سید محمد نوربخش: تفاوت بین نسخه‌ها
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{مدخل دائرة المعارف|اثر آفرینان}} '''''نوربخش، محمد قرن: 9 (869-795 ق) متكلم، صوفى،...' ایجاد کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{مدخل دائرة المعارف|[[اثر آفرینان]]}} | {{مدخل دائرة المعارف|[[اثر آفرینان]]}} | ||
| − | '''''نوربخش، محمد | + | '''''نوربخش، محمد''''' |
| − | قرن: | + | قرن: ۹ (۸۶۹-۷۹۵ ق) |
| − | + | متکلم، صوفى، عارف و شاعر. معروف به سید محمد نوربخش. از مشاهیر عرفا و صوفیه است و نسبش به هفده واسطه به [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام موسى کاظم]] علیه السلام مى‌رسد و سلسله‌ى نوربخشیه به او منسوب است. پدرش در قطیف به دنیا آمد و مولد جدش لحسا بود، به همین دلیل نوربخش گاهى در شعر «لحسوى» [[تخلص]] مى‌کرد. | |
| − | + | پدر او به [[خراسان]] رفت، در قاین سکنى گزید و سید محمد در آنجا به دنیا آمد. نوربخش از شاگردان [[ابن فهد حلی|احمد بن فهد حلى]] بود. در [[تصوف]] از خواجه اسحاق ختلانى تربیت یافت و از دست خواجه خرقه پوشید و عهده دار مسند ارشاد و پیر خانقاه و ملقب به نوربخش شد. سپس به ختلان رفت و به دعوى مهدویت و خلافت برخاست، اما بزودى دستگیر شد و طرفدارانش به دستور شاهرخ میرزاى تیمورى به قتل رسیدند. | |
| − | + | خود او نیز مدتى در زندان بسر برد و سپس به خراسان و فارس فرستاده شد. در [[شیراز]] ابراهیم سلطان، پسر شاهرخ وى را آزاد کرد. چندى بعد او به کردستان رفت و دوباره شروع به دعوت مردم نمود و باز گرفتار گماشتگان شاهرخ گردید و به حکم شاهرخ در هرات به منبر رفت و از دعوى خویش تبرى کرد. | |
| − | خود | + | پس از [[مرگ]] شاهرخ، مجدداً در پى نشر عقاید خود به آذربایجان و شروان و گیلان سفر کرد و نهایتاً در قریه‌ى سولقان از توابع رى، سکنى گزید و آنجا مزرعه و آبادى احداث کرد و در همان دیار از دنیا رفت و مدفون گردید. بعضى از تذکره‌ها فوت او را در قریه‌ى نفیس از توابع قاین مى‌دانند. |
| − | + | بعد از مرگ وى پسرش، شاه قاسم فیض‌بخش خلیفه و جانشین او شد و نوربخشیه تا اوایل عصر [[صفویه]] فعالیت داشتند. | |
| + | |||
| + | از آثارش: «انسان نامه»؛ «رسالة الاعتقادیه»؛ رساله «الفقه الاحوط»؛ «شجره»، در ذکر مشایخ [[عرفان]]؛ منظومه‌ى تفسیر «[[سوره حشر]]»؛ «[[دیوان (شعر)|دیوان]]» شعر. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| + | *[[انجمن مفاخر فرهنگی]]، [[اثرآفرینان]]، ج۶، ص۷۰. | ||
| + | |||
| + | [[رده:شعرای پارسی گو]] | ||
| + | [[رده:شعرای پارسی گوی قرن نهم]] | ||
[[رده:متکلمان]] | [[رده:متکلمان]] | ||
[[رده:عارفان]] | [[رده:عارفان]] | ||
| − | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۳۲
نوربخش، محمد
قرن: ۹ (۸۶۹-۷۹۵ ق)
متکلم، صوفى، عارف و شاعر. معروف به سید محمد نوربخش. از مشاهیر عرفا و صوفیه است و نسبش به هفده واسطه به امام موسى کاظم علیه السلام مى‌رسد و سلسله‌ى نوربخشیه به او منسوب است. پدرش در قطیف به دنیا آمد و مولد جدش لحسا بود، به همین دلیل نوربخش گاهى در شعر «لحسوى» تخلص مى‌کرد.
پدر او به خراسان رفت، در قاین سکنى گزید و سید محمد در آنجا به دنیا آمد. نوربخش از شاگردان احمد بن فهد حلى بود. در تصوف از خواجه اسحاق ختلانى تربیت یافت و از دست خواجه خرقه پوشید و عهده دار مسند ارشاد و پیر خانقاه و ملقب به نوربخش شد. سپس به ختلان رفت و به دعوى مهدویت و خلافت برخاست، اما بزودى دستگیر شد و طرفدارانش به دستور شاهرخ میرزاى تیمورى به قتل رسیدند.
خود او نیز مدتى در زندان بسر برد و سپس به خراسان و فارس فرستاده شد. در شیراز ابراهیم سلطان، پسر شاهرخ وى را آزاد کرد. چندى بعد او به کردستان رفت و دوباره شروع به دعوت مردم نمود و باز گرفتار گماشتگان شاهرخ گردید و به حکم شاهرخ در هرات به منبر رفت و از دعوى خویش تبرى کرد.
پس از مرگ شاهرخ، مجدداً در پى نشر عقاید خود به آذربایجان و شروان و گیلان سفر کرد و نهایتاً در قریه‌ى سولقان از توابع رى، سکنى گزید و آنجا مزرعه و آبادى احداث کرد و در همان دیار از دنیا رفت و مدفون گردید. بعضى از تذکره‌ها فوت او را در قریه‌ى نفیس از توابع قاین مى‌دانند.
بعد از مرگ وى پسرش، شاه قاسم فیض‌بخش خلیفه و جانشین او شد و نوربخشیه تا اوایل عصر صفویه فعالیت داشتند.
از آثارش: «انسان نامه»؛ «رسالة الاعتقادیه»؛ رساله «الفقه الاحوط»؛ «شجره»، در ذکر مشایخ عرفان؛ منظومه‌ى تفسیر «سوره حشر»؛ «دیوان» شعر.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج۶، ص۷۰.
