حدائق الحقایق فى شرح نهج البلاغه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ حدايق الحقايق فى تفسیر دقايق احسن الخلايق (کتاب) را به حدائق الحقایق فى شرح نهج البلاغه (کتاب) منتقل کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
|عنوان= | |عنوان= | ||
| − | |تصویر= [[پرونده:حدايق الحقايق.jpg| | + | |تصویر= [[پرونده:حدايق الحقايق.jpg|۲۴۰px|وسط]] |
|نویسنده= قطب الدین کیدری | |نویسنده= قطب الدین کیدری | ||
| سطر ۱۱: | سطر ۱۱: | ||
|زبان= عربی | |زبان= عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۱ |
| − | |عنوان افزوده1= | + | |عنوان افزوده1= تحقیق |
| − | |افزوده1= | + | |افزوده1= عزیز الله عطاردی |
|عنوان افزوده2= | |عنوان افزوده2= | ||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
|افزوده2= | |افزوده2= | ||
| − | |لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/42782// حدائق الحقائق | + | |لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/42782// حدائق الحقائق فی شرح نهج البلاغه] |
}} | }} | ||
| − | + | کتاب "حدایق الحقایق فى شرح نهج‌البلاغه" اثر [[قطب الدین کیدری|قطب‌الدین کیدرى بیهقى]] که به زبان عربى، در شرح [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] تألیف [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]]، در آخر [[ماه شعبان|شعبان]] سال ۵۷۶ ه.ق نوشته شده است. | |
| + | ==ساختار کتاب== | ||
| + | چنانچه از این شرح بر [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] بر مى‌آید، از سه شرح [[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (راوندی) (کتاب)|منهاج البراعه راوندى]] و [[معارج نهج البلاغة (کتاب)|معارج نهج‌البلاغه]] و شرح وبرى گرفته و عبارت‌هاى این‌ها را جاى جاى آورده است و خود هم بندهایى در شرح افزوده است. | ||
| − | + | در آغاز شش بیت عربى در ستایش نهج‌البلاغه آورده و پس از خطبه بحثى است، در اقسام البلاغه و احکام‌ها، سپس چهارده نوع از صنایع بدیعى از منهاج البراعه نقل شده است. آنگاه شرح آغاز مى‌شود. | |
| + | ==گزارش محتوا== | ||
| + | پیش از شرح خبرى از زین‌الفتى عاصمى آمده و یاد شده از سلوه الشیعه امام سعید معین‌الدین مسعود بن على صوابى بیهقى که ایمان [[ابوطالب علیه السلام|ابوطالب]] را در آن ثابت نموده است. و نیز در آن از علامه [[جارالله زمخشری|زمخشرى]] و [[شیخ مفید]] در ارشاد و [[سید مرتضی|سید مرتضى]]، از نجوم و ستاره شناسى هم در آن خرده‌گیرى شده است. | ||
| − | + | کیدرى گذشته از علوم ادبى و تاریخ و اخبار مذهبى در [[فلسفه]] و [[علم کلام|کلام]] هم سرآمد بوده و در آن به بسیارى از مسائل دقیق و باریک فلسفى اشارت نموده و مشکلات [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] را با آن حل کرده است. او در آن سخنان ابوحاتم رازى داعى اسماعیلى در کتاب الزینه و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و غزالى در المضنون به على غیر اهله را گواه آورده و سخنان حکما را نقل کرده است. از این مطالب آشکار مى‌شود که دانشمندان [[شیعه|شیعى]] در آن زمان‌ها که در اقلیت بوده‌اند و مورد رنج و شکنجه پیروان [[اهل سنت|سنت]]، و به دستگاه فرمان‌روایى عصر راهى نداشتند، بهتر از دوران [[صفویه|صفوى]] که آیین شیعى اندیشه رسمى فرمانروایان شده بود، راه درست علمى را پیمودند و گرد جمود و [[تعصب]] نمى‌گشتند. سنجیدن آثار آنان اگر چه مذهبى صرف هم باشد؛ مانند شروح نهج‌البلاغه یا [[تفسیر قرآن|تفاسیر]] با آثار دوران صفوى که عصر آزادى آیین شیعى، بلکه چیرگى و سیطره آن است، خود گواهى درست و راست در این مورد است. از آن آثار لطافت دقت و ربایندگى مى‌بارد و این دسته اثر علمى خواننده را به خود نمى‌کشد و انحطاط علمى از آن پیداست. | |
| − | از | + | کیدرى در دو جا از پیشدادایان و کیانیانیان و اشکانیان و خسروان و بطلمیوسیان و فرمانروایان یمن و روم و یونان و از سال و ماه ایران و پنجه دزده و کبیسه‌اى که زردشت خداوند گار ایرانیان سفارش کرده یاد کرده و پیداست که به فرهنگ مزدیسنا خوب آشنا بوده است. |
| + | ==وضعیت کتاب== | ||
| + | در نسخه‌اى از این کتاب، در پایان این شرح، [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] ایست از عبدالله بن حمزه، عبدالله طوسى در [[ماه رمضان]] ۵۹۶ ه.ق به شارح و در آن آمده که این کتاب بسیار پسندیده و نیکو است و به او اجازه روایت همه کتاب‌هایى که خود شنیده و یا گرد آورده و یا در فهرست اصحاب درج است، داده و همچنین روا داشته که [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] را از ابوالرضا فضل‌الله بن على حسینى راوندى از مکى بن احمد مخلطى از ابوالفضل محمد بن یحیى ناتلى از ابونصر عبدالکریم بن محمد دیباجى معروف به سبط بشرالحافى از [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شریف رضى]] و همچنین از دیگر [[مشایخ|مشایخ]] او روایت کند. | ||
| − | + | از شرح کیدری نسخ متعددی در دست است و تاکنون سه بار به چاپ رسیده است، بار اول در هند سال ۱۴۰۴ ه.ق به تصحیح شیخ عزیزالله عطاردی در سه جلد، بار دوم تجدید همان چاپ در [[تهران]] در سال ۱۴۱۵ ه.ق، بار سوم در [[ایران]] با تحقیق مجدد به چاپ رسیده است. | |
| − | + | ==منابع== | |
| − | == متن کتاب | + | * ویکی نور |
| − | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/42782// حدائق الحقائق | + | * مصطفی بروجردی، نگاهی به شرح های نهج البلاغه، در دسترس در [https://hawzah.net/fa/Article/View/61903/، سایت حوزه] بازیابی:۱۸ فروردین ۹۷. |
| + | |||
| + | ==متن کتاب== | ||
| + | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/42782// '''حدائق الحقائق فی شرح نهج البلاغه'''] | ||
[[رده:شروح نهج البلاغه]] | [[رده:شروح نهج البلاغه]] | ||
{{نهج البلاغه}} | {{نهج البلاغه}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۵۵
 | |
| نویسنده | قطب الدین کیدری |
| موضوع | شرح نهج البلاغه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تحقیق | عزیز الله عطاردی |
|
| |
کتاب "حدایق الحقایق فى شرح نهج‌البلاغه" اثر قطب‌الدین کیدرى بیهقى که به زبان عربى، در شرح نهج‌البلاغه تألیف سید رضى، در آخر شعبان سال ۵۷۶ ه.ق نوشته شده است.
ساختار کتاب
چنانچه از این شرح بر نهج‌البلاغه بر مى‌آید، از سه شرح منهاج البراعه راوندى و معارج نهج‌البلاغه و شرح وبرى گرفته و عبارت‌هاى این‌ها را جاى جاى آورده است و خود هم بندهایى در شرح افزوده است.
در آغاز شش بیت عربى در ستایش نهج‌البلاغه آورده و پس از خطبه بحثى است، در اقسام البلاغه و احکام‌ها، سپس چهارده نوع از صنایع بدیعى از منهاج البراعه نقل شده است. آنگاه شرح آغاز مى‌شود.
گزارش محتوا
پیش از شرح خبرى از زین‌الفتى عاصمى آمده و یاد شده از سلوه الشیعه امام سعید معین‌الدین مسعود بن على صوابى بیهقى که ایمان ابوطالب را در آن ثابت نموده است. و نیز در آن از علامه زمخشرى و شیخ مفید در ارشاد و سید مرتضى، از نجوم و ستاره شناسى هم در آن خرده‌گیرى شده است.
کیدرى گذشته از علوم ادبى و تاریخ و اخبار مذهبى در فلسفه و کلام هم سرآمد بوده و در آن به بسیارى از مسائل دقیق و باریک فلسفى اشارت نموده و مشکلات نهج‌البلاغه را با آن حل کرده است. او در آن سخنان ابوحاتم رازى داعى اسماعیلى در کتاب الزینه و ابن سینا و غزالى در المضنون به على غیر اهله را گواه آورده و سخنان حکما را نقل کرده است. از این مطالب آشکار مى‌شود که دانشمندان شیعى در آن زمان‌ها که در اقلیت بوده‌اند و مورد رنج و شکنجه پیروان سنت، و به دستگاه فرمان‌روایى عصر راهى نداشتند، بهتر از دوران صفوى که آیین شیعى اندیشه رسمى فرمانروایان شده بود، راه درست علمى را پیمودند و گرد جمود و تعصب نمى‌گشتند. سنجیدن آثار آنان اگر چه مذهبى صرف هم باشد؛ مانند شروح نهج‌البلاغه یا تفاسیر با آثار دوران صفوى که عصر آزادى آیین شیعى، بلکه چیرگى و سیطره آن است، خود گواهى درست و راست در این مورد است. از آن آثار لطافت دقت و ربایندگى مى‌بارد و این دسته اثر علمى خواننده را به خود نمى‌کشد و انحطاط علمى از آن پیداست.
کیدرى در دو جا از پیشدادایان و کیانیانیان و اشکانیان و خسروان و بطلمیوسیان و فرمانروایان یمن و روم و یونان و از سال و ماه ایران و پنجه دزده و کبیسه‌اى که زردشت خداوند گار ایرانیان سفارش کرده یاد کرده و پیداست که به فرهنگ مزدیسنا خوب آشنا بوده است.
وضعیت کتاب
در نسخه‌اى از این کتاب، در پایان این شرح، اجازه ایست از عبدالله بن حمزه، عبدالله طوسى در ماه رمضان ۵۹۶ ه.ق به شارح و در آن آمده که این کتاب بسیار پسندیده و نیکو است و به او اجازه روایت همه کتاب‌هایى که خود شنیده و یا گرد آورده و یا در فهرست اصحاب درج است، داده و همچنین روا داشته که نهج‌البلاغه را از ابوالرضا فضل‌الله بن على حسینى راوندى از مکى بن احمد مخلطى از ابوالفضل محمد بن یحیى ناتلى از ابونصر عبدالکریم بن محمد دیباجى معروف به سبط بشرالحافى از شریف رضى و همچنین از دیگر مشایخ او روایت کند.
از شرح کیدری نسخ متعددی در دست است و تاکنون سه بار به چاپ رسیده است، بار اول در هند سال ۱۴۰۴ ه.ق به تصحیح شیخ عزیزالله عطاردی در سه جلد، بار دوم تجدید همان چاپ در تهران در سال ۱۴۱۵ ه.ق، بار سوم در ایران با تحقیق مجدد به چاپ رسیده است.
منابع
- ویکی نور
- مصطفی بروجردی، نگاهی به شرح های نهج البلاغه، در دسترس در سایت حوزه بازیابی:۱۸ فروردین ۹۷.
متن کتاب
