قیروان: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تصویر)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
شهر قیروان در تونس قرار دارد. در زمان معاویة بن ابی سفیان به صورت شهر درآمده و مسلمانان در آن سکونت کرده اند. این شهر در اقلیم سوم قرار دارد. طول آن 31 درجه و عرض آن 30 درجه و 40 دقیقه است.
+
{{شناسنامه مکان
 +
|تصویر=[[پرونده:قیروان.jpg|300px]]
 +
|کشور=تونس
 +
|شهر=قیروان
 +
|نقشه=[[پرونده:قیروان در نقشه.PNG|300px]]
 +
|طول="05.5'06°10
 +
|عرض="17.2'40°35
 +
|گوگل مپ=https://www.google.com/maps/place/%D9%82%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3%E2%80%AD/@35.6733929,10.1394668,13z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x12fdc54531303f79:0xbba4cacca78e555e!8m2!3d35.6711663!4d10.1005469?hl=fa
 +
}}
 +
 
 +
'''«قیروان»''' از شهرهای کشور [[تونس]] است که در زمان [[معاویه|معاویة بن ابی‌سفیان]] به صورت شهر درآمده و مسلمانان در آن سکونت کرده‌اند. گروهی از عالمان و [[محدثان]] به این شهر منسوب‌اند.<ref>لغت نامه دهخدا، ذیل واژه "قیروان".</ref>
  
گروهی از دانشمندان و محدثان بدان منسوبند.<ref>لغت نامه دهخدا، ذیل واژه قیروان</ref> شهر قیروان به ساختن سجاده معروف است. پایه و اساس شکل تمام مسجدهای جامع را که در آفریقای شمالی ساخته شده می توان در مسجد بزرگ قیروان در تونس دید. دانشگاه قیروان مشهور است و بنای آن به قرن نهم می رسد. <ref> [http://www.afran.ir/modules/publisher/item.php?itemid=327 موسسه مطالعات فرهنگی تاریخی آفران، تونس (بخش فرهنگ)]، تاریخ بازیابی: 20 فروردین 1392.</ref>
 
[[پرونده:Tounes.jpg|left|thumb|مسجد جامع عقبه و بیت‌الحکمه بعنوان نخستین دانشگاه اسلامی در شهر قیروان تونس]]
 
 
==تاریخ شهر قیروان==
 
==تاریخ شهر قیروان==
  
این شهر را عقبة ابن نافع در سال 51 ه.ق بنا نمود تا مردم عرب در آن سرزمين براى سپاه خود مركزى استوار داشته باشند.<ref>ابوالقاسم پاینده، تاريخ سياسى اسلام (ترجمه)، جاويدان‌، تهران‌، 1376 ش، چاپ نهم،‌ ج‌2، ص 190.</ref>
+
این شهر را عقبة بن نافع در سال ۵۱ ه.ق بنا نمود تا مردم عرب در آن سرزمین براى سپاه خود مرکزى استوار داشته باشند.<ref>ابوالقاسم پاینده، تاریخ سیاسى اسلام (ترجمه)، جاویدان‌، تهران‌، ۱۳۷۶ ش، چاپ نهم،‌ ج‌۲، ص ۱۹۰.</ref>
 
 
بلاذرى مى‌گويد: چون خلافت بر معاوية بن ابى سفيان هموار گشت، وى معاويه بن حديج سكونى را بر [[مصر]] ولايت داد و او در سال پنجاه هجرى عقبة بن نافع فهرى را به افريقيه گسيل داشت. به روايتى ديگر، عقبه را خود معاويه بر مغرب ولايت داد. به هر صورت، وى با چهار هزار تن از مسلمانان به غزاى افريقيه رفت و آن را فتح كرد و خطه قيروان افريقيه را ترسيم كرد. قيروان جنگلى از اشجار و درختان گز بود كه به دليل وجود درندگان و مارها و كژدمهاى كشنده امكان زندگى در آن نبود.
 
 
 
عقبة آن خارستان را از وجود درندگان و گزندگان پاك و در آن، مسجد جامعى بنا كرد.<ref>حسین قره چانلو، جغرافياى تاريخى كشورهاى اسلامى، سمت، 1380، ج‌2، ص239.</ref>
 
  
این شهر مقر فرمانروایان اسلامی در غرب آفریقا تا سال 800 بود، پایتخت فاطمی های اول در 909 بود.
+
[[ابوالحسن احمد ابوجعفر بلاذری|بلاذرى]] مى‌گوید: چون خلافت بر [[معاویه]] هموار گشت، وى معاویة بن خدیج سکونى را بر [[مصر]] ولایت داد و او در سال پنجاه هجرى عقبة بن نافع فهرى را به افریقیه گسیل داشت. به روایتى دیگر، عقبه را خود معاویه بر مغرب ولایت داد. به هر صورت، وى با چهار هزار تن از مسلمانان به افریقیه رفت و آن را فتح کرد و خطه قیروان افریقیه را ترسیم کرد.  
  
==قیروان در حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله==
+
قیروان جنگلى از درختان گز بود که به دلیل وجود درندگان و مارها و کژدمهاى کشنده، امکان زندگى در آن نبود. عقبة آن خارستان را از وجود درندگان و گزندگان پاک کرد و در آن [[مسجد جامع]] بنا نمود.<ref>حسین قره چانلو، جغرافیاى تاریخى کشورهاى اسلامى، سمت، ۱۳۸۰، ج‌۲، ص۲۳۹.</ref>
  
در "بحارالانوار" حدیثی از [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله نقل شده كه در آن از "قیروان" به عنوان منبری از منبرهای [[بهشت]] نام برده شده است. شهری كه نامش را از واژه فارسی "كاروان" گرفته و در اشعار حافظ و مولانا و دیگر شعرای بزرگ ایرانی وارد شده است.<ref> [http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,4662A60003.html?PHPSESSID=fb650aa3893a08b35ac385b72d5f2c42 مسجد عقبه بن نافع؛ نماد اسلام در‌ آفريقا، سایت مجمع جهانی مجمع جهانی اهل ‌بیت علیهم السلام]، به نقل از خبرگزاری تقریب.</ref>
+
این شهر مقرّ فرمانروایان اسلامی در غرب آفریقا تا سال ۸۰۰ قمری بود، و نیز پایتخت فاطمی های اول در سال ۹۰۹ قمری بود.
  
 
==اهمیت فرهنگی تاریخی==
 
==اهمیت فرهنگی تاریخی==
 +
در "[[بحارالأنوار (کتاب)|بحارالانوار]]" حدیثی از [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله نقل شده که در آن از "قیروان" به عنوان منبری از منبرهای [[بهشت]] نام برده شده است. شهری که نامش را از واژه فارسی "کاروان" گرفته و در اشعار [[حافظ شیرازی|حافظ]] و [[مولوی|مولانا]] و دیگر شعرای بزرگ [[ایران|ایرانی]] وارد شده است.<ref> [http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,4662A60003.html?PHPSESSID=fb650aa3893a08b35ac385b72d5f2c42 مسجد عقبه بن نافع؛ نماد اسلام در‌ آفريقا، سایت مجمع جهانی مجمع جهانی اهل ‌بیت]، به نقل از خبرگزاری تقریب.</ref>
  
اهمیت قیروان در جهان اسلام به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی‌اش و عالمان و محدثانی كه در این شهر پرورش یافته‌اند، پررنگ است.
+
اهمیت قیروان در جهان [[اسلام]] به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی‌اش و عالمان و [[محدث|محدثانی]] که در این شهر پرورش یافته‌اند، پررنگ است. پایه و اساس شکل تمام مسجدهای جامع را که در آفریقای شمالی ساخته شده می توان در [[مسجد]] بزرگ قیروان در [[تونس]] دید. دانشگاه قیروان نیز مشهور است و بنای آن به قرن نهم هجری می رسد.<ref> [http://www.afran.ir/modules/publisher/item.php?itemid=327 موسسه مطالعات فرهنگی تاریخی آفران، تونس (بخش فرهنگ)]، تاریخ بازیابی: ۲۰ فروردین ۱۳۹۲.</ref> شهر قیروان به ساختن «سجاده» معروف است.  
  
این شهر در دوران فتوحات اسلامی نقش استراتژیك ویژه‌ای داشت. [[عقبة بن نافع]] سردار سپاه اسلام، این شهر را به منظور استقرار مسلمانان ساخت تا بتواند اسلام را در آفریقا اشاعه دهد. از این رو این شهر آغازگر تاریخ تمدن اسلام در مغرب عربی است. او زمانی كه وارد این شهر شد اهالی قیروان را جمع كرد و گفت: "خداوند این شهر را سرشار از علما و فقها گرداند و با اسلام عزت یابد. پروردگارا، این شهر را از هتك حرمت و آتش برحذر دار".<ref> [http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,4662A60003.html?PHPSESSID=fb650aa3893a08b35ac385b72d5f2c42 مسجد عقبه بن نافع؛ نماد اسلام در‌ آفريقا، سایت مجمع جهانی مجمع جهانی اهل ‌بیت علیهم السلام]، به نقل از خبرگزاری تقریب.</ref>
+
همچنین این شهر در دوران فتوحات اسلامی نقش استراتژیک ویژه‌ای داشت. عقبة بن نافع سردار سپاه اسلام، این شهر را به منظور استقرار مسلمانان ساخت تا بتواند [[اسلام]] را در آفریقا اشاعه دهد. از این رو این شهر آغازگر تاریخ تمدن اسلام در مغرب عربی است. او زمانی كه وارد این شهر شد اهالی قیروان را جمع كرد و گفت: "خداوند این شهر را سرشار از علما و فقها گرداند و با اسلام عزت یابد. پروردگارا، این شهر را از هتک حرمت و آتش برحذر دار".<ref> [http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,4662A60003.html?PHPSESSID=fb650aa3893a08b35ac385b72d5f2c42 مسجد عقبه بن نافع؛ نماد اسلام در‌ آفريقا، سایت مجمع جهانی مجمع جهانی اهل ‌بیت]، به نقل از خبرگزاری تقریب.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۲۸

