محمدجواد باهنر: تفاوت بین نسخه‌ها
(←آرشیو عکس و تصویر) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | |||
{{منبع الکترونیکی معتبر}} | {{منبع الکترونیکی معتبر}} | ||
| + | '''«حجةالاسلام دکتر محمدجواد باهنر»''' (۱۳۱۲-۱۳۶۰ ش)، عالم مجاهد [[شیعه]] معاصر و از شاگردان [[امام خمینی]] و [[علامه طباطبایی]] بود. او از اعضای اصلی [[شورای انقلاب اسلامی]] و دومین نخست‌وزیر [[ایران]] پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. شهید باهنر به همراه [[محمد علی رجایی|شهید رجایی]]، در واقعه بمب‌گذاری هشتم شهریور سال ۱۳۶۰ توسط منافقین به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید. | ||
{{شناسنامه عالم | {{شناسنامه عالم | ||
||نام کامل = محمدجواد باهنر | ||نام کامل = محمدجواد باهنر | ||
| − | ||تصویر=[[پرونده:محمدجواد باهنر0.jpg| | + | ||تصویر=[[پرونده:محمدجواد باهنر0.jpg|۲۲۰px|center]] |
| − | ||زادروز = | + | ||زادروز = ۱۳۱۲ شمسی |
|زادگاه = کرمان | |زادگاه = کرمان | ||
| − | |وفات = | + | |وفات = ۸ شهریور ۱۳۶۰ شمسی |
| − | |مدفن = [[تهران]]، | + | |مدفن = [[تهران]]، بهشت زهرا |
| − | |اساتید = [[امام خمینی]]، [[علامه طباطبايى|علامه | + | |اساتید = [[آیت الله بروجردی|آیت‌الله بروجردی]]، [[امام خمینی]]، [[علامه طباطبايى|علامه طباطبایی]]، ... |
|شاگردان = | |شاگردان = | ||
| − | |آثار = گفتارهای تربیتی، فرهنگ انقلاب اسلامی، ... | + | |آثار = گفتارهای تربیتی، فرهنگ انقلاب اسلامی، انسان و خودسازی، جهان در عصر بعثت،... |
}} | }} | ||
| − | محمدجواد باهنر در سال ۱۳۱۲ در شهر کرمان چشم به جهان گشود. در پنج سالگی به مکتبخانه‌ای سپرده شد و پس از اتمام دوره ابتدایی، در نوجوانی به تحصیل علوم دینی در مدرسه معصومیه پرداخت و همزمان تحصیل علوم جدید را نیز آغاز | + | ==فعالیتهای علمی== |
| + | محمدجواد باهنر در سال ۱۳۱۲ شمسی در شهر کرمان چشم به جهان گشود. در پنج سالگی به مکتبخانه‌ای سپرده شد و پس از اتمام دوره ابتدایی، در نوجوانی به تحصیل علوم دینی در مدرسه معصومیه پرداخت و همزمان تحصیل علوم جدید را نیز آغاز نمود. | ||
| − | در سال | + | او در سال ۱۳۳۲ برای ادامه تحصیلات دینی راهی [[حوزه علمیه قم]] گردید و با سکونت در [[مدرسه فیضیه|مدرسه فیضیه]]، از محضر اساتید گرانقدری همچون آیت‌الله سلطانی، آیت‌الله مجاهدی، [[آیت الله بروجردی|آیت‌الله بروجردی]]، [[علامه طباطبایى|علامه طباطبایی]] و [[امام خمینی|آیت‌الله خمینی]] کسب فیض نمود. |
| − | در | + | در سال سوم ورود به [[حوزه علمیه قم]] و پس از گرفتن مدرک دیپلم در امتحانات دانشگاه شرکت نمود و وارد دانشکده الهیات شد. باهنر پس از اخذ مدرک لیسانس، دوره فوق لیسانس را در رشته امور تربیتی گذراند و سپس به دریافت درجه دکترای الهیات نایل آمد. |
| − | + | شهید باهنر، فردی پرکار و در نوشتن خوش ذوق و ادیب بود. از ایشان کتابهای ارزنده متعددی همچون گفتارهای تربیتی، فرهنگ انقلاب اسلامی، انسان و خودسازی، و جهان در عصر بعثت به یادگار مانده است. | |
| − | + | ==فعالیتهای اجتماعی و سیاسی== | |
| + | محمدجواد باهنر از سال ۱۳۳۶ فعالیتهای مطبوعاتی خود را آغاز کرد و اقدام به انتشار نشریه «مکتب تشیع» نمود.<ref>رضا مرادی، زندگینامه پیشوایان انقلاب، ص۸۷ـ۸۹.</ref> | ||
| − | + | در فاصله سالهای ۱۳۳۷-۱۳۴۲ به سبب فعالیت های سیاسی، به دفعات توسط رژیم پهلوی دستگیر و زندانی گردید. با آغاز نهضت روحانیت به رهبری [[امام خمینی]] و ضرورت حضور فعال روحانیون مبارز در عرصه‌های اجتماعی، باهنر به فعالیت پرداخت و از جمله شخصیت های تأثیرگذار در عرصه فرهنگی بود که آثار مثبت اقدامات ایشان در جریان نهضت اسلامی نمایان شد. از مهمترین فعالیت های وی، همکاری با هیئت های مؤتلفه اسلامی و مؤسسه رفاه می‌باشد. | |
| − | + | او در سال ۱۳۴۲ به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و علاوه بر تدریس، با دفتر تحقیقات و برنامه‌ریزی وزارتخانه همکاری داشت و برنامه‌‌های تعلیمات دینی کلاسهای مختلف تحت نظر ایشان تهیه و تنظیم می‌شد. کتابهای دینی تألیف ایشان نقش چشمگیری در آگاه سازی جوانان و نوجوانان قبل از انقلاب ایفا نمود. شهید باهنر با سخنرانی های خود در [[مسجد|مساجد]]، مجالس [[روضه خوانی|روضه]]، هیئت ها و [[حسینیه|حسینیه‌ها]] ضمن ابلاغ اندیشه‌های امام خمینی و برنامه‌‌های نهضت، مقدمات آمادگی اعتقادی مردم مسلمان [[ایران]] را برای مبارزه با رژیم پهلوی فراهم نمود.<ref>شهید راه دانش و فرهنگ؛ دکتر محمدجواد باهنر، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۹، ص۱۳ـ۲۵.</ref> | |
| − | باهنر در | + | در پی اظهارات باهنر در سال ۱۳۵۰ در خصوص جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی، توسط [[ساواک]] احضار و سپس ممنوع‌المنبر گردید. باهنر در این دوران، فعالیت های فرهنگی بسیاری از جمله تأسیس دفتر نشر و فرهنگ اسلامی، تأسیس مدرسه راهنمایی مفید، تأسیس و بنای کانون توحید و تأسیس مکتب امیرالمؤمنین علیه السلام را در کارنامه خود دارد. |
| − | + | باهنر در سال ۱۳۵۶ همزمان با گسترش تظاهرات و مخالفت های مردم علیه رژیم پهلوی، همگام با روحانیون متعهد دیگر به تلاش های خود برای افشای چهره واقعی حکومت افزود و سخنرانی ایشان در [[شیراز]] منجر به دستگیری‌اش شد. تشکیل روحانیت مبارز و سازماندهی تظاهرات و اعتصابات از جمله اقدامات ایشان در آن برهه به شمار می‌رود. | |
| − | + | امام خمینی چند ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به منظور سازماندهی انقلاب و هدایت نیروها، دستور تشکیل [[شورای انقلاب اسلامی]] را صادر و [[شهید مطهری]]، [[شهید بهشتی|شهید بهشتی]]، شهید باهنر، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]] و [[علی اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] را به عنوان هسته اولیه آن شورا تعیین نمودند. این شورا در دی ماه ۱۳۵۷ شکل گرفت و با توجه به وضعیت خاص کشور در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، نقش مهمی در هدایت و برنامه‌ریزی امور انقلاب ایفا نمود. اهداف کلی از تأسیس شورای انقلاب، پاسداری از ثمرات مبارزات آزادیخواهانه مردم ایران، اجرای اهداف انقلاب، تأسیس نهادهای سیاسی جدید و ایجاد حکومت جمهوری اسلامی در ایران بود. | |
| − | شهید باهنر | + | باهنر در ۲۰/۶/۱۳۵۹ در کنفرانسی خبری و رادیو تلویزیونی گزارش کاملی از عملکرد و فعالیت های این شورا ارائه نمود. اعضای شورای انقلاب مانند حلقه‌‌هایی پیوند قوای سه‌گانه را با شورای انقلاب میسر می‌کردند.<ref>مجید سائلی، شورای انقلاب اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۴، ص۷۵.</ref> |
| + | |||
| + | محمدجواد باهنر و شهید بهشتی به همراه جمعی از شخصیت های دیگر به تأسیس حزب جمهوری اسلامی در سال ۱۳۵۷ اقدام نمودند. نقش دکتر باهنر در حزب بسیار تعیین‌کننده بود. پس از شهادت آیت‌الله بهشتی، دکتر باهنر به دبیر کلی حزب انتخاب شد و این مسئولیت را تا زمان پذیرش پست نخست‌وزیری بر عهده داشت. | ||
| + | |||
| + | در پی برکناری بنی‌صدر از مقام ریاست جمهوری و انتخاب [[محمد علی رجایی|شهید رجایی]] به عنوان رئیس جمهور، در سال ۱۳۶۰ دکتر باهنر به عنوان نخست‌وزیر به مجلس شورای اسلامی معرفی شد. اما عمر کابینه ایشان بسیار کوتاه بود، زیرا هشتم شهریور ۱۳۶۰ دفتر ریاست جمهوری توسط سازمان مجاهدین خلق (منافقین) منفجر شد و در نتیجه محمدعلی رجایی رئیس‌جمهور و دکتر باهنر نخست‌وزیر و عده‌ای دیگر به شهادت رسیدند.<ref>احمد عبدالله‌پور، نخست‌وزیران ایران، ۱۳۶۹، ص۳۲۷.</ref> پیکر پاک آن دو بزرگوار در میان اشک و اندوه مردم [[تشییع جنازه|تشییع]] و در گلزار بهشت‌زهرای تهران دفن شد. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۳۹: | سطر ۴۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | *[http://www.iichs.org/index.asp?id=1063&doc_cat=7 "حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد باهنر"، ويدا معزی‌نيا، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران]، تاریخ بازیابی: ۹ آذرماه ۱۳۹۲. |
| − | |||
==آرشیو عکس و تصویر== | ==آرشیو عکس و تصویر== | ||
| سطر ۶۴: | سطر ۶۹: | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| − | [[رده:علمای معاصر|باهنر،محمدجواد]] | + | [[رده:علمای معاصر|باهنر،محمدجواد]][[رده:علماء شیعه]] |
| + | [[رده:دولتمردان]] | ||
[[رده:مبارزان علیه پهلوی]] | [[رده:مبارزان علیه پهلوی]] | ||
| + | [[رده:علمای شهید]] | ||
| + | [[رده:مدفونین در بهشت زهرا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۱۷
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
«حجةالاسلام دکتر محمدجواد باهنر» (۱۳۱۲-۱۳۶۰ ش)، عالم مجاهد شیعه معاصر و از شاگردان امام خمینی و علامه طباطبایی بود. او از اعضای اصلی شورای انقلاب اسلامی و دومین نخست‌وزیر ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. شهید باهنر به همراه شهید رجایی، در واقعه بمب‌گذاری هشتم شهریور سال ۱۳۶۰ توسط منافقین به شهادت رسید.
 | |
| نام کامل | محمدجواد باهنر |
| زادروز | ۱۳۱۲ شمسی |
| زادگاه | کرمان |
| وفات | ۸ شهریور ۱۳۶۰ شمسی |
| مدفن | تهران، بهشت زهرا |
|
| |
| اساتید | |
|
| |
| آثار |
گفتارهای تربیتی، فرهنگ انقلاب اسلامی، انسان و خودسازی، جهان در عصر بعثت،... |
فعالیتهای علمی
محمدجواد باهنر در سال ۱۳۱۲ شمسی در شهر کرمان چشم به جهان گشود. در پنج سالگی به مکتبخانه‌ای سپرده شد و پس از اتمام دوره ابتدایی، در نوجوانی به تحصیل علوم دینی در مدرسه معصومیه پرداخت و همزمان تحصیل علوم جدید را نیز آغاز نمود.
او در سال ۱۳۳۲ برای ادامه تحصیلات دینی راهی حوزه علمیه قم گردید و با سکونت در مدرسه فیضیه، از محضر اساتید گرانقدری همچون آیت‌الله سلطانی، آیت‌الله مجاهدی، آیت‌الله بروجردی، علامه طباطبایی و آیت‌الله خمینی کسب فیض نمود.
در سال سوم ورود به حوزه علمیه قم و پس از گرفتن مدرک دیپلم در امتحانات دانشگاه شرکت نمود و وارد دانشکده الهیات شد. باهنر پس از اخذ مدرک لیسانس، دوره فوق لیسانس را در رشته امور تربیتی گذراند و سپس به دریافت درجه دکترای الهیات نایل آمد.
شهید باهنر، فردی پرکار و در نوشتن خوش ذوق و ادیب بود. از ایشان کتابهای ارزنده متعددی همچون گفتارهای تربیتی، فرهنگ انقلاب اسلامی، انسان و خودسازی، و جهان در عصر بعثت به یادگار مانده است.
فعالیتهای اجتماعی و سیاسی
محمدجواد باهنر از سال ۱۳۳۶ فعالیتهای مطبوعاتی خود را آغاز کرد و اقدام به انتشار نشریه «مکتب تشیع» نمود.[۱]
در فاصله سالهای ۱۳۳۷-۱۳۴۲ به سبب فعالیت های سیاسی، به دفعات توسط رژیم پهلوی دستگیر و زندانی گردید. با آغاز نهضت روحانیت به رهبری امام خمینی و ضرورت حضور فعال روحانیون مبارز در عرصه‌های اجتماعی، باهنر به فعالیت پرداخت و از جمله شخصیت های تأثیرگذار در عرصه فرهنگی بود که آثار مثبت اقدامات ایشان در جریان نهضت اسلامی نمایان شد. از مهمترین فعالیت های وی، همکاری با هیئت های مؤتلفه اسلامی و مؤسسه رفاه می‌باشد.
او در سال ۱۳۴۲ به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و علاوه بر تدریس، با دفتر تحقیقات و برنامه‌ریزی وزارتخانه همکاری داشت و برنامه‌‌های تعلیمات دینی کلاسهای مختلف تحت نظر ایشان تهیه و تنظیم می‌شد. کتابهای دینی تألیف ایشان نقش چشمگیری در آگاه سازی جوانان و نوجوانان قبل از انقلاب ایفا نمود. شهید باهنر با سخنرانی های خود در مساجد، مجالس روضه، هیئت ها و حسینیه‌ها ضمن ابلاغ اندیشه‌های امام خمینی و برنامه‌‌های نهضت، مقدمات آمادگی اعتقادی مردم مسلمان ایران را برای مبارزه با رژیم پهلوی فراهم نمود.[۲]
در پی اظهارات باهنر در سال ۱۳۵۰ در خصوص جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی، توسط ساواک احضار و سپس ممنوع‌المنبر گردید. باهنر در این دوران، فعالیت های فرهنگی بسیاری از جمله تأسیس دفتر نشر و فرهنگ اسلامی، تأسیس مدرسه راهنمایی مفید، تأسیس و بنای کانون توحید و تأسیس مکتب امیرالمؤمنین علیه السلام را در کارنامه خود دارد.
باهنر در سال ۱۳۵۶ همزمان با گسترش تظاهرات و مخالفت های مردم علیه رژیم پهلوی، همگام با روحانیون متعهد دیگر به تلاش های خود برای افشای چهره واقعی حکومت افزود و سخنرانی ایشان در شیراز منجر به دستگیری‌اش شد. تشکیل روحانیت مبارز و سازماندهی تظاهرات و اعتصابات از جمله اقدامات ایشان در آن برهه به شمار می‌رود.
امام خمینی چند ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به منظور سازماندهی انقلاب و هدایت نیروها، دستور تشکیل شورای انقلاب اسلامی را صادر و شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید باهنر، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی و هاشمی رفسنجانی را به عنوان هسته اولیه آن شورا تعیین نمودند. این شورا در دی ماه ۱۳۵۷ شکل گرفت و با توجه به وضعیت خاص کشور در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، نقش مهمی در هدایت و برنامه‌ریزی امور انقلاب ایفا نمود. اهداف کلی از تأسیس شورای انقلاب، پاسداری از ثمرات مبارزات آزادیخواهانه مردم ایران، اجرای اهداف انقلاب، تأسیس نهادهای سیاسی جدید و ایجاد حکومت جمهوری اسلامی در ایران بود.
باهنر در ۲۰/۶/۱۳۵۹ در کنفرانسی خبری و رادیو تلویزیونی گزارش کاملی از عملکرد و فعالیت های این شورا ارائه نمود. اعضای شورای انقلاب مانند حلقه‌‌هایی پیوند قوای سه‌گانه را با شورای انقلاب میسر می‌کردند.[۳]
محمدجواد باهنر و شهید بهشتی به همراه جمعی از شخصیت های دیگر به تأسیس حزب جمهوری اسلامی در سال ۱۳۵۷ اقدام نمودند. نقش دکتر باهنر در حزب بسیار تعیین‌کننده بود. پس از شهادت آیت‌الله بهشتی، دکتر باهنر به دبیر کلی حزب انتخاب شد و این مسئولیت را تا زمان پذیرش پست نخست‌وزیری بر عهده داشت.
در پی برکناری بنی‌صدر از مقام ریاست جمهوری و انتخاب شهید رجایی به عنوان رئیس جمهور، در سال ۱۳۶۰ دکتر باهنر به عنوان نخست‌وزیر به مجلس شورای اسلامی معرفی شد. اما عمر کابینه ایشان بسیار کوتاه بود، زیرا هشتم شهریور ۱۳۶۰ دفتر ریاست جمهوری توسط سازمان مجاهدین خلق (منافقین) منفجر شد و در نتیجه محمدعلی رجایی رئیس‌جمهور و دکتر باهنر نخست‌وزیر و عده‌ای دیگر به شهادت رسیدند.[۴] پیکر پاک آن دو بزرگوار در میان اشک و اندوه مردم تشییع و در گلزار بهشت‌زهرای تهران دفن شد.
پانویس
منابع
- "حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد باهنر"، ويدا معزی‌نيا، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تاریخ بازیابی: ۹ آذرماه ۱۳۹۲.
آرشیو عکس و تصویر
شهید محمدجواد باهنر
از راست: جعفر سبحانی، شهید محمدجواد باهنر و ناصر مکارم شیرازی
از راست: شهید محمدجواد باهنر و اکبر هاشمی بهرمانی (رفسنجانی)
شهید محمدجواد باهنر
از راست: شهید محمدجواد باهنر و شهید محمدعلی رجایی
از راست: شهید مرتضی مطهری، اکبر هاشمی بهرمانی (رفسنجانی)، ناشناس، سید علی حسینی خامنه ای و شهید محمدجواد باهنر
از راست: سید احمد موسوی مصطفوی خمینی، سید علی حسینی خامنه ای، شهید سید محمد حسینی بهشتی، شهید محمدجواد باهنر، عباس واعظ طبسی و میرکریم موسوی کریمی (عبدالکریم موسوی اردبیلی)
از راست: سید روح الله خاتمی، مرتضی حائری یزدی، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، محمد محمدی دعوی سرایی (محمدی گیلانی) و شهید محمدجواد باهنر
از راست:عبدالرحیم ربانی شیرازی، شهید محمدجواد باهنر، شهید حسن آیت
نشسته روی زمین از راست: محمد جواد حجتی کرمانی، سید محمود علایی طالقانی، علی قائمی امیری، شهید محمدجواد باهنر، ابوالحسن بنی صدر، ناشناس، شهید سید محمد حسینی بهشتی و سید علی اکبر پرورش
از راست نشسته: منوچهر متکی، اکبر هاشمی بهرمانی (رفسنجانی)، ناشناس، اسدالله بیات زنجانی و سید علی اکبر پرورش - ایستاده: شهید محمدجواد باهنر در مجلس اول شورای اسلامی
از راست: ناشناس، سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی، شهید محمدعلی رجایی، شهید محمدجواد باهنر و محمدرضا مهدوی کنی
کابینه شهید محمدعلی رجایی (دولت دوم جمهوری اسلامی)
ششهید محمدجواد باهنر و انزالی در نماز جمعه تبریز به امامت شهید سید اسدالله مدنی
از راست: ناشناس، شهید محمدجواد باهنر، سید حسین خادمی و ناشناسان
شهید محمدجواد باهنر
تشییع پیکر شهید محمدجواد باهنر
قبر شهید محمدجواد باهنر در یادبود شهدای 72 تن در بهشت حضرت زهرا سلام الله علیها - تهران
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
