احترام به والدین: تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (رده) |
|||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
==کرامت انسان== | ==کرامت انسان== | ||
− | «کرامت» در لغت به معنی بزرگواری و بخشش و ارزشمندی می باشد و به همین ترتیب شخص کریم انسانی است | + | «کرامت» در لغت به معنی بزرگواری و بخشش و ارزشمندی می باشد و به همین ترتیب شخص کریم انسانی است. بزرگوار با شخصیت و دارای ویژگی ها و ارزش های اخلاقی. |
− | تکریم شخصیت | + | تکریم شخصیت انسان ها و احترام و بزرگداشت آنها از جمله اموری است که فراوان مورد توجه و سفارش دین عزیز [[اسلام]] قرار گرفته است. این طرز رفتار و منش را می توان به وضوح در سیره اولیای بزرگ این دین الهی به خصوص پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم مشاهده نمود. |
− | خدای تعالی در [[قرآن]] | + | خدای تعالی در [[قرآن]] کریم با عنایت به همین مسئله پیامبر خویش را به وصف «رحمة للعالمین» معرفی کرده و در جای دیگر می فرماید: {{متن قرآن|«فبما رحمة من الله لِنتَ لهم ولو کنت فظّاً غلیظ القلب لانفضّوا من حولک»}}.([[سوره آل عمران]]/ 159) |
− | از طرف دیگر خداوند حکیم در مورد فضیلت و کرامت و بزرگی شأن نوع بشر فرموده است:{{متن قرآن| | + | از طرف دیگر خداوند حکیم در مورد فضیلت و کرامت و بزرگی شأن نوع بشر فرموده است:{{متن قرآن|«ولقد کرّمنا بنی آدم و حملناهم فی البرّ و البحر و رزقناهم من الطّیبات و فضّلناهم علی کثیر ممّن خلقنا تفضیلا»}}.([[سوره اسراء]]/ 70) |
− | در جامعه ای که مورد نظر اسلام و قرآن است، هر انسانی محترم و دارای شخصیت و کرامت می باشد. | + | در جامعه ای که مورد نظر [[اسلام]] و قرآن است، هر انسانی محترم و دارای شخصیت و کرامت می باشد. |
+ | ==قرآن کریم و تکریم «والدین»== | ||
− | + | در اسلام آنقدر که به احترام و تکریم پدر و مادر توصیه و سفارش شده، نسبت به دیگران توصیه نشده است و آثار مطلوب و بزرگی که در پی این احترام و قدردانی نصیب انسان می شود. بر کسی پوشیده نیست و از آن اموری است که در نزد خدای حسابگر، جایگاه عظیمی دارد. | |
+ | قرآن شریف نیز در آیات قابل توجهی مانند: 83 [[سوره بقره]]، 36 [[سوره نساء]]، 151 [[سوره انعام]]، 23 [[سوره شعراء]]، 14 [[سوره لقمان]] و... سخن از والدین و احسان و نیکی در حق آنها را به میان می آورد. | ||
− | + | و البته حق هم همین است که قرآن کریم نسبت به پدر و مادری که از ابتدای تولد فرزند زحمت ها و مشقت هایی را متحمل شده اند، این گونه عنایت داشته باشد و امر به احسان و تکریم این دو بزرگوار را بعد از دعوت به توحید و یکتاپرستی خدای (جلّ و اعلی) قرار دهد. | |
− | + | در آیه 36 [[سوره نساء]] می خوانیم: {{متن قرآن|«واعبدواالله ولاتشرکوا به شیئاً و بالوالدین إحساناً...»}}. | |
− | و | + | اهمیت احترام و نیکی به پدر و مادر در این آیه و آیات مشابه دیگر به بهترین وجه ممکن نمودار شده و بیان می شود که پس از دستور به عبودیت و یگانه پرستی، آنچه که در مرتبه بعد قرار می گیرد و اولویت دارد، احسان و تکریم مقام بلند پدر و مادر است. |
− | + | قابل توجه این که این [[سیاق]] و بیان در چند جای دیگر قرآن کریم نیز تکرار شده و به همین آیه بسنده نمی شود. | |
− | + | بیان زیبای دیگر قرآن در این مورد آیه کریمه {{متن قرآن|«و قضی ربّک أن لا تعبدوا إلا إیّاه و بالوالدین إحساناً إمّا یَبلغنّ عندک الکِبَر أحدُهما أو کلاهما فلا تَقل لهما أفٍّ و لا تَنهَر هما و قُل لهما قولاً کریماً»}}.([[سوره اسراء]]/23) | |
− | + | باز هم سخن از توحید و بلافاصله پس از آن امر به تواضع و احسان و تجلیل از والدین و کمک به آنها در امور زندگی و نهی از رنجش و آزار آنان، حتی با کوچکترین کلام نامناسب است. بلکه باید با نرمی و کلامی نیکو و مؤدبانه با آنان سخن گوید؛ «قولاً کریماً». | |
+ | و این کمترین خدمتی است که فرزند می تواند در حق پدر و مادری که او را از کودکی تربیت و رشد داده اند و به بلوغ رسانده اند انجام دهد. «کما ربّیانی صغیراً» همچنین است در ذکر اوصاف حضرت یحیی علیه السلام که یکی از آنها نیکویی و تعزیز والدین خود می باشد: {{متن قرآن|«و حناناً من لدنّا و زکوة و کان تقیّاً × و بَرّاً بوالدیه ولم یکن جبّاراً عصیّاً»}}.([[سوره مریم]]/13و14) | ||
− | + | اما به طور مسلم زحمتی که مادر به خصوص در ایام کودکی در قبال فرزندان خود متحمل می شود. نسبت به پدر بیشتر است و این زحمت و مشقت بیشتر، تکریم و احترام بیشتری را می طلبد؛ چنان که در روایات متعدد نسبت به احترام به مادر سفارش های ویژه ای شده است. | |
− | + | قرآن کریم نیز به این مسئله توجه نموده و می فرماید: {{متن قرآن|«ووصّینا الإنسان بوالدیه حملته أمّه وهناً علی وهنٍ و فصاله فی عامین أن اشکرلی ولوالدیک إلیّ المصیر»}}.([[سوره لقمان]]/ 14) | |
− | + | این آیه به مشقت های مادر هنگام بارداری و پس از آن اشاره کرده و آن را جداگانه ذکر می کند، تا انسان را به یاد گذشته خویش بیندازد و از این طریق بیشتر قدردان زحمت ها و رنج های مادرش باشد. | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | این آیه به مشقت های مادر هنگام بارداری و پس از آن اشاره کرده و آن را جداگانه ذکر می کند، تا انسان را به یاد | ||
− | |||
− | |||
+ | در ادامه آیه شریفه نیز مجدداً به تشکر و قدرشناسی از والدین پس از شکرگذاری از خدای تعالی توصیه و بر آن تأکید می نماید. | ||
[[رده:اخلاق اجتماعی]] | [[رده:اخلاق اجتماعی]] | ||
[[رده:صفات پسندیده]] | [[رده:صفات پسندیده]] |
نسخهٔ ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۹:۳۹
کرامت انسان
«کرامت» در لغت به معنی بزرگواری و بخشش و ارزشمندی می باشد و به همین ترتیب شخص کریم انسانی است. بزرگوار با شخصیت و دارای ویژگی ها و ارزش های اخلاقی.
تکریم شخصیت انسان ها و احترام و بزرگداشت آنها از جمله اموری است که فراوان مورد توجه و سفارش دین عزیز اسلام قرار گرفته است. این طرز رفتار و منش را می توان به وضوح در سیره اولیای بزرگ این دین الهی به خصوص پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم مشاهده نمود.
خدای تعالی در قرآن کریم با عنایت به همین مسئله پیامبر خویش را به وصف «رحمة للعالمین» معرفی کرده و در جای دیگر می فرماید: «فبما رحمة من الله لِنتَ لهم ولو کنت فظّاً غلیظ القلب لانفضّوا من حولک».(سوره آل عمران/ 159)
از طرف دیگر خداوند حکیم در مورد فضیلت و کرامت و بزرگی شأن نوع بشر فرموده است:«ولقد کرّمنا بنی آدم و حملناهم فی البرّ و البحر و رزقناهم من الطّیبات و فضّلناهم علی کثیر ممّن خلقنا تفضیلا».(سوره اسراء/ 70)
در جامعه ای که مورد نظر اسلام و قرآن است، هر انسانی محترم و دارای شخصیت و کرامت می باشد.
قرآن کریم و تکریم «والدین»
در اسلام آنقدر که به احترام و تکریم پدر و مادر توصیه و سفارش شده، نسبت به دیگران توصیه نشده است و آثار مطلوب و بزرگی که در پی این احترام و قدردانی نصیب انسان می شود. بر کسی پوشیده نیست و از آن اموری است که در نزد خدای حسابگر، جایگاه عظیمی دارد.
قرآن شریف نیز در آیات قابل توجهی مانند: 83 سوره بقره، 36 سوره نساء، 151 سوره انعام، 23 سوره شعراء، 14 سوره لقمان و... سخن از والدین و احسان و نیکی در حق آنها را به میان می آورد.
و البته حق هم همین است که قرآن کریم نسبت به پدر و مادری که از ابتدای تولد فرزند زحمت ها و مشقت هایی را متحمل شده اند، این گونه عنایت داشته باشد و امر به احسان و تکریم این دو بزرگوار را بعد از دعوت به توحید و یکتاپرستی خدای (جلّ و اعلی) قرار دهد.
در آیه 36 سوره نساء می خوانیم: «واعبدواالله ولاتشرکوا به شیئاً و بالوالدین إحساناً...».
اهمیت احترام و نیکی به پدر و مادر در این آیه و آیات مشابه دیگر به بهترین وجه ممکن نمودار شده و بیان می شود که پس از دستور به عبودیت و یگانه پرستی، آنچه که در مرتبه بعد قرار می گیرد و اولویت دارد، احسان و تکریم مقام بلند پدر و مادر است.
قابل توجه این که این سیاق و بیان در چند جای دیگر قرآن کریم نیز تکرار شده و به همین آیه بسنده نمی شود.
بیان زیبای دیگر قرآن در این مورد آیه کریمه «و قضی ربّک أن لا تعبدوا إلا إیّاه و بالوالدین إحساناً إمّا یَبلغنّ عندک الکِبَر أحدُهما أو کلاهما فلا تَقل لهما أفٍّ و لا تَنهَر هما و قُل لهما قولاً کریماً».(سوره اسراء/23)
باز هم سخن از توحید و بلافاصله پس از آن امر به تواضع و احسان و تجلیل از والدین و کمک به آنها در امور زندگی و نهی از رنجش و آزار آنان، حتی با کوچکترین کلام نامناسب است. بلکه باید با نرمی و کلامی نیکو و مؤدبانه با آنان سخن گوید؛ «قولاً کریماً».
و این کمترین خدمتی است که فرزند می تواند در حق پدر و مادری که او را از کودکی تربیت و رشد داده اند و به بلوغ رسانده اند انجام دهد. «کما ربّیانی صغیراً» همچنین است در ذکر اوصاف حضرت یحیی علیه السلام که یکی از آنها نیکویی و تعزیز والدین خود می باشد: «و حناناً من لدنّا و زکوة و کان تقیّاً × و بَرّاً بوالدیه ولم یکن جبّاراً عصیّاً».(سوره مریم/13و14)
اما به طور مسلم زحمتی که مادر به خصوص در ایام کودکی در قبال فرزندان خود متحمل می شود. نسبت به پدر بیشتر است و این زحمت و مشقت بیشتر، تکریم و احترام بیشتری را می طلبد؛ چنان که در روایات متعدد نسبت به احترام به مادر سفارش های ویژه ای شده است.
قرآن کریم نیز به این مسئله توجه نموده و می فرماید: «ووصّینا الإنسان بوالدیه حملته أمّه وهناً علی وهنٍ و فصاله فی عامین أن اشکرلی ولوالدیک إلیّ المصیر».(سوره لقمان/ 14)
این آیه به مشقت های مادر هنگام بارداری و پس از آن اشاره کرده و آن را جداگانه ذکر می کند، تا انسان را به یاد گذشته خویش بیندازد و از این طریق بیشتر قدردان زحمت ها و رنج های مادرش باشد.
در ادامه آیه شریفه نیز مجدداً به تشکر و قدرشناسی از والدین پس از شکرگذاری از خدای تعالی توصیه و بر آن تأکید می نماید.