اسیران و جانبازان کربلا (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱۱: | سطر ۱۱: | ||
|زبان= فارسی | |زبان= فارسی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۱ |
|عنوان افزوده1= نویسنده همکار | |عنوان افزوده1= نویسنده همکار | ||
| سطر ۱۷: | سطر ۱۷: | ||
|افزوده1= سعید جمشیدی | |افزوده1= سعید جمشیدی | ||
| − | |عنوان افزوده2= | + | |عنوان افزوده2= |
| − | |افزوده2= | + | |افزوده2= |
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/59764/ اسیران و جانبازان کربلا] | |لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/59764/ اسیران و جانبازان کربلا] | ||
}} | }} | ||
| − | ''' | + | '''«اسیران و جانبازان کربلا»'''، اثر محمد مظفری، پژوهشی است به زبان فارسی، پیرامون زندگانی مجروحان و [[اسرای اهل بیت علیهم السلام|اسیران کربلا]]، به‌ویژه [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]] و [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب]] (علیهماالسلام) که از مبارزات و تلاش‌های روشنگرانه ایشان در طول اسارت سخن گفته شده است. |
| − | == | + | ==محتوای کتاب== |
کتاب با دو مقدمه از پژوهشکده تحقیقات اسلامی نمایندگی ولی فقیه در سپاه آغاز و مطالب در سه بخش و هر بخش در چندین فصل، تنظیم شده است. | کتاب با دو مقدمه از پژوهشکده تحقیقات اسلامی نمایندگی ولی فقیه در سپاه آغاز و مطالب در سه بخش و هر بخش در چندین فصل، تنظیم شده است. | ||
| − | بخش اول و دوم کتاب، از چند فصل تشکیل و در آن از مبارزات و تلاش‌های روشنگرانه [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع)، امام باقر(ع) و حضرت زینب(س) در طول اسارت سخن گفته شده است، ولی در بخش سوم (جانبازان و سایر اسیران) به علت نبود اطلاعات کامل از این سرافرازان، شرح حالشان بر اساس حروف الفبا تنظیم و تبیین و از فصل‌بندی احتراز شده است. | + | بخش اول و دوم کتاب، از چند فصل تشکیل و در آن از مبارزات و تلاش‌های روشنگرانه [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع)، [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]](ع) و [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب]](س) در طول اسارت سخن گفته شده است، ولی در بخش سوم (جانبازان و سایر اسیران) به علت نبود اطلاعات کامل از این سرافرازان، شرح حالشان بر اساس حروف [[الفبا]] تنظیم و تبیین و از فصل‌بندی احتراز شده است. |
| − | + | در مقدمات، به بیان اهداف تدوین کتاب و موضوع آن اشاره شده است. اهداف نویسنده در این نوشتار، عبارت است از: | |
| − | در مقدمات، به بیان اهداف تدوین کتاب و موضوع آن اشاره شده است. | ||
| − | + | *آشنایی با زندگی اسیران [[کربلا]]، به‌ویژه اسیرانی که درباره آنها تحقیقی انجام نشده است. | |
| − | + | *ارائه الگوی عملی مبارزه و استقامت به زنان، مردان، جوانان، به‌خصوص نظامیان و بسیجیان کشور. | |
| − | + | *تقویت نیروی معنوی و روحی مخاطبان در برابر مصائب و مشکلات. | |
| − | + | *زنده نگه داشتن ابعاد حادثه خونین کربلا و تقویت روحیه ظلم‌ستیزی. | |
| − | |||
| − | درباره نام و تعداد اسیران و جانبازان | + | درباره نام و تعداد اسیران و جانبازان کربلا، آمار دقیقی در دست نیست، ولی نویسنده با تفحص در منابع پیشین و اخیر، نام پنجاه‌وهفت تن را که دو تن از آنها به نام‌های [[سوار بن منعم نهمی|سوار بن منعم]] و [[موقع بن ثمامة الاسدی|موقع بن ثمامه]] مجروح هستند (و بعد از مدتی به شهادت رسیدند) را استخراج و شرح حال و اقدامات آنان را تدوین کرده است که می‌توان این کتاب را تنها کتاب مستقل در این زمینه دانست. |
