غزوه قرقرة الکدر: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش فنی)
 
(۷ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
به [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله خبر داده شد که گروهی از قبیله "[[غطفان]]" و "[[بنی سلیم|بنی‌‌سلیم]]" در مکانی به نام "قَرقَرة الکُدْر" یا "قرارة الکُدر" گرد آمده و آماده نبرد با مسلمانان گردیدند. آن حضرت برای خاموش کردن شعله‌های فتنه، مسلمانان را بسیج کرد و خود فرماندهی آنان را بر عهده گرفت و به سوی قرارة الکدر حرکت نمود. سرانجام در این [[غزوات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله|غزوه]]، مسلمانان بدون هیچ گونه درگیری با دشمنان به همراه غنایم جنگی به [[مدینه]] مراجعت کردند.<ref>المغازی، واقدی، ج ۱، ص ۱۸۲؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۱، ص ۴۱۴؛ فروغ ابدیت، جعفر سبحانی، ج ۱، ص ۵۳۳.</ref>
 +
{{شناسنامه غزوات
 +
|تصویر=[[پرونده:غزوه کدر.jpg|۲۵۰px|center]]
 +
|زمان = سال دوم یا سوم هجری
 +
|مکان = منطقه قرقرة الکدر در صد کیلومتری جنوب شرقی [[مدینه]]
 +
|غزوه قبلی =[[غزوه بدر]]
 +
|غزوه بعدی =[[غزوه بنی قینقاع]]
 +
|علت غزوه = به منظور سرکوب فتنه دو قبیله [[غطفان]] و [[بنی سلیم|بنی‌‌سلیم]]
 +
|نتیجه = به علت فرار دشمنان، درگیری مستقیمی بین مسلمانان و آنان شکل نگرفت. مسلمانان، برخی شبانان دشمن را اسیر و شترانشان را به غنیمت گرفتند.
 +
|مسلمانان = مسلمانان
 +
۲۰۰ نفر
 +
|دشمنان =
 +
|فرماندهان مسلمانان = [[پیامبر اسلام|رسول خدا]](ص)
 +
|فرماندهان دشمنان =
 +
|پرچم داران مسلمانان= [[امام علی]] علیه السلام
 +
|پرچم داران دشمنان = ـــ
 +
|تلفات مسلمانان =
 +
|توضیحات =
 +
}}
  
 +
==مکان و زمان غزوه کدر==
  
 +
«کُدْر» به ضم اول و سکون دال، آب‌گاهی است برای قبیله [[بنی سلیم]] و این [[غزوه]] را «غزوه قَرقرة الکُدر» و «قرارة الکُدر» نیز گویند. قرارة الکدر، در ناحیه معدن است پس از سد معونه که تا [[مدینه]] منوره هشت چاپار فاصله داشت.
  
 +
عده‌ای زمان این غزوه را در سال سوم هجرت ذکر کرده‌اند و عده‌ای دیگر معتقدند که این غزوه چند روزی پس از [[غزوه بدر|نبرد بدر]] و قبل از ماجرای [[غزوه بنی قینقاع|بنی‌ قینقاع]] به وقوع پیوست. [[محمد بن سعد|ابن سعد]] تاریخ این غزوه را نیمه [[ماه محرم|محرم]] سال سوم هجرت نوشته است. مدت این غزوه پانزده روز بود.
  
==غزوه کدر==
+
==علت و شرح غزوه کدر==
  
'''غزوه بنی سلیم در «کدر»'''<ref> به ضم اول و سکون دال آبگاهی است برای بنی سلیم و این غزوه را «غزوه قرقرة الکدر» و «قرارة الکدر» و «قرقره بنی سلیم و غطفان» نیز گویند. طبقات: نیمه [[محرم]] سال سوم، 23 ماه پس از هجرت. (ج 2، ص 31، م) </ref>
+
[[ابن اسحاق]] می گوید: [[رسول خدا]] (صلی الله علیه و آله) در بازگشت از [[غزوه بدر]]، جز هفت شب در [[مدینه]] نماند که بار دیگر برای «غزوه بنی سلیم» از مدینه بیرون رفت و «سباع بن عرفطه غفاری» یا «[[ابن ام مکتوم|ابن أم مکتوم]]» را در مدینه جانشین خود گذاشت و در رأس سپاهی به تعداد دویست رزمنده عازم شد، تا به آب‌گاهی از [[بنی سلیم]] که به آن «کُدر» می گفتند، رسید. در آنجا سه شب اقامت گزید و سپس بی آن که جنگی روی دهد یا با دشمنی برخورد کند، به مدینه بازگشت و بقیه [[شوال]] و [[ذی القعده]] را در مدینه ماند و در همین مدت بود که اسیران [[قریش]] باز خریده شدند.  
  
[[ابن اسحاق]] می  گوید: [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله در بازگشت از بدر جز هفت شب در [[مدینه]] نماند که بار دیگر برای «[[غزوه بنی سلیم]]» از مدینه بیرون رفت و «[[سباع بن عرفطه غفاری]]» یا «[[ابن أم مکتوم]]» را در مدینه جانشین گذاشت، تا به آب گاهی از [[بنی سلیم]] که به آن «کدر» می گفتند، رسید.
+
گفته شده، پیامبر صلی الله علیه و آله پس از ورود به قرارة الکدر، متوجه شد که دشمنان [[اسلام]] از ترس مسلمانان از آنجا گریخته‌اند، ولی نشانه‌های شتران و آبشخور آن‌ها باقی است. پیامبر اکرم یاران خود را به فراز کوه‌ها و اطراف آن منطقه برای یافتن نیروهای دشمن فرستاد ولی سپاهیان مسلمان به کسی دست نیافتند. تنها به شبانانی برخوردند که شتران قبایل بنی‌سلیم و [[غطفان]] را در آن نواحی می‌چرانیدند. مسلمانان، آنان را اسیر و چهارپایانشان را به غنیمت گرفتند. در میان شبان‌های اسیر، نوجوانی بود به نام "یسار" که در تقسیم غنایم جنگی، نصیب پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله گردید و پس از مدتی آزاد شد.  
 
 
در آن جا سه شب اقامت گزید و سپس بی آن که جنگی روی دهد یا با دشمنی برخورد کند، به مدینه بازگشت و بقیه [[شوال]] و [[ذی القعده]] را در مدینه ماند و در همین مدت بود که اسیران قریش باز خریده شدند.
 
 
 
[[ابن سعد]] می  نویسد: لوای رسول خدا در این جنگ به دست علی بود. و این غزوه بدان جهت روی داد که رسول خدا شنید که جمعی از «بنی سلیم» و «[[غطفان]]» بر ضد مسلمانان فراهم آمده اند، اما با کسی برخورد نکرد جز با چند شبان، از جمله: غلامی به نام «یسار» که اسیر شد و در سهم رسول خدا افتاد، و چون دید که او [[نماز]] می  خواند آزادش کرد. و پانصد شتر هم در این غزوه به دست مسلمانان افتاد که پس از اخراج [[خمس]] به هر مردی از اصحاب [[غزوه]] که دویست نفر بودند دو شتر سهم رسید. و شترها را در «[[صرار]]» سه منزل مدینه قسمت کردند. مدت این غزوه پانزده روز بود.<ref>ابن سعد تاریخ این غزوه را نیمه محرم سال سوم هجرت نوشته است. (ر.ک: پاورقی گذشته)</ref>
 
 
 
'''دیگر غزوات سال دوم هجرت'''
 
 
 
در اواخر همین سال جنگ‌ های دیگری نیز مانند غزوه کدر، [[غزوه سویق]] و [[غزوه ذی الامر]] رخ داد. غزوه کدر که آن را «[[قرقره الکدر]]» نیز گویند، به این صورت به وقوع پیوست که گزارش رسید قبیله «بنی‌ سلیم» درصدد تهیه سلاح برای حمله به مرکز [[اسلام]] می‌ باشند.
 
 
 
پیامبر با سپاهی به منطقه کدر رفت و بر سر چاه آبی که متعلق به این قبیله بود، 3 روز توقف نمود ولی بدون برخورد بازگشت. عده‌ای زمان این غزوه را در سال سوم هجرت ذکر کرده‌اند و عده‌ای دیگر معتقدند که این غزوه چند روزی پس از نبرد بدر و قبل از ماجرای [[بنی‌ قینقاع]] به وقوع پیوست.
 
 
 
غزوه سویق، نیز در [[ذی الحجه]] این سال واقع شد. [[ابوسفیان]] بر اساس عهدی که با خود و مردم کرده بود، با دویست نفر به سمت مدینه  حرکت کرد. دو تن را کشت و چند نخلستان را نیز به آتش کشید و گریخت. چون مشرکان برای سبک شدن بار و افزایش سرعت فرار، کیسه‌ های آرد (سویق) خویش را می افکندند، این غزوه، سویق نامیده شد.
 
 
 
غزوه ذی‌الامر یا [[غطفان]] به این صورت به وقوع پیوست که به مدینه گزارش کردند که افراد قبیله «غطفان» درصدد تسخیر مدینه برآمده‌اند. رسول اکرم با 450 نفر به سمت آنان روانه شد. دشمن به کوه‌ ها پناه برد و از جنگ گریخت. فقط «[[دعثور بن حارث]]»، پهلوان و رئیس قبیله با شمشیر برای قتل پیامبر آمد، در حالی که پیامبر استراحت می کرد و آماده دفاع و نبرد نبود ولی بر اثر [[امداد غیبی]] پیامبر نجات یافت.
 
 
 
پس از آن دعثور مسلمان شد و قبیله‌اش را به اسلام فراخواند. آیه 11 [[سوره مائده]] به این واقعه اشاره دارد. در این آیه چنین آمده است: «یا ایها الذین ءامنوا اذکروا نعمه الله علیکم اذ هم قوم ان یبسطوا الیکم ایدیهم فکف ایدیهم عنکم واتقوا الله و علی الله فلیتوکل المؤمنون» / ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از نعمتی که خداوند به شما ارزانی داشته‌ است، یاد کنید، آن گاه که گروهی قصد آن کردند تا بر شما دست یابند و خدا دست آنان را از شما کوتاه کرد. از خدا بترسید و مؤمنان بر خدا توکل می‌ کنند.
 
 
 
عده‌ای وقوع این غزوه را در ماه [[صفر]] سال سوم دانسته‌اند.
 
 
 
==پانویس==
 
<references/>
 
  
 +
[[محمد بن سعد|ابن سعد]] می نویسد: لوای رسول خدا در این جنگ به دست [[امام علی علیه السلام|علی]] (علیه السلام) بود. و این [[غزوات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله|غزوه]] بدان جهت روی داد که رسول خدا شنید که جمعی از «[[بنی سلیم]]» و «[[غطفان]]» بر ضد مسلمانان فراهم آمده اند، اما با کسی برخورد نکرد جز با چند شبان، از جمله: غلامی به نام «یسار» که اسیر شد و در سهم رسول خدا افتاد، و چون دید که او [[نماز]] می  خواند آزادش کرد. و پانصد شتر هم در این غزوه به دست مسلمانان افتاد که پس از اخراج [[خمس]]، به هر مردی از اصحاب غزوه که دویست نفر بودند دو شتر سهم رسید. شترها را در «صرار» سه منزلی مدینه قسمت کردند.
 +
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 
==منابع==
 
==منابع==
 +
*تاریخ پیامبر اسلام، محمدابراهیم آیتی.
 +
*محمد پیامبر خداوند، محمدمهدی توکلی.
 +
*روزشمار تاریخ اسلام، سید تقى واردى، جلد اول، ماه محرم.
  
* محمدابراهیم آیتی، تاریخ پیامبر اسلام.
+
[[رده:غزوات پیامبر اکرم]][[رده:جنگ های صدر اسلام]][[رده:تاریخ صدر اسلام]]
* محمدمهدی توکلی، محمد پیامبر خداوند.
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۵۱

به پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله خبر داده شد که گروهی از قبیله "غطفان" و "بنی‌‌سلیم" در مکانی به نام "قَرقَرة الکُدْر" یا "قرارة الکُدر" گرد آمده و آماده نبرد با مسلمانان گردیدند. آن حضرت برای خاموش کردن شعله‌های فتنه، مسلمانان را بسیج کرد و خود فرماندهی آنان را بر عهده گرفت و به سوی قرارة الکدر حرکت نمود. سرانجام در این غزوه، مسلمانان بدون هیچ گونه درگیری با دشمنان به همراه غنایم جنگی به مدینه مراجعت کردند.[۱]

غزوه قرقرة الکدر
۲۵۰px
زمان سال دوم یا سوم هجری
مکان منطقه قرقرة الکدر در صد کیلومتری جنوب شرقی مدینه
غزوه قبلی غزوه بدر
غزوه بعدی غزوه بنی قینقاع
علت غزوه به منظور سرکوب فتنه دو قبیله غطفان و بنی‌‌سلیم
نتیجه به علت فرار دشمنان، درگیری مستقیمی بین مسلمانان و آنان شکل نگرفت. مسلمانان، برخی شبانان دشمن را اسیر و شترانشان را به غنیمت گرفتند.
دوطرف درگیری و تعداد آنها
مسلمانان

۲۰۰ نفر

فرماندهان
رسول خدا(ص)
پرچم داران
ـــ
تلفات


مکان و زمان غزوه کدر

«کُدْر» به ضم اول و سکون دال، آب‌گاهی است برای قبیله بنی سلیم و این غزوه را «غزوه قَرقرة الکُدر» و «قرارة الکُدر» نیز گویند. قرارة الکدر، در ناحیه معدن است پس از سد معونه که تا مدینه منوره هشت چاپار فاصله داشت.

عده‌ای زمان این غزوه را در سال سوم هجرت ذکر کرده‌اند و عده‌ای دیگر معتقدند که این غزوه چند روزی پس از نبرد بدر و قبل از ماجرای بنی‌ قینقاع به وقوع پیوست. ابن سعد تاریخ این غزوه را نیمه محرم سال سوم هجرت نوشته است. مدت این غزوه پانزده روز بود.

علت و شرح غزوه کدر

ابن اسحاق می گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در بازگشت از غزوه بدر، جز هفت شب در مدینه نماند که بار دیگر برای «غزوه بنی سلیم» از مدینه بیرون رفت و «سباع بن عرفطه غفاری» یا «ابن أم مکتوم» را در مدینه جانشین خود گذاشت و در رأس سپاهی به تعداد دویست رزمنده عازم شد، تا به آب‌گاهی از بنی سلیم که به آن «کُدر» می گفتند، رسید. در آنجا سه شب اقامت گزید و سپس بی آن که جنگی روی دهد یا با دشمنی برخورد کند، به مدینه بازگشت و بقیه شوال و ذی القعده را در مدینه ماند و در همین مدت بود که اسیران قریش باز خریده شدند.

گفته شده، پیامبر صلی الله علیه و آله پس از ورود به قرارة الکدر، متوجه شد که دشمنان اسلام از ترس مسلمانان از آنجا گریخته‌اند، ولی نشانه‌های شتران و آبشخور آن‌ها باقی است. پیامبر اکرم یاران خود را به فراز کوه‌ها و اطراف آن منطقه برای یافتن نیروهای دشمن فرستاد ولی سپاهیان مسلمان به کسی دست نیافتند. تنها به شبانانی برخوردند که شتران قبایل بنی‌سلیم و غطفان را در آن نواحی می‌چرانیدند. مسلمانان، آنان را اسیر و چهارپایانشان را به غنیمت گرفتند. در میان شبان‌های اسیر، نوجوانی بود به نام "یسار" که در تقسیم غنایم جنگی، نصیب پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله گردید و پس از مدتی آزاد شد.

ابن سعد می نویسد: لوای رسول خدا در این جنگ به دست علی (علیه السلام) بود. و این غزوه بدان جهت روی داد که رسول خدا شنید که جمعی از «بنی سلیم» و «غطفان» بر ضد مسلمانان فراهم آمده اند، اما با کسی برخورد نکرد جز با چند شبان، از جمله: غلامی به نام «یسار» که اسیر شد و در سهم رسول خدا افتاد، و چون دید که او نماز می خواند آزادش کرد. و پانصد شتر هم در این غزوه به دست مسلمانان افتاد که پس از اخراج خمس، به هر مردی از اصحاب غزوه که دویست نفر بودند دو شتر سهم رسید. شترها را در «صرار» سه منزلی مدینه قسمت کردند.

پانویس

  1. المغازی، واقدی، ج ۱، ص ۱۸۲؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۱، ص ۴۱۴؛ فروغ ابدیت، جعفر سبحانی، ج ۱، ص ۵۳۳.

منابع

  • تاریخ پیامبر اسلام، محمدابراهیم آیتی.
  • محمد پیامبر خداوند، محمدمهدی توکلی.
  • روزشمار تاریخ اسلام، سید تقى واردى، جلد اول، ماه محرم.
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه