مالک بن نویره: تفاوت بین نسخه‌ها
جز (افزودن محتوا با منبع جدید و افزودن 1 رده) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | مالك بن نويرة بن حمزة يربوعى تميمى است و او و برادرش، متمم بن نويره ى شاعر، با هم اسلام آوردند.<ref>الاستيعاب، ابن عبدالبر/3: 1362 و اسدالغابه، ابن اثير/4: 78-277.</ref> در تاريخ، كنيه اش را ابا حنظله نقل كرده اند.<ref>الاصابه، ابن حجر/5: 506.</ref> | |
| − | مالك بن نويرة بن حمزة يربوعى تميمى است و او و برادرش، متمم بن نويره ى شاعر، با هم اسلام آوردند.<ref> الاستيعاب، ابن عبدالبر 3 : 1362 و اسدالغابه، ابن اثير 4 : 78-277. </ref> در تاريخ، كنيه اش را ابا حنظله نقل كرده اند.<ref> الاصابه، ابن حجر 5 : 506. </ref> | ||
| − | == اسلام آوردن مالک == | + | ==اسلام آوردن مالک== |
| − | مالِكِ بنِ نوَيرَة الحنفى اليربوعى از ارداف ملوك و شجاعان روزگار و فصحاى شيرين گفتار و صحابه سيد مختار و مخلصان صاحب ذوالفقار بوده. قاضى نورالله در (مجالس) شطرى از احوال خير مآل او و شهادت يافتن او به سبب محبت [[اهل بيت]] در دست خالد بن وليد ذكر كرده و هم در احوال او گفته از برآء بن عازب روايت كرده‌اند كه گفت در اثناى آن كه حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم با اصحاب خود نشسته | + | مالِكِ بنِ نوَيرَة الحنفى اليربوعى از ارداف ملوك و شجاعان روزگار و فصحاى شيرين گفتار و صحابه سيد مختار و مخلصان صاحب ذوالفقار بوده. قاضى نورالله در (مجالس) شطرى از احوال خير مآل او و شهادت يافتن او به سبب محبت [[اهل بيت]] در دست خالد بن وليد ذكر كرده و هم در احوال او گفته از برآء بن عازب روايت كرده‌اند كه گفت در اثناى آن كه حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم با اصحاب خود نشسته بودند، رؤساى [[بنى تميم]] كه يكى از ايشان مالك بن نوَيره بود درآمدند و بعد از اداى خدمت گفت: يا رسول الله! عَلِّمْنِى الايمانَ فَقالَ لَهُ رَسُولُ الله صلى الله عليه و آله و سلم: الايمان اَنْ تشهدَ اَنْ لااِلهَ اِلا اللّهُ وَ اَني رَسولُ اللّهِ وَ تُّصلِّىَ الْخمْسَ وَ تَصُومَ شَهْرَ رَمَضانَ وَ تؤَدِّىَ الزَّكوةَ وَتحجَّ الْبيتَ وَ تُوالى وَصِيّى هذا. وَ اَشارَ اِلى عَلِىّ بْنِ ابى طالب عليه السلام؛ مالك به حضرت رسالت گفت: مرا طريق [[ايمان]] بياموز، آن حضرت فرمود: ايمان آن است كه گواهى دهى به آن كه لا اِلهَ اِلا اللّه و به آن كه من رسول خدايم و [[نماز]] پنجگانه بگزارى و [[روزه]] ماه [[رمضان]] بدارى و به اداى [[زكات]] و [[حج]] خانه خداى روآورى و اين را كه بعد از من وصِى من خواهد بود، دوست دارى و اشاره به على بن ابى طالب عليه السلام كرد و ديگر آن كه خون ناحق نريزى و از دزدى و خيانت بپرهيزى و از خوردن مال يتيم و شُرْب خَمْر بگريزى و ايمان به [[احكام]] [[شريعت]] من بياورى و [[حلال]] مرا حلال و [[حرام]] مرا حرام دانى و حق‌گذارى ضعيف و قوى و صغير و كبير به جا آرى. |
| + | |||
| + | آن‌گاه شرايع اسلام و احكام آن را بر او شمرد تا ياد گرفت. آن‌گاه مالك برخاست و از غايت نشاط دامن كشان مى‌رفت و با خود مى‌گفت: تَعَلَّمْتُ الايمانَ وَ رَبِّ الْكَعْبَةِ؛ به خداى [[كعبه]] كه [[احكام]] دين آموختم و چون از نظر حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم دور شد آن حضرت فرمودند كه: «مَنْ اَحَبَّ اَنْ يَنْظُرَ اِلى رَجُلٍ مِنْ اَهْلِ الجَنَّةِ فَلْيَنْظُرْ اِلى هذا الرّجُلِ». | ||
دو نفر از حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم دستورى طلبيده از عقب او رفتند و آن بشارت به وى رسانيدند و از او التماس نمودند كه چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم تو را از اهل جنت شمرده مى‌خواهيم كه جهت ما طلب مغفرت كنى، مالك گفت: لاغَفَرَاللّهُ لكُما؛ خداى تعاى شما را نيامرزد كه حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم كه صاحب شفاعت است مى‌گذاريد و از من درخواست مى‌كنيد كه جهت شما استغفار كنم!؟ پس آن دو نفر مكَدَّر بازگشتند چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم را نظر بر روى ايشان افتاد گفت كه فِى الْحَقِّ مَبْغضَةٌ؛ شنيدن سخن حق گاه است كه آدمى را خشمناك و مكَدَّر سازد. | دو نفر از حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم دستورى طلبيده از عقب او رفتند و آن بشارت به وى رسانيدند و از او التماس نمودند كه چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم تو را از اهل جنت شمرده مى‌خواهيم كه جهت ما طلب مغفرت كنى، مالك گفت: لاغَفَرَاللّهُ لكُما؛ خداى تعاى شما را نيامرزد كه حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم كه صاحب شفاعت است مى‌گذاريد و از من درخواست مى‌كنيد كه جهت شما استغفار كنم!؟ پس آن دو نفر مكَدَّر بازگشتند چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم را نظر بر روى ايشان افتاد گفت كه فِى الْحَقِّ مَبْغضَةٌ؛ شنيدن سخن حق گاه است كه آدمى را خشمناك و مكَدَّر سازد. | ||
| − | == ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام == | + | ==ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام== |
در آخر چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم وفات يافت مالك به [[مدينه]] آمد و تفحص نمود كه قائم مقام حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم كيست؟ در يكى از روزهاى جمعه ديد كه ابوبكر بر منبر رفته و از براى مردم خطبه مى‌خواند، مالك بى‌طاقت شد با ابوبكر گفت كه تو همان برادر تيمى ما نيستى؟ گفت: بلى، مالك گفت: چه كار پيش آمد آن وصى حضرت صلى الله عليه و آله و سلم را كه مرا به ولايت او مامور ساخته بود؟ مردم گفتند: اى اعرابى! بسيار است كه كارى از پس كارى حادث مى‌شود. | در آخر چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم وفات يافت مالك به [[مدينه]] آمد و تفحص نمود كه قائم مقام حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم كيست؟ در يكى از روزهاى جمعه ديد كه ابوبكر بر منبر رفته و از براى مردم خطبه مى‌خواند، مالك بى‌طاقت شد با ابوبكر گفت كه تو همان برادر تيمى ما نيستى؟ گفت: بلى، مالك گفت: چه كار پيش آمد آن وصى حضرت صلى الله عليه و آله و سلم را كه مرا به ولايت او مامور ساخته بود؟ مردم گفتند: اى اعرابى! بسيار است كه كارى از پس كارى حادث مى‌شود. | ||
| سطر ۱۵: | سطر ۱۶: | ||
{{بیت|اَطَعْنا رَسُولَ اللّهِ ما كانَ بَيْنَنا | فَي اقَوْمِ ما شَاْني وَ شَاْنِ اَبى‌بَكْرٍ}} | {{بیت|اَطَعْنا رَسُولَ اللّهِ ما كانَ بَيْنَنا | فَي اقَوْمِ ما شَاْني وَ شَاْنِ اَبى‌بَكْرٍ}} | ||
| + | {{بیت|اِذا ماتَ بَكْرٌ قامَ بَكْرٌ مَقامَهُ | فَتِلْكَ وَ بَيْتِ اللّهِ قاصِمَةُ الظَّهْرِ<ref> مجالس المؤمنين، شهيد قاضى نورالله، 1/266، 268.</ref>}} | ||
| − | + | مؤلف گويد: كه [[شيعه]] و سنى نقل كرده‌اند كه [[خالد بن وليد]]، مالك را بى‌تقصير بكشت و سر او را ديك پايه نمود و در همان شب كه او را به قتل رسانيد با زوجه‌اش همبستر شد و طايفه مالك را بكشت و زنان ايشان را اسير كرده به [[مدينه]] آوردند و ايشان را اهل (رِدَّه) ناميدند.<ref>حديقة الشيعه، مقدس اردبيلى، 1/350، النص والاجتهاد، ص97، كامل ابن اثير، 2/504، [[بحارالانوار]]، 30/494.</ref> | |
| − | |||
| − | مؤلف گويد: كه [[شيعه]] و سنى نقل كرده‌اند كه[[ خالد بن وليد]]، مالك را بى‌تقصير بكشت و سر او را ديك پايه نمود و در همان شب كه او را به قتل رسانيد با زوجه‌اش همبستر شد و طايفه مالك را بكشت و زنان ايشان را اسير كرده به [[مدينه]] آوردند و ايشان را اهل (رِدَّه) ناميدند.<ref> حديقة الشيعه، مقدس اردبيلى، 1/350، النص والاجتهاد، | ||
| − | در ایضاح آمده: جریر بن عبدالحمید از اعمش از خیشمه نقل کرده که می‌گوید: ماجرای قتل مالک بن نویره نزد عمر مطرح گردید، عمر گفت: بخدا سوگند خالد بن ولید مالک را کشت در حالی که وی مسلمان بود (نه مرتد آنچنان که خالد ادعا کرده بود) | + | در ایضاح آمده: جریر بن عبدالحمید از اعمش از خیشمه نقل کرده که می‌گوید: ماجرای قتل مالک بن نویره نزد عمر مطرح گردید، عمر گفت: بخدا سوگند خالد بن ولید مالک را کشت در حالی که وی مسلمان بود (نه مرتد آنچنان که خالد ادعا کرده بود) و من درباره منصرف ساختن ابوبکر از تصمیم قتل مالک بسیار با او گفتگو نمودم ولی او نپذیرفت و همچنین درباره حکم قتل مانعین [[زکات]] وقتی که احساس کردم شیطان بر او چیره گشته و کوشش من در او بی فایده است، به علت ترس و یاسی که از او داشتم سکوت نمودم و اتفاقاً یک روز که در این خصوص صحبت زیادی با او کردم برگشت و به من گفت: گویا تو بر اهل کفر و مرتدین از اسلام مهربان و دلسوز هستی و من پاسخی به او ندارم، ولی می‌دانم آن کس که خون آنان را مباح نموده نسبت به اهل کفر دلسوزتر است.<ref>ایضاح، فضل بن شاذان، ص133.</ref> |
| − | ==پانویس == | + | ==پانویس== |
| − | <references /> | + | <references/> |
| − | == منابع == | + | ==منابع== |
| + | * حاج شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، قسمت اول، باب اول: در تاريخ حضرت خاتم الانبياء. | ||
| + | * ماجرای قتل مالک بن نویره، [http://www.ashoora.ir/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9/article/2022.html پایگاه جامع عاشورا]، بازیابی: 15 اردیبهشت 1393. | ||
| − | |||
| − | |||
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]] | [[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]] | ||
[[رده:اصحاب امام علی علیه السلام]] | [[رده:اصحاب امام علی علیه السلام]] | ||
نسخهٔ ۱۰ مهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۰۹:۱۳
مالك بن نويرة بن حمزة يربوعى تميمى است و او و برادرش، متمم بن نويره ى شاعر، با هم اسلام آوردند.[۱] در تاريخ، كنيه اش را ابا حنظله نقل كرده اند.[۲]
اسلام آوردن مالک
مالِكِ بنِ نوَيرَة الحنفى اليربوعى از ارداف ملوك و شجاعان روزگار و فصحاى شيرين گفتار و صحابه سيد مختار و مخلصان صاحب ذوالفقار بوده. قاضى نورالله در (مجالس) شطرى از احوال خير مآل او و شهادت يافتن او به سبب محبت اهل بيت در دست خالد بن وليد ذكر كرده و هم در احوال او گفته از برآء بن عازب روايت كرده‌اند كه گفت در اثناى آن كه حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم با اصحاب خود نشسته بودند، رؤساى بنى تميم كه يكى از ايشان مالك بن نوَيره بود درآمدند و بعد از اداى خدمت گفت: يا رسول الله! عَلِّمْنِى الايمانَ فَقالَ لَهُ رَسُولُ الله صلى الله عليه و آله و سلم: الايمان اَنْ تشهدَ اَنْ لااِلهَ اِلا اللّهُ وَ اَني رَسولُ اللّهِ وَ تُّصلِّىَ الْخمْسَ وَ تَصُومَ شَهْرَ رَمَضانَ وَ تؤَدِّىَ الزَّكوةَ وَتحجَّ الْبيتَ وَ تُوالى وَصِيّى هذا. وَ اَشارَ اِلى عَلِىّ بْنِ ابى طالب عليه السلام؛ مالك به حضرت رسالت گفت: مرا طريق ايمان بياموز، آن حضرت فرمود: ايمان آن است كه گواهى دهى به آن كه لا اِلهَ اِلا اللّه و به آن كه من رسول خدايم و نماز پنجگانه بگزارى و روزه ماه رمضان بدارى و به اداى زكات و حج خانه خداى روآورى و اين را كه بعد از من وصِى من خواهد بود، دوست دارى و اشاره به على بن ابى طالب عليه السلام كرد و ديگر آن كه خون ناحق نريزى و از دزدى و خيانت بپرهيزى و از خوردن مال يتيم و شُرْب خَمْر بگريزى و ايمان به احكام شريعت من بياورى و حلال مرا حلال و حرام مرا حرام دانى و حق‌گذارى ضعيف و قوى و صغير و كبير به جا آرى.
آن‌گاه شرايع اسلام و احكام آن را بر او شمرد تا ياد گرفت. آن‌گاه مالك برخاست و از غايت نشاط دامن كشان مى‌رفت و با خود مى‌گفت: تَعَلَّمْتُ الايمانَ وَ رَبِّ الْكَعْبَةِ؛ به خداى كعبه كه احكام دين آموختم و چون از نظر حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم دور شد آن حضرت فرمودند كه: «مَنْ اَحَبَّ اَنْ يَنْظُرَ اِلى رَجُلٍ مِنْ اَهْلِ الجَنَّةِ فَلْيَنْظُرْ اِلى هذا الرّجُلِ».
دو نفر از حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم دستورى طلبيده از عقب او رفتند و آن بشارت به وى رسانيدند و از او التماس نمودند كه چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم تو را از اهل جنت شمرده مى‌خواهيم كه جهت ما طلب مغفرت كنى، مالك گفت: لاغَفَرَاللّهُ لكُما؛ خداى تعاى شما را نيامرزد كه حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم كه صاحب شفاعت است مى‌گذاريد و از من درخواست مى‌كنيد كه جهت شما استغفار كنم!؟ پس آن دو نفر مكَدَّر بازگشتند چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم را نظر بر روى ايشان افتاد گفت كه فِى الْحَقِّ مَبْغضَةٌ؛ شنيدن سخن حق گاه است كه آدمى را خشمناك و مكَدَّر سازد.
ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام
در آخر چون حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم وفات يافت مالك به مدينه آمد و تفحص نمود كه قائم مقام حضرت رسالت صلى الله عليه و آله و سلم كيست؟ در يكى از روزهاى جمعه ديد كه ابوبكر بر منبر رفته و از براى مردم خطبه مى‌خواند، مالك بى‌طاقت شد با ابوبكر گفت كه تو همان برادر تيمى ما نيستى؟ گفت: بلى، مالك گفت: چه كار پيش آمد آن وصى حضرت صلى الله عليه و آله و سلم را كه مرا به ولايت او مامور ساخته بود؟ مردم گفتند: اى اعرابى! بسيار است كه كارى از پس كارى حادث مى‌شود.
مالك گفت: واللّه! هيچ كارى حادث نشده بلكه شما خيانت كرده‌ايد در كار خدا و رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم بعد از آن متوجه ابوبكر شد و گفت: كيست كه تو را بر اين منبر بالا برده و حال آن كه وصى پيغمبر نشسته است، ابوبكر به حاضران گفت كه اين اعرابى بَوالٌ على عقبيه را از مسجد رسول صلى الله عليه و آله و سلم بيرون كنيد. پس قُنْفُذ و خالد بن وليد برخاستند و مالك را پى گردنى زده از مسجد بيرون كردند. مالك بر اشتر خود سوار شد صلوات بر حضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم فرستاد و بعد از صلوات اين ابيات بر زبان راند:
اَطَعْنا رَسُولَ اللّهِ ما كانَ بَيْنَنا فَي اقَوْمِ ما شَاْني وَ شَاْنِ اَبى‌بَكْرٍ
اِذا ماتَ بَكْرٌ قامَ بَكْرٌ مَقامَهُ فَتِلْكَ وَ بَيْتِ اللّهِ قاصِمَةُ الظَّهْرِ[۳]
مؤلف گويد: كه شيعه و سنى نقل كرده‌اند كه خالد بن وليد، مالك را بى‌تقصير بكشت و سر او را ديك پايه نمود و در همان شب كه او را به قتل رسانيد با زوجه‌اش همبستر شد و طايفه مالك را بكشت و زنان ايشان را اسير كرده به مدينه آوردند و ايشان را اهل (رِدَّه) ناميدند.[۴]
در ایضاح آمده: جریر بن عبدالحمید از اعمش از خیشمه نقل کرده که می‌گوید: ماجرای قتل مالک بن نویره نزد عمر مطرح گردید، عمر گفت: بخدا سوگند خالد بن ولید مالک را کشت در حالی که وی مسلمان بود (نه مرتد آنچنان که خالد ادعا کرده بود) و من درباره منصرف ساختن ابوبکر از تصمیم قتل مالک بسیار با او گفتگو نمودم ولی او نپذیرفت و همچنین درباره حکم قتل مانعین زکات وقتی که احساس کردم شیطان بر او چیره گشته و کوشش من در او بی فایده است، به علت ترس و یاسی که از او داشتم سکوت نمودم و اتفاقاً یک روز که در این خصوص صحبت زیادی با او کردم برگشت و به من گفت: گویا تو بر اهل کفر و مرتدین از اسلام مهربان و دلسوز هستی و من پاسخی به او ندارم، ولی می‌دانم آن کس که خون آنان را مباح نموده نسبت به اهل کفر دلسوزتر است.[۵]
پانویس
منابع
- حاج شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، قسمت اول، باب اول: در تاريخ حضرت خاتم الانبياء.
- ماجرای قتل مالک بن نویره، پایگاه جامع عاشورا، بازیابی: 15 اردیبهشت 1393.
