قواعد الأحکام (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{مشخصات کتاب | + | کتاب '''«قواعد الأحكام فی معرفة الحلال و الحرام»''' تألیف [[علامه حلی|علامه حلى]] (م، 726 ق) و از کتب مشهور فقهى [[شیعه]] است که در آن مؤلف مسائل مربوط به جمیع ابواب [[فقه]] از کتاب طهارت تا کتاب دیات را ذکر کرده است.{{مشخصات کتاب |
|عنوان= | |عنوان= | ||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
}} | }} | ||
| − | ==مؤلف == | + | ==مؤلف== |
| − | + | شیخ جمال‌الدین، ابومنصور، [[علامه حلی|حسن بن یوسف بن على بن مطهر حلى]](۶۴۷-۷۲۶ ق)، ملقب به علامه حلى و علامه (به‌صورت مطلق)، در ۲۷ [[ماه رمضان|رمضان]] سال ۶۴۷ق، در شهر [[حله]] [[عراق]] به دنیا آمد. پدر او، شیخ سدیدالدین، یوسف بن على بن مطهر حلى، از علماى برجسته و نامدار و داراى مقام علمى و اجتماعى بوده است. از اساتید وی می توان به [[محقق حلى]] (دایى علامه) و [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیرالدین طوسی]] اشاره کرد. | |
| − | + | علامه حلی یکی از نامی ترین علمای [[شیعه]] و صاحب آثاری در [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[علم کلام|کلام]] و [[علم رجال|رجال]] و غیره است و ریاست و مرجعیت شیعه در قرن هفتم هجری به او منتهی گردیده است. برخی دیگر از آثار ایشان، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، [[تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه (کتاب)|تحریر الأحکام]] و تذکرة الفقهاء می باشد. وی در ۲۱ [[ماه محرم|محرم]] سال ۷۲۶ق، وفات نمود و در یکى از صحن‌هاى [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امیرالمؤمنین]] (ع) در [[نجف]] اشرف دفن گردید. | |
| − | + | ==معرفى اجمالى کتاب== | |
| − | + | این کتاب از کتب مشهور و معروف [[فقه|فقهى]] نزد [[امامیه]] است که شروح و حواشى زیادى بر آن نوشته شده و حاوى ۶۶۰ مسئله فقهى است. | |
| − | + | کتاب قواعد الاحکام از بهترین و دقیق‌ترین متون فقهی است که پس از کتاب «[[شرایع الاسلام (کتاب)|شرایع الاسلام]]» [[محقق حلی]] (م ۷۲۶ ق) در فقه مذهب [[شیعه]] تالیف شده است. | |
| − | + | این اثر از کتاب [[طهارت]] شروع شده و به کتاب [[دیات]] پایان یافته و در آخر وصیت علامه به فرزندش محمد بن یوسف حلی، معروف به [[فخر المحققین]] (م ۷۷۱ ق) آمده که بسیار مهم و جالب و خواندنى است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | علامه این کتاب را به درخواست و اصرار فرزندش نوشته و در آن [[فتوا|فتاواى]] علامه به طور خلاصه و روشن بیان شده است. علامه در اول کتاب چنین مى فرماید: «فهذا کتاب قواعد الاحکام فى معرفة الحلال والحرام. لخصّت فیه لب الفتاوى خاصة و بینت فیه قواعد الاحکام خاصة؛ اجابة لالتماس احب الناس الىّ و اعزّهم علىّ و هو الولد العزیز محمد». | |
| − | + | ==شروح و تعلیقات کتاب== | |
| + | قواعد الاحکام در برگیرندۀ جمیع ابواب فقه می‌باشد و به دلیل همین جامعیت و اعتبار علمی، مشایخ و بزرگان از [[فقیه|فقها]] از زمان نگارش آن، شرح‌ها و تعلیقه‌های متعددی بر آن زده‌اند بطوری که [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|آقا بزرگ تهرانی]] در [[الذریعه|الذریعة]] حدود سی شرح و حاشیه را ذکر نموده است، از جمله: | ||
| + | |||
| + | *[[جامع المقاصد فى شرح القواعد]] از [[محقق کرکی]]. | ||
| + | *[[کشف اللثام عن قواعد الاحکام]] نوشته [[فاضل هندی]]. | ||
| + | *[[مفتاح الکرامه|مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة]] نوشته علامه [[سید جواد حسینی عاملی|سید محمدجواد عاملی]]. | ||
| + | *نکت القواعد، تألیف [[شهید ثانی]] (م ۹۹۶ ق) تا آخر کتاب تجارت. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری. | |
| − | * | + | *علامه حلی، همین دانشنامه. |
| + | *ویکی فقه. | ||
| − | {{فقه}} | + | ==متن کتاب== |
| + | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39052/قواعد-الأحكام '''قواعد الأحكام''']{{فقه}} | ||
[[رده:منابع فقهی]] | [[رده:منابع فقهی]] | ||
[[رده:آثار علامه حلی]] | [[رده:آثار علامه حلی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۱۶
کتاب «قواعد الأحكام فی معرفة الحلال و الحرام» تألیف علامه حلى (م، 726 ق) و از کتب مشهور فقهى شیعه است که در آن مؤلف مسائل مربوط به جمیع ابواب فقه از کتاب طهارت تا کتاب دیات را ذکر کرده است.
