جامعیت مقاله متوسط
شناسه ناقص است
عنوان بندی متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

امداد مومنین: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{خوب}}
 
{{خوب}}
 
{{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}}
 
{{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}}
 
+
اِمداد [[خداوند]] به مؤمنین و یاری رساندن به آنان، به طور دائمی می‌باشد و چنین امدادی از طرف خداوند قطع نمی‌گردد، مگر این که صفت [[ایمان]] از افراد جامعه سلب شود. در [[قرآن کریم]]، اطاعت از خدا و رسول و داشتن [[صبر]] و [[تقوا]]، از لوازم و شرائط امداد الهی شمرده شده است.
امداد خداوند به مؤمنين و ياري رساندن به آنان در شرايط و حالات مختلف به طور دائمي مي باشد كه چنين امدادي از طرف خداوند قطع نمي گردد، مگر اين که صفت ايمان از افراد جامعه سلب شود كه در چنين حالتي امدادي در كار نخواهد بود.
 
  
 
==واژه امداد در لغت==
 
==واژه امداد در لغت==
  
كلمه "امداد" مصدر باب "افعال" به معنی ياري رساندن و به فرياد رسيدن است، ياري رساندن ممكن است در راه خير باشد يا در راه شر<ref>دهخدا، علي اكبر؛ لغت نامه دهخدا؛ تهران؛ انتشارات دانشگاه تهران؛ س1345، ج8، ص173.</ref> و در اصطلاح به معناي ياري رساندن به صورت متصل، مداوم و پي‌ درپي مي باشد<ref>داور، پناه ابوالفضل؛ ‌انوارالعرفان في تفسير القرآن‌؛ تهران: انتشارات صدر، س1375ش، چ اول‌، ج‌6، ص444.</ref> بنابراين امداد به ياري كردني اطلاق مي شود كه جنبه دائمي داشته باشد و به صورت مستمر ادامه يابد.<ref>طبرسي، فضل بن حسن؛ تفسير جوامع الجامع؛ ترجمه مترجمان، مشهد: بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي‌، س1377 ش، چ دوم‌، ج‌2، ص438.</ref>
+
کلمه "اِمداد" مصدر باب "افعال" به معنی یاری رساندن و به فریاد رسیدن است، یاری رساندن ممکن است در راه خیر باشد یا در راه شرّ؛<ref>دهخدا، علی اکبر؛ لغت نامه دهخدا؛ تهران؛ انتشارات دانشگاه تهران؛ س۱۳۴۵، ج۸، ص۱۷۳.</ref> و امداد در اصطلاح به معنای یاری رساندن به صورت متصل، مداوم و پی‌ درپی می باشد.<ref>داور پناه، ابوالفضل؛ ‌انوارالعرفان فی تفسیر القرآن‌؛ تهران: انتشارات صدر، س۱۳۷۵ش، چ اول‌، ج‌۶، ص۴۴۴.</ref> بنابراین امداد به یاری کردنی اطلاق می شود که جنبه دائمی داشته باشد و به صورت مستمر ادامه یابد.<ref>طبرسی، فضل بن حسن؛ تفسیر جوامع الجامع؛ ترجمه مترجمان، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی‌، س۱۳۷۷ ش، چ دوم‌، ج‌۲، ص۴۳۸.</ref>
 
 
==بحث تاريخي امداد مؤمنين==
 
 
 
[[قرآن كريم]] در آيات متعدد به تحقق تاريخي سنت امداد مؤمنين اشاره نموده است: {{متن قرآن|«وَلَقَدْ أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَسْرِ بِعِبادي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَريقاً فِي الْبَحْرِ يَبَساً لاتَخافُ دَرَكاً وَلاتَخْشى»}}؛<ref>[[سوره طه]]، آيه77.</ref> ما به موسي وحي فرستاديم كه شبانه بندگانم را (از مصر) با خود ببر و براي آنها راهي خشك در دريا بگشا كه نه از تعقيب (فرعونيان) خواهى ترسيد و نه از غرق شدن در دريا!».
 
 
 
{{متن قرآن|«فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ ما غَشِيَهُمْ»}}؛<ref>[[سوره طه]]، آيه 78.</ref> فرعون با سپاهيانش بدنبال ايشان حركت كردند، آب دريا فرعون و سپاهيانش را پوشاند و غرق كرد.
 
 
 
==انواع امداد مؤمنين از ديدگاه قرآن==
 
===امداد بيروني مؤمنين===
 
 
 
* 1) امداد غيرطبيعي (بوسيله فرشتگان):
 
 
 
يكي از جنگهايي كه در صدر اسلام ميان مسلمانان و كفار اتفاق افتاد جنگ بدر بود كه خداوند در اين باره مي فرمايد: {{متن قرآن|«إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَنْ يَكْفِيَكُمْ أَنْ يُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُنْزَلِينَ»}}؛<ref>[[سوره آل عمران]]، آيه 124.</ref> در آن هنگامي كه تو به مؤمنان مي گفتي: آيا كافي نيست كه پروردگارتان شما را به سه هزار نفر از فرشتگان كه (از آسمان) فرود مي آيند ياري كند؟
 
 
 
صاحب تفسير تبيان از ابن عباس، حسن، قتاده، مالك بن ربيعه و... نقل كرده كه امداد به واسطه ملائكه در روز بدر بود.<ref>طوسي، محمد بن حسن؛ التبيان فى تفسيرالقرآن‌؛ تحقيق احمد قصير عاملي؛ بيروت‌، دار احياء التراث العربي، بي سا، بي چا، ج‌2، ص579.</ref>
 
 
 
* 2) امداد طبيعي:
 
 
 
خداوند در مورد امداد غيبي به واسطه فرستادن باد و طوفان، مي فرمايد: {{متن قرآن|«..إِذْ جاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها...»}}؛<ref>[[سوره احزاب]]، آيه 9.</ref> در آن هنگام كه لشكرهايي (عظيم) به سراغ شما آمدند ولي ما باد و طوفان سختي بر آنان فرستاديم و لشكرياني كه آنها را نمي ديديد.
 
  
===امداد دروني مؤمنين===
+
==امداد مؤمنین در قرآن==
 +
[[قرآن کریم]] در آیات متعدد به تحقق تاریخی سنت امداد مؤمنین اشاره نموده است: {{متن قرآن|«وَلَقَدْ أَوْحَینا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَسْرِ بِعِبادی فَاضْرِبْ لَهُمْ طَریقاً فِی الْبَحْرِ یبَساً لاتَخافُ دَرَکاً وَلاتَخْشى * فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِیهُمْ مِنَ الْیمِّ ما غَشِیهُمْ»}}؛<ref>[[سوره طه]]، آیات ۷۸-۷۷.</ref> ما به [[حضرت موسی علیه السلام|موسی]] وحی فرستادیم که شبانه بندگانم را (از مصر) با خود ببر و برای آنها راهی خشک در دریا بگشا که نه از تعقیب (فرعونیان) خواهى ترسید و نه از غرق شدن در دریا. [[فرعون]] با سپاهیانش بدنبال ایشان حرکت کردند، آب دریا فرعون و سپاهیانش را پوشاند و غرق کرد.
  
* 1) ايجاد آرامش روحي:
+
انواع و شیوه های مختلف امداد مؤمنین در قرآن عبارت است از:
  
در مورد جنگ حنين خداوند به مؤمنين متذكر مي شود كه شما را در مراحل مختلف ياري رسانديم با اين كه داراي نيروي زيادي بوديد ولي در عين حال نتوانستيد بر دشمن غلبه كنيد، اما خداوند براي شما آرامش روحي ايجاد نمود: {{متن قرآن|«ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى‌ رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها...»}}؛<ref>[[سوره توبه]]، آيه 26.</ref> سپس خداوند آرامش خود را بر پيامبرش و بر مؤمنان نازل كرد و لشكرهايي فرستاد كه شما نمي ديديد.
+
===امداد بیرونی مؤمنین===
  
* 2) ايجاد ترس و وحشت در دل كفار:  
+
*۱) امداد غیرطبیعی (بوسیله فرشتگان):
 +
یکی از جنگهایی که در صدر [[اسلام]] میان مسلمانان و کفار اتفاق افتاد، [[جنگ بدر]] بود که خداوند در این باره می فرماید: {{متن قرآن|«إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ أَلَنْ یکفِیکمْ أَنْ یمِدَّکمْ رَبُّکمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکةِ مُنْزَلِینَ»}}؛<ref>[[سوره آل عمران]]، آیه ۱۲۴.</ref> در آن هنگامی که تو به مؤمنان می گفتی: آیا کافی نیست که پروردگارتان شما را به سه هزار نفر از فرشتگان که (از آسمان) فرود می آیند یاری کند؟ [[شیخ طوسی]] در [[التبیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر تبیان]] از [[ابن عباس]]، قتاده، مالک بن ربیعه و... نقل کرده که امداد به واسطه [[ملائکه]] در روز بدر بود.<ref>طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فى تفسیرالقرآن‌؛ تحقیق احمد قصیر عاملی؛ بیروت‌، دار احیاء التراث العربی، بی سا، بی چا، ج‌۲، ص۵۷۹.</ref>
  
{{متن قرآن|«سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِما أَشْرَكُوا بِاللَّهِ...»}}؛<ref>[[سوره آل عمران]]، آيه 151.</ref> بزودي در دلهاي كافران، بخاطر اين كه بدون دليل چيزهايي را براي خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس مي افكنيم.
+
*۲) امداد طبیعی:
 +
خداوند در مورد امداد غیبی به واسطه فرستادن باد و طوفان، می فرماید: {{متن قرآن|«..إِذْ جاءَتْکمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا عَلَیهِمْ رِیحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها...»}}؛<ref>[[سوره احزاب]]، آیه ۹.</ref> در آن هنگام که لشکرهایی (عظیم) به سراغ شما آمدند ولی ما باد و طوفان سختی بر آنان فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمی دیدید.
  
==شرائط امداد مؤمنين==
+
===امداد درونی مؤمنین===
  
* 1) کسب آمادگي لازم براي دفاع:
+
*۱) ایجاد آرامش روحی:
 +
در مورد [[جنگ حنین]] خداوند به مؤمنین متذکر می شود که شما را در مراحل مختلف یاری رساندیم با این که دارای نیروی زیادی بودید ولی در عین حال نتوانستید بر دشمن غلبه کنید، اما خداوند برای شما آرامش روحی ایجاد نمود: {{متن قرآن|«ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَکینَتَهُ عَلى‌ رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها...»}}؛<ref>[[سوره توبه]]، آیه ۲۶.</ref> سپس خداوند آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد و لشکرهایی فرستاد که شما نمی دیدید.
  
{{متن قرآن|«وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّاللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ..»}}؛<ref>[[سوره انفال]]، آيه 60.</ref> هر نيرويي كه در توان داريد، براي مقابله با آنها (دشمنان) آماده سازيد و (همچنين) اسبهاي ورزيده (براي ميدان نبرد) تا به وسيله آن دشمن خدا و دشمن خويش را بترسانيد.
+
*۲) ایجاد ترس و وحشت در دل کفار:
 +
{{متن قرآن|«سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کفَرُوا الرُّعْبَ بِما أَشْرَکوا بِاللَّهِ...»}}؛<ref>[[سوره آل عمران]]، آیه ۱۵۱.</ref> بزودی در دلهای کافران، بخاطر این که بدون دلیل چیزهایی را برای خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس می افکنیم.
 +
==شرائط امداد مؤمنین==
  
كلمه "قوة" به معناي هر چيزي است كه با وجودش كار معيني از كارها ممكن مي‌گردد، قوه در جنگ به معناي هر چيزي است كه جنگ و دفاع با آن امكان پذير است، از قبيل انواع اسلحه و مردان جنگي با تجربه و داراي سوابق جنگي و تشكيلات نظامي.<ref>علامه طباطبايی؛ ترجمه الميزان، ترجمه موسوي همداني، محمدباقر؛ قم: جامعه مدرسين، چ پنجم، بيتا، ج9، ص150.</ref>
+
*۱) کسب آمادگی لازم برای دفاع:
 +
{{متن قرآن|«وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکمْ..»}}؛<ref>[[سوره انفال]]، آیه ۶۰.</ref> هر نیرویی که در توان دارید، برای مقابله با آنها (دشمنان) آماده سازید و اسبهای ورزیده (برای میدان نبرد) تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید.
  
* 2) اطاعت از خدا و رسول و پرهيز از اختلاف:
+
کلمه "قوّة" در جنگ به معنای هر چیزی است که جنگ و دفاع با آن امکان پذیر است، از قبیل انواع اسلحه و مردان جنگی با تجربه و دارای سوابق جنگی و تشکیلات نظامی.<ref>علامه طباطبایی؛ ترجمه المیزان، ترجمه موسوی همدانی، محمدباقر؛ قم: جامعه مدرسین، ج۹، ص۱۵۰.</ref>
  
{{متن قرآن|«وَأَطِيعُوااللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَلا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِيحُكُمْ...»}}؛<ref>[[سوره انفال]]، آيه46.</ref> و (فرمان) خدا و پيامبرش را اطاعت نماييد و نزاع (و كشمكش) نكنيد تا سست نشويد و قدرت شما از ميان نرود.
+
*۲) اطاعت از خدا و رسول و پرهیز از اختلاف:
 
+
{{متن قرآن|«وَأَطِیعُوااللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَلا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِیحُکمْ...»}}؛<ref>[[سوره انفال]]، آیه ۴۶.</ref> (فرمان) خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید و نزاع نکنید تا سست نشوید و قدرت شما از میان نرود.
* 3) صبر و تقوا:
 
 
 
{{متن قرآن|«بَلى‌ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ يَأْتُوكُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُسَوِّمينَ»}}؛<ref>[[سوره آل عمران]]، آيه 125.</ref> آري، اگر استقامت و تقوا پيشه كنيد و دشمن به همين زودي به سراغ شما بيايد، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان كه نشانه‌هايي با خود دارند، مدد خواهد داد!
 
  
 +
*۳) داشتن [[صبر]] و [[تقوا]]:
 +
{{متن قرآن|«بَلى‌ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یأْتُوکمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا یمْدِدْکمْ رَبُّکمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکةِ مُسَوِّمینَ»}}؛<ref>[[سوره آل عمران]]، آیه ۱۲۵.</ref> اگر استقامت و تقوا پیشه کنید و دشمن به همین زودی به سراغ شما بیاید، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان که نشانه‌هایی با خود دارند، مدد خواهد داد.
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
 
 
==منابع==
 
==منابع==
* روح الله رضواني، سنت اجتماعي امداد مؤمنين، [http://www.pajoohe.ir دانشنامه پژوهه]،بازیابی: 21 دی ماه 1392.
+
*[http://www.pajoohe.ir "سنت اجتماعی امداد مؤمنین"، دانشنامه پژوهه]، روح‌الله رضوانی، بازیابی: ۲۱ دی ماه ۱۳۹۲.
 
 
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده
سطر ۷۲: سطر ۵۶:
 
|رده= دارد
 
|رده= دارد
 
}}
 
}}
 
+
[[رده: واژگان قرآنی]]
 
+
[[رده: معارف قرآن]]
 
[[رده:سنن الهی]]
 
[[رده:سنن الهی]]
[[رده: واژگان قرآنی]]
 
[[رده: مقاله های مهم]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۵:۳۸


این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon-computer.png
محتوای فعلی مقاله یکی از پایگاه های معتبر متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

اِمداد خداوند به مؤمنین و یاری رساندن به آنان، به طور دائمی می‌باشد و چنین امدادی از طرف خداوند قطع نمی‌گردد، مگر این که صفت ایمان از افراد جامعه سلب شود. در قرآن کریم، اطاعت از خدا و رسول و داشتن صبر و تقوا، از لوازم و شرائط امداد الهی شمرده شده است.

واژه امداد در لغت

کلمه "اِمداد" مصدر باب "افعال" به معنی یاری رساندن و به فریاد رسیدن است، یاری رساندن ممکن است در راه خیر باشد یا در راه شرّ؛[۱] و امداد در اصطلاح به معنای یاری رساندن به صورت متصل، مداوم و پی‌ درپی می باشد.[۲] بنابراین امداد به یاری کردنی اطلاق می شود که جنبه دائمی داشته باشد و به صورت مستمر ادامه یابد.[۳]

امداد مؤمنین در قرآن

قرآن کریم در آیات متعدد به تحقق تاریخی سنت امداد مؤمنین اشاره نموده است: «وَلَقَدْ أَوْحَینا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَسْرِ بِعِبادی فَاضْرِبْ لَهُمْ طَریقاً فِی الْبَحْرِ یبَساً لاتَخافُ دَرَکاً وَلاتَخْشى * فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِیهُمْ مِنَ الْیمِّ ما غَشِیهُمْ»؛[۴] ما به موسی وحی فرستادیم که شبانه بندگانم را (از مصر) با خود ببر و برای آنها راهی خشک در دریا بگشا که نه از تعقیب (فرعونیان) خواهى ترسید و نه از غرق شدن در دریا. فرعون با سپاهیانش بدنبال ایشان حرکت کردند، آب دریا فرعون و سپاهیانش را پوشاند و غرق کرد.

انواع و شیوه های مختلف امداد مؤمنین در قرآن عبارت است از:

امداد بیرونی مؤمنین

  • ۱) امداد غیرطبیعی (بوسیله فرشتگان):

یکی از جنگهایی که در صدر اسلام میان مسلمانان و کفار اتفاق افتاد، جنگ بدر بود که خداوند در این باره می فرماید: «إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ أَلَنْ یکفِیکمْ أَنْ یمِدَّکمْ رَبُّکمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکةِ مُنْزَلِینَ»؛[۵] در آن هنگامی که تو به مؤمنان می گفتی: آیا کافی نیست که پروردگارتان شما را به سه هزار نفر از فرشتگان که (از آسمان) فرود می آیند یاری کند؟ شیخ طوسی در تفسیر تبیان از ابن عباس، قتاده، مالک بن ربیعه و... نقل کرده که امداد به واسطه ملائکه در روز بدر بود.[۶]

  • ۲) امداد طبیعی:

خداوند در مورد امداد غیبی به واسطه فرستادن باد و طوفان، می فرماید: «..إِذْ جاءَتْکمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا عَلَیهِمْ رِیحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها...»؛[۷] در آن هنگام که لشکرهایی (عظیم) به سراغ شما آمدند ولی ما باد و طوفان سختی بر آنان فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمی دیدید.

امداد درونی مؤمنین

  • ۱) ایجاد آرامش روحی:

در مورد جنگ حنین خداوند به مؤمنین متذکر می شود که شما را در مراحل مختلف یاری رساندیم با این که دارای نیروی زیادی بودید ولی در عین حال نتوانستید بر دشمن غلبه کنید، اما خداوند برای شما آرامش روحی ایجاد نمود: «ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَکینَتَهُ عَلى‌ رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها...»؛[۸] سپس خداوند آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد و لشکرهایی فرستاد که شما نمی دیدید.

  • ۲) ایجاد ترس و وحشت در دل کفار:

«سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کفَرُوا الرُّعْبَ بِما أَشْرَکوا بِاللَّهِ...»؛[۹] بزودی در دلهای کافران، بخاطر این که بدون دلیل چیزهایی را برای خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس می افکنیم.

شرائط امداد مؤمنین

  • ۱) کسب آمادگی لازم برای دفاع:

«وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکمْ..»؛[۱۰] هر نیرویی که در توان دارید، برای مقابله با آنها (دشمنان) آماده سازید و اسبهای ورزیده (برای میدان نبرد) تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید.

کلمه "قوّة" در جنگ به معنای هر چیزی است که جنگ و دفاع با آن امکان پذیر است، از قبیل انواع اسلحه و مردان جنگی با تجربه و دارای سوابق جنگی و تشکیلات نظامی.[۱۱]

  • ۲) اطاعت از خدا و رسول و پرهیز از اختلاف:

«وَأَطِیعُوااللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَلا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِیحُکمْ...»؛[۱۲] (فرمان) خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید و نزاع نکنید تا سست نشوید و قدرت شما از میان نرود.

«بَلى‌ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یأْتُوکمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا یمْدِدْکمْ رَبُّکمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکةِ مُسَوِّمینَ»؛[۱۳] اگر استقامت و تقوا پیشه کنید و دشمن به همین زودی به سراغ شما بیاید، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان که نشانه‌هایی با خود دارند، مدد خواهد داد.

پانویس

  1. دهخدا، علی اکبر؛ لغت نامه دهخدا؛ تهران؛ انتشارات دانشگاه تهران؛ س۱۳۴۵، ج۸، ص۱۷۳.
  2. داور پناه، ابوالفضل؛ ‌انوارالعرفان فی تفسیر القرآن‌؛ تهران: انتشارات صدر، س۱۳۷۵ش، چ اول‌، ج‌۶، ص۴۴۴.
  3. طبرسی، فضل بن حسن؛ تفسیر جوامع الجامع؛ ترجمه مترجمان، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی‌، س۱۳۷۷ ش، چ دوم‌، ج‌۲، ص۴۳۸.
  4. سوره طه، آیات ۷۸-۷۷.
  5. سوره آل عمران، آیه ۱۲۴.
  6. طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فى تفسیرالقرآن‌؛ تحقیق احمد قصیر عاملی؛ بیروت‌، دار احیاء التراث العربی، بی سا، بی چا، ج‌۲، ص۵۷۹.
  7. سوره احزاب، آیه ۹.
  8. سوره توبه، آیه ۲۶.
  9. سوره آل عمران، آیه ۱۵۱.
  10. سوره انفال، آیه ۶۰.
  11. علامه طباطبایی؛ ترجمه المیزان، ترجمه موسوی همدانی، محمدباقر؛ قم: جامعه مدرسین، ج۹، ص۱۵۰.
  12. سوره انفال، آیه ۴۶.
  13. سوره آل عمران، آیه ۱۲۵.

منابع