فاضل سراب: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اصلاح الگو)
(ویرایش)
 
(۱۱ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{عدم احراز اعتبار منبع|ماخذ=سایت}}
+
ملا محمد بن عبد الفتاح تنکابنی مشهور به فاضل سراب از علما، [[فقها]]، [[محدثان]]، [[علم کلام|متکلمان]] و دانشمندان نامدار [[شیعه|شیعه]] در اواخر قرن یازدهم و اوائل قرن دوازدهم هجری است. وی در حدود سال ۱۰۴۰ ه. ق در روستای سراب از توابع تنکابن متولد گردید.
'''ملامحمد تنکابنی'''
 
  
فرزند عبدالفتاح؛ فقیه، متکلم، محدث و حکیم ایرانی در قرن 11 و اواخر قرن 12 هجری قمری در سال 1040 هـ ق در سراب یکی از روستاهای تنکابن در رامسر به دنیا آمد. (مشهور به سراب و فاضل سرابی) خانواده اش مؤمن و متدین بودند. او مقدمات علوم اسلامی را در مدارس تنکابن فرا گرفت بعد به اصفهان رفت و نزد علمای بزرگ آنجا کسب علم کرد تا آنجا که از علمائی چون محمدباقر مجلسی، محمدعلی استرآبادی، محقق سبزواری، شیخ علی مشهدی معروف به شیخ علی صغیر و دیگران اجازه روایت گرفت.
+
<br />
  
ملامحمد خودش از بزرگانی بود که اجازه روایت می داد. علمائی چون محمد شفیع لاهیجی، (لاهیجانی) میرمحمدحسین حسینی خاتون آبادی نوه دختری محمدباقر مجلسی، و دو پسر ملامحمد که محمدصادق و محمدرضا تنکابنی بودند، از ایشان اجازه روایت داشتند. سلسله اجازه محدثان دو قرن بعد نیز به او منتهی می شود. او در مناظره هم استاد بود. ملامحمد، مؤلفی پرکار و پرتلاش بود و نزدیک به سی کتاب در زمینه های مختلف علوم دینی نوشته است. این کتب و رساله ها به زبان فارسی و به زبان عربی است. سرانجام این عالم بزرگ تشیع در سال 1124 هـ ق، در اصفهان درگذشت. مزار ایشان در محله خواجو مجاور تخت فولاد می باشد که همانجا عمارت و گنبدی بنا شده است و به تکیه فاضل سراب (تکیه جویباره ایها) معروف است.
+
==تحصیلات و استادان==
 +
 +
فاضل پس از کسب مقدمات علوم در نزد پدر و نیز در مدارس علمیه تنکابن جهت تحصیل در مدارج علمی بالاتر عازم [[اصفهان]] گردید. اصفهان در آن عصر از حیث علمی مرکز [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] جهان [[تشیع]] محسوب می‌گردید و علما و دانشمندان بسیاری از بلاد مختلف به جهت تحصیل و یا تدریس در این شهر گرد آمده بودند و علوم دینی و دانش‌های نقلی و علوم عقلی رواج بسیار داشت. فاضل سراب از محضر فقها و حکمای اصفهان از جمله علامه [[ملا محمدباقر سبزواری|ملا محمد باقر سبزواری،]] [[آقا حسین خوانساری|آقا حسین خوانساری]]، علامه [[محمدتقی مجلسی|محمدتقی مجلسی]] و نیز از محضر حکمای نامداری چون ملا رجبعلی تبریزی و ملا میرزای شیروانی بهره فراوان برد و دیری نگذشت که به مدارک و مدارج عالیه علمی وکمال نائل گردید و بیش از سی عنوان کتاب، رساله و حواشی از خود بر جای گذاشت که نزدیک به نیمی از آنها مربوط به مباحث [[فلسفه|فلسفی]] و [[کلام|کلامی]] است.  
  
اساتید مولی محمد:
+
==شاگردان==
  
1- استاد محمدباقر محقق سبزواری (استاد فقه) محقق سبزواری مؤلف «ذخیرةالمعاد»
+
ازجمله شاگرردان وی می توان به بزرگان ذیل اضاره نمود:
  
2- رجبعلی تبریزی (استاد فلسفه)
+
ملا محمد شفیع گیلانی لاهیجی
  
3- علامه محمدباقر مجلسی
+
ملا محمد جعفر کرمانی خراسانی
  
4- محمدتقی مجلسی
+
محمد باقر بن سید علاءالدین محمد گلستانه
  
5- آقاحسین خوانساری
+
میر محمدحسین خاتون آبادی
  
برخی تألیفات و آثار:
+
ملا عبدالباقی سبزواری و ... .
  
1- اثبات الصانع القدیم ...، به عربی است و در اثبات وجود خدا و توحید و دلائلی بر اثبات وجود پیامبر
+
==آثار و تألیفات==
  
2- حجیة الاجماع والخبرالواحد به عربی
+
از جمله آثار علمی فاضل سراب می توان به موارد زیر اشاره نمود:
 +
 +
۱- سفینة النجاه
  
3- رساله فی اصول الدین والعقاید، که نسخه ای از آن به خط "میرطالب مازندرانی امیرکلایی" در کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، نگهداری می شود.
+
۲- ضیاءالقلوب
  
4- رویة الهلال قبل الزوال
+
۳- اثبات الصانع القدیم بالبرهان القاطع القویم
  
5- چند رساله به فارسی و عربی در اثبات وجوب عینی نماز جمعه در غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه و رد قائلان به حرمت آن.
+
۴- رساله حجیة الاجماع و خبر الواحد
  
6- حاشیه بر "ذخیرة المعاد" محقق سبزواری
+
۵- رساله در [[اصول دین|اصول دین]] و عقاید
  
7- حاشیه بر "آیات الاحکام" مقدس اردبیلی
+
۶- رساله فی صلاه الجمعه وقول بوجوبها العینی
  
8- حاشیه بر "معالم الاصول" علامه حلی
+
۷- رساله فی حکم رویه الهلال قبل از الزوال
  
9- سفینة النجاة، به عربی است در کلام و امامت
+
۸- حاشیه بر زبده البیان فی تفسیر آیات الاحکام اردبیلی
 +
 
 +
۹- اثبات الواجب یا رساله توحید واجب الوجود
 +
 
 +
۱۰- رساله در حل شبهة جذر اصم
 +
 
 +
۱۱- حاشیه بر مدارک الاحکام
 +
 
 +
۱۲- حاشیه بر شرح مطالع
 +
 
 +
۱۳- حاشیه بر ذخیره المعاد و....
 +
 
 +
==وفات==
 +
 
 +
سرانجام فاضل سراب تنکابنی پس از عمری نزدیک به هشتاد وپنج سال در شب دوشنبه ۱۸ [[ذی الحجه|ذی الحجه]] سال ۱۱۲۴ ه. ق دار فانی را وداع گفت و در [[تخت فولاد]] اصفهان مدفون گردید. مدفن وی به صورت آرامگاهی درآمد که نه تنها بسیاری از علما، فقها، هنر مندان و مشاهیر علم و ادب را در خود جای داد بلکه از حیث معماری و سبک خاص بنای آن نیز همواره زائرین بسیاری را به جهت زیارت به سوی خود معطوف نموده است. مشخصه بارز شیوه معماری تکیه فاضل، بنای بقعه ای گنبددار آجری بر روی پلان هشت ضلعی است که با جزئیات دیگری آن را از سایر تکایای دوره [[صفویه|صفوی]] متمایز ساخته است. بقعه مذکور آجری ساده و فاقد تزئیناتی همچون گچبری وکاشیکاری است. در اطراف مقبره وی قبور چندی متعلق به خاندان جویباره‌ای از نوادگان فاضل سراب مشاهده می‌شود و به همین علت این تکیه را گاهی تکیه جویباره‌ای نیز می‌خوانند.
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
* [http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?Page_=dorsaetoolsfame&lang=1&sub=48&PageID=837&PageIDF=0&tempname=ISFInternal سایت تخت فولاد]
  
10- ضیاء القلوب، به فارسی در امامت و اثبات مذهب حق در میان فرق اسلامی
 
== منبع ==
 
[http://alaam.tahoor.com/docs/6904c4011012.php سایت طهور]
 
 
[[رده:علمای قرن دوازدهم]]
 
[[رده:علمای قرن دوازدهم]]
 +
[[رده:فقیهان]]
 +
[[رده:متکلمان]]
 +
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۱۴

ملا محمد بن عبد الفتاح تنکابنی مشهور به فاضل سراب از علما، فقها، محدثان، متکلمان و دانشمندان نامدار شیعه در اواخر قرن یازدهم و اوائل قرن دوازدهم هجری است. وی در حدود سال ۱۰۴۰ ه. ق در روستای سراب از توابع تنکابن متولد گردید.


تحصیلات و استادان

فاضل پس از کسب مقدمات علوم در نزد پدر و نیز در مدارس علمیه تنکابن جهت تحصیل در مدارج علمی بالاتر عازم اصفهان گردید. اصفهان در آن عصر از حیث علمی مرکز حوزه‌های علمیه جهان تشیع محسوب می‌گردید و علما و دانشمندان بسیاری از بلاد مختلف به جهت تحصیل و یا تدریس در این شهر گرد آمده بودند و علوم دینی و دانش‌های نقلی و علوم عقلی رواج بسیار داشت. فاضل سراب از محضر فقها و حکمای اصفهان از جمله علامه ملا محمد باقر سبزواری، آقا حسین خوانساری، علامه محمدتقی مجلسی و نیز از محضر حکمای نامداری چون ملا رجبعلی تبریزی و ملا میرزای شیروانی بهره فراوان برد و دیری نگذشت که به مدارک و مدارج عالیه علمی وکمال نائل گردید و بیش از سی عنوان کتاب، رساله و حواشی از خود بر جای گذاشت که نزدیک به نیمی از آنها مربوط به مباحث فلسفی و کلامی است.

شاگردان

ازجمله شاگرردان وی می توان به بزرگان ذیل اضاره نمود:

ملا محمد شفیع گیلانی لاهیجی

ملا محمد جعفر کرمانی خراسانی

محمد باقر بن سید علاءالدین محمد گلستانه

میر محمدحسین خاتون آبادی

ملا عبدالباقی سبزواری و ... .

آثار و تألیفات

از جمله آثار علمی فاضل سراب می توان به موارد زیر اشاره نمود:

۱- سفینة النجاه

۲- ضیاءالقلوب

۳- اثبات الصانع القدیم بالبرهان القاطع القویم

۴- رساله حجیة الاجماع و خبر الواحد

۵- رساله در اصول دین و عقاید

۶- رساله فی صلاه الجمعه وقول بوجوبها العینی

۷- رساله فی حکم رویه الهلال قبل از الزوال

۸- حاشیه بر زبده البیان فی تفسیر آیات الاحکام اردبیلی

۹- اثبات الواجب یا رساله توحید واجب الوجود

۱۰- رساله در حل شبهة جذر اصم

۱۱- حاشیه بر مدارک الاحکام

۱۲- حاشیه بر شرح مطالع

۱۳- حاشیه بر ذخیره المعاد و....

وفات

سرانجام فاضل سراب تنکابنی پس از عمری نزدیک به هشتاد وپنج سال در شب دوشنبه ۱۸ ذی الحجه سال ۱۱۲۴ ه. ق دار فانی را وداع گفت و در تخت فولاد اصفهان مدفون گردید. مدفن وی به صورت آرامگاهی درآمد که نه تنها بسیاری از علما، فقها، هنر مندان و مشاهیر علم و ادب را در خود جای داد بلکه از حیث معماری و سبک خاص بنای آن نیز همواره زائرین بسیاری را به جهت زیارت به سوی خود معطوف نموده است. مشخصه بارز شیوه معماری تکیه فاضل، بنای بقعه ای گنبددار آجری بر روی پلان هشت ضلعی است که با جزئیات دیگری آن را از سایر تکایای دوره صفوی متمایز ساخته است. بقعه مذکور آجری ساده و فاقد تزئیناتی همچون گچبری وکاشیکاری است. در اطراف مقبره وی قبور چندی متعلق به خاندان جویباره‌ای از نوادگان فاضل سراب مشاهده می‌شود و به همین علت این تکیه را گاهی تکیه جویباره‌ای نیز می‌خوانند.

منابع