امامت امام صادق علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
== تعيين امامت   ==
+
امام صادق علیه السلام پس از شهادت پدر خویش امام باقر علیه السلام، در هفتم ذيحجه ى سال 114 هجرى قمری درحالى كه 31 سال واندى از سنش مى گذشت عهده دار منصب امامت شد.  مدت امامت آن حضرت 34 سال بود. <ref> ر. ك: اصول كافى ، ج1 ، ص 475 </ref>ايام امامت آن جناب مصادف با خلافت هشام بن عبدالملك ، ووليد بن يزيد بن عبدالملك و يزيد بن وليد بن عبدالملك وابراهيم بن وليد ومروان بن محمد ، از خلفاى اموى و سفاح و منصور دوانيقى ، از خلفاى عباسى بوده است.
  
 +
آن حضرت در سال 148 هجرى، 25 ماه شوال يا نيمه ماه در سن 65سالگى به شهادت رسيد<ref> اصول كافى ، ج1 ، ص 472 ; الارشاد ، ج2 ، ص 253 ; روضة الواعظين ج1 ، ص 212 ; اعلام الورى ، ج1 ، ص 514 </ref>
  
بـراى اثبات امامت صادق (ع) پس از امام باقر(ع)، علاوه بربرترى آن حضرت در علم و دانش بـر تـمـامـى مـردم زمـان خـود و وراثـت از دانـشـهـاى پدران خود يعنى اظهار و جدّ بزرگوارش ، رسول خدا(ص )، و نيز نصوص و تصريحات فراوانى كه از سوى پيامبر(ص ) نسبت به امامت او رسيده ، روايات زيادى از ناحيه امام باقر(ع ) بر امامت فرزند بزرگوارش در دسترس است . اينك برخى از آنها.
+
== دلایل امامت امام صادق  ==
 +
 
 +
در اثبات امامت حضرت صادق (عليه السلام) به سه دسته از ادله استناد شده است:
 +
 
 +
===روایات نبوی===
 +
 
 +
در روايات نبوى به امامت امام صادق (عليه السلام تصريح شده است. در فرازى از حديث لوح آمده است:بعد از امام باقر (عليه السلام) شك كنندگان در جعفر هلاك خواهند شد و كسى كه او را رد كند مرا رد كرده است و اين سخن حق من است كه مقام جعفر را گرامى دارم و او را در ميان دوستانش و شيعيانش شاد سازم <ref> ر. ك: عيون الاخبار ، ج1 ، ص 33 ; الغيبة ، ص 145 ; اصول كافى ، ج 1 ، ص 528 ; كمال الدين ، ج1 ، ص 572 ; عوالم ، ج20 ، ص 40 </ref> حديث معراج و حديث ابوبن كعب و جابر از پيامبر نيز تصريح بر امامت امام صادق مى كنند.<ref>  عيون الاخبار ، ج1 ، ص 49 ; الغيبة ، ص 136 و 151 ; كمال الدين ، ج1 ، ص 474 و 501 ; عوالم العلوم ، ج20 ، ص 42 46 </ref>
 +
 
 +
===احادیث امام باقر علیه السلام===
 +
 
 +
امام باقر (عليه السلام) نيز به طور آشكار به او وصيت و به امامتش بعد از خود تصريح نمودند .  
 +
 
 +
چند نمونه از احادیث امام باقر علیه السلام:
  
 
1- جابربن يزيد جعفى مى گويد:
 
1- جابربن يزيد جعفى مى گويد:
سطر ۱۶: سطر ۲۹:
 
4- محمد بن مسلم مى گويد:
 
4- محمد بن مسلم مى گويد:
 
نـزد امـام باقر(ع) بودم كه فرزندش امام صادق (ع ) وارد شد... امام (ع) خطاب به من فرمود: اين محمّد؟ اين فرد (اشاره به امام صادق (ع ) امام تو پس ازمن است ، پس به او تاءسى و اقتدا كـن و از دانشش بهره بگير. سوگند به خدا، او همان (صادق) ى است كه پيامبر(ص ) براى ما وصـف كـرده اسـت كـه پـيـروان و شـيـعـيـانـش دردنـيـا و آخرت پيروزند و دشمنانش در زبان همه پيامبران لعنت شده اند..<ref> بحارالانوار، ج 47 ، ص 15 . </ref>
 
نـزد امـام باقر(ع) بودم كه فرزندش امام صادق (ع ) وارد شد... امام (ع) خطاب به من فرمود: اين محمّد؟ اين فرد (اشاره به امام صادق (ع ) امام تو پس ازمن است ، پس به او تاءسى و اقتدا كـن و از دانشش بهره بگير. سوگند به خدا، او همان (صادق) ى است كه پيامبر(ص ) براى ما وصـف كـرده اسـت كـه پـيـروان و شـيـعـيـانـش دردنـيـا و آخرت پيروزند و دشمنانش در زبان همه پيامبران لعنت شده اند..<ref> بحارالانوار، ج 47 ، ص 15 . </ref>
 +
 +
===افضلیت امام صادق علیه السلام در زمان خود===
 +
 +
يكى از شرايط امام اين است كه افضل زمان خودباشد. امام صادق (عليه السلام) به اتفاق مخالف و موافق در علم و ديگر كمالات انسانى افضل اهل زمانش بود<ref> ر. ك: الارشاد ، ج2 ، ص 253 ; الفصول المهمه ، ج2 ، ص 907 ; المستجاد ، ص 188 ; روضة الواعظين ، ج1 ، ص 207. </ref> ابوحنيفه پيشواى حنفيه مى گفت: هرگز در عمرم عالم تر و فقيه تر از جعفر بن محمد نديدم<ref>  تذكرة الحفاظ ، ج1 ، ص 166 </ref> منصور دوانيقى آن حضرت را به علم و معنويت مى ستود<ref> تاريخ يعقوبى ، ج2 ، ص 378 </ref> ابوبحر جاحظ مى گفت: علم و فقه جعفر بن محمد دنيا را پر كرده است<ref>  شرح نهج البلاغه ، ج15 ، ص 189 </ref> قرمانى جايگاه آن حضرت در حديث را به منزله سر از بدن مى داند<ref> اخبار الدول ، ص 112 </ref> مالك ابن انس آن حضرت را بى نظير در علم و فضل و معنويت مى دانست<ref> ر. ك: مناقب ابن شهرآشوب ، ج4 ، ص 269 ; امالى صدوق ، ص 636 </ref>
 +
  
 
==پانویس ==
 
==پانویس ==
 
<references />
 
<references />
 +
 +
==منابع==
 +
*دانشنامه کلام اسلامی، جمعی از محققین، مدخل "امامت امام صادق علیه السلام" در دسترس در [http://lib.eshia.ir/23021/1/76 کتابخانه فقاهت]، بازیابی: 3 آذر 1392
 +
*تاريخ اسلام، علي رفيعي، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، پاييز 1376
 +
[[رده:امام صادق علیه السلام]]
 +
[[رده:امامت]]

نسخهٔ ‏۲۴ نوامبر ۲۰۱۳، ساعت ۱۰:۱۵

امام صادق علیه السلام پس از شهادت پدر خویش امام باقر علیه السلام، در هفتم ذيحجه ى سال 114 هجرى قمری درحالى كه 31 سال واندى از سنش مى گذشت عهده دار منصب امامت شد. مدت امامت آن حضرت 34 سال بود. [۱]ايام امامت آن جناب مصادف با خلافت هشام بن عبدالملك ، ووليد بن يزيد بن عبدالملك و يزيد بن وليد بن عبدالملك وابراهيم بن وليد ومروان بن محمد ، از خلفاى اموى و سفاح و منصور دوانيقى ، از خلفاى عباسى بوده است.

آن حضرت در سال 148 هجرى، 25 ماه شوال يا نيمه ماه در سن 65سالگى به شهادت رسيد[۲]

دلایل امامت امام صادق

در اثبات امامت حضرت صادق (عليه السلام) به سه دسته از ادله استناد شده است:

روایات نبوی

در روايات نبوى به امامت امام صادق (عليه السلام تصريح شده است. در فرازى از حديث لوح آمده است:بعد از امام باقر (عليه السلام) شك كنندگان در جعفر هلاك خواهند شد و كسى كه او را رد كند مرا رد كرده است و اين سخن حق من است كه مقام جعفر را گرامى دارم و او را در ميان دوستانش و شيعيانش شاد سازم [۳] حديث معراج و حديث ابوبن كعب و جابر از پيامبر نيز تصريح بر امامت امام صادق مى كنند.[۴]

احادیث امام باقر علیه السلام

امام باقر (عليه السلام) نيز به طور آشكار به او وصيت و به امامتش بعد از خود تصريح نمودند .

چند نمونه از احادیث امام باقر علیه السلام:

1- جابربن يزيد جعفى مى گويد: از امام باقر(ع ) در باره قائم ( و امام ) بعداز او پرسيده شد، آن حضرت دست برامام صادق زد و فرمود: اين است به خدا سوگند ، قائم آل محمد(ص) ... [۵]

2- ابوالصباح كنانى مى گويد: امـام بـاقـر(ع ) بـه پـسرش امام صادق (ع ) در حالى كه راه مى رفت نگريست و (خطاب به من ) فرمود: اين فرد را مى بينى ؟ او از كسانى است كه خداوند در باره آنان فرموده است :( وَ نُريدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِى اْلاَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ اَئِمَةً وَ نَجْعَلُهْمْ الْوارِثينَ) مـى خـواهـيـم بـر مـسـتـضـعـفـان زمـيـن منّت نهيم و آنان را پيشوايان و وارثان روى زمين قرار دهيم ..[۶]

3- همّام بن نافع مى گويد: روزى ابـوجعفر به ياران خود فرمود: زمانى كه مرا از دست داديد، به اين فرد (اشاره به امام صادق (ع) تاءسى و اقتدار كنيد كه او امام و خليفه پس از من است ..[۷]

4- محمد بن مسلم مى گويد: نـزد امـام باقر(ع) بودم كه فرزندش امام صادق (ع ) وارد شد... امام (ع) خطاب به من فرمود: اين محمّد؟ اين فرد (اشاره به امام صادق (ع ) امام تو پس ازمن است ، پس به او تاءسى و اقتدا كـن و از دانشش بهره بگير. سوگند به خدا، او همان (صادق) ى است كه پيامبر(ص ) براى ما وصـف كـرده اسـت كـه پـيـروان و شـيـعـيـانـش دردنـيـا و آخرت پيروزند و دشمنانش در زبان همه پيامبران لعنت شده اند..[۸]

افضلیت امام صادق علیه السلام در زمان خود

يكى از شرايط امام اين است كه افضل زمان خودباشد. امام صادق (عليه السلام) به اتفاق مخالف و موافق در علم و ديگر كمالات انسانى افضل اهل زمانش بود[۹] ابوحنيفه پيشواى حنفيه مى گفت: هرگز در عمرم عالم تر و فقيه تر از جعفر بن محمد نديدم[۱۰] منصور دوانيقى آن حضرت را به علم و معنويت مى ستود[۱۱] ابوبحر جاحظ مى گفت: علم و فقه جعفر بن محمد دنيا را پر كرده است[۱۲] قرمانى جايگاه آن حضرت در حديث را به منزله سر از بدن مى داند[۱۳] مالك ابن انس آن حضرت را بى نظير در علم و فضل و معنويت مى دانست[۱۴]


پانویس

  1. ر. ك: اصول كافى ، ج1 ، ص 475
  2. اصول كافى ، ج1 ، ص 472 ; الارشاد ، ج2 ، ص 253 ; روضة الواعظين ج1 ، ص 212 ; اعلام الورى ، ج1 ، ص 514
  3. ر. ك: عيون الاخبار ، ج1 ، ص 33 ; الغيبة ، ص 145 ; اصول كافى ، ج 1 ، ص 528 ; كمال الدين ، ج1 ، ص 572 ; عوالم ، ج20 ، ص 40
  4. عيون الاخبار ، ج1 ، ص 49 ; الغيبة ، ص 136 و 151 ; كمال الدين ، ج1 ، ص 474 و 501 ; عوالم العلوم ، ج20 ، ص 42 46
  5. ارشاد ، ص 271 ، بصيرتى ؛ كافى ، ج 1 ، ص 307 .
  6. قصص (28) ، آيه 5 .
  7. ارشاد ، ص 271 و بحارالانوار، ج 47 ، ص 13
  8. بحارالانوار، ج 47 ، ص 15 .
  9. ر. ك: الارشاد ، ج2 ، ص 253 ; الفصول المهمه ، ج2 ، ص 907 ; المستجاد ، ص 188 ; روضة الواعظين ، ج1 ، ص 207.
  10. تذكرة الحفاظ ، ج1 ، ص 166
  11. تاريخ يعقوبى ، ج2 ، ص 378
  12. شرح نهج البلاغه ، ج15 ، ص 189
  13. اخبار الدول ، ص 112
  14. ر. ك: مناقب ابن شهرآشوب ، ج4 ، ص 269 ; امالى صدوق ، ص 636

منابع

  • دانشنامه کلام اسلامی، جمعی از محققین، مدخل "امامت امام صادق علیه السلام" در دسترس در کتابخانه فقاهت، بازیابی: 3 آذر 1392
  • تاريخ اسلام، علي رفيعي، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، پاييز 1376