القواعد الفقهیه (لنکرانی) (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۳: سطر ۳:
 
|عنوان=
 
|عنوان=
  
|تصویر=[[پرونده:القواعد الفقهیه-لنکرانی.jpg|240px|وسط]]
+
|تصویر=[[پرونده:القواعد الفقهیه-لنکرانی.jpg|210px|وسط]]
  
 
|نویسنده= محمد فاضل لنکرانی
 
|نویسنده= محمد فاضل لنکرانی
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
 
|زبان=عربی
 
|زبان=عربی
  
|تعداد جلد=1
+
|تعداد جلد=۱
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۲: سطر ۲۲:
  
 
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/61052/القواعد-الفقهية  القواعد الفقهية]
 
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/61052/القواعد-الفقهية  القواعد الفقهية]
 +
}}
  
}}
+
کتاب '''«القواعد الفقهیه»''' تألیف آیت‌الله [[آیت الله محمدفاضل لنکرانی|محمد فاضل لنکرانى]] (م، ۱۳۸۶ ش)، مشتمل بر برسی و تبیین بیست [[قواعد فقهی|قاعده فقهی]] است. مؤلف ضمن بیان مدرک قاعده مورد نظر، به توضیح مفردات و مفاد آن و مواردی که قاعده بر آن‌ها تطبیق شده می‌پردازد.
==مؤلف کتاب القواعد الفقهيه==
 
  
شیخ محمد فاضل لنكرانى.(معاصر)
+
== مؤلف ==
 +
آیت الله [[آیت الله محمدفاضل لنکرانی|محمد فاضل لنکرانی]] (۱۳۸۶-۱۳۱۰ ش)، از اساتید بزرگ [[حوزه علميه قم|حوزه علمیه قم]] و از مراجع تقلید معاصر [[شیعه]] بود. او از شاگردان [[آیت الله بروجردی]]، [[امام خمینی]] و [[علامه طباطبايى|علامه طباطبایی]] بود و در سن ۲۵ سالگی به درجه [[اجتهاد]] رسید.
  
==زندگی‌نامه و اظهارنظرها مولف کتاب==
+
عضویت در مجلس خبرگان رهبری، ریاست شورای مدیریت حوزه علمیه قم و تأسیس «مرکز فقهی ائمه اطهار»، از جمله فعالیتهای اجتماعی اوست.
  
مؤلف پس از گذراندن دوران تحصیلات ابتدایى و مقدمات و ادبیات و تكمیل سطوح نهایى نزد استادان حوزه در درس مرحوم آیت الله  العظمى بروجردى شركت نمود؛ در حالى كه هنوز به بیست سالگى نرسیده بود.
+
آیت‌ الله لنکرانی آثار متعددی در [[علوم اسلامی]] تألیف نمود، از جمله: القواعد الفقهیه، تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیله، [[سیری کامل در اصول فقه (کتاب)|سیری کامل در اصول فقه]]، مدخل التفسیر، عصمت انبیاء، آیین کشورداری از دیدگاه [[امام علی]] علیه السلام.
  
وى ضمن شركت در درس مرحوم بروجردى، در درس آیت الله  العظمى امام خمینى نیز شركت كرد و از مباحث [[فقه]] و اصول معظم له مدت‌هاى مدیدى استفاده نمود. ایشان تقریرات یازده ساله مرحوم آیت اللّه  العظمى بروجردى را به رشته تحریر درآورده است.<ref> گنجینه دانشمندان، ج 3، ص 214.</ref> معظم له امروز یكى از مراجع عالى مقام تقلید [[شیعه]] مى باشد.
+
==محتوای کتاب==
  
==تألیفات شیخ محمد فاضل لنكرانى==
+
کتاب، مشتمل بر مقدمه فرزند مؤلف (محمدجواد فاضل) -در توضیح مطالب مربوط به موضوع کتاب- و تبیین ۲۰ [[قواعد فقهی|قاعده فقهی]] است. در مقدمه، پس از تعریف قاعده از نظر لغت و اصطلاح، هشت جهت در مورد قواعد فقهی بیان می‌شود. در جهت چهارم، ضمن بیان فرق‌های قاعده فقهی و اصولی از نظر فقهای [[اهل سنت]] و نقد و بررسی آن‌ها، دیدگاه فقهای [[امامیه]] در این‌باره یاد می‌شود، از جمله اینکه: نتیجه قاعده اصولی تنها برای مجتهد مفید است، ولی بهره قاعده فقهی شامل مجتهد و مقلد می‌شود. و مفاد قاعده اصولی، ارتباط مستقیم با عمل مکلف ندارد، برخلاف مفاد قاعده فقهی که ارتباط مستقیم با عمل مکلف دارد. همچنین، قاعده اصولی در همه ابواب فقه جریان دارد، برخلاف قاعده فقهی.
  
القواعد الفقهیة، تفصیل الشریعة شرح كتاب تحریر الوسیلة، تعلیقة أنیفة على العروة الوثقى، نهایة التقریر، حاشیه على كتاب الطهارة، شرح كتاب طهارة من شرایع محقق الحلى، شرح كتاب اجتهاد و تقلید، كتاب القضاء، المسائل، توضیح المسائل، مناسك حج، القواعد الفقهیة، مدخل التفسیر، رسالة عصمت الانبیاء، تقریرات الاصول.<ref> مقدمه كتاب نهایة التقریر فى مباحث الصلاة، ص 27.</ref>
+
قواعد مطرح‌شده در کتاب عبارتند از: قاعده عدم ضمان امین، مگر در صورت تعدی و تفریط؛ [[قاعده اتلاف]]؛ قاعده اقرار عقلا؛ قاعده ضمان ید؛ قاعده الزام؛ قاعده مالکیت شیء، مالکیت اقرار به آن است؛ قاعده غرور؛ [[قاعده نفی سبیل]]؛ [[قاعده جب ( الاسلام یجب ما قبله )|قاعده جب]]؛ [[قاعده احسان]]؛ [[قاعده اشتراک]]؛ قاعده اشتراک کفار با مؤمنان در تکلیف؛ قاعده عدم شرطیت [[بلوغ‌|بلوغ]] در احکام وضعی؛ قاعده مشروعیت و عدم مشروعیت عبادات کودک؛ قاعده اماره بودن ید؛ [[قاعده قرعه]]؛ قاعده حرمت اعانت بر [[قاموس قرآن: إثم|اثم]]؛ قاعده حجیت بیّنه؛ قاعده حجیت بازار مسلمانان؛ قاعده اخذ اجرت بر واجب.
  
==معرفى اجمالى كتاب القواعد الفقهیه==
+
شیوه مؤلف در توضیح قواعد مزبور آن است که مدرک قاعده مورد نظر را ذکر می‌کند، مفردات آن را شرح می‌دهد، مفاد آن را بیان می‌نماید، اشکالات، تعارضات، فروعات و تطبیقات مربوطه را خاطرنشان می‌سازد. مثلا در توضیح «قاعده الزام»، با این مباحث روبه‌رو می‌شویم:
  
مؤلف در مقدمه این كتاب به مباحث زیر پرداخته است: بررسى اعتبار كليت در قاعده فقهى، تفاوت قاعده با ضابطه فقهى، نظریه فقهى و قاعده اصولى، تقسیم بندى قواعد فقه، مصادر فقه و...
+
جهت اول: بیان مدرک قاعده، که روایات است.
  
قواعدى كه در این كتاب بحث شده اند، از قرار زیر است:
+
جهت دوم: در مفاد قاعده است، که عبارت است از اینکه مخالفان [[اهل البیت|اهل‌بیت]] را بر اساس باورهای خودشان ملزم کنید؛ اگرچه از نظر شما صحیح نباشد.
  
عدم ضمان الامین الاتلاف، اقرار العقلاء، تأدیة الید، الالزام، من ملك، الغرور، نفى السبیل الجب، الاحسان، الاشتراك، اشتراك الكفار، عدم شرطیة البلوغ فى الحكم الوضعى، مشروعیة عبادات الصبى، اماریة الید، القرعة، حرمة الاعانة على الأثم، حجیة البینة، حجيّة سوق المسلمین، اخذ الاجرة على الواجبات.
+
جهت سوم: آیا حکم مستفاد از قاعده، حکم واقعی است یا تنها [[مباح|اباحه]] استفاده می‌شود. و آیا اباحه ظاهری است و یا اباحه واقعی؟
 
 
==وضعیت نشر کتاب==
 
 
 
این كتاب در چاپخانه مهر به سال 1416 ق چاپ و منتشر شده است.
 
 
 
==پانویس ==
 
<references />
 
 
 
==متن کتاب القواعد الفقهية==
 
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/61052/القواعد-الفقهية  القواعد الفقهية]
 
  
 +
جهت چهارم: بحث در مواردی که قاعده بر آن‌ها تطبیق شده است؛ از جمله مسئله [[طلاق]]، حکم به بطلان [[ازدواج]] فرد [[شیعه]] با [[سنی]] بدون حضور دو شاهد عادل و... .
 +
==منابع==
 +
* نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
 +
*کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
 
[[رده:منابع فقهی]]
 
[[رده:منابع فقهی]]
 
==منابع==
 
کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی/ نویسنده: محمدرضا ضمیری
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۲۷

القواعد الفقهیه-لنکرانی.jpg
نویسنده محمد فاضل لنکرانی
موضوع قواعد فقهی
زبان عربی
تعداد جلد ۱

القواعد الفقهية

کتاب «القواعد الفقهیه» تألیف آیت‌الله محمد فاضل لنکرانى (م، ۱۳۸۶ ش)، مشتمل بر برسی و تبیین بیست قاعده فقهی است. مؤلف ضمن بیان مدرک قاعده مورد نظر، به توضیح مفردات و مفاد آن و مواردی که قاعده بر آن‌ها تطبیق شده می‌پردازد.