| − | بخش اول، در پنج فصل زیر، به بیان مبارزات و اقدامات [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع) و | + | بخش اول، در پنج فصل زیر، به بیان مبارزات و اقدامات [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع) و [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]](ع) اختصاص یافته است: |
| − | |||
| − | در فصل | + | در فصل نخست، به معرفی اجمالی امام چهارم(ع) پرداخته شده است. |
| − | در فصل | + | در فصل دوم، به نقش امام سجاد(ع) در ماجراهای مربوط به [[مدینه]] تا [[کربلا]] پرداخته شده است. از جمله موضوعات این فصل عبارتند از: گزارش امام سجاد(ع) از روز [[تاسوعا]] و [[شب عاشورا]]؛ امام سجاد(ع) راوی نیایش [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]](ع) در صبح عاشورا؛ سپردن [[اسم اعظم]] و میراث پیامبران(ع) به امام سجاد(ع)؛ دفن شهیدان کربلا به راهنمایی امام سجاد(ع) و... . |
| − | در فصل | + | در فصل سوم، به حوادث از کربلا تا مدینه و نقش امام سجاد(ع) در آن پرداخته شده است. از جمله این حوادث عبارتند از: امام سجاد(ع) هنگام عبور از قتلگاه؛ شکوه امام(ع) از کوفیان؛ امام(ع) در قصر [[دارالاماره کوفه|دارالاماره]]؛ دفاع امام(ع) از حضرت زینب(س)؛ خطبه امام(ع) در [[کوفه]]؛ اشعار منسوب به امام(ع) درباره مصائب شام؛ امام(ع) در مجلس [[یزید بن معاویه|یزید]]؛ بازتاب خطبه امام(ع) در [[شام]]؛ بازگرداندن امام(ع) و سایر اسرا به مدینه. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | در فصل | + | در فصل چهارم، به دوران پس از اسارت امام سجاد(ع) تا [[شهادت در راه خدا|شهادت]] ایشان پرداخته شده است. در این فصل به این نکته اشاره شده است که امام سجاد(ع) در مدینه، براى ادامه نهضت خونین پدر بزرگوارش به تلاشهاى روشنگرانهى معنوى و فرهنگى زیادى دست زد که برخى از آنها عبارتند از: جهاد فرهنگى؛ زنده‌نگه داشتن یاد امام حسین(ع)؛ تمجید از شهیدان کربلا؛ نظارت بر [[قیام مختار]]. |
| − | در | + | در فصل پنجم، به معرفی اجمالی [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]](ع) و بیان نقش ایشان در زنده نگه‌داشتن حماسه [[عاشورا]] پرداخته شده است. |
| − | در | + | سپس در بخش دوم، در چهار فصل زیر، از مبارزات و تلاش‌های روشنگرانه [[حضرت زینب]](س) در طول اسارت سخن گفته شده است: |
| − | + | در فصل نخست، به معرفی اجمالی حضرت زینب(س) پرداخته شده. | |
| − | فصل | + | در فصل دوم، جنبه‌های زندگی حضرت زینب(س) از مدینه تا کربلا بررسی گردیده است که برخی از آنها عبارتند از: همراهی با امام حسین(ع) در مسیر کربلا؛ گفتگو با امام حسین(ع) در شب عاشورا؛ گریه زینب(س) و زنان در روز عاشورا؛ شهادت فرزندان حضرت زینب(س)؛ سخن حضرت زینب با [[عمر بن سعد|عمر سعد]] و لشکریانش در روز عاشورا و... . |
| − | + | در فصل سوم، وقایع مربوط به کربلا تا مدینه گرد آمده که از جمله آنها می‌توان به خطبه حضرت زینب در کوفه؛ داستان مسلم جصاص؛ جلوگیری از کشته شدن امام سجاد(ع) به دست [[ابن زیاد]]؛ ورود به [[شام]]؛ حفاظت و مراقبت از اسرا؛ آمدن به کربلا و زیارت قبور شهیدان. | |
| − | از | + | فصل چهارم وقایع مربوط به دوران زندگانی حضرت زینب(س)، از مدینه تا هنگام وفات ایشان را در خود جای داده است. از جمله این وقایع عبارتند از: مخالفت والی یزید با آن حضرت(س) در مدینه؛ ورود حضرت زینب(س) به [[مصر]] و تاریخ دقیق وفات حضرت زینب(س). |
| − | + | بخش سوم دربردارنده نام اسیران و مجروحان کربلا می‌باشد که به ترتیب حروف الفبا، سامان یافته است. از جمله این افراد عبارتند از: ام‌اسحاق بنت طلحه؛ ام‌الکرام دختر گرامی [[امام علی علیه السلام|امام على]](ع)؛ ام‌جعفر جمانه دختر حضرت علی(ع)؛ ام‌رافع سلمی که خادمه [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص) بود؛ ام‌سلیمان همسر [[سیدالشهداء علیه السلام|سیدالشهدا]](ع)؛ ام‌عبدالله دختر [[امام حسن علیه السلام|امام حسن]](ع) و همسر امام سجاد(ع)؛ ام‌کلثوم دختر [[عبدالله بن جعفر طیار|عبدالله جعفر]] و... . | |
| − | |||
| − | در | + | از آنجا که به‌جز زنان اسیر، بانوان دیگری نیز در نهضت عاشورا با [[شهادت در راه خدا|شهادت]]، [[مرثیه|مرثیه]]<nowiki/>سرایی و... نقش‌آفرینی کرده و باعث تداوم آن گردیده‌اند، نویسنده قسمت پایانی کتاب را با عنوان ضمیمه به اینان اختصاص داده است؛ این تصمیم باعث شده است تا زندگی تمام زنان مرتبط با کربلا (اسیر، شهید و...) در یک جا گردآوری و مورد استفاده قرار گیرد. |
| + | ==منابع== | ||
| − | + | * ویکی نور | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ویکی نور | ||
[[رده:منابع تاریخ تشیع]] | [[رده:منابع تاریخ تشیع]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۹
 | |
| نویسنده | محمد مظفری |
| موضوع | واقعه کربلا |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ |
| نویسنده همکار | سعید جمشیدی |
|
| |
«اسیران و جانبازان کربلا»، اثر محمد مظفری، پژوهشی است به زبان فارسی، پیرامون زندگانی مجروحان و اسیران کربلا، به‌ویژه امام سجاد و حضرت زینب (علیهماالسلام) که از مبارزات و تلاش‌های روشنگرانه ایشان در طول اسارت سخن گفته شده است.
محتوای کتاب
کتاب با دو مقدمه از پژوهشکده تحقیقات اسلامی نمایندگی ولی فقیه در سپاه آغاز و مطالب در سه بخش و هر بخش در چندین فصل، تنظیم شده است.
بخش اول و دوم کتاب، از چند فصل تشکیل و در آن از مبارزات و تلاش‌های روشنگرانه امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و حضرت زینب(س) در طول اسارت سخن گفته شده است، ولی در بخش سوم (جانبازان و سایر اسیران) به علت نبود اطلاعات کامل از این سرافرازان، شرح حالشان بر اساس حروف الفبا تنظیم و تبیین و از فصل‌بندی احتراز شده است.
در مقدمات، به بیان اهداف تدوین کتاب و موضوع آن اشاره شده است. اهداف نویسنده در این نوشتار، عبارت است از:
- آشنایی با زندگی اسیران کربلا، به‌ویژه اسیرانی که درباره آنها تحقیقی انجام نشده است.
- ارائه الگوی عملی مبارزه و استقامت به زنان، مردان، جوانان، به‌خصوص نظامیان و بسیجیان کشور.
- تقویت نیروی معنوی و روحی مخاطبان در برابر مصائب و مشکلات.
- زنده نگه داشتن ابعاد حادثه خونین کربلا و تقویت روحیه ظلم‌ستیزی.
درباره نام و تعداد اسیران و جانبازان کربلا، آمار دقیقی در دست نیست، ولی نویسنده با تفحص در منابع پیشین و اخیر، نام پنجاه‌وهفت تن را که دو تن از آنها به نام‌های سوار بن منعم و موقع بن ثمامه مجروح هستند (و بعد از مدتی به شهادت رسیدند) را استخراج و شرح حال و اقدامات آنان را تدوین کرده است که می‌توان این کتاب را تنها کتاب مستقل در این زمینه دانست.
بخش اول، در پنج فصل زیر، به بیان مبارزات و اقدامات امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) اختصاص یافته است:
در فصل نخست، به معرفی اجمالی امام چهارم(ع) پرداخته شده است.
در فصل دوم، به نقش امام سجاد(ع) در ماجراهای مربوط به مدینه تا کربلا پرداخته شده است. از جمله موضوعات این فصل عبارتند از: گزارش امام سجاد(ع) از روز تاسوعا و شب عاشورا؛ امام سجاد(ع) راوی نیایش امام حسین(ع) در صبح عاشورا؛ سپردن اسم اعظم و میراث پیامبران(ع) به امام سجاد(ع)؛ دفن شهیدان کربلا به راهنمایی امام سجاد(ع) و... .
در فصل سوم، به حوادث از کربلا تا مدینه و نقش امام سجاد(ع) در آن پرداخته شده است. از جمله این حوادث عبارتند از: امام سجاد(ع) هنگام عبور از قتلگاه؛ شکوه امام(ع) از کوفیان؛ امام(ع) در قصر دارالاماره؛ دفاع امام(ع) از حضرت زینب(س)؛ خطبه امام(ع) در کوفه؛ اشعار منسوب به امام(ع) درباره مصائب شام؛ امام(ع) در مجلس یزید؛ بازتاب خطبه امام(ع) در شام؛ بازگرداندن امام(ع) و سایر اسرا به مدینه.
در فصل چهارم، به دوران پس از اسارت امام سجاد(ع) تا شهادت ایشان پرداخته شده است. در این فصل به این نکته اشاره شده است که امام سجاد(ع) در مدینه، براى ادامه نهضت خونین پدر بزرگوارش به تلاشهاى روشنگرانهى معنوى و فرهنگى زیادى دست زد که برخى از آنها عبارتند از: جهاد فرهنگى؛ زنده‌نگه داشتن یاد امام حسین(ع)؛ تمجید از شهیدان کربلا؛ نظارت بر قیام مختار.
در فصل پنجم، به معرفی اجمالی امام باقر(ع) و بیان نقش ایشان در زنده نگه‌داشتن حماسه عاشورا پرداخته شده است.
سپس در بخش دوم، در چهار فصل زیر، از مبارزات و تلاش‌های روشنگرانه حضرت زینب(س) در طول اسارت سخن گفته شده است:
در فصل نخست، به معرفی اجمالی حضرت زینب(س) پرداخته شده.
در فصل دوم، جنبه‌های زندگی حضرت زینب(س) از مدینه تا کربلا بررسی گردیده است که برخی از آنها عبارتند از: همراهی با امام حسین(ع) در مسیر کربلا؛ گفتگو با امام حسین(ع) در شب عاشورا؛ گریه زینب(س) و زنان در روز عاشورا؛ شهادت فرزندان حضرت زینب(س)؛ سخن حضرت زینب با عمر سعد و لشکریانش در روز عاشورا و... .
در فصل سوم، وقایع مربوط به کربلا تا مدینه گرد آمده که از جمله آنها می‌توان به خطبه حضرت زینب در کوفه؛ داستان مسلم جصاص؛ جلوگیری از کشته شدن امام سجاد(ع) به دست ابن زیاد؛ ورود به شام؛ حفاظت و مراقبت از اسرا؛ آمدن به کربلا و زیارت قبور شهیدان.
فصل چهارم وقایع مربوط به دوران زندگانی حضرت زینب(س)، از مدینه تا هنگام وفات ایشان را در خود جای داده است. از جمله این وقایع عبارتند از: مخالفت والی یزید با آن حضرت(س) در مدینه؛ ورود حضرت زینب(س) به مصر و تاریخ دقیق وفات حضرت زینب(س).
بخش سوم دربردارنده نام اسیران و مجروحان کربلا می‌باشد که به ترتیب حروف الفبا، سامان یافته است. از جمله این افراد عبارتند از: ام‌اسحاق بنت طلحه؛ ام‌الکرام دختر گرامی امام على(ع)؛ ام‌جعفر جمانه دختر حضرت علی(ع)؛ ام‌رافع سلمی که خادمه پیامبر(ص) بود؛ ام‌سلیمان همسر سیدالشهدا(ع)؛ ام‌عبدالله دختر امام حسن(ع) و همسر امام سجاد(ع)؛ ام‌کلثوم دختر عبدالله جعفر و... .
از آنجا که به‌جز زنان اسیر، بانوان دیگری نیز در نهضت عاشورا با شهادت، مرثیه‌سرایی و... نقش‌آفرینی کرده و باعث تداوم آن گردیده‌اند، نویسنده قسمت پایانی کتاب را با عنوان ضمیمه به اینان اختصاص داده است؛ این تصمیم باعث شده است تا زندگی تمام زنان مرتبط با کربلا (اسیر، شهید و...) در یک جا گردآوری و مورد استفاده قرار گیرد.
منابع
- ویکی نور
