تعیین مبدأ تقویم اسلامی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اصلاح رده)
 
 
(۱۰ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم|روز=16 محرم|سال=سال 16 هجری قمری}}
+
{{تقویم|روز=16 محرم|سال=سال ۱۶ هجری قمری}}
از هنگامي كه [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله از [[مكه]] معظمه به [[مدينه]] منوره هجرت كرد و با هجرت سرنوشت‌ساز خود حيات تازه‌اي به دين اسلام و مسلمانان بخشيد، آن حضرت دستور داد كه هجرت را مبدأ تاريخ اسلام قرار دهند.  
+
در عصر خلیفه دوم - [[عمر بن خطاب]] - برخی از استانداران ایالت‌های اسلامی و بعضی از دوراندیشان [[مدینه|مدینه]] منوره، لزوم انتخاب تاریخ ویژه‌ای برای مسلمانان (به صورت سالانه) را بارها به اطلاع خلیفه رسانیده و وی را متوجه این ‌أمر مهم نمودند.
  
بدين گونه كه تاريخ اسلام را با ماه قمري تعيين مي‌نمودند و مي‌گفتند: نخستين ماه هجرت، دومين ماه هجرت، سومين ماه هجرت و همين طور بقيه ماه‌ها. اين روال تا عصر خلافت عمر بن خطاب ادامه داشت و در زمان وي به عنوان تاريخ رسمي اسلام، تدوين و ابلاغ گرديد.<ref> [[تاريخ الطبری]] (جرير طبري)، ج 2، ص 388.</ref>
+
عمر خطاب تصمیم گرفت برای مسلمانان تاریخ ویژه‌ای تدوین نماید. بدین لحاظ تعدادی از صاحب‌ نظران [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]] را گردآورد و با آنان در این باره به گفتگو نشست. در آن جمع، برخی سال [[ولادت پیامبر اسلام|ولادت پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله، برخی سال [[بعثت]] ایشان و برخی سال [[رحلت پیامبر اسلام|رحلت]] آن حضرت را به عنوان مبدأ [[تاریخ اسلام]] پیشنهاد کردند. همچنین برخی از دیگر اندیشان، تاریخ رومی (میلادی) و عده‌ای از آنان، تاریخ فارس (فُرس قدیم) را یادآوری کردند.  
  
در عصر خليفه دوم برخي از استانداران ايالت‌هاي اسلامي و بعضي از دورانديشان مدينه منوره، لزوم انتخاب تاريخ ويژه‌اي براي مسلمانان (به صورت سالانه) را بارها به اطلاع خليفه رسانيده و وي را متوجه اين ‌أمر مهم نمودند.
+
اما امیرمؤمنان [[امام علی علیه السلام|علی بن ابی‌طالب]] علیه‌السلام نیز که در آن نشست حضور داشت، پیشنهاد کرد: به خاطر اهمیت [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله از [[مکه]] به [[مدینه]]، آن را مبدأ تاریخ اسلام قرار دهند. عده‌ای از حاضران، از جمله خلیفه وقت، پیشنهاد امیرمؤمنان علیه‌السلام را اصلح دانسته و همان را تأیید نمودند و عمر بن خطاب دستور داد که از آن پس هجرت [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله مبدأ تاریخ اسلامی قرار گیرد.
  
عمر بن خطاب تصميم گرفت براي مسلمانان تاريخ ويژه‌اي تدوين نمايد. بدين لحاظ تعدادي از صاحب‌نظران مهاجر و انصار را گردآورد و با آنان در اين باره به گفتگو نشست. در آن جمع، برخي سال تولد پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله برخي سال [[بعثت]] آن حضرت و برخي سال رحلت آن حضرت را به عنوان مبدأ تاريخ اسلام پيشنهاد كردند.
+
آنگاه، درباره ابتدای [[سال قمری]] که از چه ماهی از ماه‌های عرب آغاز گردد، گفتگو شد و در این باره نیز پیشنهادهای متعددی ارائه گردید. برخى به خاطر اهميت ماه [[رمضان]]، ابتداى رمضان را و برخى به خاطر اهميت [[حج]]، اوّل [[ذى الحجه]] را و برخى ماه [[رجب]] را كه در عصر [[جاهليت]] اهميت ويژه اى در نزد عرب ها داشت و [[عثمان بن عفان]]، ماه [[ماه محرم|محرم]] را به خاطر اين كه نخستين ماه حرام است، پيشنهاد نمودند. عمر بن خطاب پيشنهاد عثمان را پذيرفت و دستور داد كه نخستين ماه سال قمرى را از محرم آغاز كنند.
 
 
همچنين برخي از ديگر انديشان، تاريخ رومي (ميلادي) و عده‌اي از آنان، تاريخ فارس (فُرس قديم) را يادآوري كردند. اما اميرمؤمنان علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام نيز كه در آن نشست حضور داشت، پيشنهاد كرد: به خاطر اهميت هجرت [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله از [[مكه]] به مدينه، آن را مبدأ تاريخ اسلام قرار دهند. عده‌اي از حاضران، از جمله خليفه وقت، پيشنهاد اميرمؤمنان علیه‌السلام را اصلح دانسته و همان را تأييد نمودند و عمر بن خطاب دستور داد كه از آن پس [[هجرت پيامبر]] صلی الله علیه و آله مبدأ تاريخ اسلامي قرار گيرد.
 
 
 
آنگاه، درباره ابتداي سال قمري كه از چه ماهي از ماه‌هاي عرب آغاز گردد، گفتگو شد و در اين باره نيز پيشنهادهاي متعددي ارائه گرديد. سرانجام عمر بن خطاب به پيشنهاد عثمان بن عفان كه معتقد بود اول [[محرم]] را، نخستين روز سال بدانند. ترتيب اثر داد و فرمان داد كه ماه محرم نخستين ماه سال هجري قمري باشد.<ref> [[تاريخ دمشق]] ([[ابن عساكر]])، ج 1، ص 37.</ref> با اين حساب، هجرت پيامبر صلی الله علیه و آله در آغاز سومين ماه سال اول هجري قمري واقع گرديده است.
 
  
 +
سرانجام عمر بن خطاب به پیشنهاد [[عثمان بن عفان]] که معتقد بود اول ماه [[ماه محرم|محرم]] را، نخستین روز سال بدانند، ترتیب اثر داد و فرمان داد که محرم نخستین ماه سال هجری قمری باشد.<ref> تاریخ دمشق (ابن عساکر)، ج ۱، ص ۳۷.</ref> طبق بررسى ‌هاى [[علامه مجلسى]]، رسول خدا صلی الله علیه و آله روز دوشنبه اوّل [[ماه ربیع الاول|ماه ربیع الاوّل]] (سومین ماه سال اول هجری قمری) از [[مکه]] خارج شد و روز [[جمعه‌‌‌‌|جمعه]] دوازدهم همین ماه وارد مدینه شد. این عقیده [[شیخ مفید]] نیز هست و برخى هم بر آن ادّعاى [[اجماع]] کرده‌ اند.
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
 
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
*سید تقى واردى، روز شمار تاریخ اسلام، جلد اول، ماه محرم.
موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
+
*روزشمار قمرى، گردآورى: على حائرى، سایت مرکز پژوهش هاى اسلامى رسانه.
 
 
 
[[رده:وقایع ماه محرم]]
 
[[رده:وقایع ماه محرم]]
[[رده:سال 16 هجری قمری]]
+
[[رده:سال ۱۶ هجری قمری]]
 +
[[رده:تاریخ اسلام]][[رده:تقویم تاریخ اسلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۰۴

تقویم هجری قمری

روز واقعه:16 محرم
سال ۱۶ هجری قمری

در عصر خلیفه دوم - عمر بن خطاب - برخی از استانداران ایالت‌های اسلامی و بعضی از دوراندیشان مدینه منوره، لزوم انتخاب تاریخ ویژه‌ای برای مسلمانان (به صورت سالانه) را بارها به اطلاع خلیفه رسانیده و وی را متوجه این ‌أمر مهم نمودند.

عمر خطاب تصمیم گرفت برای مسلمانان تاریخ ویژه‌ای تدوین نماید. بدین لحاظ تعدادی از صاحب‌ نظران مهاجر و انصار را گردآورد و با آنان در این باره به گفتگو نشست. در آن جمع، برخی سال ولادت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، برخی سال بعثت ایشان و برخی سال رحلت آن حضرت را به عنوان مبدأ تاریخ اسلام پیشنهاد کردند. همچنین برخی از دیگر اندیشان، تاریخ رومی (میلادی) و عده‌ای از آنان، تاریخ فارس (فُرس قدیم) را یادآوری کردند.

اما امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام نیز که در آن نشست حضور داشت، پیشنهاد کرد: به خاطر اهمیت هجرت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله از مکه به مدینه، آن را مبدأ تاریخ اسلام قرار دهند. عده‌ای از حاضران، از جمله خلیفه وقت، پیشنهاد امیرمؤمنان علیه‌السلام را اصلح دانسته و همان را تأیید نمودند و عمر بن خطاب دستور داد که از آن پس هجرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مبدأ تاریخ اسلامی قرار گیرد.

آنگاه، درباره ابتدای سال قمری که از چه ماهی از ماه‌های عرب آغاز گردد، گفتگو شد و در این باره نیز پیشنهادهای متعددی ارائه گردید. برخى به خاطر اهميت ماه رمضان، ابتداى رمضان را و برخى به خاطر اهميت حج، اوّل ذى الحجه را و برخى ماه رجب را كه در عصر جاهليت اهميت ويژه اى در نزد عرب ها داشت و عثمان بن عفان، ماه محرم را به خاطر اين كه نخستين ماه حرام است، پيشنهاد نمودند. عمر بن خطاب پيشنهاد عثمان را پذيرفت و دستور داد كه نخستين ماه سال قمرى را از محرم آغاز كنند.

سرانجام عمر بن خطاب به پیشنهاد عثمان بن عفان که معتقد بود اول ماه محرم را، نخستین روز سال بدانند، ترتیب اثر داد و فرمان داد که محرم نخستین ماه سال هجری قمری باشد.[۱] طبق بررسى ‌هاى علامه مجلسى، رسول خدا صلی الله علیه و آله روز دوشنبه اوّل ماه ربیع الاوّل (سومین ماه سال اول هجری قمری) از مکه خارج شد و روز جمعه دوازدهم همین ماه وارد مدینه شد. این عقیده شیخ مفید نیز هست و برخى هم بر آن ادّعاى اجماع کرده‌ اند.

پانویس

  1. تاریخ دمشق (ابن عساکر)، ج ۱، ص ۳۷.

منابع

  • سید تقى واردى، روز شمار تاریخ اسلام، جلد اول، ماه محرم.
  • روزشمار قمرى، گردآورى: على حائرى، سایت مرکز پژوهش هاى اسلامى رسانه.