قیروان.jpg

کشور

تونس

شهر

قیروان

  • طول:"05.5'06°10 شرقی
  • عرض:"17.2'40°35 شمالی
قیروان در نقشه.PNG
مشاهده در نقشه

«قیروان» از شهرهای کشور تونس است که در زمان معاویة بن ابی‌سفیان به صورت شهر درآمده و مسلمانان در آن سکونت کرده‌اند. گروهی از عالمان و محدثان به این شهر منسوب‌اند.[۱]

تاریخ شهر قیروان

این شهر را عقبة بن نافع در سال ۵۱ ه.ق بنا نمود تا مردم عرب در آن سرزمین براى سپاه خود مرکزى استوار داشته باشند.[۲]

بلاذرى مى‌گوید: چون خلافت بر معاویه هموار گشت، وى معاویة بن خدیج سکونى را بر مصر ولایت داد و او در سال پنجاه هجرى عقبة بن نافع فهرى را به افریقیه گسیل داشت. به روایتى دیگر، عقبه را خود معاویه بر مغرب ولایت داد. به هر صورت، وى با چهار هزار تن از مسلمانان به افریقیه رفت و آن را فتح کرد و خطه قیروان افریقیه را ترسیم کرد.

قیروان جنگلى از درختان گز بود که به دلیل وجود درندگان و مارها و کژدمهاى کشنده، امکان زندگى در آن نبود. عقبة آن خارستان را از وجود درندگان و گزندگان پاک کرد و در آن مسجد جامع بنا نمود.[۳]

این شهر مقرّ فرمانروایان اسلامی در غرب آفریقا تا سال ۸۰۰ قمری بود، و نیز پایتخت فاطمی های اول در سال ۹۰۹ قمری بود.

اهمیت فرهنگی تاریخی

در "بحارالانوار" حدیثی از پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله نقل شده که در آن از "قیروان" به عنوان منبری از منبرهای بهشت نام برده شده است. شهری که نامش را از واژه فارسی "کاروان" گرفته و در اشعار حافظ و مولانا و دیگر شعرای بزرگ ایرانی وارد شده است.[۴]

اهمیت قیروان در جهان اسلام به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی‌اش و عالمان و محدثانی که در این شهر پرورش یافته‌اند، پررنگ است. پایه و اساس شکل تمام مسجدهای جامع را که در آفریقای شمالی ساخته شده می توان در مسجد بزرگ قیروان در تونس دید. دانشگاه قیروان نیز مشهور است و بنای آن به قرن نهم هجری می رسد.[۵] شهر قیروان به ساختن «سجاده» معروف است.

همچنین این شهر در دوران فتوحات اسلامی نقش استراتژیک ویژه‌ای داشت. عقبة بن نافع سردار سپاه اسلام، این شهر را به منظور استقرار مسلمانان ساخت تا بتواند اسلام را در آفریقا اشاعه دهد. از این رو این شهر آغازگر تاریخ تمدن اسلام در مغرب عربی است. او زمانی كه وارد این شهر شد اهالی قیروان را جمع كرد و گفت: "خداوند این شهر را سرشار از علما و فقها گرداند و با اسلام عزت یابد. پروردگارا، این شهر را از هتک حرمت و آتش برحذر دار".[۶]

پانویس

  1. لغت نامه دهخدا، ذیل واژه "قیروان".
  2. ابوالقاسم پاینده، تاریخ سیاسى اسلام (ترجمه)، جاویدان‌، تهران‌، ۱۳۷۶ ش، چاپ نهم،‌ ج‌۲، ص ۱۹۰.
  3. حسین قره چانلو، جغرافیاى تاریخى کشورهاى اسلامى، سمت، ۱۳۸۰، ج‌۲، ص۲۳۹.
  4. مسجد عقبه بن نافع؛ نماد اسلام در‌ آفريقا، سایت مجمع جهانی مجمع جهانی اهل ‌بیت، به نقل از خبرگزاری تقریب.
  5. موسسه مطالعات فرهنگی تاریخی آفران، تونس (بخش فرهنگ)، تاریخ بازیابی: ۲۰ فروردین ۱۳۹۲.
  6. مسجد عقبه بن نافع؛ نماد اسلام در‌ آفريقا، سایت مجمع جهانی مجمع جهانی اهل ‌بیت، به نقل از خبرگزاری تقریب.
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه