سطح مخاطب عام رعایت نشده
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

آب مطلق: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (1)
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{مدخل دائرة المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}}
 
{{مدخل دائرة المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}}
 +
{{خوب}}
 +
«آب مطلق» در مقابل «[[آب مضاف]]»، به آبى گفته مى‌شود که عنوان «آب» بدون قید و اضافه بر آن صادق باشد. آب مطلق، پاک و پاک کننده است. از این عنوان در باب [[طهارت]] سخن گفته شده است.
  
آب مطلق در قبال [[آب مضاف]]، به مايعى گفته مى‌شود كه عنوان «آب» بدون قيد و اضافه بر آن صادق باشد. از اين عنوان در باب طهارت سخن گفته شده است.
+
==اقسام آب مطلق==
  
==اقسام آب مطلق==
+
برخى آب مطلق را به سه قسمِ جارى، محقون (آب راکد) و چاه تقسیم کرده‌اند؛ و آب محقون را نیز به دو قسم [[آب کر|آب کرّ]] و [[آب قلیل]] دانسته اند.<ref>جواهرالکلام، ۱/۷۱، ۱۰۵ و ۱۵۳.</ref>
  
برخى آب مطلق را به سه قسمِ جارى، محقون (آب راكد) و چاه؛ و محقون را به كرّ و قليل تقسيم كرده‌اند.<ref>جواهرالكلام، 1/71، 105 و 153.</ref>
+
برخى دیگر آن را به پنج قسمِ کرّ، قلیل، جارى، باران و چاه تقسیم نموده‌اند.<ref>توضیح المسائل مراجع ۱/۳۸.</ref> عدّه‌اى نیز براى آب مطلق، شش قسم: جارى، جوشنده غیرجارى، چاه، باران، کرّ و قلیل ذکر کرده‌اند.<ref>العروة الوثقى، ۱/۲۶.</ref>
  
برخى ديگر آن را به پنج قسمِ كرّ، قليل، جارى، باران و چاه تقسيم نموده‌اند.<ref>توضيح المسائل مراجع 1/38 م15.</ref> عدّه‌اى نيز براى آب مطلق، شش قسم: جارى، جوشنده غيرجارى، چاه، باران، كرّ و قليل<ref>العروة الوثقى، 1/26.</ref> ذكر كرده‌اند.
+
برخى [[فقها]] از آنجا که فایده و اثرى در تکثیر اقسام آب مطلق ندیده‌اند، آن را به اعتبار اعتصام (منفعل نشدن به ملاقات [[نجس|نجاست]]) و عدم اعتصام، به دو قسمِ معتصم و غیرمعتصم تقسیم کرده‌اند. قسم اول شامل آب کرّ و هر آبى مى‌شود که از منبع و مادّه برخوردار است، مانند آب جارى، چشمه و غیره؛ و قسم دوم منحصر به آب قلیل است.<ref>مهذب الاحکام، ۱/۱۲۳.</ref>
  
برخى فقها از آنجا كه فايده و اثرى در تكثير اقسام آب مطلق نديده‌اند، آن را به اعتبار اعتصام (منفعل نشدن به ملاقات نجاست) و عدم اعتصام به دو قسمِ معتصم و غيرمعتصم تقسيم كرده‌اند. قسم اول شامل آب كرّ و هر آبى مى‌شود كه از منبع و مادّه برخوردار است، مانند آب جارى، چشمه و غير آن دو و قسم دوم منحصر به آب قليل است.<ref>مهذب الاحكام، 1/123.</ref>
+
و برخى دیگر به اعتبار ماده داشتن (یعنى داشتن منبع جوشان همچون چشمه یا غیرجوشان همچون منبع آب که آب از آن در لوله‌ها جریان مى‌یابد، در صورتى که به قدر کر باشد) و ماده نداشتن، آن را به آب داراى مادّه و آب بدون مادّه تقسیم کرده و آب کرّ و قلیل را از اقسام قسم دوم دانسته‌اند.<ref>منهاج الصالحین(خویى)، ۱/۱۵.</ref>
  
سرانجام برخى ديگر به اعتبار ماده داشتن (يعنى داشتن منبع جوشان همچون چشمه يا غيرجوشان همچون منبع آب كه آب از آن در لوله‌ها جريان مى‌يابد، در صورتى كه به قدر كر باشد) و ماده نداشتن آن را به آب داراى مادّه و آب بدون مادّه تقسيم كرده و آب كرّ و قليل را از اقسام قسم دوم دانسته‌اند.<ref>منهاج الصالحين(خويى)، 1/15.</ref>
+
==احکام آب مطلق==
  
==احكام آب مطلق==
+
آب مطلق، پاک و پاک کننده یعنى برطرف کننده حدث و نجاست چیز [[نجس]] است.<ref>العروة الوثقى، ج۱، ص۲۶.</ref> آب مطلق، اگر معتصم باشد، با ملاقات نجاست، نجس نمى‌شود؛ مگر آنکه رنگ، بو یا مزه آن به سبب نجاست تغییر کند و اگر معتصم نباشد (آب قلیل) به قول مشهور با ملاقات نجاست، نجس مى‌شود.<ref>همان، ص۳۰ و ۳۴.</ref>
  
آب مطلق، پاك و پاك كننده يعنى برطرف كننده حدث و نجاست چيز نجس است.<ref>العروة الوثقى، ج1، ص26.</ref> آب مطلق، اگر معتصم باشد با ملاقات نجاست، نجس نمى‌شود. مگر آنكه رنگ، بو يا مزه آن به سبب نجاست تغيير كند و اگر معتصم نباشد (آب قليل) به قول مشهور با ملاقات نجاست، نجس مى‌شود.<ref>همان، ص30 و 34.</ref>
+
آب مطلق با تبخیر از اطلاق خارج نمى‌شود، مگر آن که با چیزى دیگر ممزوج و سپس تبخیر گردد. در این صورت اگر عنوان [[آب مضاف]] بر آن صدق کند، مانند گلاب، مضاف می شود.<ref>همان، ص۲۷.</ref>
  
آب مطلق با تبخير از اطلاق خارج نمى‌شود، مگر آن كه با چيزى ديگر ممزوج و سپس تبخير گردد. در اين صورت اگر عنوان آب مضاف بر آن صدق كند، مانند: گلاب، مضاف است.<ref>همان، ص27.</ref>
+
آب مطلقِ نجس با اتصال به [[آب کر|آب کرّ]] یا جارى و امتزاج با آن، پاک مى‌شود. همچنین در صورت نجس شدن به سبب تغیر رنگ، بو یا مزه آن به نجاست، با زوال تغیر به سبب اتصال و امتزاج با آب پاک، پاک مى‌گردد. در این که صرف اتصال بدون امتزاج در حصول پاکى آن کافى است یا نه، اختلاف است.  
  
آب مطلقِ نجس با اتصال به آب كرّ يا جارى و امتزاج با آن، پاك مى‌شود. همچنين در صورت نجس شدن به سبب تغيّر رنگ، بو يا مزه آن به نجاست با زوال تغير به سبب اتصال و امتزاج با آب پاك، پاك مى‌گردد. در اين كه صرف اتصال بدون امتزاج در حصول پاكى آن كافى است يا نه، اختلاف است. اگر آب مطلق داراى مادّه و منبع باشد، با از بين رفتن تغيّر به سبب اتصال به ماده و امتزاج با آب جديد، پاك مى‌شود.<ref>همان، صص32 و 43.</ref>
+
اگر آب مطلق داراى مادّه و منبع باشد، با از بین رفتن تغیر به سبب اتصال به ماده و امتزاج با آب جدید، پاک مى‌شود.<ref>همان، صص ۳۲ و ۴۳.</ref>
  
آبى كه مطلق بوده و مضاف شدنش مشكوك است، مطلق محسوب مى‌شود. آبى كه مطلق يا مضاف بودنش و نيز پيشينه آن از حيث اطلاق و اضافه، معلوم نيست، حكم آب مطلق را ندارد.<ref>توضيح المسائل مراجع، 1/51،م50 و 51؛ العروة الوثقى، 1/28.</ref>
+
آبى که مطلق بوده و [[آب مضاف|مضاف]] شدنش مشکوک است، مطلق محسوب مى‌شود. آبى که مطلق یا مضاف بودنش و نیز پیشینه آن از حیث اطلاق و اضافه، معلوم نیست، حکم آب مطلق را ندارد.<ref>توضیح المسائل مراجع، ۱/۵۱؛ العروة الوثقى، ۱/۲۸.</ref>
  
مطلق بودن آب وضو و غسل از شرايط صحت آن دو است.<ref>العروة الوثقى، 1/219 و 300.</ref>
+
مطلق بودن آب [[وضو]] و [[غسل]] از شرایط صحت آن دو است.<ref>العروة الوثقى، ۱/۲۱۹ و ۳۰۰.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
 
 
==منابع==
 
==منابع==
* فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج1، صص 113-111.
+
* [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]، زیر نظر سید محمود شاهرودی، ج۱، صص ۱۱۳-۱۱۱.
 
 
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
|سنجش=نشده
+
|سنجش=شده
 
|شناسه= خوب
 
|شناسه= خوب
 
|عنوان بندی مناسب= خوب
 
|عنوان بندی مناسب= خوب
|کفایت منابع و پی نوشت ها= ضعیف
+
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 
|رعایت سطح مخاطب عام= ضعیف
 
|رعایت سطح مخاطب عام= ضعیف
 
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
سطر ۴۳: سطر ۴۳:
 
}}
 
}}
  
[[رده:آبها]]
+
[[رده:آبها]][[رده:طهارت]]
 +
[[رده: مقاله های مهم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۵:۲۹

Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

«آب مطلق» در مقابل «آب مضاف»، به آبى گفته مى‌شود که عنوان «آب» بدون قید و اضافه بر آن صادق باشد. آب مطلق، پاک و پاک کننده است. از این عنوان در باب طهارت سخن گفته شده است.

اقسام آب مطلق

برخى آب مطلق را به سه قسمِ جارى، محقون (آب راکد) و چاه تقسیم کرده‌اند؛ و آب محقون را نیز به دو قسم آب کرّ و آب قلیل دانسته اند.[۱]

برخى دیگر آن را به پنج قسمِ کرّ، قلیل، جارى، باران و چاه تقسیم نموده‌اند.[۲] عدّه‌اى نیز براى آب مطلق، شش قسم: جارى، جوشنده غیرجارى، چاه، باران، کرّ و قلیل ذکر کرده‌اند.[۳]

برخى فقها از آنجا که فایده و اثرى در تکثیر اقسام آب مطلق ندیده‌اند، آن را به اعتبار اعتصام (منفعل نشدن به ملاقات نجاست) و عدم اعتصام، به دو قسمِ معتصم و غیرمعتصم تقسیم کرده‌اند. قسم اول شامل آب کرّ و هر آبى مى‌شود که از منبع و مادّه برخوردار است، مانند آب جارى، چشمه و غیره؛ و قسم دوم منحصر به آب قلیل است.[۴]

و برخى دیگر به اعتبار ماده داشتن (یعنى داشتن منبع جوشان همچون چشمه یا غیرجوشان همچون منبع آب که آب از آن در لوله‌ها جریان مى‌یابد، در صورتى که به قدر کر باشد) و ماده نداشتن، آن را به آب داراى مادّه و آب بدون مادّه تقسیم کرده و آب کرّ و قلیل را از اقسام قسم دوم دانسته‌اند.[۵]

احکام آب مطلق

آب مطلق، پاک و پاک کننده یعنى برطرف کننده حدث و نجاست چیز نجس است.[۶] آب مطلق، اگر معتصم باشد، با ملاقات نجاست، نجس نمى‌شود؛ مگر آنکه رنگ، بو یا مزه آن به سبب نجاست تغییر کند و اگر معتصم نباشد (آب قلیل) به قول مشهور با ملاقات نجاست، نجس مى‌شود.[۷]

آب مطلق با تبخیر از اطلاق خارج نمى‌شود، مگر آن که با چیزى دیگر ممزوج و سپس تبخیر گردد. در این صورت اگر عنوان آب مضاف بر آن صدق کند، مانند گلاب، مضاف می شود.[۸]

آب مطلقِ نجس با اتصال به آب کرّ یا جارى و امتزاج با آن، پاک مى‌شود. همچنین در صورت نجس شدن به سبب تغیر رنگ، بو یا مزه آن به نجاست، با زوال تغیر به سبب اتصال و امتزاج با آب پاک، پاک مى‌گردد. در این که صرف اتصال بدون امتزاج در حصول پاکى آن کافى است یا نه، اختلاف است.

اگر آب مطلق داراى مادّه و منبع باشد، با از بین رفتن تغیر به سبب اتصال به ماده و امتزاج با آب جدید، پاک مى‌شود.[۹]

آبى که مطلق بوده و مضاف شدنش مشکوک است، مطلق محسوب مى‌شود. آبى که مطلق یا مضاف بودنش و نیز پیشینه آن از حیث اطلاق و اضافه، معلوم نیست، حکم آب مطلق را ندارد.[۱۰]

مطلق بودن آب وضو و غسل از شرایط صحت آن دو است.[۱۱]

پانویس

  1. جواهرالکلام، ۱/۷۱، ۱۰۵ و ۱۵۳.
  2. توضیح المسائل مراجع ۱/۳۸.
  3. العروة الوثقى، ۱/۲۶.
  4. مهذب الاحکام، ۱/۱۲۳.
  5. منهاج الصالحین(خویى)، ۱/۱۵.
  6. العروة الوثقى، ج۱، ص۲۶.
  7. همان، ص۳۰ و ۳۴.
  8. همان، ص۲۷.
  9. همان، صص ۳۲ و ۴۳.
  10. توضیح المسائل مراجع، ۱/۵۱؛ العروة الوثقى، ۱/۲۸.
  11. العروة الوثقى، ۱/۲۱۹ و ۳۰۰.

منابع