 | |
| نویسنده | علامه حلی |
| موضوع | فقه شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
|
| |
مؤلف
شیخ جمال‌الدین، ابومنصور، حسن بن یوسف بن على بن مطهر حلى(۶۴۷-۷۲۶ ق)، ملقب به علامه حلى و علامه (به‌صورت مطلق)، در ۲۷ رمضان سال ۶۴۷ق، در شهر حله عراق به دنیا آمد. پدر او، شیخ سدیدالدین، یوسف بن على بن مطهر حلى، از علماى برجسته و نامدار و داراى مقام علمى و اجتماعى بوده است. از اساتید وی می توان به محقق حلى (دایى علامه) و خواجه نصیرالدین طوسی اشاره کرد.
علامه حلی یکی از نامی ترین علمای شیعه و صاحب آثاری در فقه، اصول، کلام و رجال و غیره است و ریاست و مرجعیت شیعه در قرن هفتم هجری به او منتهی گردیده است. برخی دیگر از آثار ایشان، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، تحریر الأحکام و تذکرة الفقهاء می باشد. وی در ۲۱ محرم سال ۷۲۶ق، وفات نمود و در یکى از صحن‌هاى حرم امیرالمؤمنین (ع) در نجف اشرف دفن گردید.
معرفى اجمالى کتاب
این کتاب از کتب مشهور و معروف فقهى نزد امامیه است که شروح و حواشى زیادى بر آن نوشته شده و حاوى ۶۶۰ مسئله فقهى است.
کتاب قواعد الاحکام از بهترین و دقیق‌ترین متون فقهی است که پس از کتاب «شرایع الاسلام» محقق حلی (م ۷۲۶ ق) در فقه مذهب شیعه تالیف شده است.
این اثر از کتاب طهارت شروع شده و به کتاب دیات پایان یافته و در آخر وصیت علامه به فرزندش محمد بن یوسف حلی، معروف به فخر المحققین (م ۷۷۱ ق) آمده که بسیار مهم و جالب و خواندنى است.
علامه این کتاب را به درخواست و اصرار فرزندش نوشته و در آن فتاواى علامه به طور خلاصه و روشن بیان شده است. علامه در اول کتاب چنین مى فرماید: «فهذا کتاب قواعد الاحکام فى معرفة الحلال والحرام. لخصّت فیه لب الفتاوى خاصة و بینت فیه قواعد الاحکام خاصة؛ اجابة لالتماس احب الناس الىّ و اعزّهم علىّ و هو الولد العزیز محمد».
شروح و تعلیقات کتاب
قواعد الاحکام در برگیرندۀ جمیع ابواب فقه می‌باشد و به دلیل همین جامعیت و اعتبار علمی، مشایخ و بزرگان از فقها از زمان نگارش آن، شرح‌ها و تعلیقه‌های متعددی بر آن زده‌اند بطوری که آقا بزرگ تهرانی در الذریعة حدود سی شرح و حاشیه را ذکر نموده است، از جمله:
- جامع المقاصد فى شرح القواعد از محقق کرکی.
- کشف اللثام عن قواعد الاحکام نوشته فاضل هندی.
- مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة نوشته علامه سید محمدجواد عاملی.
- نکت القواعد، تألیف شهید ثانی (م ۹۹۶ ق) تا آخر کتاب تجارت.
منابع
- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
- علامه حلی، همین دانشنامه.
- ویکی فقه.
متن کتاب
| فقه | ||
| کلیات: | تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی | |
| منابع: | عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ... | |
| ↓ رده ها ↓ | ||
| فقه: | فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه | |
| اصول فقه: | اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه | |
| احکام: | احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام | |
