ارکان کعبه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
==زواياى چهارگانه كعبه==
+
هیئت [[کعبه|کعبه]] مربع شکل است و هر زاویه آن محاذى یکى از جهات چهارگانه (شرق، غرب، شمال و جنوب) است. به هر زاویه، رکن گفته مى‌شود.
  
هيئت كعبه مربع شكل است و هر زاويه آن محاذى يكى از جهات چهارگانه (شرق، غرب، شمال و جنوب) است. به هر زاويه، ركن گفته مى‌شود.
+
[[پرونده:Arkan.jpg|500px|بندانگشتی|ارکان کعبه]]
  
اركان كعبه عبارتند از:
+
==زوایاى چهارگانه کعبه==
  
* «ركن شرقى» كه به آن «ركن حَجَر»، «ركن أسوَد» و «ركن حجرالاسود» گفته مى‌شود. در كلمات برخى، «ركن عراقى» نيز ناميده شده است.
+
زوایا و ارکان کعبه عبارتند از:
* «ركن شمالى» كه به «ركن عراقى» معروف است. در كلمات برخى، «ركن شامى» ناميده شده است.
 
* «ركن غربى» كه برخى از آن به «ركن شامى» تعبير كرده‌اند.
 
* «ركن جنوبى» كه به «ركن يمانى» شناخته مى‌شود. از اين عنوان در باب [[حج]] و به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.
 
  
التزام (در آغوش گرفتن) اركان<ref>مستند الشيعة، 12/84.</ref>و استلام (لمس كردن با دست، سينه يا بوسيدن) آنها هنگام [[طواف]] در هر شوط و نيز در [[طواف وداع]]<ref>جواهرالكلام، 20/65؛ المعتمد فى شرح المناسك، 5/488.</ref>براى مردان،<ref>الحدائق الناضرة ، 16/119.</ref>مستحب است. از برخى قدما اختصاص استحباب استلام دو ركن حجر و يمانى و از برخى ديگر وجوب استلام ركن يمانى نقل شده است.<ref>مستندالشيعة، 12/ 83ـ84.</ref>
+
*«رکن شرقى» که به آن «رکن حَجَر»، «رکن أسوَد» و «رکن [[حجر الأسود‌‌|حجرالاسود]]» گفته مى‌شود. در کلمات برخى، «رکن عراقى» نیز نامیده شده است.
 +
*«رکن شمالى» که به «رکن عراقى» معروف است. در کلمات برخى، «رکن شامى» نامیده شده است.
 +
*«رکن غربى» که برخى از آن به «رکن شامى» تعبیر کرده‌اند.
 +
*«رکن جنوبى» که به «[[رکن یمانی|رکن یمانى]]» شناخته مى‌شود. از این عنوان در باب [[حج]] و به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.
  
در ميان اركان، دو ركن حجرالاسود و يمانى احكامى خاص دارند كه به آنها اشاره مى‌شود.
+
التزام (در آغوش گرفتن) ارکان<ref>مستند الشیعة، ۱۲/۸۴.</ref> و استلام (لمس کردن با دست، سینه یا بوسیدن) آنها هنگام [[طواف]] در هر شوط و نیز در طواف وداع<ref>جواهرالکلام، ۲۰/۶۵؛ المعتمد فى شرح المناسک، ۵/۴۸۸.</ref> براى مردان،<ref>الحدائق الناضرة ، ۱۶/۱۱۹.</ref> مستحب است. از برخى قدما اختصاص [[استحباب]] استلام دو رکن حجر و یمانى و از برخى دیگر وجوب استلام رکن یمانى نقل شده است.<ref>مستندالشیعة، ۱۲/ ۸۳ـ۸۴.</ref>
  
==ركن حجر==
+
در میان ارکان، دو رکن حجرالاسود و یمانى احکامى خاص دارند که به آنها اشاره مى‌شود.
  
آغاز هر طواف از مقابل ركن حجر و پايانش نيز در مقابل همين ركن است.<ref>جواهرالكلام، 19/ 287ـ291.</ref> اگر طواف كننده از روى فراموشى بيش از هفت دور طواف كند و پيش از رسيدن به ركن حجر متوجه زيادى شود، بايد طواف را همان جا قطع كند و به قول مشهور، طوافش صحيح است.<ref> 384.</ref>
+
===رکن حجر:===
  
مستحب است سعى كننده پيش از انجام دادن سعى بر فراز [[كوه صفا]] برآيد و در حالى كه رو به سمت ركن حجر دارد، حمد و ثناى الهى به جا آورد و هفت بار تكبير و تهليل گويد و دعاهاى مأثور را بخواند.<ref>415ـ417.</ref> ركن حجر، قبله اهل [[عراق]] و مناطقى است كه با عراق هم جهت هستند.<ref>7/ 357.</ref>
+
آغاز هر طواف از مقابل رکن حجر و پایانش نیز در مقابل همین رکن است.<ref>جواهرالکلام، ۱۹/ ۲۸۷ـ۲۹۱.</ref> اگر طواف کننده از روى فراموشى بیش از هفت دور طواف کند و پیش از رسیدن به رکن حجر متوجه زیادى شود، باید طواف را همان جا قطع کند و به قول مشهور، طوافش صحیح است.<ref> ۳۸۴.</ref>
  
==ركن يمانى==
+
مستحب است سعى کننده پیش از انجام دادن سعى بر فراز [[صفا و مروه|کوه صفا]] برآید و در حالى که رو به سمت رکن حجر دارد، حمد و ثناى الهى به جا آورد و هفت بار [[تکبیر|تکبیر]] و [[تهليل‌‌‌‌‌|تهلیل]] گوید و دعاهاى مأثور را بخواند.<ref>۴۱۵ـ۴۱۷.</ref> رکن حجر، [[قبله]] اهل [[عراق]] و مناطقى است که با عراق هم جهت هستند.<ref>۷/ ۳۵۷.</ref>
  
ركن يمانى پس از ركن [[حجرالاسود]] برترين ركن [[كعبه]] مى‌باشد و در روايات آمده است: ركن يمانى به منزله دست راست خدا در زمين و درى از درهاى [[بهشت]] است كه همواره گشوده است.<ref> 19/357ـ361.</ref> از احكام مربوط به اين ركن، استحباب [[دعا]] در كنار آن است؛ زيرا بر حسب روايات، دعا در كنار ركن يمانى به عرش الهى صعود مى‌كند و فرشته‌اى، مأمور آمين گفتن براى دعاكنندگان در كنار آن است.<ref> 359ـ360.</ref> ركن يمانى، قبله اهل‌ يمن و مناطقى است كه هم‌جهت با يمن هستند.<ref> 7/357.</ref>
+
===رکن یمانى:===
 +
 
 +
[[رکن یمانی|رکن یمانى]] پس از رکن [[حجرالاسود]] برترین رکن [[کعبه]] مى‌باشد و در روایات آمده است: رکن یمانى به منزله دست راست [[خدا]] در زمین و درى از درهاى [[بهشت]] است که همواره گشوده است.<ref> ۱۹/۳۵۷ـ۳۶۱.</ref> از [[احکام]] مربوط به این رکن، استحباب [[دعا]] در کنار آن است؛ زیرا بر حسب روایات، دعا در کنار رکن یمانى به [[عرش]] الهى صعود مى‌کند و فرشته‌اى، مأمور آمین گفتن براى دعاکنندگان در کنار آن است.<ref> ۳۵۹ـ۳۶۰.</ref> رکن یمانى، قبله اهل‌ [[یمن|یمن]] و مناطقى است که هم‌جهت با یمن هستند.<ref> ۷/۳۵۷.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
 +
==منابع==
  
==منابع==
+
*[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]، ج1، صص387-386.
* فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج1، صص387-386.
 
  
 
[[رده:کعبه]]
 
[[رده:کعبه]]

نسخهٔ ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۰۲

هیئت کعبه مربع شکل است و هر زاویه آن محاذى یکى از جهات چهارگانه (شرق، غرب، شمال و جنوب) است. به هر زاویه، رکن گفته مى‌شود.

ارکان کعبه

زوایاى چهارگانه کعبه

زوایا و ارکان کعبه عبارتند از:

  • «رکن شرقى» که به آن «رکن حَجَر»، «رکن أسوَد» و «رکن حجرالاسود» گفته مى‌شود. در کلمات برخى، «رکن عراقى» نیز نامیده شده است.
  • «رکن شمالى» که به «رکن عراقى» معروف است. در کلمات برخى، «رکن شامى» نامیده شده است.
  • «رکن غربى» که برخى از آن به «رکن شامى» تعبیر کرده‌اند.
  • «رکن جنوبى» که به «رکن یمانى» شناخته مى‌شود. از این عنوان در باب حج و به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

التزام (در آغوش گرفتن) ارکان[۱] و استلام (لمس کردن با دست، سینه یا بوسیدن) آنها هنگام طواف در هر شوط و نیز در طواف وداع[۲] براى مردان،[۳] مستحب است. از برخى قدما اختصاص استحباب استلام دو رکن حجر و یمانى و از برخى دیگر وجوب استلام رکن یمانى نقل شده است.[۴]

در میان ارکان، دو رکن حجرالاسود و یمانى احکامى خاص دارند که به آنها اشاره مى‌شود.

رکن حجر:

آغاز هر طواف از مقابل رکن حجر و پایانش نیز در مقابل همین رکن است.[۵] اگر طواف کننده از روى فراموشى بیش از هفت دور طواف کند و پیش از رسیدن به رکن حجر متوجه زیادى شود، باید طواف را همان جا قطع کند و به قول مشهور، طوافش صحیح است.[۶]

مستحب است سعى کننده پیش از انجام دادن سعى بر فراز کوه صفا برآید و در حالى که رو به سمت رکن حجر دارد، حمد و ثناى الهى به جا آورد و هفت بار تکبیر و تهلیل گوید و دعاهاى مأثور را بخواند.[۷] رکن حجر، قبله اهل عراق و مناطقى است که با عراق هم جهت هستند.[۸]

رکن یمانى:

رکن یمانى پس از رکن حجرالاسود برترین رکن کعبه مى‌باشد و در روایات آمده است: رکن یمانى به منزله دست راست خدا در زمین و درى از درهاى بهشت است که همواره گشوده است.[۹] از احکام مربوط به این رکن، استحباب دعا در کنار آن است؛ زیرا بر حسب روایات، دعا در کنار رکن یمانى به عرش الهى صعود مى‌کند و فرشته‌اى، مأمور آمین گفتن براى دعاکنندگان در کنار آن است.[۱۰] رکن یمانى، قبله اهل‌ یمن و مناطقى است که هم‌جهت با یمن هستند.[۱۱]

پانویس

  1. مستند الشیعة، ۱۲/۸۴.
  2. جواهرالکلام، ۲۰/۶۵؛ المعتمد فى شرح المناسک، ۵/۴۸۸.
  3. الحدائق الناضرة ، ۱۶/۱۱۹.
  4. مستندالشیعة، ۱۲/ ۸۳ـ۸۴.
  5. جواهرالکلام، ۱۹/ ۲۸۷ـ۲۹۱.
  6. ۳۸۴.
  7. ۴۱۵ـ۴۱۷.
  8. ۷/ ۳۵۷.
  9. ۱۹/۳۵۷ـ۳۶۱.
  10. ۳۵۹ـ۳۶۰.
  11. ۷/۳۵۷.

منابع