نجمه خاتون مادر امام رضا علیه السلام

نجمه مادر امام رضا علیه السلام کنیزی بود که حميده خاتون مادر امام موسی بن جعفر علیه‌السلام آن را برای خود خریده بود و بعدا او را به فرزندش امام موسی بن جعفر علیه السلام بخشید.

مطابق با برخی روایات وى از اهالى از اهالي نوبه مغرب بوده است. و نامش را «تُكتَم» ثبت كرده اند كه پس از آن كه به خانه امام قدم نهاده ، «نجمه» ناميده شده است.

هنگامي که نجمه قبل از ازدواج با حضرت کاظم علیه‌السلام به خانه امام صادق علیه‌السلام راه يافت، از محضر حميده مادر امام کاظم علیه‌السلام اصول و کمالات اسلامي را آموخت. نجمه سلام الله علیها از نظر عقل و هوشياري و دين از بهترين بانوان بود.

حضرت حميده سلام الله علیها مي‌گويد: وقتي که نجمه سلام الله علیها به خانه ما راه يافت، پيامبر اسلام سلام الله علیه را در عالم خواب ديدم که به من فرمود: «اي حميده! نجمه را به پسرت موسي علیه‌السلام ببخش» و همسر او کن و فرمود: «فانه سيولد منها خير اهل الارض؛ همانا بزودي بهترين فرد روي زمين، از او متولد مي‌شود.» من به اين دستور عمل کردم، و نجمه را همسر فرزندم امام کاظم علیه‌السلام نمودم و از او حضرت رضا علیه السلام به دنيا آمد.

در روايت آمده است: حضرت حميده خاتون به امام کاظم علیه السلام فرمود: «پسرم، تکتم كنيزيست كه من تا بحال كنيزى بهتر از او نديده‌‏ام و شك و شبهه ندارم كه اگر نسلى از براى او باشد بزودى خدا آن را ظاهر كند. و من او را بتو بخشيدم، پس سفارش كن نيكى كنند به او».

حضرت نجمه سلام الله علیها به قدري به عبادت و مناجات و ذکر خدا علاقه داشت که در آن مدتي که به حضرت رضا علیه السلام شير مي‌داد، به بستگان فرمود: «با يافتن دايه، مرا کمک کنيد.» از او سؤال شد: مگر شيرت کم شده؟ در پاسخ فرمود: «لااکذب والله، ما نقص الدر، ولکن علي ورد من صلاتي و تسبيحي، و قد نقص منذ ولدت؛ سوگند به خدا دروغ نمي‌‌گويم، شيرم کم نشده، ولي براي من ذکرهايي از نماز و تسبيح هست که از هنگام پرستاري و شيردادن به اين نوزاد، از عبادتم کاسته شده است، کمک مي‌خواهم تا به عبادات و مناجاتم برسم».

اين بانوي مکرمه در مشربه ام‌ابراهيم در مدينه منوره مدفون مي‌باشد.