غیرت: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | {{خوب}} | |
| − | غیرت یکی از فضایل اخلاقی است که موجب می شود انسان | + | غیرت یکی از فضایل اخلاقی است که موجب می شود انسان [[دین]]، [[آبرو]]، مال، ناموس و هر آنچه را که مورد علاقه اوست یا برایش مقدس و ارزشمند است از دستبرد و تجاوز دیگران محافظت نماید.<ref>ر.ک. معراج السعاده، ص ۴۶۱؛ مجمع البحرین، ج ۳، ص ۲۳۴</ref> |
==حدود غیرت== | ==حدود غیرت== | ||
| − | غیرت ورزی حد و حدودی دارد و افراط و تفریط در آن پیامدهای نامطلوبی برای فرد و خانواده و جامعه به وجود خواهد | + | غیرت ورزی حد و حدودی دارد و افراط و تفریط در آن پیامدهای نامطلوبی برای فرد و خانواده و جامعه به وجود خواهد آورد. به عبارت دیگر غیرت تا زمانی یک فضیلت اخلاقی به حساب می آید و کارکرد مثبت اجتماعی و [[اخلاق|اخلاقی]] دارد که در حدود [[عقل]] و [[شرع]] قرار داشته باشد. |
| − | به عنوان نمونه آداب و رسوم سخت گیرانه بعضی از اقوام درباره یک امر مشروع مانند خواستگاری و ازدواج که مورد تأیید شرع و عقل است نوعی خروج افراط گونه از محدوده غیرت ممدوح به حساب می آید. امام صادق(ع) می فرماید: {{متن حدیث| | + | به عنوان نمونه آداب و رسوم سخت گیرانه بعضی از اقوام درباره یک امر مشروع مانند خواستگاری و [[ازدواج]] که مورد تأیید شرع و عقل است نوعی خروج افراط گونه از محدوده غیرت ممدوح به حساب می آید. [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] (ع) می فرماید: {{متن حدیث|«لا غیرة فى الحلال»}}؛<ref>الکافی : ۵/۵۳۷/۱.</ref> در امور حلال، غیرت ورزى نابجاست». |
| − | همچنین در جایی که هیچ امر مشکوکی مبنی بر تجاوز به حریم شخصی انسان وجود ندارد غیرت ورزی بی معناست. | + | |
| + | همچنین در جایی که هیچ امر مشکوکی مبنی بر تجاوز به حریم شخصی انسان وجود ندارد غیرت ورزی بی معناست. [[پیامبر اسلام|پیامبر]] (ص) فرمود: {{متن حدیث|«مِنَ الغَیرَة ما یُحِبُّ اللّهُ، وَ مِنها ما یَکرَهُ اللّهُ، فَاَمّا ما یُحِبُّ فَالغَیرَةُ فِى الرَّیبَةِ، وَ اَمّا ما یَکرَهُ فَالغَیرَةُ فِى غَیرِ الرَّیبَة»}}؛<ref>کنز العمّال : ۷۰۶۷</ref> غیرت بر دو گونه است، نوعى از آن را خدا دوست دارد و نوعى از آن را دوست ندارد، اما آن غیرتى را که خدا دوست دارد، غیرتى است که در موارد مشکوک مى باشد (احتمال فساد وجود دارد)، و اما آنچه از غیرت را که دوست ندارد غیرتى است که در غیر این موارد باشد». | ||
===افراط در غیرت=== | ===افراط در غیرت=== | ||
| − | افراط در غیرت زمانی است که انسان دچار سوء ظن و بدگمانی نسبت به دیگران شود. ملا احمد نراقی می گوید: «صفت غیرت اگر چه خوب، و در نظر شرع و عقل مستحسن | + | افراط در غیرت زمانی است که انسان دچار [[سوء ظن|سوءظن]] و بدگمانی نسبت به دیگران شود. [[ملا احمد نراقی]] می گوید: «صفت غیرت اگر چه خوب، و در نظر شرع و عقل مستحسن و مرغوب است، اما باید که به حد افراط نرسد و آدمی به نحوی نشود که بی سبب به اهل خود بدگمان، و بر ایشان تنگ بگیرد، و در صدد تجسس باطن ایشان برآید».<ref>معراج السعادة، متن، ص: ۲۲۴</ref> همچنین از نشانه های سوءظن و افراط در غیرت ورزی این است که انسان به تجسس در امور شخصی دیگران بپردازد. |
| − | افراط در غیرت ورزی نه تنها موجب حفظ حریم ها نمی | + | |
| − | == | + | افراط در غیرت ورزی نه تنها موجب حفظ حریم ها نمی شود، که نتیجه عکس هم خواهد داشت. [[امام علی علیه السلام|امام علی]] (ع) می فرمایند: {{متن حدیث|«ایّاک والتّغایر فى غیر موضع الغیرة، فانّ ذلک یدعو الصّحیحة الى السقم و البریئة الى الرّیب»}}؛<ref>بحار الأنوار : ج ۱۰۳ ص ۲۵۲ ح ۵۴</ref> از غیرت ورزى در غیر موردش پرهیز کن، زیرا این گونه غیرت (افراطى) سبب گرفتارى و انحراف افراد درستکار از آنان شده، و موجب آن مى شود که افراد بى گناه در معرض تهمت قرار گیرند.» |
| − | آنسوی افراط در غیرت | + | ===بی غیرتی=== |
| + | آنسوی افراط در غیرت ورزی، بی غیرتی و بی تفاوتی نسبت به تجاوز بیگانه به حریم دین و ناموس و مال انسان است. پیشوایان دین [[اسلام]] بی غیرتی را به شدت مذموم دانسته اند. [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] (ص) می فرمایند: {{متن حدیث|«جدع الله انف من لایغار من المؤمنین و المسلمین»}}؛<ref>الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۵، ص: ۵۳۶</ref> خدای متعال بینی کسی را که (به حریم خویش) غیرت نورزد، قطع می کند». همچنین [[امام علی علیه السلام|امیرمؤمنان]] (ع) فرمود: {{متن حدیث|«من لا یغار فانّه منکوس القلب»}}؛<ref>وسائل الشیعة، ج۲۰، ص: ۲۳۸</ref> کسى که غیرت نورزد قلبش واژگونه است.» | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۱۶: | سطر ۱۸: | ||
[[رده:اخلاق فردی]] | [[رده:اخلاق فردی]] | ||
[[رده:اخلاق خانواده]] | [[رده:اخلاق خانواده]] | ||
| + | [[رده: مقاله های مهم]] | ||
| + | {{سنجش کیفی | ||
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= خوب | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= خوب | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب | ||
| + | |جامعیت= متوسط | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | |کیفیت پژوهش= خوب | ||
| + | |رده= دارد | ||
| + | }} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۲۰
غیرت یکی از فضایل اخلاقی است که موجب می شود انسان دین، آبرو، مال، ناموس و هر آنچه را که مورد علاقه اوست یا برایش مقدس و ارزشمند است از دستبرد و تجاوز دیگران محافظت نماید.[۱]
حدود غیرت
غیرت ورزی حد و حدودی دارد و افراط و تفریط در آن پیامدهای نامطلوبی برای فرد و خانواده و جامعه به وجود خواهد آورد. به عبارت دیگر غیرت تا زمانی یک فضیلت اخلاقی به حساب می آید و کارکرد مثبت اجتماعی و اخلاقی دارد که در حدود عقل و شرع قرار داشته باشد. به عنوان نمونه آداب و رسوم سخت گیرانه بعضی از اقوام درباره یک امر مشروع مانند خواستگاری و ازدواج که مورد تأیید شرع و عقل است نوعی خروج افراط گونه از محدوده غیرت ممدوح به حساب می آید. امام صادق (ع) می فرماید: «لا غیرة فى الحلال»؛[۲] در امور حلال، غیرت ورزى نابجاست».
همچنین در جایی که هیچ امر مشکوکی مبنی بر تجاوز به حریم شخصی انسان وجود ندارد غیرت ورزی بی معناست. پیامبر (ص) فرمود: «مِنَ الغَیرَة ما یُحِبُّ اللّهُ، وَ مِنها ما یَکرَهُ اللّهُ، فَاَمّا ما یُحِبُّ فَالغَیرَةُ فِى الرَّیبَةِ، وَ اَمّا ما یَکرَهُ فَالغَیرَةُ فِى غَیرِ الرَّیبَة»؛[۳] غیرت بر دو گونه است، نوعى از آن را خدا دوست دارد و نوعى از آن را دوست ندارد، اما آن غیرتى را که خدا دوست دارد، غیرتى است که در موارد مشکوک مى باشد (احتمال فساد وجود دارد)، و اما آنچه از غیرت را که دوست ندارد غیرتى است که در غیر این موارد باشد».
افراط در غیرت
افراط در غیرت زمانی است که انسان دچار سوءظن و بدگمانی نسبت به دیگران شود. ملا احمد نراقی می گوید: «صفت غیرت اگر چه خوب، و در نظر شرع و عقل مستحسن و مرغوب است، اما باید که به حد افراط نرسد و آدمی به نحوی نشود که بی سبب به اهل خود بدگمان، و بر ایشان تنگ بگیرد، و در صدد تجسس باطن ایشان برآید».[۴] همچنین از نشانه های سوءظن و افراط در غیرت ورزی این است که انسان به تجسس در امور شخصی دیگران بپردازد.
افراط در غیرت ورزی نه تنها موجب حفظ حریم ها نمی شود، که نتیجه عکس هم خواهد داشت. امام علی (ع) می فرمایند: «ایّاک والتّغایر فى غیر موضع الغیرة، فانّ ذلک یدعو الصّحیحة الى السقم و البریئة الى الرّیب»؛[۵] از غیرت ورزى در غیر موردش پرهیز کن، زیرا این گونه غیرت (افراطى) سبب گرفتارى و انحراف افراد درستکار از آنان شده، و موجب آن مى شود که افراد بى گناه در معرض تهمت قرار گیرند.»
بی غیرتی
آنسوی افراط در غیرت ورزی، بی غیرتی و بی تفاوتی نسبت به تجاوز بیگانه به حریم دین و ناموس و مال انسان است. پیشوایان دین اسلام بی غیرتی را به شدت مذموم دانسته اند. رسول خدا (ص) می فرمایند: «جدع الله انف من لایغار من المؤمنین و المسلمین»؛[۶] خدای متعال بینی کسی را که (به حریم خویش) غیرت نورزد، قطع می کند». همچنین امیرمؤمنان (ع) فرمود: «من لا یغار فانّه منکوس القلب»؛[۷] کسى که غیرت نورزد قلبش واژگونه است.»
پانویس
