رعایت ادبیات دانشنامه ای متوسط
شناسه ناقص است
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

سید محمد حجت کوه کمری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{خوب}}
 
{{خوب}}
−
'''آیت الله سید محمد حجت کوه‌کمری''' (۱۳۷۲-۱۳۱۰ ق)؛ فقیه، اصولی، محدث، رجالی، مجتهد و مرجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم هجری است.  
+
'''آیت الله سید محمد حجت کوه‌کمری''' (۱۳۱۰ - ۱۳۷۲ ق)، از [[فقیه|فقها]] و مراجع تقلید [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری است. او یکی از شاگردان برجسته [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آیة الله حائری یزدی]] بود و پس از ایشان، سمت [[مرجعیت]] عالم تشیع و مدیریت [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] را به عهده داشت. بنای مدرسه حجتیه در [[قم]] از جمله خدمات اوست.
−
او یکی دیگر از شاگردان برجسته آیة الله حائری بود و پس از ایشان سمت مرجعیت شیعه را داشت.
+
{{شناسنامه عالم
−
 
+
||نام کامل = سید محمد حجت حسینی کوه‌کمری
 +
||تصویر= [[پرونده:حجت کوه کمری.jpg|230px]]
 +
||زادروز =  ۱۳۱۰ قمری
 +
|زادگاه = [[تبریز|تبریز]]
 +
|وفات =  ۱۳۷۲ قمری
 +
|مدفن = [[قم]] - مدرسه حجتیه
 +
|اساتید =  [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آیة الله حائری یزدی]]، [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم یزدى]]، [[شیخ الشریعه اصفهانی|شیخ شریعت اصفهانى]]، [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزا حسین نائینى]]،...
 +
|شاگردان = [[شیخ مرتضى حائرى یزدی|شیخ مرتضى حائرى]]، [[علامه طباطبایى|سید محمدحسین طباطبایى]]، [[سید محمد محقق داماد|سید محمد محقق داماد]]،...
 +
|آثار = رساله استصحاب، کتاب البیع، جامع الاحادیث و الاصول، حاشیه بر [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]، لوامع الآثار الضروریة، مستدرک المستدرکات،...
 +
}}
 
==ولادت و نسب==
 
==ولادت و نسب==
  
−
سيد محمدحجت كوه كمری در ماه [[شعبان]] 1310 هجرى قمرى در منطقه كوه كمر [[تبریز|تبريز]] متولد شد. او از [[سادات]] حسينى است و نسبش با ۲۵ واسطه به [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیه السلام می‌رسد.<ref>فقهای نامدار شیعه، عقیقی بخشایشی</ref> پدرش سيد على، كه خود اهل فضل و دانش و كمالات معروف عصر خويش بود، از دوران كودكى تربيت فرزندش را به عهده گرفت.  
+
سید محمدحجت کوه کمری در ماه [[شعبان]] ۱۳۱۰ هجرى قمرى در منطقه کوه کمر [[تبریز|تبریز]] متولد شد. او از [[سادات]] حسینى است و نسبش با ۲۵ واسطه به [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیه السلام می‌رسد.<ref>فقهای نامدار شیعه، عقیقی بخشایشی</ref> پدرش سید على، که خود اهل فضل و دانش و کمالات معروف عصر خویش بود، از دوران کودکى تربیت فرزندش را به عهده گرفت.  
  
−
==تحصيلات و استادان==
+
==تحصیلات و استادان==
  
−
نخستين مكتب درسى و محفل تربيتى سيد محمد حجت محضر پر از صفا و معنويت پدرش بود. او در زادگاه خويش به جهت ذكاوت و هوش سرشار توانست در اندك زمان علاوه بر [[ادبیات عرب|ادبيات]] معمول و مقدمات [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، با علوم عقلى و [[ریاضی|رياضيات]] نيز آشنا شود. آقا سيد محمد علاوه بر اين علوم، در علم [[طب]] كه معروف به طب قديم بود وارد شد و آن را فراگرفت. همچنين وى با علم فيزيك و شيمى نيز در همان دوران جوانى آشنا گرديد.
+
نخستین مکتب درسى و محفل تربیتى سید محمد حجت محضر پر از صفا و معنویت پدرش بود. او در زادگاه خویش به جهت ذکاوت و هوش سرشار توانست در اندک زمان علاوه بر [[ادبیات عرب|ادبیات]] معمول و مقدمات [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، با علوم عقلى و [[ریاضی|ریاضیات]] نیز آشنا شود. آقا سید محمد علاوه بر این علوم، در علم [[طب]] که معروف به طب قدیم بود وارد شد و آن را فراگرفت. همچنین وى با علم فیزیک و شیمى نیز در همان دوران جوانى آشنا گردید.
  
−
چنانچه از گفته هاى خود آقاى حجت برمى آيد، وى براى فراگيرى برخى از كتب حوزه نزد استاد حاضر نشده است بلكه با مطالعه خويش توانسته حتى آن را تدريس كند. آقاى رازى از زبان وى مى گويد: به حقير فرمودند همه شرح كبير موسوم «[[ریاض المسائل (کتاب)|ریاض]]» [[سید علی طباطبایی|سيد على طباطبایی]] را در نزد پدر خود در [[تبریز]] خواندم و جلدين [[شرح لمعه]] را با مطالعه تنها يعنى بدون اين كه نزد استاد خوانده باشم، دو دوره در تبريز درس گرفتم و پس از تكميل سطوح به [[نجف]] اشرف عزيمت نمودم.<ref> همان.</ref>
+
چنانچه از گفته هاى خود آقاى حجت برمى آید، وى براى فراگیرى برخى از کتب حوزه نزد استاد حاضر نشده است بلکه با مطالعه خویش توانسته حتى آن را تدریس کند. آقاى رازى از زبان وى مى گوید: به حقیر فرمودند همه شرح کبیر موسوم «[[ریاض المسائل (کتاب)|ریاض]]» [[سید علی طباطبایی|سید على طباطبایی]] را در نزد پدر خود در [[تبریز]] خواندم و جلدین [[شرح لمعه]] را با مطالعه تنها یعنى بدون این که نزد استاد خوانده باشم، دو دوره در تبریز درس گرفتم و پس از تکمیل سطوح به [[نجف]] اشرف عزیمت نمودم.<ref> همان.</ref>
  
−
وى در سال 1330 هجرى قمرى در 20 سالگى بود كه راهى [[حوزه علميه]] نجف گرديد و در آن ديار نيز آن چه كه در توان داشت براى رسيدن به منزلت عالى علمى و معنوى بكار گرفت. اساتيدى كه آيت الله حجت در نجف در محفل درس آن ها حاضر گشت عبارتند از:
+
وى در سال ۱۳۳۰ هجرى قمرى در ۲۰ سالگى بود که راهى [[حوزه علمیه]] نجف گردید و در آن دیار نیز آن چه که در توان داشت براى رسیدن به منزلت عالى علمى و معنوى بکار گرفت. اساتیدى که آیت الله حجت در نجف در محفل درس آن ها حاضر گشت عبارتند از:
  
−
* آيت الله [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سيد محمدكاظم يزدى]] صاحب [[عروة الوثقى (کتاب)|عروه]]، (استاد [[فقه]])
+
*آیت الله [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم یزدى]] صاحب [[عروة الوثقى (کتاب)|عروه]]، (استاد [[فقه]])
−
* آيت الله آقا [[سید ابوتراب خوانساری|سيد ابوتراب خوانسارى]]، (استاد [[حديث]] و [[علم رجال|رجال]])
+
*آیت الله آقا [[سید ابوتراب خوانساری|سید ابوتراب خوانسارى]]، (استاد [[حدیث]] و [[علم رجال|رجال]])
−
* آيت الله [[شیخ الشریعه اصفهانی|شیخ شريعت اصفهانى]]
+
*آیت الله [[شیخ الشریعه اصفهانی|شیخ شریعت اصفهانى]]
−
* آقا شيخ على گنابادى
+
*آقا شیخ على گنابادى
−
* [[میرزا محمدحسین نائینی|ميرزا حسين نائينى]]
+
*[[میرزا محمدحسین نائینی|میرزا حسین نائینى]]
−
* آيت الله سيد جليل فيروز آبادى
+
*آیت الله سید جلیل فیروز آبادى
−
* آيت الله [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضياءالدين عراقى]].<ref> [[ريحانة الادب]]، ج2، ص24.</ref>  
+
*آیت الله [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]].<ref> ریحانة الادب، ج۲، ص۲۴.</ref>
  
−
مدت اقامت سيد محمد حجت در حوزه علميه [[نجف]] 20 سال طول كشيده است. وى در اين مدت هم دوره هاى تحصيل را در علوم مختلف به پايان رسانده و هم به منزلت بزرگ علمى نائل مى شود و در اواخر در حوزه نجف مسجد [[شیخ مرتضی انصاری|شيخ انصارى]] و مقبره [[میرزا محمدحسن شیرازی|ميرزاى شيرازى]] شاهد درس باشكوه ايشان بوده است. آيت الله حجت در سال 1349 هجرى قمرى به جهت بيمارى و ناراحتى هاى جسمى به [[ایران|ايران]] بازمى گردد.
+
مدت اقامت سید محمد حجت در حوزه علمیه [[نجف]] ۲۰ سال طول کشیده است. وى در این مدت هم دوره هاى تحصیل را در علوم مختلف به پایان رسانده و هم به منزلت بزرگ علمى نائل مى شود و در اواخر در حوزه نجف مسجد [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصارى]] و مقبره [[میرزا محمدحسن شیرازی|میرزاى شیرازى]] شاهد درس باشکوه ایشان بوده است. آیت الله حجت در سال ۱۳۴۹ هجرى قمرى به جهت بیمارى و ناراحتى هاى جسمى به [[ایران|ایران]] بازمى گردد.
  
−
آيت الله حجت در حوزه علميه نجف به مقام [[اجتهاد]] نائل گشت. ايشان از بزرگانى چون شيخ الشريعه اصفهانى، حاج ميرزا حسین نائينى، [[سید ابوالحسن اصفهانی|سيد ابوالحسن اصفهانى]]، سيد محمد فيروزآبادى، [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شيخ عبدالكريم حائرى]] و شيخ ضياءالدين عراقى اجازه اجتهاد و [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] نقل روايتى نيز داشتند.<ref> علماء معاصرين، خيابانى، ص  215.</ref>  
+
آیت الله حجت در حوزه علمیه نجف، از بزرگانى چون شیخ الشریعه اصفهانى، حاج میرزا حسین نائینى، [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]، [[سید محمد فیروزآبادی]]، [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائرى]] و [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]] اجازه [[اجتهاد]] و [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] نقل روایتى نیز داشتند.<ref> علماء معاصرین، خیابانى، ص  ۲۱۵.</ref>
  
−
<br />
+
==آثار و تألیفات==
−
==تدریس و شاگردان ==
+
آیت الله حجت در زمینه هاى گوناگون نیز کتاب هایى نگاشته اند و آثارى که از ایشان به جاى مانده است فراوان است. هر چند مجموعه آثار ایشان در دسترس نیست و نوشته هاى ایشان در موضوعات مختلف عبارتند از:
 +
[[پرونده:Hojjat (2).jpg|thumb|left|تقریرات درس آیت الله العظمی حجت]]
  
−
آيت الله حجت کوه کمره ای چه در [[قم]] و چه در حوزه علميه [[نجف]]، مورد توجه دوستداران علم و فضيلت بود و كسانى كه از كياست و هوش و استعداد برخوردار بودند از درك محضر ايشان غافل نمى شدند. آثار الحجه با تحليل موقعيت علمى آيت الله حجت در [[حوزه علميه قم]] مى نويسد: «پس از مرحوم [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آيت الله حائرى]] (مؤسس حوزه) در ميان زعماء گذشته حوزه علميه قم، مرحوم آيت الله حجت از كسانى است كه از حوزه تدريس فضلاى برجسته و دانشمندان بزرگ و علماى عالي مقام و مجتهدين عظام بيرون آمده و در شهرستان قم و [[حوزه علميه]] و ساير شهرستان هاى دور و نزديك [[ایران|ايران]] مشغول به تدريس و تصنيف و تأليف و خدمات دينى مى باشند». وى 136 تن از شاگردان ايشان را كه هر يك از علماى خدمتگذار و اساتيد معروف بوده اند نام مى برد، از جمله:
+
#رساله استصحاب، در [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]
 +
#کتاب البیع، در [[فقه]]
 +
#جامع الاحادیث و الاصول، در [[حدیث|حدیث]] و [[علم رجال|رجال]]
 +
#حاشیه بر [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]
 +
#کتاب الصلوة
 +
#لوامع الآثار الضروریة، در بررسى روایات نبویه در فروع و اصول
 +
#مستدرک المستدرکات، در استدراک آن چه که از صاحب [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسائل]] به آن نپرداخته است.
 +
#کتاب الوقف.
  
−
#حاج سيد يونس اردبيلى
+
==تدریس و شاگردان==
−
#آقا مهدى حائرى
 
−
#حاج سيد مهدى انگجى
 
−
#حاج سيد مرتضى ايروانى
 
−
#حاج [[شیخ مرتضى حائرى یزدی|شيخ مرتضى حائرى]]
 
−
#آقا سيد محسن حجت (فرزند ايشان)
 
−
#آقا شيخ محسن مشكينى
 
−
#آقا حجت مهدى اراكى
 
−
#آقا ميرزا محمدعلى طباطبايى
 
−
#[[علامه طباطبايى|سيد محمدحسين طباطبايى]] (صاحب [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|الميزان]])
 
−
#حاج شيخ قربانعلى اعتمادى تبريزى
 
−
#ميرزا محمد بنايى
 
−
#[[سید محمد محقق داماد|سيد محمد محقق داماد]]
 
−
#شيخ عبدالحسن غروى تبريزى
 
−
#حاج سيد صادق لواسانى
 
−
#آقا سيد حسين بدلا
 
−
#شيخ اسدالله كاشانى
 
−
#شيخ احمد عراقى
 
−
#شيخ ابوطالب تجليل
 
−
#حاج شيخ محمدباقر عرفانى بيهودى.<ref> آثار الحجة،محمد رازى، ج1، ص194.</ref>
 
  
−
== آثار و تألیفات ==
+
در سال ۱۳۴۹ قمرى آیت الله سید محمد حجت در [[قم]] اقامت گزید<ref> علماء معاصرین، خیابانى، ص  ۲۱۴.</ref> و تدریس در این حوزه را آغاز نمود. در آن روزگار [[حوزه علمیه قم]] در سرآغاز شکوفایى خود قرار داشت و در رأس این حوزه علمیه انسان بزرگ و عالم اندیشمندی چون [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آیت الله حائری]] قرار گرفته و این حوزه در سایه توجه و تلاش هاى ایشان مى رفت که از غربت عزلت در فراموشى بار دیگر در جهان اسلام مطرح شود و نامش شهره عالم گردد.
−
آيت الله حجت در زمينه هاى گوناگون نيز كتاب هايى نگاشته اند و آثارى كه از ايشان به جاى مانده است فراوان است. هر چند مجموعه آثار ايشان در دسترس نيست و نوشته هاى ايشان در موضوعات مختلف عبارتند از:
 
  
−
#رساله استصحاب، در [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]
+
آیت الله حائرى که از سال ۱۳۴۰ هجرى قمرى مشغول سامان دادن این حوزه بود، توانسته بود کارهاى بسیار اساسى را انجام دهد. لیکن این براى آیت الله حائرى به معناى پایان یافتن مسئولیت نبود بلکه براى ایشان که هنوز به عظمت حوزه علمیه قم مى اندیشید، حضور اساتیدى چون آیت الله حجت که تجربه تدریس و تربیت سال هاى متمادى حوزه علمیه [[نجف]] را داشت، بسیار مبارک و مغتنم بود، لذا آیت الله حائرى از همان ابتداى اقامت آیت الله حجت در قم با ایشان نسبت بسیار نزدیکى را برقرار مى سازد و آیت الله حجت در عین تدریس در حوزه، یکى از ملازمین و مشاورین آیت الله حائرى نیز قرار مى گیرد.  
−
#كتاب البيع در [[فقه]]
 
−
#جامع الاحاديث و الاصول، در [[حدیث|حديث]] و [[علم رجال|رجال]]
 
−
#حاشيه بر [[کفایة الاصول (کتاب)|كفاية الاصول]]
 
−
#كتاب الصلوة
 
−
#لوامع الآثار الضرورية، در بررسى روايات نبويه در فروع و اصول
 
−
#مستدرك المستدركات، در استدراك آن چه كه از صاحب [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرك]] به آن نپرداخته است.
 
−
#كتاب الوقف.
 
  
−
== اقامت در قم ==
+
آیت الله حجت کوه کمره ای چه در [[قم]] و چه در حوزه علمیه [[نجف]]، مورد توجه دوستداران علم و فضیلت بود و کسانى که از کیاست و هوش و استعداد برخوردار بودند از درک محضر ایشان غافل نمى شدند. آثار الحجه با تحلیل موقعیت علمى آیت الله حجت در حوزه علمیه قم مى نویسد: «پس از مرحوم [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آیت الله حائرى]] (مؤسس حوزه) در میان زعماء گذشته حوزه علمیه قم، مرحوم آیت الله حجت از کسانى است که از حوزه تدریس فضلاى برجسته و دانشمندان بزرگ و علماى عالی مقام و مجتهدین عظام بیرون آمده و در شهرستان قم و [[حوزه علمیه]] و سایر شهرستان هاى دور و نزدیک [[ایران|ایران]] مشغول به تدریس و تصنیف و تألیف و خدمات دینى مى باشند». وى ۱۳۶ تن از شاگردان ایشان را که هر یک از علماى خدمتگذار و اساتید معروف بوده اند نام مى برد، از جمله:
−
در سال 1349 قمرى آيت الله سيد محمد حجت در [[قم]] اقامت گزيد<ref> علماء معاصرين، خيابانى، ص  214.</ref> و تدريس در اين حوزه را آغاز نمود. در آن روزگار [[حوزه علميه قم]] در سرآغاز شكوفايى خود قرار داشت و در رأس اين حوزه علميه انسان بزرگ و عالم انديشمندی چون [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آيت الله حائری]] قرار گرفته و اين حوزه در سايه توجه و تلاش هاى ايشان مى رفت كه از غربت عزلت در فراموشى بار ديگر در جهان اسلام مطرح شود و نامش شهره عالم گردد.
 
  
−
آيت الله حائرى كه از سال 1340 هجرى قمرى مشغول سامان دادن اين حوزه بود، تا زمان ورود آيت الله حجت كوه كمره اى كه نه سال از اين اقامت سپرى مى شد، توانسته بود كارهاى بسيار اساسى را انجام دهد. ليكن اين براى آيت الله حائرى به معناى پايان يافتن مسئوليت نبود بلكه براى ايشان كه هنوز به عظمت حوزه علميه قم مى انديشيد، حضور اساتيدى چون آيت الله حجت كه تجربه تدريس و تربيت سال هاى متمادى حوزه علميه [[نجف]] را داشت، بسيار مبارك و مغتنم بود، لذا آيت الله حائرى از همان ابتداى اقامت آيت الله حجت در قم با ايشان نسبت بسيار نزديكى را برقرار مى سازد و آيت الله حجت در عين تدريس در حوزه، يكى از ملازمين و مشاورين آيت الله حائرى نيز قرار مى گيرد.  
+
#حاج سید یونس اردبیلى
 +
#آقا مهدى حائرى
 +
#حاج سید مهدى انگجى
 +
#حاج سید مرتضى ایروانى
 +
#حاج [[شیخ مرتضى حائرى یزدی|شیخ مرتضى حائرى]]
 +
#آقا سید محسن حجت (فرزند ایشان)
 +
#آقا شیخ محسن مشکینى
 +
#آقا حجت مهدى اراکى
 +
#آقا میرزا محمدعلى طباطبایى
 +
#[[علامه طباطبایى|سید محمدحسین طباطبایى]] (صاحب [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]])
 +
#شیخ قربانعلى اعتمادى تبریزى
 +
#میرزا محمد بنایى
 +
#[[سید محمد محقق داماد|سید محمد محقق داماد]]
 +
#شیخ عبدالحسن غروى تبریزى
 +
#حاج سید صادق لواسانى
 +
#آقا سید حسین بدلا
 +
#شیخ اسدالله کاشانى
 +
#شیخ احمد عراقى
 +
#شیخ ابوطالب تجلیل
 +
#شیخ محمدباقر عرفانى بیهودى.<ref> آثار الحجة،محمد رازى، ج۱، ص۱۹۴.</ref>
  
 
==فعالیتهای اجتماعی==
 
==فعالیتهای اجتماعی==
 +
[[پرونده:Hojjat (1).jpg|thumb|left|افتتاح مدرسه حجتیه (در تصویر [[علامه طباطبایی]] به مدعوین خوش آمد می‌گوید)]]
 +
پس از رحلت [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آیت الله حائرى]] در سال ۱۳۵۵ قمرى، آیت الله حجت کوه کمره اى از جمله سه تن از کسانى بود که آیت الله حائرى امور اداره [[حوزه علمیه قم]] را براى آن ها وصیت و سفارش کرده بود.<ref> آیینه دانشوارن، ریحان یزدى، ص  ۵۳.</ref> چنانچه در کتاب علماى معاصرین آمده است، حاج شیخ عبدالکریم یزدى حائرى پیش از آن که بدرود جهان گفته باشد، آیت الله حجت را به [[نماز]] خواندن در جاى خود در مسجد حضرت تعیین و به وصایت و نیابت او در انجام کلیه امور مذهبى چند ماه پیش از وفات خود تنصیص فرمودند.<ref> علماء معاصرین، ملا على خیابانى، ص  ۲۱۵.</ref>
  
−
[[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آيت الله حائرى]] در سال 1355 هجرى قمرى به ديار ابدى پيوست، ليكن ميراث گرانقدر او كه همان حوزه علميه بزرگ قم بود باشكوه و عظمت باقى ماند. پس از رحلت ايشان، آيت الله حجت كوه كمره اى از جمله سه تن از كسانى بود كه آيت الله حائرى امور اداره [[حوزه علميه قم]] را براى آن ها وصيت و سفارش كرده بود.<ref> آيينه دانشوارن، ريحان يزدى، ص  53.</ref>  
+
همچنین پس از رحلت آیت الله حائرى، [[مرجعیت]] آیت الله حجت نیز مطرح گردید. وى به لحاظ این که در زمان حیات آیت الله حائرى مورد توجه ایشان بود، مرحوم آیت الله حائرى احتیاطات خود را به ایشان ارجاع مى دادند. کم‌کم داراى مقلد شده تا فوت مرحوم حاج شیخ و پس از ایشان جمع کثیرى از مقلدین حاج شیخ به ایشان گرویدند.<ref> آثار الحجة، جلد ۱، ص  ۱۱۳ با اندکى تغییر و تصرف.</ref> تا این که با رحلت آیت الله [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]] و آیت الله [[سید حسین طباطبائی قمی|سید حسین قمى]]، مؤمنین از سراسر جهان اسلام به ایشان متوجه مى شوند. وى پس از [[آیت الله بروجردی|آیت الله بروجردى]] اولین مرجع عالم تشیع بود و میلیون‌ها [[شیعه]] از ایشان [[تقلید|تقلید]] مى کردند.<ref> همان.</ref> دوره جدید دوره پس از رحلت آیت الله حائرى داراى ویژگى هاى بخصوص عصر ایشان نبوده است.
  
−
چنانچه در كتاب علماى معاصرين آمده است، حاج شيخ عبدالكريم يزدى حائرى پيش از آن كه بدرود جهان گفته باشد، آيت الله حجت را به [[نماز]] خواندن در جاى خود در مسجد حضرت تعيين و به وصايت و نيابت او در انجام كليه امور مذهبى چند ماه پيش از وفات خود تنصيص فرمودند.<ref> علماء معاصرين، ملا على خيابانى، ص  215.</ref>
+
در روزگارى که آیت الله حائرى بنیان حوزه علمیه قم را بنا نهاد و بر کالبد نیم جان آن روح تازه دمید، عصر مشکلات و سخت ترین روزهاى علماى [[اسلام]] و حوزه هاى علمیه است چرا که در این دوره حوزه مستقیماً در معرض حملات ناجوانمردانه حاکم وقت، رضاخان پهلوى قرار گرفته بود و او هر چه مى توانست براى جلوگیرى از سامان یافتن حوزه انجام مى داد. اما در دوره پس از رحلت آیت الله حائرى هر چند همچنان فشارها وجود داشت لیکن حوزه علمیه در جهان مختلف داراى استحکام و ثبات بود. و حکومت پهلوى نیز که این بار پسرش محمدرضا در رأس امور بود اندکى محتاطانه با علماء و حوزه برخورد مى کرد. علماء در این دوره توانسته اند علاوه بر استحکام پایه هاى حوزه علمیه به گسترش آن در قم و سایر شهرهاى ایران نیز بپردازند.
  
−
همچنين پس از رحلت آيت الله حائرى، [[مرجعيت]] آيت الله حجت نيز مطرح گرديد. وى به لحاظ اين كه در زمان حيات آيت الله حائرى مورد توجه ايشان بود، مرحوم آيت الله حائرى احتياطات خود را به ايشان ارجاع مى دادند. كم‌كم داراى مقلد شده تا فوت مرحوم حاج شيخ و پس از ايشان جمع كثيرى از مقلدين حاج شيخ به ايشان گرويدند.<ref> آثار الحجة، جلد 1، ص  113 با اندكى تغيير و تصرف.</ref> تا اين كه با رحلت آيت الله [[سید ابوالحسن اصفهانی|سيد ابوالحسن اصفهانى]] و آيت الله [[سید حسین طباطبائی قمی|سید حسین قمى]]، مؤمنين از سراسر جهان اسلام به ايشان متوجه مى شوند. وى پس از [[آیت الله بروجردی|آيت الله بروجردى]] اولين مرجع عالم تشيع بود و ميليون‌ها [[شيعه]] از ايشان [[تقلید|تقليد]] مى كردند.<ref> همان.</ref> دوره جديد دوره پس از رحلت آيت الله حائرى داراى ويژگى هاى بخصوص عصر ايشان نبوده است.
+
آیت الله حجت در این دوره توانست چندین کار مهم و اساسى در حوزه علمیه [[قم]] انجام دهد. وى پس از قرار گرفتن در رأس حوزه، در کنار سامان دادن به وضع معیشتى طلاب که آن روزها طلاب به سختى زندگى خود را مى گذراندند، در جهت اسکان و فراهم ساختن زمینه رشد و تحصیل آنان نیز تلاش کرد. مدرسه حجتیه ایشان که به وسعت ۱۳ هزار مترمربع با ۱۲۶ حجره و با مدرس و مسجد ساخته شد در همین راستا بود.  
  
−
در روزگارى كه آيت الله حائرى بنيان حوزه علميه قم را بنا نهاد و بر كالبد نيم جان آن روح تازه دميد، عصر مشكلات و سخت ترين روزهاى علماى [[اسلام]] و حوزه هاى علميه است چرا كه در اين دوره حوزه مستقيماً در معرض حملات ناجوانمردانه حاكم وقت، رضاخان پهلوى قرار گرفته بود و او هر چه مى توانست براى جلوگيرى از سامان يافتن حوزه انجام مى داد. اما در دوره پس از رحلت آيت الله حائرى هر چند همچنان فشارها وجود داشت ليكن حوزه علميه در جهان مختلف داراى استحكام و ثبات بود. و حكومت پهلوى نيز كه اين بار پسرش محمدرضا در رأس امور بود اندكى محتاطانه با علماء و حوزه برخورد مى كرد. علماء در اين دوره توانسته اند علاوه بر استحكام پايه هاى حوزه علميه به گسترش آن در قم و ساير شهرهاى ايران نيز بپردازند.
+
آیت الله حجت در کنار این مدرسه، کتابخانه اى نیز تأسیس کردند که ۱۰۰۰ جلد کتاب در زمینه هاى مختلف در آن وجود دارد و امروزه محل مطالعه طلاب و محققین است.  
  
−
آيت الله حجت در اين دوره توانست چندين كار مهم و اساسى در حوزه علميه [[قم]] انجام دهد. وى پس از قرار گرفتن در رأس حوزه، در كنار سامان دادن به وضع معيشتى طلاب كه آن روزها طلاب به سختى زندگى خود را مى گذراندند، در جهت اسكان و فراهم ساختن زمينه رشد و تحصيل آنان نيز تلاش كرد. مدرسه حجتيه ايشان كه به وسعت 13 هزار مترمربع با 126 حجره و با مدرس و مسجد ساخته شد در همين راستا بود.
+
از دیگر تلاش هاى آیت الله حجت جمع آورى کتاب ها و [[نسخه خطی|نسخه هاى خطى]] از نوشته هاى علماء بزرگوار بود که امروزه ذخایرى بسیار گرانسنگ از گذشته است.<ref> این آثار در کتابخانه خصوصى فرزند ایشان، حجة الاسلام حاج سید حسن حجت است و فهرستى از آن نیز منتشر شده است.</ref>
−
 
 
−
آيت الله حجت در كنار اين مدرسه، كتابخانه اى نيز تأسيس كردند كه 1000 جلد كتاب در زمينه هاى مختلف در آن وجود دارد و امروزه محل مطالعه طلاب و محققين است.
 
−
 
 
−
از ديگر تلاش هاى آيت الله حجت جمع آورى كتاب ها و [[نسخه خطی|نسخه هاى خطى]] از نوشته هاى علماء بزرگوار بود كه امروزه ذخايرى بسيار گرانسنگ از گذشته است.<ref> اين آثار در كتابخانه خصوصى فرزند ايشان، حجة الاسلام حاج سيد حسن حجت است و فهرستى از آن نيز منتشر شده است.</ref>
 
  
 
==وفات==
 
==وفات==
  
−
نويسنده آثار الحجة كه خود از نزديك حالات و ويژگي هاى معنوى و روحى ايشان را ملاحظه كرده است از حال و هواى روحى و معنوى ايشان حكايت ها و داستان ها زيادى را آورده است و در صفحات زيادى در خصوص معنويت آيت الله حجت قلم فرسايى كرده است، ما چون بناى اختصار داريم فرصت پرداخت حتى به گوشه هايى از اين گونه احوالات ايشان را كه در كتاب هاى ديگر و يا خاطره علماى بزرگ آمده است نداريم و در اين جا تنها به يك مورد از ارتباط به رحلت ايشان دارد اشاره مى كنيم: مى گويند ايشان در آخرين كسالتى كه متوجه ايشان شد و با آن نيز دارفانى را وداع گفت همه خانواده و وكيل خود را احضار كرد و پس از حاضر شدن وصى خود آقاى حاج سيد احمد زنجانى و بعضى فضلاء و ديگر فرمودند مهر مرا بشكن آقايان گفتند براى چه؟
+
مرحوم آیت الله العظمی سید محمد حجت حسینی کوه کمری، سرانجام در روز دوشنبه سوم [[جمادى الاول]] ۱۳۷۲ قمرى برابر با دی ماه ۱۳۳۱ شمسی، جان به جان آفرین تسلیم کرد. مقبره وى در جلو مسجد مدرسه حجتیه در [[قم]] واقع شده است.
−
 
 
−
فرمودند: براى اين كه بعد از من كسى از اين مهر سوء استفاده نكند. عرض كردند، حالا چرا؟ فرمودند: از اين كسالت خوب نخواهم شد و اصرار كردند و حاضرين تفأل به نيك نگرفتند و انكار كردند تا ايشان [[قرآن]] خواسته و [[استخاره]] براى اين كار كردند همه منتظر بودند كه آيه وعده بهبودى ايشان بدهد؛ ديدند تا آقا قرآن را گشود و به اول صفحه آن نگاه كرد و با وجد و نشاط فراوان گفت له دعوة الحق<ref> [[سوره رعد]]، آيه 14.</ref> و قرآن را به دست داد ديدند<ref> آثار الحجة، محمد رازى، ج  1، ص  124.</ref> آيت الله حجت همان طور كه خود گفته بود از اين كسالت ديگر بهبود نمى يابد و او پس از بيست و سه سال اقامت در كنار بارگاه [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها در [[قم]] و تلاش خستگى ناپذير در راه ترويج [[احكام]] الهى در روز دوشنبه سوم [[جمادى الاول]] 1372 هجرى قمرى جان به جان آفرين تسليم مى كند و مقبره وى در جلو مسجد مدرسه حجتيه واقع شده است.
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
<references />
 
<references />
−
 
 
==منابع==
 
==منابع==
  
−
*سعيد عباس زاده، ستارگان حرم، جلد1.
+
*سعید عباس زاده، [[ستارگان حرم (کتاب)|ستارگان حرم]]، جلد۱.
−
*جامعه مدرسين، مجله نور علم، شماره10.
+
*جامعه مدرسین، مجله نور علم، شماره۱۰.
−
 
 
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده
سطر ۱۱۳: سطر ۱۱۵:
 
|رده= دارد
 
|رده= دارد
 
}}
 
}}
 +
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:سیدحجت (2).jpg|alt=آیت الله العظمی سید محمد حجت کوه کمری و پدرشان|سید محمد حجت حسینی کوه کمری در دامان [[سید علی آقا کوه کمری|سید علی حسینی کوه کمری]]
 +
پرونده:مولانا.jpg|از راست: سید احمد موسوی خویی، [[علی غروی علیاری]]، [[سید محمد حجت کوه کمری|سید محمد حجت حسینی کوه کمری]]، [[سید علی مولانا]] و  سید مرتضی موسوی تبریزی‎ (مستنبط)
 +
پرونده:سیدحجت (10).jpg|سید محمد حجت حسینی کوه کمری
 +
پرونده:حسین طباطبایی بروجردی (66).jpg|از راست: ناشناس، [[بروجردی، حسین|سید حسین احمدی طباطبائی بروجردی]] و سید محمد حجت حسینی کوه کمری
 +
پرونده:سیدحجت (7).jpg|سید محمد حجت حسینی کوه کمری در منزل شخصی
 +
پرونده:سیدحجت (8).jpg|سید محمد حجت حسینی کوه کمری و شاگردانش در [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه سلام الله علیها]]
 +
پرونده:سیدحجت (5).jpg|سید محمد حجت حسینی کوه کمری
 +
پرونده:سیدحجت (9).jpg|حضور سید محمد حجت حسینی کوه کمری در مراسم کلنگ زنی مدرسه حجتیه
 +
پرونده:سیدحجت (6).jpg|دستخط سید محمد حجت حسینی کوه کمری
 +
پرونده:سیدحجت (1).jpg|اقامه نماز میت سید محمد حجت حسینی کوه کمری توسط سید حسین احمدی طباطبائی بروجردی
 +
پرونده:سیدحجت (4).jpg|آرامگاه سید محمد حجت حسینی کوه کمری
 +
پرونده:سیدحجت (3).jpg|مقبره سید محمد حجت حسینی کوه کمری در جلو مسجد مدرسه حجتیه در [[قم]]
 +
</gallery>
  
−
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
+
[[رده:علمای قرن چهاردهم|حجت کوه کمری،سید محمد]][[رده:علماء شیعه]]
 
[[رده:مجتهدین]]
 
[[رده:مجتهدین]]
 
[[رده:مراجع تقلید]]
 
[[رده:مراجع تقلید]]
−
[[رده:فقیهان]]
 
 
[[رده:راویان حدیث]]
 
[[رده:راویان حدیث]]
 +
[[رده:مدفونین در قم]]
 
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]
 
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۰

Confirm3.jpg

آیت الله سید محمد حجت کوه‌کمری (۱۳۱۰ - ۱۳۷۲ ق)، از فقها و مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم هجری است. او یکی از شاگردان برجسته آیة الله حائری یزدی بود و پس از ایشان، سمت مرجعیت عالم تشیع و مدیریت حوزه علمیه قم را به عهده داشت. بنای مدرسه حجتیه در قم از جمله خدمات اوست.

حجت کوه کمری.jpg
نام کامل سید محمد حجت حسینی کوه‌کمری
زادروز ۱۳۱۰ قمری
زادگاه تبریز
وفات ۱۳۷۲ قمری
مدفن قم - مدرسه حجتیه

Line.png

اساتید

آیة الله حائری یزدی، سید محمدکاظم یزدى، شیخ شریعت اصفهانى، میرزا حسین نائینى،...

شاگردان

شیخ مرتضى حائرى، سید محمدحسین طباطبایى، سید محمد محقق داماد،...

آثار

رساله استصحاب، کتاب البیع، جامع الاحادیث و الاصول، حاشیه بر کفایة الاصول، لوامع الآثار الضروریة، مستدرک المستدرکات،...

ولادت و نسب

سید محمدحجت کوه کمری در ماه شعبان ۱۳۱۰ هجرى قمرى در منطقه کوه کمر تبریز متولد شد. او از سادات حسینى است و نسبش با ۲۵ واسطه به امام سجاد علیه السلام می‌رسد.[۱] پدرش سید على، که خود اهل فضل و دانش و کمالات معروف عصر خویش بود، از دوران کودکى تربیت فرزندش را به عهده گرفت.

تحصیلات و استادان

نخستین مکتب درسى و محفل تربیتى سید محمد حجت محضر پر از صفا و معنویت پدرش بود. او در زادگاه خویش به جهت ذکاوت و هوش سرشار توانست در اندک زمان علاوه بر ادبیات معمول و مقدمات فقه و اصول، با علوم عقلى و ریاضیات نیز آشنا شود. آقا سید محمد علاوه بر این علوم، در علم طب که معروف به طب قدیم بود وارد شد و آن را فراگرفت. همچنین وى با علم فیزیک و شیمى نیز در همان دوران جوانى آشنا گردید.

چنانچه از گفته هاى خود آقاى حجت برمى آید، وى براى فراگیرى برخى از کتب حوزه نزد استاد حاضر نشده است بلکه با مطالعه خویش توانسته حتى آن را تدریس کند. آقاى رازى از زبان وى مى گوید: به حقیر فرمودند همه شرح کبیر موسوم «ریاض» سید على طباطبایی را در نزد پدر خود در تبریز خواندم و جلدین شرح لمعه را با مطالعه تنها یعنى بدون این که نزد استاد خوانده باشم، دو دوره در تبریز درس گرفتم و پس از تکمیل سطوح به نجف اشرف عزیمت نمودم.[۲]

وى در سال ۱۳۳۰ هجرى قمرى در ۲۰ سالگى بود که راهى حوزه علمیه نجف گردید و در آن دیار نیز آن چه که در توان داشت براى رسیدن به منزلت عالى علمى و معنوى بکار گرفت. اساتیدى که آیت الله حجت در نجف در محفل درس آن ها حاضر گشت عبارتند از:

مدت اقامت سید محمد حجت در حوزه علمیه نجف ۲۰ سال طول کشیده است. وى در این مدت هم دوره هاى تحصیل را در علوم مختلف به پایان رسانده و هم به منزلت بزرگ علمى نائل مى شود و در اواخر در حوزه نجف مسجد شیخ انصارى و مقبره میرزاى شیرازى شاهد درس باشکوه ایشان بوده است. آیت الله حجت در سال ۱۳۴۹ هجرى قمرى به جهت بیمارى و ناراحتى هاى جسمى به ایران بازمى گردد.

آیت الله حجت در حوزه علمیه نجف، از بزرگانى چون شیخ الشریعه اصفهانى، حاج میرزا حسین نائینى، سید ابوالحسن اصفهانى، سید محمد فیروزآبادی، شیخ عبدالکریم حائرى و آقا ضیاءالدین عراقى اجازه اجتهاد و اجازه نقل روایتى نیز داشتند.[۴]

آثار و تألیفات

آیت الله حجت در زمینه هاى گوناگون نیز کتاب هایى نگاشته اند و آثارى که از ایشان به جاى مانده است فراوان است. هر چند مجموعه آثار ایشان در دسترس نیست و نوشته هاى ایشان در موضوعات مختلف عبارتند از:

تقریرات درس آیت الله العظمی حجت
  1. رساله استصحاب، در اصول
  2. کتاب البیع، در فقه
  3. جامع الاحادیث و الاصول، در حدیث و رجال
  4. حاشیه بر کفایة الاصول
  5. کتاب الصلوة
  6. لوامع الآثار الضروریة، در بررسى روایات نبویه در فروع و اصول
  7. مستدرک المستدرکات، در استدراک آن چه که از صاحب مستدرک الوسائل به آن نپرداخته است.
  8. کتاب الوقف.

تدریس و شاگردان

در سال ۱۳۴۹ قمرى آیت الله سید محمد حجت در قم اقامت گزید[۵] و تدریس در این حوزه را آغاز نمود. در آن روزگار حوزه علمیه قم در سرآغاز شکوفایى خود قرار داشت و در رأس این حوزه علمیه انسان بزرگ و عالم اندیشمندی چون آیت الله حائری قرار گرفته و این حوزه در سایه توجه و تلاش هاى ایشان مى رفت که از غربت عزلت در فراموشى بار دیگر در جهان اسلام مطرح شود و نامش شهره عالم گردد.

آیت الله حائرى که از سال ۱۳۴۰ هجرى قمرى مشغول سامان دادن این حوزه بود، توانسته بود کارهاى بسیار اساسى را انجام دهد. لیکن این براى آیت الله حائرى به معناى پایان یافتن مسئولیت نبود بلکه براى ایشان که هنوز به عظمت حوزه علمیه قم مى اندیشید، حضور اساتیدى چون آیت الله حجت که تجربه تدریس و تربیت سال هاى متمادى حوزه علمیه نجف را داشت، بسیار مبارک و مغتنم بود، لذا آیت الله حائرى از همان ابتداى اقامت آیت الله حجت در قم با ایشان نسبت بسیار نزدیکى را برقرار مى سازد و آیت الله حجت در عین تدریس در حوزه، یکى از ملازمین و مشاورین آیت الله حائرى نیز قرار مى گیرد.

آیت الله حجت کوه کمره ای چه در قم و چه در حوزه علمیه نجف، مورد توجه دوستداران علم و فضیلت بود و کسانى که از کیاست و هوش و استعداد برخوردار بودند از درک محضر ایشان غافل نمى شدند. آثار الحجه با تحلیل موقعیت علمى آیت الله حجت در حوزه علمیه قم مى نویسد: «پس از مرحوم آیت الله حائرى (مؤسس حوزه) در میان زعماء گذشته حوزه علمیه قم، مرحوم آیت الله حجت از کسانى است که از حوزه تدریس فضلاى برجسته و دانشمندان بزرگ و علماى عالی مقام و مجتهدین عظام بیرون آمده و در شهرستان قم و حوزه علمیه و سایر شهرستان هاى دور و نزدیک ایران مشغول به تدریس و تصنیف و تألیف و خدمات دینى مى باشند». وى ۱۳۶ تن از شاگردان ایشان را که هر یک از علماى خدمتگذار و اساتید معروف بوده اند نام مى برد، از جمله:

  1. حاج سید یونس اردبیلى
  2. آقا مهدى حائرى
  3. حاج سید مهدى انگجى
  4. حاج سید مرتضى ایروانى
  5. حاج شیخ مرتضى حائرى
  6. آقا سید محسن حجت (فرزند ایشان)
  7. آقا شیخ محسن مشکینى
  8. آقا حجت مهدى اراکى
  9. آقا میرزا محمدعلى طباطبایى
  10. سید محمدحسین طباطبایى (صاحب المیزان)
  11. شیخ قربانعلى اعتمادى تبریزى
  12. میرزا محمد بنایى
  13. سید محمد محقق داماد
  14. شیخ عبدالحسن غروى تبریزى
  15. حاج سید صادق لواسانى
  16. آقا سید حسین بدلا
  17. شیخ اسدالله کاشانى
  18. شیخ احمد عراقى
  19. شیخ ابوطالب تجلیل
  20. شیخ محمدباقر عرفانى بیهودى.[۶]

فعالیتهای اجتماعی

افتتاح مدرسه حجتیه (در تصویر علامه طباطبایی به مدعوین خوش آمد می‌گوید)

پس از رحلت آیت الله حائرى در سال ۱۳۵۵ قمرى، آیت الله حجت کوه کمره اى از جمله سه تن از کسانى بود که آیت الله حائرى امور اداره حوزه علمیه قم را براى آن ها وصیت و سفارش کرده بود.[۷] چنانچه در کتاب علماى معاصرین آمده است، حاج شیخ عبدالکریم یزدى حائرى پیش از آن که بدرود جهان گفته باشد، آیت الله حجت را به نماز خواندن در جاى خود در مسجد حضرت تعیین و به وصایت و نیابت او در انجام کلیه امور مذهبى چند ماه پیش از وفات خود تنصیص فرمودند.[۸]

همچنین پس از رحلت آیت الله حائرى، مرجعیت آیت الله حجت نیز مطرح گردید. وى به لحاظ این که در زمان حیات آیت الله حائرى مورد توجه ایشان بود، مرحوم آیت الله حائرى احتیاطات خود را به ایشان ارجاع مى دادند. کم‌کم داراى مقلد شده تا فوت مرحوم حاج شیخ و پس از ایشان جمع کثیرى از مقلدین حاج شیخ به ایشان گرویدند.[۹] تا این که با رحلت آیت الله سید ابوالحسن اصفهانى و آیت الله سید حسین قمى، مؤمنین از سراسر جهان اسلام به ایشان متوجه مى شوند. وى پس از آیت الله بروجردى اولین مرجع عالم تشیع بود و میلیون‌ها شیعه از ایشان تقلید مى کردند.[۱۰] دوره جدید دوره پس از رحلت آیت الله حائرى داراى ویژگى هاى بخصوص عصر ایشان نبوده است.

در روزگارى که آیت الله حائرى بنیان حوزه علمیه قم را بنا نهاد و بر کالبد نیم جان آن روح تازه دمید، عصر مشکلات و سخت ترین روزهاى علماى اسلام و حوزه هاى علمیه است چرا که در این دوره حوزه مستقیماً در معرض حملات ناجوانمردانه حاکم وقت، رضاخان پهلوى قرار گرفته بود و او هر چه مى توانست براى جلوگیرى از سامان یافتن حوزه انجام مى داد. اما در دوره پس از رحلت آیت الله حائرى هر چند همچنان فشارها وجود داشت لیکن حوزه علمیه در جهان مختلف داراى استحکام و ثبات بود. و حکومت پهلوى نیز که این بار پسرش محمدرضا در رأس امور بود اندکى محتاطانه با علماء و حوزه برخورد مى کرد. علماء در این دوره توانسته اند علاوه بر استحکام پایه هاى حوزه علمیه به گسترش آن در قم و سایر شهرهاى ایران نیز بپردازند.

آیت الله حجت در این دوره توانست چندین کار مهم و اساسى در حوزه علمیه قم انجام دهد. وى پس از قرار گرفتن در رأس حوزه، در کنار سامان دادن به وضع معیشتى طلاب که آن روزها طلاب به سختى زندگى خود را مى گذراندند، در جهت اسکان و فراهم ساختن زمینه رشد و تحصیل آنان نیز تلاش کرد. مدرسه حجتیه ایشان که به وسعت ۱۳ هزار مترمربع با ۱۲۶ حجره و با مدرس و مسجد ساخته شد در همین راستا بود.

آیت الله حجت در کنار این مدرسه، کتابخانه اى نیز تأسیس کردند که ۱۰۰۰ جلد کتاب در زمینه هاى مختلف در آن وجود دارد و امروزه محل مطالعه طلاب و محققین است.

از دیگر تلاش هاى آیت الله حجت جمع آورى کتاب ها و نسخه هاى خطى از نوشته هاى علماء بزرگوار بود که امروزه ذخایرى بسیار گرانسنگ از گذشته است.[۱۱]

وفات

مرحوم آیت الله العظمی سید محمد حجت حسینی کوه کمری، سرانجام در روز دوشنبه سوم جمادى الاول ۱۳۷۲ قمرى برابر با دی ماه ۱۳۳۱ شمسی، جان به جان آفرین تسلیم کرد. مقبره وى در جلو مسجد مدرسه حجتیه در قم واقع شده است.

پانویس

  1. ↑ فقهای نامدار شیعه، عقیقی بخشایشی
  2. ↑ همان.
  3. ↑ ریحانة الادب، ج۲، ص۲۴.
  4. ↑ علماء معاصرین، خیابانى، ص ۲۱۵.
  5. ↑ علماء معاصرین، خیابانى، ص ۲۱۴.
  6. ↑ آثار الحجة،محمد رازى، ج۱، ص۱۹۴.
  7. ↑ آیینه دانشوارن، ریحان یزدى، ص ۵۳.
  8. ↑ علماء معاصرین، ملا على خیابانى، ص ۲۱۵.
  9. ↑ آثار الحجة، جلد ۱، ص ۱۱۳ با اندکى تغییر و تصرف.
  10. ↑ همان.
  11. ↑ این آثار در کتابخانه خصوصى فرزند ایشان، حجة الاسلام حاج سید حسن حجت است و فهرستى از آن نیز منتشر شده است.

منابع

  • سعید عباس زاده، ستارگان حرم، جلد۱.
  • جامعه مدرسین، مجله نور علم، شماره۱۰.


آرشیو عکس و تصویر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=سید_محمد_حجت_کوه_کمری&oldid=151295»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا