قتل نخست‌وزیر و... به پانزده سال حبس با اعمال شاقه محکوم نمود. با اعلام محکومیت انواری برخی از بزرگان نظیر آیت‌الله محسن حکیم، آیت‌الله اسدالله مدنی، محمدتقی فلسفی و... با ارسال نامه و تلگراف و یا ملاقات حضوری با مسؤلین خواهان آزادی ایشان شدند ولی تمام این تلاشها بی نتیجه ماند.
آیت‌الله بیشترین دوران محکومیت خود را در زندان قصر سپری نمود. در زندان نیز با تشکیل جلسات مختلف و کلاس درس به وظیفه و رسالت خود که روشنگری و نشر معارف دینی بود، ادامه داد. ساواک وی را یکی از محرکین اصلی زندانیان سیاسی در زندان قلمداد می‌کرد. انواری از جمله کسانی بود که به ماهیت منافقانه اعضای سازمان مجاهدین خلق پی برد و پس از اعلام رسمی تغییر ایدئولوژی از سوی آنان به مخالفت با آنان پرداخت. آیت‌الله محی‌الدین انواری اواسط بهمن 1355 به همراه جمعی از همرزمانش از زندان آزاد گردید و مجدداً مبارزه را پی گرفت [۳] و به عنوان عضو روحانیت مبارز در شکل‌گیری جریانات سالهای 56 و 57 سهیم بود و در ارتباط با مسائل انقلابی به فرانسه، پاکستان و حجاز سفر کرد.
هر چه به روزهای پایانی عمر رژیم پهلوی نزدیکتر می‌شد دامنه فعالیتهای آقای انواری نیز گسترده‌تر می‌شد. نام وی در ذیل غالب اعلامیه‌هایی که در آن روزها از سوی شخصیت ها و مجامع روحانی منتشر می‌گردید، به چشم می‌خورد.
فعالیتهای ایشان پس از انقلاب اسلامی
در کمیته استقبال از امام مسئول نظارت بر انتظامات 60 هزار نفری این کمیته بود و در اسفند 57 جهت تنظیم امور اصناف از طرف امام در کمیته امور صنفی مسؤلیت یافت و تا سال 1358 در این سمت انجام وظیفه کرد.[۴] علاوه بر آن از سوی امام در تاریخ 23 اسفند 1357 به امامت جماعت مسجد جامع نارمک منصوب گردید. در سال 1358 به عنوان نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی در مراسم حج حضور و تلاش چشمگیری داشتند و نمایندگی امام در ژاندارمری کل کشور طی حکمی در سال 59 به ایشان داده شد. در انتخابات اولین و دومین دوره مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از سوی مردم شهرستان رزن و همدان انتخاب شد و در کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس نقش بسزایی ایفا نمود. در دوره اول و دوم مجلس خبرگان حضوری فعال داشت و با تأسیس مرکز رسیدگی به امور مساجد ریاست این مرکز بنا به دستور مقام رهبری به عهده ایشان گذارده شد.[۵]
پانویس
- ↑ آيت‌الله حاج شيخ محمدباقر محي‌الدين انواري (ياران امام به روايت اسناد ساواک؛ کتاب 39)، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسي اسناد تاريخي، 1386، ص هفت-هفده.
- ↑ روزشمار انقلاب اسلامي، ج6، تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، 1378، ص257.
- ↑ آيت‌الله حاج شيخ محي‌الدين انواري، ص بيست-بيست و شش.
- ↑ روزشمار انقلاب اسلامي، ص258.
- ↑ آيت‌الله حاج شيخ محمدباقر محي‌الدين انواري، ص بيست و هفت.
منابع
- طاهره شکوهی، آیت‌الله محی‌الدین انوار، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تاریخ بازیابی: 8 آذرماه 1392.
