سوده دختر عماره: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اضافه کردن رده)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
سوده، ([[محدث]]، ادیب، متوفی قرن 1 هـ.ق) دختر عماره، از بانوان شجاع و دانا و فصیح و بلیغ و در گفتار ممتاز و از شیعیان [[امام علی]] علیه‌السلام بشمار می‌رفت و با کلام و شعر خویش [[جهاد]] می‌کرد. در برابر [[معاویه]] حق کلام را ادا نمود و پایداری خود به ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام را اثبات کرد. و فضایل سوده از داستان ملاقاتش با معاویه آشکار است.
+
==درباره سودهدختر عماره==
  
[[ابن طیفور]] به طریق خویش از محمد بن عبیدالله و ابن عبد ربه از عامرالشعبی در بخش «الوافدات علی معاویه» حکایتی نقل می‌کند بدین مضمون:
+
'''سوده دختر عماره''' ([[محدث]]، ادیب، متوفی قرن اول هجری)، از بانوان [[شجاعت|شجاع]] و دانا و فصیح و [[بلاغت|بلیغ]] و در گفتار ممتاز و از [[شیعه|شیعیان]] [[امام علی]] علیه‌السلام بشمار می‌رفت و با کلام و [[شعر]] خویش، [[جهاد]] می‌کرد. در برابر [[معاویه]] حق کلام را ادا نمود و پایداری خود به [[ولايت|ولایت]] امیرالمؤمنین علیه‌السلام را اثبات کرد. فضایل سوده از داستان ملاقاتش با معاویه آشکار است.
  
سوده بنت عماره اجازه خواست تا به مجلس [[معاویه]] وارد شود. معاویه به او اجازه داد. هنگامی که وارد شد، معاویه به او گفت: تو همان کسی هستی که در مدح علی و ذم ما شعر گفته‌ای؟ سوده گفت: بله، من از حق روی گردان نشوم و عذرخواهی نکنم. معاویه گفت: چه چیز تو را بر آن داشته که این گونه سخن بگویی؟ سوده گفت: دوستی علی علیه‌السلام و پیروی [[حق]].
+
ابن طیفور به طریق خویش از محمد بن عبیدالله و ابن عبد ربه از عامر الشعبی در بخش «الوافدات علی معاویه» حکایتی نقل می‌کند بدین مضمون:  
  
معاویه گفت: به خدا اثری از پیروی حق در تو نمی‌بینم. سوده گفت: تو امروز رئیس مردم شده‌ای و امور آنان را بدست گرفته‌ای، خداوند درباره کار ما و حقی که بر تو داریم، از تو سؤال خواهد کرد. شخصی را حاکم ما کرده‌ای که تو را فریب داده است و با تکیه بر قدرت و سلطنت تو، بر ما دست‌اندازی می‌کند و مانند سنبله گندم، ما را درو می‌کند، و قطع و نابود می‌سازد. همچنان که گیاه را قطع می‌کنند، اموال و شوکتمان را از ما می‌گیرد. او [[بسر بن أرطاة]] است که به دیار ما آمده، مردانمان را می‌کشد و اموالمان را می‌گیرد. اگر اطاعت تو نمی‌کرد، عزت ما برقرار بود. اگر او را عزل کنی ممنون تو هستیم و اگر نه پس تو را شناخته‌ایم.
+
«سوده بنت عماره» اجازه خواست تا به مجلس [[معاویه]] وارد شود. معاویه به او اجازه داد. هنگامی که وارد شد، معاویه به او گفت: تو همان کسی هستی که در مدح [[امام علی علیه السلام|علی]] و ذم ما شعر گفته‌ای؟ سوده گفت: بله، من از [[حق]]، روی گردان نشوم و عذرخواهی نکنم. معاویه گفت: چه چیز تو را بر آن داشته که این گونه سخن بگویی؟ سوده گفت: دوستی علی علیه‌السلام و پیروی از حق.
 +
 
 +
معاویه گفت: به خدا اثری از پیروی حق در تو نمی‌بینم. سوده گفت: تو امروز رئیس مردم شده‌ای و امور آنان را بدست گرفته‌ای، خداوند درباره کار ما و حقی که بر تو داریم، از تو سؤال خواهد کرد. شخصی را حاکم ما کرده‌ای که تو را فریب داده است و با تکیه بر قدرت و سلطنت تو، بر ما دست‌اندازی می‌کند و مانند سنبله گندم، ما را درو می‌کند و قطع و نابود می‌سازد. همچنان که گیاه را قطع می‌کنند، اموال و شوکتمان را از ما می‌گیرد. او [[بسر بن ارطاة|بسر بن أرطاة]] است که به دیار ما آمده، مردانمان را می‌کشد و اموالمان را می‌گیرد. اگر اطاعت تو نمی‌کرد، عزت ما برقرار بود. اگر او را عزل کنی ممنون تو هستیم و اگر نه پس تو را شناخته‌ایم.
  
 
معاویه گفت: مرا تهدید می‌کنی؟ باید که تو را بر شتر ناآرامی بنشانم و نزد او بفرستم تا حکمش را بر تو جاری کند. سوده ساکت شد و گریست و شعری سرود بدین مضمون:
 
معاویه گفت: مرا تهدید می‌کنی؟ باید که تو را بر شتر ناآرامی بنشانم و نزد او بفرستم تا حکمش را بر تو جاری کند. سوده ساکت شد و گریست و شعری سرود بدین مضمون:
  
صلی الاله علی جسم تضمنه × قبر فأصبح فیه العدل مدفونا
+
صلی الاله علی جسم تضمنه * قبر فأصبح فیه العدل مدفونا
  
قد حالف الحق لایبغی به ثمنا × فصار بالحق والایمان مقرونا
+
قد حالف الحق لایبغی به ثمنا * فصار بالحق والایمان مقرونا
  
درود خداوند بر جسمی که [[قبر]] آن را دربرگرفته و عدل در آن مدفون شده. هم‌پیمان [[حق]] بود، و هرگز همتایی برای او نیست. او با حق و [[ایمان]] مقرون و همزاد گشته است.
+
درود خداوند بر جسمی که [[قبر]] آن را دربرگرفته و [[عدل]] در آن مدفون شده. هم‌پیمان [[حق]] بود، و هرگز همتایی برای او نیست. او با حق و [[ایمان]] مقرون و همزاد گشته است.
  
معاویه گفت: این شعر درباره کیست؟ سوده گفت: علی بن ابی طالب علیه‌السلام. معاویه گفت: علی برایت چه کرده که نزد تو چنین است؟ سوده گفت: روزی در مورد مردی که برای جمع‌آوری [[زکات]] فرستاده بود و به نزد وی شکایت بردم او را در حال [[نماز]] یافتم، وقتی مرا دید نمازش را مختصر کرد و با رأفت و مهربانی پرسید: کاری داشتی؟ جریان را برایش نقل کردم، حضرت گریست و فرمود: خدایا تو بر من و اینان شاهد باش، من هیچگاه به ستم کردن بر مردم دستوری نداده‌ام و بر ترک حق تو امر نکرده‌ام، سپس قطعه پوستی از جیبش بیرون آورد و (فرمان عزل او را) بر آن نگاشت. نامه را از آن حضرت گرفتم، به خدا، نه آن را مهر کرد و نه بست و من آن را خواندم.
+
معاویه گفت: این شعر درباره کیست؟ سوده گفت: [[امام علی علیه السلام|علی بن ابی طالب]] علیه‌السلام. معاویه گفت: علی برایت چه کرده که نزد تو چنین است؟ سوده گفت: روزی در مورد مردی که برای جمع‌آوری [[زکات]] فرستاده بود و به نزد وی شکایت بردم او را در حال [[نماز]] یافتم، وقتی مرا دید نمازش را مختصر کرد و با رأفت و مهربانی پرسید: کاری داشتی؟ جریان را برایش نقل کردم، حضرت گریست و فرمود: خدایا تو بر من و اینان شاهد باش، من هیچگاه به ستم کردن بر مردم دستوری نداده‌ام و بر ترک حق تو امر نکرده‌ام، سپس قطعه پوستی از جیبش بیرون آورد و فرمان عزل او را بر آن نگاشت. نامه را از آن حضرت گرفتم، به خدا، نه آن را مهر کرد و نه بست و من آن را خواندم.
  
 
معاویه گفت: پسر [[ابوطالب]]، شما را آموخته و عادت داده که بر سلطان جری شوید. به تدریج این مزه از زیر زبانتان خواهد رفت. بنویسید که مالش را به او بازگردانند و به [[عدالت]] با او رفتار کنند. سوده گفت: برای من یا برای همه قومم؟ معاویه گفت: برای تو. سوده گفت: به خدا این عدالت نیست و کار زشتی است، من هم مانند سایر افراد هستم. معاویه گفت: برای او و قومش بنویسید.
 
معاویه گفت: پسر [[ابوطالب]]، شما را آموخته و عادت داده که بر سلطان جری شوید. به تدریج این مزه از زیر زبانتان خواهد رفت. بنویسید که مالش را به او بازگردانند و به [[عدالت]] با او رفتار کنند. سوده گفت: برای من یا برای همه قومم؟ معاویه گفت: برای تو. سوده گفت: به خدا این عدالت نیست و کار زشتی است، من هم مانند سایر افراد هستم. معاویه گفت: برای او و قومش بنویسید.
 +
==منابع==
  
 +
* معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران، [[بانوان عالمه و آثار آنها (کتاب)|بانوان عالمه و آثار آن‌ها]].
  
== منبع ==
 
 
معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها
 
 
[[Category:زنان نمونه قرن اول]]
 
[[Category:زنان نمونه قرن اول]]
 
[[Category:زنان راوی حدیث]]
 
[[Category:زنان راوی حدیث]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۳۲

درباره سودهدختر عماره

سوده دختر عماره (محدث، ادیب، متوفی قرن اول هجری)، از بانوان شجاع و دانا و فصیح و بلیغ و در گفتار ممتاز و از شیعیان امام علی علیه‌السلام بشمار می‌رفت و با کلام و شعر خویش، جهاد می‌کرد. در برابر معاویه حق کلام را ادا نمود و پایداری خود به ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام را اثبات کرد. فضایل سوده از داستان ملاقاتش با معاویه آشکار است.

ابن طیفور به طریق خویش از محمد بن عبیدالله و ابن عبد ربه از عامر الشعبی در بخش «الوافدات علی معاویه» حکایتی نقل می‌کند بدین مضمون:

«سوده بنت عماره» اجازه خواست تا به مجلس معاویه وارد شود. معاویه به او اجازه داد. هنگامی که وارد شد، معاویه به او گفت: تو همان کسی هستی که در مدح علی و ذم ما شعر گفته‌ای؟ سوده گفت: بله، من از حق، روی گردان نشوم و عذرخواهی نکنم. معاویه گفت: چه چیز تو را بر آن داشته که این گونه سخن بگویی؟ سوده گفت: دوستی علی علیه‌السلام و پیروی از حق.

معاویه گفت: به خدا اثری از پیروی حق در تو نمی‌بینم. سوده گفت: تو امروز رئیس مردم شده‌ای و امور آنان را بدست گرفته‌ای، خداوند درباره کار ما و حقی که بر تو داریم، از تو سؤال خواهد کرد. شخصی را حاکم ما کرده‌ای که تو را فریب داده است و با تکیه بر قدرت و سلطنت تو، بر ما دست‌اندازی می‌کند و مانند سنبله گندم، ما را درو می‌کند و قطع و نابود می‌سازد. همچنان که گیاه را قطع می‌کنند، اموال و شوکتمان را از ما می‌گیرد. او بسر بن أرطاة است که به دیار ما آمده، مردانمان را می‌کشد و اموالمان را می‌گیرد. اگر اطاعت تو نمی‌کرد، عزت ما برقرار بود. اگر او را عزل کنی ممنون تو هستیم و اگر نه پس تو را شناخته‌ایم.

معاویه گفت: مرا تهدید می‌کنی؟ باید که تو را بر شتر ناآرامی بنشانم و نزد او بفرستم تا حکمش را بر تو جاری کند. سوده ساکت شد و گریست و شعری سرود بدین مضمون:

صلی الاله علی جسم تضمنه * قبر فأصبح فیه العدل مدفونا

قد حالف الحق لایبغی به ثمنا * فصار بالحق والایمان مقرونا

درود خداوند بر جسمی که قبر آن را دربرگرفته و عدل در آن مدفون شده. هم‌پیمان حق بود، و هرگز همتایی برای او نیست. او با حق و ایمان مقرون و همزاد گشته است.

معاویه گفت: این شعر درباره کیست؟ سوده گفت: علی بن ابی طالب علیه‌السلام. معاویه گفت: علی برایت چه کرده که نزد تو چنین است؟ سوده گفت: روزی در مورد مردی که برای جمع‌آوری زکات فرستاده بود و به نزد وی شکایت بردم او را در حال نماز یافتم، وقتی مرا دید نمازش را مختصر کرد و با رأفت و مهربانی پرسید: کاری داشتی؟ جریان را برایش نقل کردم، حضرت گریست و فرمود: خدایا تو بر من و اینان شاهد باش، من هیچگاه به ستم کردن بر مردم دستوری نداده‌ام و بر ترک حق تو امر نکرده‌ام، سپس قطعه پوستی از جیبش بیرون آورد و فرمان عزل او را بر آن نگاشت. نامه را از آن حضرت گرفتم، به خدا، نه آن را مهر کرد و نه بست و من آن را خواندم.

معاویه گفت: پسر ابوطالب، شما را آموخته و عادت داده که بر سلطان جری شوید. به تدریج این مزه از زیر زبانتان خواهد رفت. بنویسید که مالش را به او بازگردانند و به عدالت با او رفتار کنند. سوده گفت: برای من یا برای همه قومم؟ معاویه گفت: برای تو. سوده گفت: به خدا این عدالت نیست و کار زشتی است، من هم مانند سایر افراد هستم. معاویه گفت: برای او و قومش بنویسید.

منابع