شیخ کاظم ازری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۲۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
'''شیخ کاظم اُزری''' (۱۲۱۲-۱۱۴۳ ق)  مشهور به «ملا کاظم ازری» شاعر مدیحه سرای [[شیعه]] در قرن دوازدهم هجری است. ملا کاظم شاعری بزرگوار بود که علمای شیعه [[عراق]] از جمله مرحوم [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سیّد بحر العلوم]] به او و اشعارش ارج می‌نهادند و مردم نیز از اشعارش استقبال فراوان نمودند. [[قصیده]] بلند «هائیه» در مدح [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] (ص) و [[امیرالمومنین]] (ع) از شاخص ترین اشعار وی به شمار می آید.
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
|نام کامل = کاظم ازری
+
|نام کامل = ملا کاظم ازری
|زادروز = 1143 قمری
+
|تصویر= [[پرونده:Kazem-azariy.jpg]]
 +
|زادروز = ۱۱۴۳ قمری
 
|زادگاه = بغداد
 
|زادگاه = بغداد
|وفات =  1212 قمری
+
|وفات =  ۱۲۱۲ قمری
|مدفن = آرامگاه آل ازری در کاظمی
+
|مدفن = کاظمین
 
|اساتید =   
 
|اساتید =   
 
|شاگردان =  
 
|شاگردان =  
|آثار = قصیده ای به مناسبت پیروزی سلیمان پاشا، 18 قصیده در مدح سلیمان شاوی، 5 قصیده در مدح پدر سلیمان
+
|آثار = قصیده هائیه، مرثیه‌ای درباره [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام،...
 
}}
 
}}
 +
==ولادت و خاندان==
 +
کاظم بن محمد بن مهدی بن ابراهیم بن عبدالصمد بن علی تمیمی بغدادی و مشهور به "ملاکاظم ازری" در سال ۱۱۴۳ قمری در محله رأس القریه [[بغداد]] به دنیا آمد.
  
==خاندان شیخ کاظم ازری==
+
پدرش محمد بن مراد و برادرش شیخ محمدرضا، ادیب و شاعر توانا و مداح [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام پیامبر بودند. این خاندان خود را از نسل "عبدالصمد بن علی ازری بغدادی تمیمی" می دانستند. او با خاندان های سرشناس دیگری چون "آل شاوی" و "[[آل حیدر|آل حیدری]]" و... دوستی زیاد و عمیق داشت.
  
پدرش محمد بن مراد و برادرش شیخ محمدرضا که او نیز ادیب و شاعر توانا و مداح اهل بیت علیهم السلام پیامبر بودند. این خاندان خود را از نسل "عبدالصمدبن علی ازری بغدادی تمیمی" می دانستند. او با خاندان های سرشناس دیگری چون "آل شاوی" و "آل حیدری" و... دوستی زیاد و عمیق داشت.
+
==تحصیلات==
  
==تحصیلات شیخ==
+
ملا کاظم ابتدا در [[بغداد]] تحصیلات خود را شروع کرد و سپس در [[نجف]]، [[ادبیات عرب]]، [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] را نزد اساتید بزرگ تعلیم گرفت. اما از آنجا که میل زیادی به ادبیات به ویژه [[شعر]] داشت از مدرسه کناره گرفت. در ۱۷ سالگی به [[حج]] رفت و [[قصیده]] ای راجع به حج خودش سرود. در واقع قبل از ۲۰ سالگی به سرودن شعر پرداخت. البته اطلاعات او درباره [[تاریخ]]، [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، [[حدیث]] و [[فلسفه]] را دیگران اعتراف دارند.
 +
==آثار==
  
ابتدا در [[بغداد]] تحصیلات خود را شروع کرد و سپس در [[نجف]]، ادبیات عرب، [[فقه]] و اصول را نزد اساتید بزرگ تعلیم گرفت. اما از آنجا که میل زیادی به ادبیات به ویژه شعر داشت از مدرسه کناره گرفت. در 17 سالگی به [[حج]] رفت و قصیده ای راجع به حج خودش سرود. در واقع قبل از 20 سالگی به سرودن شعر پرداخت. البته اطلاعات او را درباره تاریخ، تفسیر، حدیث و فلسفه دیگران اعتراف دارند.
+
حماسه ازری یا «قصیده هائیه» از مهمترین آثار ملا کاظم ازی است. موضوع [[قصیده]] مذکور که از آن به عناوین مختلف؛ قصیده هائیه «الفیه، قرآن الشعر الاکبر و فرقان الفصل الازهر» یاد شده عبارت است از: مدح [[پیامبر اسلام|پیغمبر]] (ص) و [[اهل البیت|اهل بیت]] آن حضرت، مدح [[امام علی علیه السلام|امیرالمومنین علی]] (ع) و بیان فداکاریهای حضرتش در [[غزوات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله|غزوات]] مهم اسلامی و اشاره به حوادث مهم قبل از وفات و بعد از [[رحلت پيامبر اسلام|رحلت پیغمبر]] (ص).  
  
==تالیفات شیخ کاظم ازری==
+
اهمیت این قصیده از آن جهت است که «[[صاحب جواهر]]» آرزو می کند که آن را در نامه اعمال او گذارند. [[حاج شیخ عباس قمی|شیخ عباس قمی]] هم بعضی از ابیات آن را در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]] در کنار [[دعا|ادعیه]] حضرات [[معصوم|معصومین]]، آورده است. 
  
این شاعر بزرگ هیچگاه دیوانش را جمع آوری نکرد. شیخ آقا بزرگ تهرانی، مجموعه ای از قصائد او را که "هائیه" نیز ضمیمه آن بوده است در کتابخانه محمدعلی سبزواری دیده است. این قصیده برای اولین بار در [[نجف]] به چاپ رسید. بعد با عنوان "شمسیه" در بمبئی چاپ شد.
+
شاید بتوان ادعا کرد که ازری با این قصیده در دوره معاصر ادب عرب، مکتبی پدید آورد که مورد تقلید شاعران بعد از او شد. اصل آن در طوماری نوشته شده بود، و بیش از هزار [[بیت (شعر)|بیت]] داشته که در اثر نفوذ موریانه، بیش از چهارصد بیت آن از بین می رود و ۵۸۱ بیت آن باقی می ماند. این اثر نفیس توسط [[سید صدرالدین عاملی]] کشف شد و در دسترس دانشمندان قرار گرفت و تاکنون چندین بار چاپ شده است.  
  
شیخ ملاکاظم، اشعاری دیگری هم سروده که از آن جمله میتوان گفت:
+
[[شیخ آقا بزرگ تهرانی]]، مجموعه ای از قصائد او را که "هائیه" نیز ضمیمه آن بوده است، در کتابخانه محمدعلی سبزواری دیده است. این قصیده برای اولین بار در [[نجف]] به چاپ رسید. این شاعر بزرگ هیچگاه [[دیوان (شعر)|دیوان]] خود را جمع آوری نکرد.
  
# قصیده ای به مناسبت پیروزی سلیمان پاشا
+
شیخ ملاکاظم، اشعاری دیگری هم سروده که از آن جمله می توان گفت:
# 18 قصیده در مدح سلیمان شاوی
 
# 5 قصیده در مدح پدر سلیمان (عبدالله)
 
# قصایدی در مدح برادران و پسر سلیمان
 
# اشعاری در شفاعت خواهی از امیرالمؤمنین علی علیه السلام در دفع بلا از بغداد.
 
# مرثیه ای درباره امام حسین علیه السلام
 
  
آثار این مولف در کتابخانه دیجیتال اهل البیت علیه السلام موجود می باشد.
+
#قصیده ای به مناسبت پیروزی سلیمان پاشا
 +
#۱۸ قصیده در مدح سلیمان شاوی
 +
#۵ قصیده در مدح پدر سلیمان (عبدالله)
 +
#قصایدی در مدح برادران و پسر سلیمان
 +
#اشعاری در [[شفاعت]] خواهی از [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام در دفع بلا از [[بغداد]].
 +
#[[مرثیه]] ای درباره [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام
  
 +
==وفات==
 +
سرانجام این شاعر بزرگ [[شیعه]]، در سال ۱۲۱۲ یا ۱۲۱۳ قمری در کرخ [[بغداد]]، در سن ۷۰ سالگی از دنیا رحلت کرد و در [[کاظمین]] در مقبره ای که مخصوص خاندان او بود، دفن شد.
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
*[http://tahoor.com/fa/article/view/26876 کتابخانه طهور، شیخ کاظم ازری]
* [http://alaam.tahoor.com/page.php?id=10855 کتابخانه طهور، شیخ کاظم ازری.](12 مهرماه 1391)
+
*[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120506102906-7095-6.pdf سید علی میر لوحی، احوال و اشعار شیخ کاظم ازری، مطالعات اسلامی، شماره ۲۰، پاییز ۱۳۵۵، صص ۸۷-۱۱۳]
* [http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/3218/88/image سید علی میر لوحی، احوال و اشعار شیخ کاظم ازری، مطالعات اسلامی، شماره 20، پاییز 1355، صص 87-113](12 مهرماه 1391)
 
  
 
[[رده:علمای قرن سیزدهم]]
 
[[رده:علمای قرن سیزدهم]]
 +
[[رده:مدفونین در کاظمین]]
 +
[[رده:شعرای پارسی گوی قرن دوازدهم]]
 +
[[رده:شعرای پارسی گوی قرن سیزدهم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۴۶

شیخ کاظم اُزری (۱۲۱۲-۱۱۴۳ ق) مشهور به «ملا کاظم ازری» شاعر مدیحه سرای شیعه در قرن دوازدهم هجری است. ملا کاظم شاعری بزرگوار بود که علمای شیعه عراق از جمله مرحوم سیّد بحر العلوم به او و اشعارش ارج می‌نهادند و مردم نیز از اشعارش استقبال فراوان نمودند. قصیده بلند «هائیه» در مدح پیامبر اکرم (ص) و امیرالمومنین (ع) از شاخص ترین اشعار وی به شمار می آید.

Kazem-azariy.jpg
نام کامل ملا کاظم ازری
زادروز ۱۱۴۳ قمری
زادگاه بغداد
وفات ۱۲۱۲ قمری
مدفن کاظمین

Line.png


آثار

قصیده هائیه، مرثیه‌ای درباره امام حسین علیه السلام،...

ولادت و خاندان

کاظم بن محمد بن مهدی بن ابراهیم بن عبدالصمد بن علی تمیمی بغدادی و مشهور به "ملاکاظم ازری" در سال ۱۱۴۳ قمری در محله رأس القریه بغداد به دنیا آمد.

پدرش محمد بن مراد و برادرش شیخ محمدرضا، ادیب و شاعر توانا و مداح اهل بیت علیهم السلام پیامبر بودند. این خاندان خود را از نسل "عبدالصمد بن علی ازری بغدادی تمیمی" می دانستند. او با خاندان های سرشناس دیگری چون "آل شاوی" و "آل حیدری" و... دوستی زیاد و عمیق داشت.

تحصیلات

ملا کاظم ابتدا در بغداد تحصیلات خود را شروع کرد و سپس در نجف، ادبیات عرب، فقه و اصول را نزد اساتید بزرگ تعلیم گرفت. اما از آنجا که میل زیادی به ادبیات به ویژه شعر داشت از مدرسه کناره گرفت. در ۱۷ سالگی به حج رفت و قصیده ای راجع به حج خودش سرود. در واقع قبل از ۲۰ سالگی به سرودن شعر پرداخت. البته اطلاعات او درباره تاریخ، تفسیر، حدیث و فلسفه را دیگران اعتراف دارند.

آثار

حماسه ازری یا «قصیده هائیه» از مهمترین آثار ملا کاظم ازی است. موضوع قصیده مذکور که از آن به عناوین مختلف؛ قصیده هائیه «الفیه، قرآن الشعر الاکبر و فرقان الفصل الازهر» یاد شده عبارت است از: مدح پیغمبر (ص) و اهل بیت آن حضرت، مدح امیرالمومنین علی (ع) و بیان فداکاریهای حضرتش در غزوات مهم اسلامی و اشاره به حوادث مهم قبل از وفات و بعد از رحلت پیغمبر (ص).

اهمیت این قصیده از آن جهت است که «صاحب جواهر» آرزو می کند که آن را در نامه اعمال او گذارند. شیخ عباس قمی هم بعضی از ابیات آن را در مفاتیح الجنان در کنار ادعیه حضرات معصومین، آورده است.

شاید بتوان ادعا کرد که ازری با این قصیده در دوره معاصر ادب عرب، مکتبی پدید آورد که مورد تقلید شاعران بعد از او شد. اصل آن در طوماری نوشته شده بود، و بیش از هزار بیت داشته که در اثر نفوذ موریانه، بیش از چهارصد بیت آن از بین می رود و ۵۸۱ بیت آن باقی می ماند. این اثر نفیس توسط سید صدرالدین عاملی کشف شد و در دسترس دانشمندان قرار گرفت و تاکنون چندین بار چاپ شده است.

شیخ آقا بزرگ تهرانی، مجموعه ای از قصائد او را که "هائیه" نیز ضمیمه آن بوده است، در کتابخانه محمدعلی سبزواری دیده است. این قصیده برای اولین بار در نجف به چاپ رسید. این شاعر بزرگ هیچگاه دیوان خود را جمع آوری نکرد.

شیخ ملاکاظم، اشعاری دیگری هم سروده که از آن جمله می توان گفت:

  1. قصیده ای به مناسبت پیروزی سلیمان پاشا
  2. ۱۸ قصیده در مدح سلیمان شاوی
  3. ۵ قصیده در مدح پدر سلیمان (عبدالله)
  4. قصایدی در مدح برادران و پسر سلیمان
  5. اشعاری در شفاعت خواهی از امیرالمؤمنین علیه السلام در دفع بلا از بغداد.
  6. مرثیه ای درباره امام حسین علیه السلام

وفات

سرانجام این شاعر بزرگ شیعه، در سال ۱۲۱۲ یا ۱۲۱۳ قمری در کرخ بغداد، در سن ۷۰ سالگی از دنیا رحلت کرد و در کاظمین در مقبره ای که مخصوص خاندان او بود، دفن شد.

منابع