منابع و پی نوشتهای متوسط
جامعیت مقاله رعایت نشده است
کیفیت پژوهش پایین است
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

بی غیرتی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{ضعیف}}
 
{{ضعیف}}
{{منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}}
+
«بى‌غیرتى» در مقابل «[[غیرت|غیرت]]»، از رذایل اخلاقى است و به معنای کوتاهى و مسامحه در پاسدارى از چیزهایى است که دفاع و حفظ آن لازم است که از مهمترین آن‌ها، [[دین]]، حریم، ناموس، اموال و اولاد می‌باشد. بى‌غیرتى از آثار کوچکى و ضعف [[نفس]] بوده و در روایات نکوهش شده است.
  
ضد [[غيرت]] و حميت؛ بى غيرتى است که از رذايل اخلاقى است و آن عبارت است از کوتاهى و مسامحه در حفظ و پاسدارى از چيزهايى که دفاع و حفظ آن لازم است که از مهمترين آن‌ها بى غيرتى در دين، حريم، ناموس، اموال و اولاد است.
+
== تعریف بی‌غیرتی ==
 +
چنانکه «[[غیرت]]» موجب می شود انسان [[دین]]، [[آبرو]]، مال، ناموس و هر آنچه را که مورد علاقه اوست یا برایش مقدس و ارزشمند است از دستبرد و تجاوز دیگران محافظت نماید، در مقابل آن مفهوم «بی‌غیرتی» مطرح می شود. مرحوم [[ملا احمد نراقی]]، در تعریف بی غیرتی می گوید: «بی غیرتی عبارت است از کوتاهی در محافظت از [[دین]] و [[آبرو]] و اولاد و اموال، و این مرض از مهلکات عظیم و صفات خبیثه است.»<ref>ملا احمد نراقی، معراج السعاده، ص۱۶۳.</ref>
  
اين رذيله از آثار کوچکى و ضعف نفس است که آثار زيانبارى به دنبال دارد.
+
== عوامل بی‌غیرتی ==
 +
در روایات اسلامی، عواملی برای بی غیرتی شمرده شده که چند مورد از آن اشاره می شود:
  
 +
'''اختلاط زن و مرد نامحرم:'''
 +
 +
[[حضرت علی]] علیه السلام در باره سخن گفتن با زن نامحرم که نتیجه اختلاط زن و مرد نامحرم است، فرمود: «ای بندگان خدا! بدانید که... گفتگو و اختلاط مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختی خواهد شد، و دل‌ها را منحرف می سازد، و پیوسته به زنان چشم دوختن، نور چشم دل را خاموش می گرداند، و همچنین با گوشه چشم به نامحرم نگاه کردن از حیله و دام های [[شیطان]] است.»<ref>بحارالانوار، ج۷۴، ص ۲۹۱.</ref>
 +
 +
[[پیامبر اسلام|رسول گرامی اسلام]] صلی الله علیه و آله درباره ارتباط زن و مرد نامحرم فرمود: «باعدوا بین انفاس الرّجال و النساء فانه اذا کانت المعاینة واللقاء کان الدّاء الّذی لا دواء لَه»؛<ref>مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص۲۶۴.</ref> بین مردان و زنان نامحرم جدایی ایجاد کنید؛ زیرا هنگامی که آنان رو در روی یکدیگر قرار گرفتند و با هم رفت و آمد داشتند، جامعه به دردی مبتلا خواهد شد که درمان نخواهد داشت.
 +
 +
[[امام علی علیه السلام|امام امیرالمؤمنین علی]](ع) در زمان حکومتشان، وقتی از [[مدینه]] به [[کوفه]] آمدند و آنجا را مرکز قرار دادند، وضع جامعه را مناسب با [[اسلام]] ندیدند. روزی ضمن یکی از خطاباتشان فرمودند: «یَا أَهْلَ اَلْعِرَاقِ نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَکُمْ یُوَافِقْنَ اَلرِّجَالَ فِی اَلطَّرِیقِ أَمَا تَسْتَحْیُونَ وَ قَالَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ لَعَنَ اَللَّهُ مَنْ لاَ یَغَارُ»؛<ref>برقی، المحاسن، ج۱، ص۱۱۵.</ref> ای اهل عراق! به من خبر رسیده که زنانتان در گذرگاه‌ها با مردان برخورد می‌کنند آیا حیا نمی‌کنید؟! و فرمود: خدا لعنت کند کسی را که غیرت ندارد.
 +
 +
در حدیث دیگری از آن حضرت نقل شده که فرمودند: «أما تَستَحیُونَ وَ لا تُغارُونَ وَ نِسائُکُم یَخرُجنَ إلی الأسواقِ وَ یُزاحِمنَ العُلُوجَ»؛<ref>کلینی، اصول کافی، ج ۵، ص ۵۳۷.</ref> آیا شرم نمی‌کنید و غیرت نمی‌ورزید که زنانتان به بازارها می‌روند و با مردان برخورد می‌کنند.
 +
 +
'''نگاه به نامحرم:'''
 +
 +
در روایتی، [[امام صادق]] (علیه السلام) نگاه حرام را زمینه [[شهوت رانی|شهوت]] می داند که دیگر نمی توان جلویش را گرفت و می فرماید: «النظر بعد النظرة، تزرع فی القلب الشهوة و کفی بها لصاحبها فتنة»؛<ref>میزان الحکمه، ج ۱۰، ص ۸۰.</ref> نگاه بعد از نگاه (نگاه همراه با دقت نظر)، تخم شهوت را در دل انسان می کارد و همان تخم شهوت، در به فتنه و آشوب انداختن صاحبش کفایت می کند.
 +
 +
و انسانی که از اساس نسبت به دیگران عفت نمی ورزد، آیا ناموسش عفیف خواهد ماند. چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُکُمْ»؛<ref>بحار الانوار، مجلسی، ج ٦٨، ص٢٧٠.</ref> از زنان مردم چشم‏ پوشی کنید تا دیگران نسبت‏ به زنهای شما چشم‏ پوشی کنند.
 +
 +
'''گوش دادن موسیقی مبتذل:'''
 +
 +
روایات متعددی وجود دارد که آثار و مضرات گوش دادن موسیقی را بیان می کند. از جمله [[امام صادق]] (علیه السلام) فرمود: «اگر در منزلی چهل روز نوای موسیقی پخش شود، [[شیطان]] وارد شده، چنان قدرت نمایی کند که غیرت و حفظ ناموس را از او بردارد، آنچنانکه حتی اگر به ناموس وی هم تجاوز شود، در نزد او اهمیتی ندارد.»<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۲۳۲؛ الکافی، ج ۶، ص ۴۳۳.</ref>
 +
== پانویس ==
 +
{{پانویس}}
 
==منابع==
 
==منابع==
* [http://thesaurus.islamicdoc.org/thesaurus/ غیرت، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی]، بازیابی: 24 فروردین 93.
+
*[http://thesaurus.islamicdoc.org/thesaurus/ "غیرت"، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی]، بازیابی: ۲۴ فروردین ۹۳.
 
+
*[https://rasekhoon.net/article/show/1430426/%D8%A8%DB%8C-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%D9%85%D8%AF%D9%86-%D8%A2%D9%86 "بی غیرتی و عوامل پدید آمدن آن"، پایگاه راسخون].
 
[[رده:صفات ناپسند]]
 
[[رده:صفات ناپسند]]
 
[[رده:اخلاق فردی]]
 
[[رده:اخلاق فردی]]
 
[[رده:اخلاق خانواده]]
 
[[رده:اخلاق خانواده]]
 
[[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]]
 
[[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]]
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= ضعیف
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= ضعیف
 +
|رده= دارد
 +
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۴

«بى‌غیرتى» در مقابل «غیرت»، از رذایل اخلاقى است و به معنای کوتاهى و مسامحه در پاسدارى از چیزهایى است که دفاع و حفظ آن لازم است که از مهمترین آن‌ها، دین، حریم، ناموس، اموال و اولاد می‌باشد. بى‌غیرتى از آثار کوچکى و ضعف نفس بوده و در روایات نکوهش شده است.

تعریف بی‌غیرتی

چنانکه «غیرت» موجب می شود انسان دین، آبرو، مال، ناموس و هر آنچه را که مورد علاقه اوست یا برایش مقدس و ارزشمند است از دستبرد و تجاوز دیگران محافظت نماید، در مقابل آن مفهوم «بی‌غیرتی» مطرح می شود. مرحوم ملا احمد نراقی، در تعریف بی غیرتی می گوید: «بی غیرتی عبارت است از کوتاهی در محافظت از دین و آبرو و اولاد و اموال، و این مرض از مهلکات عظیم و صفات خبیثه است.»[۱]

عوامل بی‌غیرتی

در روایات اسلامی، عواملی برای بی غیرتی شمرده شده که چند مورد از آن اشاره می شود:

اختلاط زن و مرد نامحرم:

حضرت علی علیه السلام در باره سخن گفتن با زن نامحرم که نتیجه اختلاط زن و مرد نامحرم است، فرمود: «ای بندگان خدا! بدانید که... گفتگو و اختلاط مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختی خواهد شد، و دل‌ها را منحرف می سازد، و پیوسته به زنان چشم دوختن، نور چشم دل را خاموش می گرداند، و همچنین با گوشه چشم به نامحرم نگاه کردن از حیله و دام های شیطان است.»[۲]

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله درباره ارتباط زن و مرد نامحرم فرمود: «باعدوا بین انفاس الرّجال و النساء فانه اذا کانت المعاینة واللقاء کان الدّاء الّذی لا دواء لَه»؛[۳] بین مردان و زنان نامحرم جدایی ایجاد کنید؛ زیرا هنگامی که آنان رو در روی یکدیگر قرار گرفتند و با هم رفت و آمد داشتند، جامعه به دردی مبتلا خواهد شد که درمان نخواهد داشت.

امام امیرالمؤمنین علی(ع) در زمان حکومتشان، وقتی از مدینه به کوفه آمدند و آنجا را مرکز قرار دادند، وضع جامعه را مناسب با اسلام ندیدند. روزی ضمن یکی از خطاباتشان فرمودند: «یَا أَهْلَ اَلْعِرَاقِ نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَکُمْ یُوَافِقْنَ اَلرِّجَالَ فِی اَلطَّرِیقِ أَمَا تَسْتَحْیُونَ وَ قَالَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ لَعَنَ اَللَّهُ مَنْ لاَ یَغَارُ»؛[۴] ای اهل عراق! به من خبر رسیده که زنانتان در گذرگاه‌ها با مردان برخورد می‌کنند آیا حیا نمی‌کنید؟! و فرمود: خدا لعنت کند کسی را که غیرت ندارد.

در حدیث دیگری از آن حضرت نقل شده که فرمودند: «أما تَستَحیُونَ وَ لا تُغارُونَ وَ نِسائُکُم یَخرُجنَ إلی الأسواقِ وَ یُزاحِمنَ العُلُوجَ»؛[۵] آیا شرم نمی‌کنید و غیرت نمی‌ورزید که زنانتان به بازارها می‌روند و با مردان برخورد می‌کنند.

نگاه به نامحرم:

در روایتی، امام صادق (علیه السلام) نگاه حرام را زمینه شهوت می داند که دیگر نمی توان جلویش را گرفت و می فرماید: «النظر بعد النظرة، تزرع فی القلب الشهوة و کفی بها لصاحبها فتنة»؛[۶] نگاه بعد از نگاه (نگاه همراه با دقت نظر)، تخم شهوت را در دل انسان می کارد و همان تخم شهوت، در به فتنه و آشوب انداختن صاحبش کفایت می کند.

و انسانی که از اساس نسبت به دیگران عفت نمی ورزد، آیا ناموسش عفیف خواهد ماند. چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُکُمْ»؛[۷] از زنان مردم چشم‏ پوشی کنید تا دیگران نسبت‏ به زنهای شما چشم‏ پوشی کنند.

گوش دادن موسیقی مبتذل:

روایات متعددی وجود دارد که آثار و مضرات گوش دادن موسیقی را بیان می کند. از جمله امام صادق (علیه السلام) فرمود: «اگر در منزلی چهل روز نوای موسیقی پخش شود، شیطان وارد شده، چنان قدرت نمایی کند که غیرت و حفظ ناموس را از او بردارد، آنچنانکه حتی اگر به ناموس وی هم تجاوز شود، در نزد او اهمیتی ندارد.»[۸]

پانویس

  1. ملا احمد نراقی، معراج السعاده، ص۱۶۳.
  2. بحارالانوار، ج۷۴، ص ۲۹۱.
  3. مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص۲۶۴.
  4. برقی، المحاسن، ج۱، ص۱۱۵.
  5. کلینی، اصول کافی، ج ۵، ص ۵۳۷.
  6. میزان الحکمه، ج ۱۰، ص ۸۰.
  7. بحار الانوار، مجلسی، ج ٦٨، ص٢٧٠.
  8. وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۲۳۲؛ الکافی، ج ۶، ص ۴۳۳.

منابع