قتل جعفر بن یحیی برمکی به دستور هارون الرشید: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم|روز= 30 محرم|سال= سال 189 هجری قمری}}  
+
{{تقویم|روز= 30 محرم|سال= سال ۱۸۹ هجری قمری}}  
يحيي بن خالد برمكي كه ايراني‌نژاد و هوادار خلافت [[عباسیان]] بود، پس از مرگ هادي عباسي (چهارمين خليفه عباسيان) و آغاز خلافت [[هارون الرشيد]]، به مقام عالي وزارت منصوب گرديد و امور كشور پهناور اسلامي را بر عهده گرفت. علاوه بر يحيي فرزندانش جعفر، فضل و محمد نيز همانند پدر در خدمت خلافت هارون الرشيد قرار گرفته و در استواري حكومت وي، تلاش بليغي به عمل آوردند.
+
[[یحیی بن خالد برمکی|یحیی بن خالد برمکی]] که [[ایران|ایرانی‌]] نژاد و هوادار خلافت [[عباسیان]] بود، پس از مرگ [[هادی (خلیفه عباسی)|هادی عباسی]] (چهارمین خلیفه عباسیان) و آغاز خلافت [[هارون الرشید]]، به مقام عالی وزارت منصوب گردید و امور کشور پهناور اسلامی را بر عهده گرفت. علاوه بر یحیی، فرزندانش جعفر، فضل و محمد نیز همانند پدر در خدمت [[خلافت]] هارون الرشید قرار گرفته و در استواری حکومت وی، تلاش بلیغی به عمل آوردند.
  
هر كدام از آنان، يك يا چند استان بزرگ آن زمان را اداره مي‌كردند و حتي در سال 182 قمري كه هارون الرشيد، فرزند خود مأمون را پس از امين، ولي‌عهد خويش گردانيد، جعفر بن يحيي را كفيل وي نمود. بدين ترتيب [[برمكيان]] در تمام اجزاي حكومت هارون الرشيد نقش حساسي بر عهده داشته و چندين سال خلافت عباسيان را با درايت و مديريت خويش اداره كردند. اما رقيبان درباري برمكيان، مانند [[فضل بن ربيع]] در نزد هارون بر ضد آنان سعايت مي‌كردند و هارون را از افزايش قدرت آنان بيم مي‌دادند.
+
هر کدام از آنان، یک یا چند استان بزرگ آن زمان را اداره می‌کردند و حتی در سال ۱۸۲ قمری که هارون الرشید، فرزند خود [[مأمون]] را پس از [[امین (خلیفه عباسی)|امین]]، ولی‌عهد خویش گردانید، جعفر بن یحیی را کفیل وی نمود. بدین ترتیب [[برمکیان|برمکیان]] در تمام اجزای حکومت هارون الرشید نقش حساسی بر عهده داشته و چندین سال خلافت عباسیان را با درایت و مدیریت خویش اداره کردند. اما رقیبان درباری برمکیان، مانند [[فضل بن ربیع|فضل بن ربیع]] در نزد هارون بر ضد آنان [[سعایت|سعایت]] می‌کردند و هارون را از افزایش قدرت آنان بیم می‌دادند.
  
از سوي ديگر برخي از برمكيان در نهان با [[علويان]] و بزرگان آن‌ها ارتباط داشته و براي آنان احترام ويژه‌اي قائل بودند و علي‌رغم درخواست هارون، با آنان بدرفتاري نمي‌كردند. اين‌‌ها و عوامل پنهان و آشكار ديگر موجب گرديد كه هارون به تدريج بر آنان بدگمان شود و بناي ناسازگاري و شدت عمل در پيش گيرد.
+
از سوی دیگر، برخی از برمکیان در نهان با [[علویان]] و بزرگان آن‌ها ارتباط داشته و برای آنان احترام ویژه‌ای قائل بودند و علی‌رغم درخواست هارون، با آنان بدرفتاری نمی‌کردند. این‌‌ها و عوامل پنهان و آشکار دیگر موجب گردید که هارون به تدریج بر برمکیان بدگمان شود و بنای ناسازگاری و شدت عمل در پیش گیرد.
  
در همين راستا هارون در آخر [[محرم]] سال 189 يا 187) قمري پس از بازگشت از مراسم [[حج]]، در شهر "انبار" دستور قتل جعفر بن يحيي برمكي را صادر كرد و در پي آن، "مسرور" خادم هارون با گروهي شبانه بر جعفر هجوم آورد و سرش را از بدن جدا كرد. هارون از شدت خشم دستور داد پيكر بي‌جان جعفر را دو تكه كرده و بر جسر بغداد نصب نمايند.
+
در همین راستا هارون در آخر [[ماه محرم|محرم]] سال ۱۸۹ یا ۱۸۷) قمری پس از بازگشت از مراسم [[حج]]، در شهر "انبار" دستور قتل جعفر بن یحیی برمکی را صادر کرد و در پی آن، "مسرور" خادم هارون با گروهی شبانه بر جعفر هجوم آورد و سرش را از بدن جدا کرد. هارون از شدت خشم دستور داد پیکر بی‌جان جعفر را دو تکه کرده و بر جسر [[بغداد]] نصب نمایند.
  
در شب قتل جعفر، هارون دستور داد برادرش فضل يحيي را نيز دستگير و به زندان منتقل نمايند و پدرشان يحيي بن خالد برمكي را در يكي از خانه‌هاي قصرش محبوس و تمام دارايي‌ها و بردگان برمكيان را مصادره كنند. سرانجام يحيي بن خالد در سال 190 قمري در زندان [[كوفه]] و پسرش فضل در محرم سال 193 قمري در زندان رقه با وضعيت ناگواري وفات يافتند.<ref> نك: [[تاریخ الطبری]]، ج ص 341؛ [[تاريخ ابن خلدون]]، ج ص 348.</ref> بدين ترتيب ستاره برمكيان پس از هفده سال و هفت ماه و پانزده روز درخشندگي، با قتل جعفر برمكي افول و از اوج قدرت به حضيض ذلت و خواري مبتلا گرديدند.
+
در شب قتل جعفر، هارون دستور داد برادرش فضل بن یحیی را نیز دستگیر و به زندان منتقل نمایند و پدرشان یحیی بن خالد برمکی را در یکی از خانه‌های قصرش محبوس و تمام دارایی‌ها و بردگان برمکیان را مصادره کنند. سرانجام یحیی بن خالد در سال ۱۹۰ قمری در زندان [[کوفه]] و پسرش فضل در محرم سال ۱۹۳ قمری در زندان رقّه با وضعیت ناگواری وفات یافتند.<ref> نک: تاریخ الطبری، ج ۸، ص ۳۴۱؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۲، ص ۳۴۸.</ref>  
 +
 
 +
بدین ترتیب ستاره برمکیان پس از حدود هفده سال درخشندگی، با قتل جعفر برمکی افول کرد و از اوج قدرت به حضیض ذلت و خواری مبتلا گردیدند.
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
  
 
==منابع==
 
==منابع==
  
موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
+
* روز شمار تاریخ اسلام، سید تقی واردی، جلد اول، ماه محرم.
  
 
منابع بیشتر:
 
منابع بیشتر:
  
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=72 وقایع الایام شیخ عباس قمی، 30 محرم].
+
* [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=72 وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ۳۰ محرم].
  
 
[[رده:وقایع ماه محرم]]
 
[[رده:وقایع ماه محرم]]
 
[[رده:سال ۱۸۹ هجری قمری]]
 
[[رده:سال ۱۸۹ هجری قمری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۲۳

تقویم هجری قمری

روز واقعه:30 محرم
سال ۱۸۹ هجری قمری

یحیی بن خالد برمکی که ایرانی‌ نژاد و هوادار خلافت عباسیان بود، پس از مرگ هادی عباسی (چهارمین خلیفه عباسیان) و آغاز خلافت هارون الرشید، به مقام عالی وزارت منصوب گردید و امور کشور پهناور اسلامی را بر عهده گرفت. علاوه بر یحیی، فرزندانش جعفر، فضل و محمد نیز همانند پدر در خدمت خلافت هارون الرشید قرار گرفته و در استواری حکومت وی، تلاش بلیغی به عمل آوردند.

هر کدام از آنان، یک یا چند استان بزرگ آن زمان را اداره می‌کردند و حتی در سال ۱۸۲ قمری که هارون الرشید، فرزند خود مأمون را پس از امین، ولی‌عهد خویش گردانید، جعفر بن یحیی را کفیل وی نمود. بدین ترتیب برمکیان در تمام اجزای حکومت هارون الرشید نقش حساسی بر عهده داشته و چندین سال خلافت عباسیان را با درایت و مدیریت خویش اداره کردند. اما رقیبان درباری برمکیان، مانند فضل بن ربیع در نزد هارون بر ضد آنان سعایت می‌کردند و هارون را از افزایش قدرت آنان بیم می‌دادند.

از سوی دیگر، برخی از برمکیان در نهان با علویان و بزرگان آن‌ها ارتباط داشته و برای آنان احترام ویژه‌ای قائل بودند و علی‌رغم درخواست هارون، با آنان بدرفتاری نمی‌کردند. این‌‌ها و عوامل پنهان و آشکار دیگر موجب گردید که هارون به تدریج بر برمکیان بدگمان شود و بنای ناسازگاری و شدت عمل در پیش گیرد.

در همین راستا هارون در آخر محرم سال ۱۸۹ (و یا ۱۸۷) قمری پس از بازگشت از مراسم حج، در شهر "انبار" دستور قتل جعفر بن یحیی برمکی را صادر کرد و در پی آن، "مسرور" خادم هارون با گروهی شبانه بر جعفر هجوم آورد و سرش را از بدن جدا کرد. هارون از شدت خشم دستور داد پیکر بی‌جان جعفر را دو تکه کرده و بر جسر بغداد نصب نمایند.

در شب قتل جعفر، هارون دستور داد برادرش فضل بن یحیی را نیز دستگیر و به زندان منتقل نمایند و پدرشان یحیی بن خالد برمکی را در یکی از خانه‌های قصرش محبوس و تمام دارایی‌ها و بردگان برمکیان را مصادره کنند. سرانجام یحیی بن خالد در سال ۱۹۰ قمری در زندان کوفه و پسرش فضل در محرم سال ۱۹۳ قمری در زندان رقّه با وضعیت ناگواری وفات یافتند.[۱]

بدین ترتیب ستاره برمکیان پس از حدود هفده سال درخشندگی، با قتل جعفر برمکی افول کرد و از اوج قدرت به حضیض ذلت و خواری مبتلا گردیدند.

پانویس

  1. نک: تاریخ الطبری، ج ۸، ص ۳۴۱؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۲، ص ۳۴۸.

منابع

  • روز شمار تاریخ اسلام، سید تقی واردی، جلد اول، ماه محرم.

منابع بیشتر: