حجر: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | {{مدخل دائرة المعارف|[[نثر طوبی]] (دائرة المعارف لغات قرآن کریم)}} |
| − | |||
| − | + | '''«حِجر»''' (به کسر حاء) در [[قرآن|قرآن کریم]] به چند معنی آمده است: | |
| − | + | *اول به معنی [[حرام]]: {{متن قرآن|«هَٰذِهِ أَنْعَامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ»}} ([[سوره انعام]]، ۱۳۹) مشرکان بعض حیوانات و محصولات زراعت را خاص بتان خویش می کردند و تصرف در آن نمی کردند و چون بی دلیل چیزی را حرام کردن برخلاف حکم الهی است، خداوند آنها را مذمت فرمود و از اینجا توان دانست اصل بر [[ملاح|اباحت]] است و در آن خلافی است. | |
| + | *مشهور دوم به معنی [[عقل]]: {{متن قرآن|«هَلْ فِي ذَٰلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ»}} ([[سوره فجر]]، ۵) آیا این سوگندها برای خردمند کافی است؟ چون عقل از کار زشت منع می کند آن را حِجر گفتند. | ||
| + | *سوم به معنی حاجب و مانع: {{متن قرآن|«وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَ حِجْرًا مَحْجُورًا»}} ([[سوره فرقان]]، ۵۳). | ||
| + | *چهارم به معنی کنار و دامن و جمع آن حُجور در قرآن آمده است: {{متن قرآن|«وَ رَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ»}} ([[سوره نساء]]، ۲۳) دختر زنهای شما که در دامن شما و کنار شما هستند بر شما حرامند. این علت است که غالباً دختر زن همراه مادر خود در خانه شوهر مادر می باشد و از این جهت محرم است تا از پوشیدن خود بر او حرج نباشد. | ||
| + | *پنجم به معنی نام بلاد [[ثمود]] است: {{متن قرآن|«وَلَقَدْ كَذَّبَ أَصْحَابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِينَ»}} و به این مناسبت یک [[سوره]] قرآن به نام [[سوره حجر]] موسوم شده است. | ||
| − | + | ==منابع== | |
| + | |||
| + | *[[علامه شعرانی]]، [[نثر طوبی (کتاب)|نثر طوبی (دائرةالمعارف لغات قرآن کریم)]]، ج۱، واژه حجر. | ||
| + | [[رده:واژگان قرآنی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۵
«حِجر» (به کسر حاء) در قرآن کریم به چند معنی آمده است:
- اول به معنی حرام: «هَٰذِهِ أَنْعَامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ» (سوره انعام، ۱۳۹) مشرکان بعض حیوانات و محصولات زراعت را خاص بتان خویش می کردند و تصرف در آن نمی کردند و چون بی دلیل چیزی را حرام کردن برخلاف حکم الهی است، خداوند آنها را مذمت فرمود و از اینجا توان دانست اصل بر اباحت است و در آن خلافی است.
- مشهور دوم به معنی عقل: «هَلْ فِي ذَٰلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ» (سوره فجر، ۵) آیا این سوگندها برای خردمند کافی است؟ چون عقل از کار زشت منع می کند آن را حِجر گفتند.
- سوم به معنی حاجب و مانع: «وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَ حِجْرًا مَحْجُورًا» (سوره فرقان، ۵۳).
- چهارم به معنی کنار و دامن و جمع آن حُجور در قرآن آمده است: «وَ رَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ» (سوره نساء، ۲۳) دختر زنهای شما که در دامن شما و کنار شما هستند بر شما حرامند. این علت است که غالباً دختر زن همراه مادر خود در خانه شوهر مادر می باشد و از این جهت محرم است تا از پوشیدن خود بر او حرج نباشد.
- پنجم به معنی نام بلاد ثمود است: «وَلَقَدْ كَذَّبَ أَصْحَابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِينَ» و به این مناسبت یک سوره قرآن به نام سوره حجر موسوم شده است.
منابع
- علامه شعرانی، نثر طوبی (دائرةالمعارف لغات قرآن کریم)، ج۱، واژه حجر.