مؤلف

آیت الله محمد فاضل لنکرانی (۱۳۸۶-۱۳۱۰ ش)، از اساتید بزرگ حوزه علمیه قم و از مراجع تقلید معاصر شیعه بود. او از شاگردان آیت الله بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی بود و در سن ۲۵ سالگی به درجه اجتهاد رسید.

عضویت در مجلس خبرگان رهبری، ریاست شورای مدیریت حوزه علمیه قم و تأسیس «مرکز فقهی ائمه اطهار»، از جمله فعالیتهای اجتماعی اوست.

آیت‌ الله لنکرانی آثار متعددی در علوم اسلامی تألیف نمود، از جمله: القواعد الفقهیه، تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیله، سیری کامل در اصول فقه، مدخل التفسیر، عصمت انبیاء، آیین کشورداری از دیدگاه امام علی علیه السلام.

محتوای کتاب

کتاب، مشتمل بر مقدمه فرزند مؤلف (محمدجواد فاضل) -در توضیح مطالب مربوط به موضوع کتاب- و تبیین ۲۰ قاعده فقهی است. در مقدمه، پس از تعریف قاعده از نظر لغت و اصطلاح، هشت جهت در مورد قواعد فقهی بیان می‌شود. در جهت چهارم، ضمن بیان فرق‌های قاعده فقهی و اصولی از نظر فقهای اهل سنت و نقد و بررسی آن‌ها، دیدگاه فقهای امامیه در این‌باره یاد می‌شود، از جمله اینکه: نتیجه قاعده اصولی تنها برای مجتهد مفید است، ولی بهره قاعده فقهی شامل مجتهد و مقلد می‌شود. و مفاد قاعده اصولی، ارتباط مستقیم با عمل مکلف ندارد، برخلاف مفاد قاعده فقهی که ارتباط مستقیم با عمل مکلف دارد. همچنین، قاعده اصولی در همه ابواب فقه جریان دارد، برخلاف قاعده فقهی.

قواعد مطرح‌شده در کتاب عبارتند از: قاعده عدم ضمان امین، مگر در صورت تعدی و تفریط؛ قاعده اتلاف؛ قاعده اقرار عقلا؛ قاعده ضمان ید؛ قاعده الزام؛ قاعده مالکیت شیء، مالکیت اقرار به آن است؛ قاعده غرور؛ قاعده نفی سبیل؛ قاعده جب؛ قاعده احسان؛ قاعده اشتراک؛ قاعده اشتراک کفار با مؤمنان در تکلیف؛ قاعده عدم شرطیت بلوغ در احکام وضعی؛ قاعده مشروعیت و عدم مشروعیت عبادات کودک؛ قاعده اماره بودن ید؛ قاعده قرعه؛ قاعده حرمت اعانت بر اثم؛ قاعده حجیت بیّنه؛ قاعده حجیت بازار مسلمانان؛ قاعده اخذ اجرت بر واجب.

شیوه مؤلف در توضیح قواعد مزبور آن است که مدرک قاعده مورد نظر را ذکر می‌کند، مفردات آن را شرح می‌دهد، مفاد آن را بیان می‌نماید، اشکالات، تعارضات، فروعات و تطبیقات مربوطه را خاطرنشان می‌سازد. مثلا در توضیح «قاعده الزام»، با این مباحث روبه‌رو می‌شویم:

جهت اول: بیان مدرک قاعده، که روایات است.

جهت دوم: در مفاد قاعده است، که عبارت است از اینکه مخالفان اهل‌بیت را بر اساس باورهای خودشان ملزم کنید؛ اگرچه از نظر شما صحیح نباشد.

جهت سوم: آیا حکم مستفاد از قاعده، حکم واقعی است یا تنها اباحه استفاده می‌شود. و آیا اباحه ظاهری است و یا اباحه واقعی؟

جهت چهارم: بحث در مواردی که قاعده بر آن‌ها تطبیق شده است؛ از جمله مسئله طلاق، حکم به بطلان ازدواج فرد شیعه با سنی بدون حضور دو شاهد عادل و... .

منابع

  • نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  • کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.