عوالم چهارگانه: تفاوت بین نسخه‌ها
(ترتیب توضیح عوالم از پایین به بالا شد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | فلاسفه، | + | فلاسفه، حکما و عرفا معتقدند که هستی و عالم، طبقات و مراتب چهار گانه ای دارد که عبارتند از: [[عالم ناسوت]]، [[عالم ملکوت]]، [[عالم جبروت]] و [[عالم لاهوت]]. |
| − | == عالم ناسوت == | + | ==عالم ناسوت== |
| − | + | «ناسوت» بمعنای طبیعت، عالم مادی.<ref> [http://www.vajehyab.com/moein/%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%AA فرهنگ معین] </ref> و [[عالم ناسوت]]، یعنی عالم ماده و حرکت و زمان و مکان، و به عبارت دیگر عالم طبیعت و محسوسات یا عالم دنیا.<ref> آشنائی با علوم اسلامی، مرتضی مطهری، ج۱، درس ششم:مسائل فلسفه، در دسترس در [http://www.hawzah.net/fa/book/view/45217/14889/ سایت حوزه]، بازیابی: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴ </ref> | |
| − | == عالم ملکوت == | + | ==عالم ملکوت== |
| − | ملکوت | + | [[عالم ملکوت]] همان عالم مثال است که مرتبه ظهور حقایق مجرد و لطیف با آثار و عوارض مادى نظیر شکل و مقدار است. از این مرتبه به «خیال منفصل» و در لسان شرع به «[[برزخ]]» تعبیر شده است. این عالم واسطهٔ عالم [[روح|ارواح]] و عالم ماده و اجسام است، [[محمد بن اسحاق صدرالدین قونوی|قونوى]] در بیان علت ایجاد و ظهور عالم مثال می‌گوید: «عالم ارواح تقدم وجودى و رتبى بر عالم اجسام دارد و واسطه رسیدن فیض حق بر اجسام است؛ اما از آنجا که میان ارواح و اجسام، به جهت ترکیب و بساطت آنها، مباینت ذاتى برقرار است و سنخیتى با یکدیگر ندارند، [[الله|خداوند]] عالم مثال را خلق نمود که برزخ و جامع و حدّ فاصل میان عالم ارواح و اجسام باشد تا موجب ارتباط دو عالم شده، فیض حق و امداد و تدبیر او از طریق ارواح به عالم اجسام برسد».<ref> [http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa18651# تقسیم مراتب وجود به لاهوت، جبروت، ملکوت و ... برچه اساسی است؟، اسلام کوئست]، بازیابی: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴ </ref> |
| − | == عالم جبروت == | + | ==عالم جبروت== |
| − | + | [[عالم جبروت]] که از آن به حضرت لوح المحفوظی و عالم ارواح مجرده تعبیر شده است، همان مرتبه مفارقات تام در اصطلاح [[حکمت]] اسلامی است. موجودات این مرتبه بر دو قسم‌اند: | |
| − | '''الف:کروبیان | + | '''الف: کروبیان''' |
| − | اینان موجوداتى هستند که تدبیر و تصرفى در عالم اجسام ندارند و غرق در جمال و جلال | + | اینان موجوداتى هستند که تدبیر و تصرفى در عالم اجسام ندارند و غرق در جمال و جلال الاهى‌اند؛ به ایشان «[[ملائکه|ملائکة]] مهیّمه» نیز گفته مى‌شود. تهیّم به معناى شدت هَیَمان است. ملائکة مهیّمه موجوداتى هستند که محبت و عشق به [[الله|خداى سبحان]] سراسر وجودشان را در برگرفته و براى قبول فیض از حق تعالى نیازى به واسطه ندارند. آنان محو و شیفتة جمال الاهى‌اند و لذا کسى را جز خداى تعالى نمى‌شناسند و حتى به خودشان نیز توجهی ندارند. عارفان به برکت شهودات خود در مورد آنها سخن گفته‌اند و به تبیین و توصیف هویت آنها پرداخته‌اند. گفتنی است دسته ای از این موجودات اگرچه تعلقى به عالم اجسام ندارند ولی واسطهٔ فیض الاهى بر عالم اجسام‌اند. |
| − | '''ب: روحانیان | + | '''ب: روحانیان''' |
| − | اینان موجوداتی هستند که در عین تجرد به عالم اجسام تعلق داشته و در آن تدبیر و تصرف مى‌کنند. | + | اینان موجوداتی هستند که در عین تجرد به عالم اجسام تعلق داشته و در آن تدبیر و تصرف مى‌کنند. به این مرتبه در [[آیه|آیات]] و روایات اشاره های فراوانی شده و در باب ملائکه کروبی و ارواح قدسی و روح اعظم و اصطلاح الروح در [[قرآن]] آنجا که می فرماید: «تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر»<ref> [[سوره قدر]]، آیه ۴ </ref> می توان به این بحث پرداخت.<ref> [http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa18651# تقسیم مراتب وجود به لاهوت، جبروت، ملکوت و ... برچه اساسی است؟، اسلام کوئست]، بازیابی: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴ </ref> |
| − | + | ==عالم لاهوت== | |
| − | + | «لاهوت» مشتق از [[الله]] و به معانی عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی است.<ref> فرهنگ معین </ref> [[عالم لاهوت]] عالم [[الله|خداوندی]] است که بر همه عوالم وجود مستولی است. خداوند که در قرآن با نام «الله» آمده است، بزرگترین محور اصلی قرآن کریم و ادیان الهی است.<ref> توحید، شهید مرتضی مطهری </ref> | |
| − | |||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| + | |||
| + | [[رده:فلسفه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۰۷
فلاسفه، حکما و عرفا معتقدند که هستی و عالم، طبقات و مراتب چهار گانه ای دارد که عبارتند از: عالم ناسوت، عالم ملکوت، عالم جبروت و عالم لاهوت.
عالم ناسوت
«ناسوت» بمعنای طبیعت، عالم مادی.[۱] و عالم ناسوت، یعنی عالم ماده و حرکت و زمان و مکان، و به عبارت دیگر عالم طبیعت و محسوسات یا عالم دنیا.[۲]
عالم ملکوت
عالم ملکوت همان عالم مثال است که مرتبه ظهور حقایق مجرد و لطیف با آثار و عوارض مادى نظیر شکل و مقدار است. از این مرتبه به «خیال منفصل» و در لسان شرع به «برزخ» تعبیر شده است. این عالم واسطهٔ عالم ارواح و عالم ماده و اجسام است، قونوى در بیان علت ایجاد و ظهور عالم مثال می‌گوید: «عالم ارواح تقدم وجودى و رتبى بر عالم اجسام دارد و واسطه رسیدن فیض حق بر اجسام است؛ اما از آنجا که میان ارواح و اجسام، به جهت ترکیب و بساطت آنها، مباینت ذاتى برقرار است و سنخیتى با یکدیگر ندارند، خداوند عالم مثال را خلق نمود که برزخ و جامع و حدّ فاصل میان عالم ارواح و اجسام باشد تا موجب ارتباط دو عالم شده، فیض حق و امداد و تدبیر او از طریق ارواح به عالم اجسام برسد».[۳]
عالم جبروت
عالم جبروت که از آن به حضرت لوح المحفوظی و عالم ارواح مجرده تعبیر شده است، همان مرتبه مفارقات تام در اصطلاح حکمت اسلامی است. موجودات این مرتبه بر دو قسم‌اند:
الف: کروبیان
اینان موجوداتى هستند که تدبیر و تصرفى در عالم اجسام ندارند و غرق در جمال و جلال الاهى‌اند؛ به ایشان «ملائکة مهیّمه» نیز گفته مى‌شود. تهیّم به معناى شدت هَیَمان است. ملائکة مهیّمه موجوداتى هستند که محبت و عشق به خداى سبحان سراسر وجودشان را در برگرفته و براى قبول فیض از حق تعالى نیازى به واسطه ندارند. آنان محو و شیفتة جمال الاهى‌اند و لذا کسى را جز خداى تعالى نمى‌شناسند و حتى به خودشان نیز توجهی ندارند. عارفان به برکت شهودات خود در مورد آنها سخن گفته‌اند و به تبیین و توصیف هویت آنها پرداخته‌اند. گفتنی است دسته ای از این موجودات اگرچه تعلقى به عالم اجسام ندارند ولی واسطهٔ فیض الاهى بر عالم اجسام‌اند.
ب: روحانیان
اینان موجوداتی هستند که در عین تجرد به عالم اجسام تعلق داشته و در آن تدبیر و تصرف مى‌کنند. به این مرتبه در آیات و روایات اشاره های فراوانی شده و در باب ملائکه کروبی و ارواح قدسی و روح اعظم و اصطلاح الروح در قرآن آنجا که می فرماید: «تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر»[۴] می توان به این بحث پرداخت.[۵]
عالم لاهوت
«لاهوت» مشتق از الله و به معانی عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی است.[۶] عالم لاهوت عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. خداوند که در قرآن با نام «الله» آمده است، بزرگترین محور اصلی قرآن کریم و ادیان الهی است.[۷]
پانویس
- ↑ فرهنگ معین
- ↑ آشنائی با علوم اسلامی، مرتضی مطهری، ج۱، درس ششم:مسائل فلسفه، در دسترس در سایت حوزه، بازیابی: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴
- ↑ تقسیم مراتب وجود به لاهوت، جبروت، ملکوت و ... برچه اساسی است؟، اسلام کوئست، بازیابی: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴
- ↑ سوره قدر، آیه ۴
- ↑ تقسیم مراتب وجود به لاهوت، جبروت، ملکوت و ... برچه اساسی است؟، اسلام کوئست، بازیابی: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴
- ↑ فرهنگ معین
- ↑ توحید، شهید مرتضی مطهری
