سلطان محمد خدابنده: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ضرب سکه به نام امام علی (علیه السلام))
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
خدا بنده لقب سلطان محمد اولجايتو پادشاه مغولى است كه از سال 703 تا 716 ق بر ايران و متصرفات مغولى در حوالى ايران حكومت كرد.  
+
'''سلطان محمد اولجایتو،''' ملقب به «خدابنده»، پادشاه مغولى است که از سال ۷۰۳ تا ۷۱۶ قمری بر [[ایران|ایران]] و متصرفات مغولى در حوالى ایران حکومت کرد. او در اثر همنشینی با [[علامه حلی]] به مذهب حق [[شیعه]] گروید و به نام امیرالمؤمنین [[امام علی علیه السلام|امام علی]] (علیه السلام) سکه ضرب نمود.
 +
[[پرونده:Khodabandeh.jpg|بندانگشتی|مقبره سلطان محمد خدابنده در زنجان]]
  
== زندگانی خدا بنده ==
+
==زندگانی خدابنده==
  
پدرش غازان خان وى را در نوجوانى بولايت عهدى خويش معين كرد، و زمانى كه پدر بمرد وى  
+
پدرش غازان خان سلطان محمد را در نوجوانى به ولایت‌عهدى خویش معین کرد، و زمانى که پدرش مرد، وى حاکم [[خراسان]] بود، و پس از مرگ پدر به [[تبریز|تبریز]] بازگشت و زمام امور بدست گرفت و به سال ۷۰۴ قمری به تکمیل شهر سلطانیه که پدرش در اواخر عمر آن را کنار سرچشمه دو رود ابهر و زنجان بنا کرده بود پرداخت.
حاكم [[خراسان]] بود، و پس از مرگ پدر به [[تبريز]] بازگشت و زمام امور بدست گرفت و بسال 704 بتكميل شهر[[ سلطانيه]] كه پدرش در اواخر عمر آن را كنار سرچشمه دو رود ابهر و [[زنجان]] بنا كرده بود پرداخت، و در سال 706 منطقه [[گيلان]] را فتح نمود و در سال 709 به [[عراق]] عرب و به [[نجف اشرف]] رفت و علماى آنجا را ملاقات نمود و به سال 712 به عزم فتح [[شام]] از راه موصل رهسپار آن ديار شد ولى در بين راه با مقاومت اهل اولين قلعه مرز شام مواجه گشت و شكست خورد و برگشت و سرانجام بسال 716 در سلطانيه درگذشت.  
 
  
== مذهب خدا بنده ==
+
او در سال ۷۰۶ منطقه گیلان را فتح نمود و در سال ۷۰۹ به [[عراق]] عرب و به [[نجف اشرف]] رفت و علماى آنجا را ملاقات نمود و به سال ۷۱۲ به عزم فتح [[شام]] از راه موصل رهسپار آن دیار شد، ولى در بین راه با مقاومت اهل اولین قلعه مرز شام مواجه گشت و شکست خورد و برگشت و سرانجام به سال ۷۱۶ قمری در سلطانیه از توابع زنجان درگذشت.
  
خدابنده در آغاز سنى مذهب بود ولى پس از چندى به [[مذهب تشيع]] گرائيد
+
==مذهب خدابنده==
  
==ضرب سکه به نام امام علی (علیه السلام)==
+
سلطان خدابنده در آغاز [[اهل سنت|سنى]] مذهب بود، ولى پس از چندى به مذهب [[تشیع]] گرائید، و این نتیجۀ مجالست او با [[علامه حلی]] بود. علامه حلى که خود شاگرد [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیرالدین طوسى]] و در [[علم کلام|علم کلام]] و بحوث مذهبى ید طولائى داشت، مخصوصاً باتفاق فرزندش [[فخر المحققین|فخر المحققین]] به دیدار او آمده و دو کتاب «[[نهج الحق و کشف الصدق (کتاب)|نهج الحق]]» و «[[منهاج الکرامه فی معرفة الامامه (کتاب)|منهاج الکرامه فى معرفة الامامه]]» را به نام او تألیف کرد و چندى به نزد او مقیم شد و خدابنده وى را به شایستگى گرامى می داشت. داستان علامه حلی و محفل خدابنده در حضور علماى مذاهب اربعه [[اهل سنت]] مشهور است.
  
در سال 709 امر داد كه نام خلفاى ثلاثه را از خطبه و سكه بيندازند و نام [[اميرالمؤمنين]] [[امام علی علیه السلام|على]] (ع) و [[امام حسن]] (ع) و [[امام حسين]] (ع) را در خطبه بياورند و در سكه فقط بنام اميرالمؤمنين على (ع) اكتفا كنند، وى همواره به ترويج مذهب شيعه اهتمام مي ورزيد، شيعيان او را خدابنده و سنّيان خربنده لقب دادند،
+
==ضرب سکه بنام امیرالمؤمنین==
  
==مجالست علامه حلی با سلطان خدا بنده==
+
سلطان محمد خدابنده در سال ۷۰۹ امر داد که نام [[خلفای نخستین|خلفاى ثلاثه]] را از [[خطبه]] و سکه بیندازند و نام [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین على]] (علیه السلام)، [[امام حسن]] (علیه السلام) و [[امام حسین]] (علیه السلام) را در خطبه بیاورند و در سکه فقط بنام [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] على (علیه السلام) اکتفا کنند. وى همواره به ترویج مذهب [[شیعه|شیعه]] اهتمام می ورزید. شیعیان او را خدابنده و [[اهل سنت|سنّیان]] خربنده لقب دادند.
 +
==منابع==
  
مرحوم [[علامه حلى]] كه خود شاگرد [[خواجه نصير الدين طوسى]] و در علم كلام و بحوث مذهبى يد طولائى داشت مخصوصاً باتفاق فرزندش [[فخر المحققين]] بديدار او آمده و دو كتاب: نهج الحق و منهاج الكرامة فى باب الامامة را بنام او تأليف كرد و چندى بنزد او مقيم شد و خدابنده وى را بشايستگى گرامى ميداشت. داستان علامه و محفل خدابنده در حضور علماى [[مذاهب اربعه]] مشهور است.
 
 
 
== منبع ==
 
 
*سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.  
 
*سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.  
  
 
[[رده: تاریخ اسلام]]
 
[[رده: تاریخ اسلام]]

نسخهٔ ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۱۹

سلطان محمد اولجایتو، ملقب به «خدابنده»، پادشاه مغولى است که از سال ۷۰۳ تا ۷۱۶ قمری بر ایران و متصرفات مغولى در حوالى ایران حکومت کرد. او در اثر همنشینی با علامه حلی به مذهب حق شیعه گروید و به نام امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) سکه ضرب نمود.

مقبره سلطان محمد خدابنده در زنجان

زندگانی خدابنده

پدرش غازان خان سلطان محمد را در نوجوانى به ولایت‌عهدى خویش معین کرد، و زمانى که پدرش مرد، وى حاکم خراسان بود، و پس از مرگ پدر به تبریز بازگشت و زمام امور بدست گرفت و به سال ۷۰۴ قمری به تکمیل شهر سلطانیه که پدرش در اواخر عمر آن را کنار سرچشمه دو رود ابهر و زنجان بنا کرده بود پرداخت.

او در سال ۷۰۶ منطقه گیلان را فتح نمود و در سال ۷۰۹ به عراق عرب و به نجف اشرف رفت و علماى آنجا را ملاقات نمود و به سال ۷۱۲ به عزم فتح شام از راه موصل رهسپار آن دیار شد، ولى در بین راه با مقاومت اهل اولین قلعه مرز شام مواجه گشت و شکست خورد و برگشت و سرانجام به سال ۷۱۶ قمری در سلطانیه از توابع زنجان درگذشت.

مذهب خدابنده

سلطان خدابنده در آغاز سنى مذهب بود، ولى پس از چندى به مذهب تشیع گرائید، و این نتیجۀ مجالست او با علامه حلی بود. علامه حلى که خود شاگرد خواجه نصیرالدین طوسى و در علم کلام و بحوث مذهبى ید طولائى داشت، مخصوصاً باتفاق فرزندش فخر المحققین به دیدار او آمده و دو کتاب «نهج الحق» و «منهاج الکرامه فى معرفة الامامه» را به نام او تألیف کرد و چندى به نزد او مقیم شد و خدابنده وى را به شایستگى گرامى می داشت. داستان علامه حلی و محفل خدابنده در حضور علماى مذاهب اربعه اهل سنت مشهور است.

ضرب سکه بنام امیرالمؤمنین

سلطان محمد خدابنده در سال ۷۰۹ امر داد که نام خلفاى ثلاثه را از خطبه و سکه بیندازند و نام امیرالمؤمنین على (علیه السلام)، امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) را در خطبه بیاورند و در سکه فقط بنام امیرالمؤمنین على (علیه السلام) اکتفا کنند. وى همواره به ترویج مذهب شیعه اهتمام می ورزید. شیعیان او را خدابنده و سنّیان خربنده لقب دادند.

منابع

  • سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.