سخط: تفاوت بین نسخه‌ها
Heydarzadeh (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{ضعیف}} | {{ضعیف}} | ||
| − | |||
| − | + | ==معنای لغوی== | |
| − | + | '''السَّخَط و السُّخْط''': خشم شديدى كه مقتضى عقوبت و بد فرجامى است. در آيه {{متن قرآن|«إِذا هُمْ يَسْخَطُونَ»}}<ref>سوره توبه/58 </ref>اين سخط از سوى خداى تعالى نزول و فرستادن عقوبت است. <ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ج2، ص: 198 </ref> | |
| + | '''اَسخَطَ''': به غضب آوردن است مثل{{متن قرآن|«اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ»}}<ref>سوره محمد/28</ref> | ||
| + | ناگفته نماند سخط را صحاح و قاموس و اقرب غضب مطلق گفته اند ولى راغب در آن ''شدّت''را قيد كرده است. <ref>قاموس قرآن، ج3، ص 244</ref> | ||
| + | |||
| + | ==سخط خداوند== | ||
| + | |||
| + | در قرآن کریم چهار آیه پیرامون '''سخط الهی''' آمده است: | ||
| + | |||
| + | |||
| + | {{متن قرآن|«أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللَّهِ كَمَنْ باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصيرُ »}} | ||
| + | |||
| + | « آيا كسى كه رضاى پروردگار را پيروى مى كند، همانند كسى است كه به سوى خشم پروردگار بازگشته و جايگاهش جهنم است كه بدجايگاهى است؟!» <ref>سوره آل عمران/162</ref> | ||
| + | |||
| + | {{متن قرآن|«تَرى كَثيراً مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ ما قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ فِي الْعَذابِ هُمْ خالِدُونَ »}} | ||
| + | |||
| + | « مى بينى بسيارى از آنها را كه با كافران پيوند دوستى دارند، چه بد اعمالى از پيش براى معاد خود فرستادند؛ اعمالى كه خشم الهى را در پى دارد و براى هميشه در عذاب خواهند بود.»<ref>سوره مائده/80</ref> | ||
| + | |||
| + | {{متن قرآن|«وَ مِنْهُمْ مَنْ يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْها رَضُوا وَ إِنْ لَمْ يُعْطَوْا مِنْها إِذا هُمْ يَسْخَطُونَ »}} | ||
| + | |||
| + | «گروهى از آنها درباره صدقات از تو عيب مى‌گيرند. البته اگر سهمى به آنها داده شود، راضى مى‌شوند و اگر چيزى به آنها داده نشود، خشمگين مى گردند.» <ref>سوره توبه/58</ref> | ||
| + | |||
| + | {{متن قرآن|«ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ»}}<ref>سوره محمد/28</ref> | ||
| + | |||
| + | «اين، براى آن است كه پيروى از خشم پروردگار كردند و از آنچه باعث خشنودى اوست، كراهت داشتند؛ در نتيجه خداوند كارهايشان را نابود كرد.» | ||
| + | |||
| + | ==سخط بندگان== | ||
| + | |||
| + | '''سخط''' در بندگان از رذايل اخلاقى و اعتراض به تقديرات خدا است و ضد آن [[رضا]] است. | ||
همان طور که رضا از صفات پسنديده و لشکريان عقل و رحمان است سخط از لشکريان جهل و شيطان است و آن عبارت از ناخشنودى و اعتراض به اراده و تقديرات خداوندى است که از شاخه‌هاى ناخوشايندى به افعال الهى است. | همان طور که رضا از صفات پسنديده و لشکريان عقل و رحمان است سخط از لشکريان جهل و شيطان است و آن عبارت از ناخشنودى و اعتراض به اراده و تقديرات خداوندى است که از شاخه‌هاى ناخوشايندى به افعال الهى است. | ||
| + | اين صفت ناشى از ضعف معرفت به مقام ربوبيت و جهل به کمال حق و صفات و افعال خدا است و ضعف و يا نبود شناخت از آثار دوستى نفس و دنياطلبى است که چشم و گوش انسان را جز از شهوات و آرزوهاى دنيوى کور و کر مى‌کند چنين افراد به خاطر احتجاب و پوشيده بودن از مقامات روحانى و مراتب اهل معرفت از ابتلا و امتحان هايى که وسيله اصلاح نفس و تربيت دل‌هاى انسان‌ها است روى گردان مى‌شوند و از رو آوردن دنيا که بدترين فتنه امتحان است راضى و خوشحال مى‌گردند در حالى که از حضرت على عليه السلام روايت شده است: | ||
| − | + | "ان عظيم الاجر لمع عظيم البلاء و ما احب الله قوما الا ابتلاهم"؛ همانا اجر بزرگ در مقابل مصيبت بزرگ است و هيچ گروهى را خدا دوست نداشته جز آن که آنها را مبتلا کرده است.<ref> [http://thesaurus.islamicdoc.org/thesaurus/ سخط، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی] بازیابی: 3 اسفند 92. | |
| + | </ref> | ||
| − | + | ==پانویس== | |
| + | <references/> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| + | * قرآن کریم | ||
| + | * ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن،راغب اصفهانی،ترجمه غلامرضا خسروی حسینی | ||
| + | * قاموس قرآن،سید علی اکبر قرشی،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1371 | ||
* [http://thesaurus.islamicdoc.org/thesaurus/ سخط، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی] بازیابی: 3 اسفند 92. | * [http://thesaurus.islamicdoc.org/thesaurus/ سخط، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی] بازیابی: 3 اسفند 92. | ||
[[رده:صفات ناپسند]] | [[رده:صفات ناپسند]] | ||
نسخهٔ ۶ سپتامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۰۶
معنای لغوی
السَّخَط و السُّخْط: خشم شديدى كه مقتضى عقوبت و بد فرجامى است. در آيه «إِذا هُمْ يَسْخَطُونَ»[۱]اين سخط از سوى خداى تعالى نزول و فرستادن عقوبت است. [۲]
اَسخَطَ: به غضب آوردن است مثل«اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ»[۳] ناگفته نماند سخط را صحاح و قاموس و اقرب غضب مطلق گفته اند ولى راغب در آن شدّترا قيد كرده است. [۴]
سخط خداوند
در قرآن کریم چهار آیه پیرامون سخط الهی آمده است:
«أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللَّهِ كَمَنْ باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصيرُ »
« آيا كسى كه رضاى پروردگار را پيروى مى كند، همانند كسى است كه به سوى خشم پروردگار بازگشته و جايگاهش جهنم است كه بدجايگاهى است؟!» [۵]
«تَرى كَثيراً مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ ما قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ فِي الْعَذابِ هُمْ خالِدُونَ »
« مى بينى بسيارى از آنها را كه با كافران پيوند دوستى دارند، چه بد اعمالى از پيش براى معاد خود فرستادند؛ اعمالى كه خشم الهى را در پى دارد و براى هميشه در عذاب خواهند بود.»[۶]
«وَ مِنْهُمْ مَنْ يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْها رَضُوا وَ إِنْ لَمْ يُعْطَوْا مِنْها إِذا هُمْ يَسْخَطُونَ »
«گروهى از آنها درباره صدقات از تو عيب مى‌گيرند. البته اگر سهمى به آنها داده شود، راضى مى‌شوند و اگر چيزى به آنها داده نشود، خشمگين مى گردند.» [۷]
«ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ»[۸]
«اين، براى آن است كه پيروى از خشم پروردگار كردند و از آنچه باعث خشنودى اوست، كراهت داشتند؛ در نتيجه خداوند كارهايشان را نابود كرد.»
سخط بندگان
سخط در بندگان از رذايل اخلاقى و اعتراض به تقديرات خدا است و ضد آن رضا است. همان طور که رضا از صفات پسنديده و لشکريان عقل و رحمان است سخط از لشکريان جهل و شيطان است و آن عبارت از ناخشنودى و اعتراض به اراده و تقديرات خداوندى است که از شاخه‌هاى ناخوشايندى به افعال الهى است. اين صفت ناشى از ضعف معرفت به مقام ربوبيت و جهل به کمال حق و صفات و افعال خدا است و ضعف و يا نبود شناخت از آثار دوستى نفس و دنياطلبى است که چشم و گوش انسان را جز از شهوات و آرزوهاى دنيوى کور و کر مى‌کند چنين افراد به خاطر احتجاب و پوشيده بودن از مقامات روحانى و مراتب اهل معرفت از ابتلا و امتحان هايى که وسيله اصلاح نفس و تربيت دل‌هاى انسان‌ها است روى گردان مى‌شوند و از رو آوردن دنيا که بدترين فتنه امتحان است راضى و خوشحال مى‌گردند در حالى که از حضرت على عليه السلام روايت شده است:
"ان عظيم الاجر لمع عظيم البلاء و ما احب الله قوما الا ابتلاهم"؛ همانا اجر بزرگ در مقابل مصيبت بزرگ است و هيچ گروهى را خدا دوست نداشته جز آن که آنها را مبتلا کرده است.[۹]
پانویس
منابع
- قرآن کریم
- ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن،راغب اصفهانی،ترجمه غلامرضا خسروی حسینی
- قاموس قرآن،سید علی اکبر قرشی،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1371
- سخط، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی بازیابی: 3 اسفند 92.
