منابع و پی نوشتهای متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

محمد عمادالدین کاتب اصفهانی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{مدخل دائرة المعارف|اثر آفرینان}} '''''ابوعبدالله محمد عمادالدین کاتب اصفهانی'...' ایجاد کرد)
 
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{مدخل دائرة المعارف|[[اثر آفرینان]]}}
+
{{خوب}}
 +
'''«محمد عمادالدین کاتب اصفهانی»''' (۵۹۷-۵۱۹ ق)، مورخ، ادیب و نویسنده [[ایران|ایرانی]] در قرن ۶ قمری، ملقب به عماد و کاتب اصفهانى است. تاریخ‌نگاری کاتب اصفهانی در عالم [[اسلام]] دارای اهمیت بوده و او سهم مهمی در تقویت تفکر تاریخ‌نگاری انتقادی در عصر خود دارد.
  
'''''ابوعبدالله محمد عمادالدین کاتب اصفهانی'''''
+
== زندگی‌نامه ==
 +
ابوعبدالله محمد اصفهانی، در سال ۵۱۹ قمری در [[اصفهان]] به دنیا آمد و در جوانى به [[بغداد]] رفت و در مدرسه‌ى نظامیه به آموختن علم پرداخت و در [[فقه]] [[شافعی|شافعى]] و فنون ادب و [[شعر]] سرآمد شد. او به دو زبان فارسى و عربى مى‌نوشت.
  
قرن:6
+
کاتب اصفهانی سپس به [[دمشق]] رفت و به سلطان نورالدین محمود زنگى پیوست و متصدى دیوان انشاء گردید. او در مدتى که در دمشق بود، صلاح‌الدین ایوبى را نیز مى‌ستود و مورد علاقه‌ى او بود و به همین مناسبت مقامش نزد نورالدین بالاتر رفت. او همچنین رئیس [[دیوان (تشکیلات اداری)|دیوان]] در دودمان ایوبیان بوده‌است.
  
(597-519 ق)
+
عمادالدین اصفهانی در زمان [[مستنجد|مستنجد عباسى]]، به عنوان پیامگزار از دمشق به [[بغداد]] رفت و پس از بازگشت به دمشق در مدرسه‌اى که به نام خود او خوانده مى‌شود (مدرسه‌ى عمادیه) به عنوان مدرس منصوب شد.
  
مورخ، ادیب و نویسنده. ملقب به عماد و كاتب اصفهانى. معروف به این اخى العزیز. در اصفهان به دنیا آمد و در همین شهر نشوونما یافت. در جوانى به [[بغداد]] رفت و در مدرسه‌ى نظامیه به آموختن علم پرداخت و در [[فقه]] شافعى و فنون ادب و شعر سرآمد شد. سپس به [[دمشق]] رفت و به سلطان نورالدین محمود زنگى پیوست و متصدى دیوان انشاء گردید.
+
اما وى مورد [[سعایت]] دشمنان قرار گرفت و کار بر او تنگ شد و ناچار از دمشق به موصل رفت و در آنجا بیمار شد. ولى به محض شنیدن خبر رسیدن صلاح‌الدین ایوبى به دمشق، مجدداً به آن شهر بازگشت و در سال ۵۹۷ قمری در همان شهر درگذشت و در مقابر [[تصوف|صوفیه]] مدفون شد.  
  
وى به دو زبان فارسى و عربى مى‌نوشت. او در مدتى كه در دمشق بود صلاح‌الدین ایوبى را نیز مى‌ستود و مورد علاقه‌ى او بود و به همین مناسبت مقامش نزد نورالدین بالاتر رفت و در زمان مستنجد عباسى، به عنوان پیامگزار از دمشق به [[بغداد]] رفت و پس از بازگشت به دمشق در مدرسه‌اى كه به نام خود او خوانده مى‌شود (مدرسه‌ى عمادیه) به عنوان مدرس منصوب شد.
+
== آثار و تألیفات ==
 +
برخی از آثار وى عبارت است از:
  
اما وى مورد سعایت دشمنان قرار گرفت و كار بر او تنگ شد و ناچار از دمشق به موصل رفت و در آنجا بیمار شد. ولى به محض شنیدن خبر رسیدن صلاح‌الدین ایوبى به دمشق، مجدداً به آن شهر بازگشت و در همان شهر درگذشت و در مقابر صوفیه دفن شد. از آثار وى: «خریده القصر و جریده العصر»، در ده مجلد؛ «الفتح القسى فى الفتح القدسى» یا «القدح القسى فى الفتح القدسى» یا «الفیح القسى فى الفتح لقدسى»، گزارشى از فتح [[شام]] و [[فلسطین]] به وسیله‌ى صلاح‌الدین؛ «البرق الشامى، در تاریخ در هفت مجلد؛ «دیوان» شعر در چهار مجلد؛ «نصره الفتره و عصره الفطره» یا «نصره الفتره و عصره القطره»، در تاریخ سلاجقه‌ى عراق؛ «السیل على الذیل» در سه مجلد، در تاریخ بغداد؛ «العتبى و العقبى»؛ «نحله الرحله».
+
# خریدة القصر و جریدة العصر، در ده مجلد؛
 +
# الفتح القسى فى الفتح القدسى (یا القدح القسى فى الفتح القدسى)، گزارشى از فتح [[شام]] و [[فلسطین]] به‌وسیله صلاح‌الدین؛
 +
# البرق الشامى، در تاریخ، در هفت مجلد؛
 +
# دیوان شعر، در چهار مجلد؛
 +
# دیوان الرسائل؛
 +
# نصرة الفترة و عصرة الفطرة (یا القطرة)، در تاریخ سلاجق عراق؛
 +
# السیل على الذیل، در سه مجلد، در تاریخ بغداد؛
 +
# العتبى و العقبى؛
 +
# نحلة الرحلة؛
 +
# البستان الجامع لجمیع تواریخ اهل الزمان.
  
 
==منابع==
 
==منابع==
* [[انجمن مفاخر فرهنگی]]، [[اثرآفرینان]]، ج4، ص213.
 
  
 +
*[[اثرآفرینان]]، [[انجمن مفاخر فرهنگی]]، ج۴، ص۲۱۳.
 +
*"تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری عمادالدین کاتب اصفهانی"، اسماعیل حسن زاده، فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا.
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}
 +
[[رده:تاریخ نویسان]]
 
[[رده:ادیبان]]
 
[[رده:ادیبان]]
 +
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۴۳

«محمد عمادالدین کاتب اصفهانی» (۵۹۷-۵۱۹ ق)، مورخ، ادیب و نویسنده ایرانی در قرن ۶ قمری، ملقب به عماد و کاتب اصفهانى است. تاریخ‌نگاری کاتب اصفهانی در عالم اسلام دارای اهمیت بوده و او سهم مهمی در تقویت تفکر تاریخ‌نگاری انتقادی در عصر خود دارد.

زندگی‌نامه

ابوعبدالله محمد اصفهانی، در سال ۵۱۹ قمری در اصفهان به دنیا آمد و در جوانى به بغداد رفت و در مدرسه‌ى نظامیه به آموختن علم پرداخت و در فقه شافعى و فنون ادب و شعر سرآمد شد. او به دو زبان فارسى و عربى مى‌نوشت.

کاتب اصفهانی سپس به دمشق رفت و به سلطان نورالدین محمود زنگى پیوست و متصدى دیوان انشاء گردید. او در مدتى که در دمشق بود، صلاح‌الدین ایوبى را نیز مى‌ستود و مورد علاقه‌ى او بود و به همین مناسبت مقامش نزد نورالدین بالاتر رفت. او همچنین رئیس دیوان در دودمان ایوبیان بوده‌است.

عمادالدین اصفهانی در زمان مستنجد عباسى، به عنوان پیامگزار از دمشق به بغداد رفت و پس از بازگشت به دمشق در مدرسه‌اى که به نام خود او خوانده مى‌شود (مدرسه‌ى عمادیه) به عنوان مدرس منصوب شد.

اما وى مورد سعایت دشمنان قرار گرفت و کار بر او تنگ شد و ناچار از دمشق به موصل رفت و در آنجا بیمار شد. ولى به محض شنیدن خبر رسیدن صلاح‌الدین ایوبى به دمشق، مجدداً به آن شهر بازگشت و در سال ۵۹۷ قمری در همان شهر درگذشت و در مقابر صوفیه مدفون شد.

آثار و تألیفات

برخی از آثار وى عبارت است از:

  1. خریدة القصر و جریدة العصر، در ده مجلد؛
  2. الفتح القسى فى الفتح القدسى (یا القدح القسى فى الفتح القدسى)، گزارشى از فتح شام و فلسطین به‌وسیله صلاح‌الدین؛
  3. البرق الشامى، در تاریخ، در هفت مجلد؛
  4. دیوان شعر، در چهار مجلد؛
  5. دیوان الرسائل؛
  6. نصرة الفترة و عصرة الفطرة (یا القطرة)، در تاریخ سلاجق عراق؛
  7. السیل على الذیل، در سه مجلد، در تاریخ بغداد؛
  8. العتبى و العقبى؛
  9. نحلة الرحلة؛
  10. البستان الجامع لجمیع تواریخ اهل الزمان.

منابع

  • اثرآفرینان، انجمن مفاخر فرهنگی، ج۴، ص۲۱۳.
  • "تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری عمادالدین کاتب اصفهانی"، اسماعیل حسن زاده، فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا.