فاضل سراب: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اصلاح الگو)
 
(۱۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{عدم احراز اعتبار منبع|ماخذ=سایت}}
+
'''«ملا محمد بن عبدالفتاح تنکابنی»''' مشهور به «فاضل سراب» (۱۱۲۴-۱۰۴۰ ق)، از [[فقها]]، [[محدثان]] و [[علم کلام|متکلمان]] نامدار [[شیعه|شیعه]] در قرن دوازدهم هجری و از شاگردان [[ملا محمدباقر سبزواری]] و [[آقا حسین خوانساری|آقا حسین خوانساری]] است. بیشتر آثار فاضل سراب مربوط به مباحث [[فلسفه|فلسفی]] و [[کلام|کلامی]] است.
'''ملامحمد تنکابنی'''
+
{{شناسنامه عالم
 +
|نام کامل = ملا محمد فاضل سراب
 +
|تصویر=[[پرونده:فاضل سراب.jpg|۲۲۰px|center]]
 +
|زادروز =  ۱۰۴۰
 +
|زادگاه =  سراب، تنکابن
 +
|وفات =  ۱۱۲۴ قمری
 +
|مدفن = [[اصفهان]]، [[تخت فولاد]]
 +
|اساتید = [[ملا محمدباقر سبزواری]]، [[آقا حسین خوانساری|آقا حسین خوانساری]]، [[محمدتقی مجلسی|محمدتقی مجلسی]]، ملا رجبعلی تبریزی، ملا میرزای شیروانی،...
 +
|شاگردان = محمدشفیع گیلانی لاهیجی، ملا محمدجعفر کرمانی خراسانی، محمدباقر بن سید علاءالدین گلستانه، میر محمدحسین خاتون‌آبادی، ملا عبدالباقی سبزواری،...
 +
|آثار = سفینة النجاة، ضیاءالقلوب، اثبات الصانع القدیم، رساله در اصول دین و عقاید، حاشیه بر [[زبدة البیان فی احکام القرآن (کتاب)|زبدة البیان]]، اثبات الواجب، حاشیه بر [[مدارک الاحکام (کتاب)|مدارک الاحکام]]،...
 +
}}
  
فرزند عبدالفتاح؛ فقیه، متکلم، محدث و حکیم ایرانی در قرن 11 و اواخر قرن 12 هجری قمری در سال 1040 هـ ق در سراب یکی از روستاهای تنکابن در رامسر به دنیا آمد. (مشهور به سراب و فاضل سرابی) خانواده اش مؤمن و متدین بودند. او مقدمات علوم اسلامی را در مدارس تنکابن فرا گرفت بعد به اصفهان رفت و نزد علمای بزرگ آنجا کسب علم کرد تا آنجا که از علمائی چون محمدباقر مجلسی، محمدعلی استرآبادی، محقق سبزواری، شیخ علی مشهدی معروف به شیخ علی صغیر و دیگران اجازه روایت گرفت.
+
==تحصیلات و استادان==
 +
ملا محمد بن عبدالفتاح تنکابنی معروف به فاضل سراب در حدود سال ۱۰۴۰ قمری در روستای سراب از توابع تنکابن متولد گردید.  
  
ملامحمد خودش از بزرگانی بود که اجازه روایت می داد. علمائی چون محمد شفیع لاهیجی، (لاهیجانی) میرمحمدحسین حسینی خاتون آبادی نوه دختری محمدباقر مجلسی، و دو پسر ملامحمد که محمدصادق و محمدرضا تنکابنی بودند، از ایشان اجازه روایت داشتند. سلسله اجازه محدثان دو قرن بعد نیز به او منتهی می شود. او در مناظره هم استاد بود. ملامحمد، مؤلفی پرکار و پرتلاش بود و نزدیک به سی کتاب در زمینه های مختلف علوم دینی نوشته است. این کتب و رساله ها به زبان فارسی و به زبان عربی است. سرانجام این عالم بزرگ تشیع در سال 1124 هـ ق، در اصفهان درگذشت. مزار ایشان در محله خواجو مجاور تخت فولاد می باشد که همانجا عمارت و گنبدی بنا شده است و به تکیه فاضل سراب (تکیه جویباره ایها) معروف است.
+
فاضل سراب پس از کسب مقدمات علوم در نزد پدر و نیز در مدارس علمیه تنکابن، جهت تحصیل در مدارج علمی بالاتر عازم [[اصفهان]] گردید. اصفهان در آن عصر از حیث علمی مرکز [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] جهان [[تشیع]] محسوب می‌گردید و علما و دانشمندان بسیاری از بلاد مختلف به جهت تحصیل و یا تدریس در این شهر گرد آمده بودند و علوم دینی و دانش‌های نقلی و علوم عقلی رواج بسیار داشت.  
  
اساتید مولی محمد:
+
فاضل سراب از محضر فقها و حکمای اصفهان از جمله علامه [[ملا محمدباقر سبزواری]]، [[آقا حسین خوانساری|آقا حسین خوانساری]]، علامه [[محمدتقی مجلسی|محمدتقی مجلسی]] و نیز از محضر حکمای نامداری چون ملا رجبعلی تبریزی و ملا میرزای شیروانی بهره فراوان برد و دیری نگذشت که خود به مدارک و مدارج عالیه علمی و کمال نائل گردید.
  
1- استاد محمدباقر محقق سبزواری (استاد فقه) محقق سبزواری مؤلف «ذخیرةالمعاد»
+
==شاگردان==
  
2- رجبعلی تبریزی (استاد فلسفه)
+
ازجمله شاگردان فاضل سراب می توان به بزرگان ذیل اشاره نمود:
  
3- علامه محمدباقر مجلسی
+
*ملا محمدشفیع گیلانی لاهیجی
 +
*ملا محمدجعفر کرمانی خراسانی
 +
*محمدباقر بن [[سید علاءالدین گلستانه|سید علاءالدین محمد گلستانه]]
 +
*میر محمدحسین خاتون آبادی
 +
*ملا عبدالباقی سبزواری و ... .
  
4- محمدتقی مجلسی
+
==آثار و تألیفات==
 +
فاضل سراب بیش از سی عنوان کتاب، رساله و [[حاشیه|حواشی]] از خود بر جای گذاشت که نزدیک به نیمی از آنها مربوط به مباحث [[فلسفه|فلسفی]] و [[کلام|کلامی]] است. از جمله آثار علمی او می توان به موارد زیر اشاره نمود:
 +
 +
۱- سفینة النجاة
  
5- آقاحسین خوانساری
+
۲- ضیاءالقلوب
  
برخی تألیفات و آثار:
+
۳- اثبات الصانع القدیم بالبرهان القاطع القویم
  
1- اثبات الصانع القدیم ...، به عربی است و در اثبات وجود خدا و توحید و دلائلی بر اثبات وجود پیامبر
+
۴- رساله حجیة الاجماع و خبر الواحد
  
2- حجیة الاجماع والخبرالواحد به عربی
+
۵- رساله در [[اصول دین|اصول دین]] و عقاید
  
3- رساله فی اصول الدین والعقاید، که نسخه ای از آن به خط "میرطالب مازندرانی امیرکلایی" در کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، نگهداری می شود.
+
۶- رساله فی صلاة الجمعه و قول بوجوبها العینی
  
4- رویة الهلال قبل الزوال
+
۷- رساله فی حکم رؤیة الهلال قبل الزوال
  
5- چند رساله به فارسی و عربی در اثبات وجوب عینی نماز جمعه در غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه و رد قائلان به حرمت آن.
+
۸- حاشیه بر [[زبدة البیان فی احکام القرآن (کتاب)|زبدة البیان فی تفسیر آیات الاحکام]] اثر [[مقدس اردبیلی]]
  
6- حاشیه بر "ذخیرة المعاد" محقق سبزواری
+
۹- اثبات الواجب، یا رساله توحید واجب الوجود
  
7- حاشیه بر "آیات الاحکام" مقدس اردبیلی
+
۱۰- رساله در حل شبهه جذر اصم
  
8- حاشیه بر "معالم الاصول" علامه حلی
+
۱۱- حاشیه بر [[مدارک الاحکام (کتاب)|مدارک الاحکام]]
  
9- سفینة النجاة، به عربی است در کلام و امامت
+
۱۲- حاشیه بر شرح مطالع
  
10- ضیاء القلوب، به فارسی در امامت و اثبات مذهب حق در میان فرق اسلامی
+
۱۳- حاشیه بر ذخیرة المعاد.
== منبع ==
+
 
[http://alaam.tahoor.com/docs/6904c4011012.php سایت طهور]
+
==وفات و مدفن==
[[رده:علمای قرن دوازدهم]]
+
 
 +
سرانجام فاضل سراب تنکابنی پس از عمری نزدیک به هشتاد وپنج سال در شب دوشنبه ۱۸ [[ذی الحجه|ذی الحجه]] سال ۱۱۲۴ ه.ق دار فانی را وداع گفت و در [[تخت فولاد]] اصفهان مدفون گردید.
 +
 
 +
مدفن وی به صورت آرامگاهی درآمد که نه تنها بسیاری از علما، فقها، هنرمندان و مشاهیر علم و ادب را در خود جای داد، بلکه از حیث معماری و سبک خاص بنای آن نیز همواره زائرین بسیاری را به جهت زیارت به سوی خود معطوف نموده است. مشخصه بارز شیوه معماری [[تکیه]] فاضل، بنای بقعه ای گنبددار آجری بر روی پلان هشت ضلعی است که با جزئیات دیگری آن را از سایر تکایای دوره [[صفویه|صفوی]] متمایز ساخته است. بقعه مذکور آجری ساده و فاقد تزئیناتی همچون گچبری وکاشیکاری است. در اطراف مقبره وی قبور چندی متعلق به خاندان جویباره‌ای از نوادگان فاضل سراب مشاهده می‌شود و به همین علت این تکیه را گاهی «تکیه جویباره‌ای» نیز می‌خوانند.
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
* [http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?Page_=dorsaetoolsfame&lang=1&sub=48&PageID=837&PageIDF=0&tempname=ISFInternal سایت تخت فولاد اصفهان].
 +
 
 +
[[رده:علمای قرن دوازدهم]][[رده:علماء شیعه]]
 +
[[رده:فقیهان]]
 +
[[رده:متکلمان]][[رده:فیلسوفان]]
 +
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۵۹

«ملا محمد بن عبدالفتاح تنکابنی» مشهور به «فاضل سراب» (۱۱۲۴-۱۰۴۰ ق)، از فقها، محدثان و متکلمان نامدار شیعه در قرن دوازدهم هجری و از شاگردان ملا محمدباقر سبزواری و آقا حسین خوانساری است. بیشتر آثار فاضل سراب مربوط به مباحث فلسفی و کلامی است.

۲۲۰px
نام کامل ملا محمد فاضل سراب
زادروز ۱۰۴۰
زادگاه سراب، تنکابن
وفات ۱۱۲۴ قمری
مدفن اصفهان، تخت فولاد

Line.png

اساتید

ملا محمدباقر سبزواری، آقا حسین خوانساری، محمدتقی مجلسی، ملا رجبعلی تبریزی، ملا میرزای شیروانی،...

شاگردان

محمدشفیع گیلانی لاهیجی، ملا محمدجعفر کرمانی خراسانی، محمدباقر بن سید علاءالدین گلستانه، میر محمدحسین خاتون‌آبادی، ملا عبدالباقی سبزواری،...

آثار

سفینة النجاة، ضیاءالقلوب، اثبات الصانع القدیم، رساله در اصول دین و عقاید، حاشیه بر زبدة البیان، اثبات الواجب، حاشیه بر مدارک الاحکام،...


تحصیلات و استادان

ملا محمد بن عبدالفتاح تنکابنی معروف به فاضل سراب در حدود سال ۱۰۴۰ قمری در روستای سراب از توابع تنکابن متولد گردید.

فاضل سراب پس از کسب مقدمات علوم در نزد پدر و نیز در مدارس علمیه تنکابن، جهت تحصیل در مدارج علمی بالاتر عازم اصفهان گردید. اصفهان در آن عصر از حیث علمی مرکز حوزه‌های علمیه جهان تشیع محسوب می‌گردید و علما و دانشمندان بسیاری از بلاد مختلف به جهت تحصیل و یا تدریس در این شهر گرد آمده بودند و علوم دینی و دانش‌های نقلی و علوم عقلی رواج بسیار داشت.

فاضل سراب از محضر فقها و حکمای اصفهان از جمله علامه ملا محمدباقر سبزواری، آقا حسین خوانساری، علامه محمدتقی مجلسی و نیز از محضر حکمای نامداری چون ملا رجبعلی تبریزی و ملا میرزای شیروانی بهره فراوان برد و دیری نگذشت که خود به مدارک و مدارج عالیه علمی و کمال نائل گردید.

شاگردان

ازجمله شاگردان فاضل سراب می توان به بزرگان ذیل اشاره نمود:

  • ملا محمدشفیع گیلانی لاهیجی
  • ملا محمدجعفر کرمانی خراسانی
  • محمدباقر بن سید علاءالدین محمد گلستانه
  • میر محمدحسین خاتون آبادی
  • ملا عبدالباقی سبزواری و ... .

آثار و تألیفات

فاضل سراب بیش از سی عنوان کتاب، رساله و حواشی از خود بر جای گذاشت که نزدیک به نیمی از آنها مربوط به مباحث فلسفی و کلامی است. از جمله آثار علمی او می توان به موارد زیر اشاره نمود:

۱- سفینة النجاة

۲- ضیاءالقلوب

۳- اثبات الصانع القدیم بالبرهان القاطع القویم

۴- رساله حجیة الاجماع و خبر الواحد

۵- رساله در اصول دین و عقاید

۶- رساله فی صلاة الجمعه و قول بوجوبها العینی

۷- رساله فی حکم رؤیة الهلال قبل الزوال

۸- حاشیه بر زبدة البیان فی تفسیر آیات الاحکام اثر مقدس اردبیلی

۹- اثبات الواجب، یا رساله توحید واجب الوجود

۱۰- رساله در حل شبهه جذر اصم

۱۱- حاشیه بر مدارک الاحکام

۱۲- حاشیه بر شرح مطالع

۱۳- حاشیه بر ذخیرة المعاد.

وفات و مدفن

سرانجام فاضل سراب تنکابنی پس از عمری نزدیک به هشتاد وپنج سال در شب دوشنبه ۱۸ ذی الحجه سال ۱۱۲۴ ه.ق دار فانی را وداع گفت و در تخت فولاد اصفهان مدفون گردید.

مدفن وی به صورت آرامگاهی درآمد که نه تنها بسیاری از علما، فقها، هنرمندان و مشاهیر علم و ادب را در خود جای داد، بلکه از حیث معماری و سبک خاص بنای آن نیز همواره زائرین بسیاری را به جهت زیارت به سوی خود معطوف نموده است. مشخصه بارز شیوه معماری تکیه فاضل، بنای بقعه ای گنبددار آجری بر روی پلان هشت ضلعی است که با جزئیات دیگری آن را از سایر تکایای دوره صفوی متمایز ساخته است. بقعه مذکور آجری ساده و فاقد تزئیناتی همچون گچبری وکاشیکاری است. در اطراف مقبره وی قبور چندی متعلق به خاندان جویباره‌ای از نوادگان فاضل سراب مشاهده می‌شود و به همین علت این تکیه را گاهی «تکیه جویباره‌ای» نیز می‌خوانند.

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه