شهوت رانی: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{خوب}} | {{خوب}} | ||
| − | نهادینه شدن تمایلات مادی در وجود | + | نهادینه شدن تمایلات مادی در وجود [[انسان]]، به خاطر بقای زندگی دنیوی و بقای نسل او است. در واقع این تمایلات ابزار و لوازم زندگی دنیوی و زندگی دنیوی مقدمه ای است برای رسیدن به هدف والای آفرینش که سعادت اخروی می باشد. زمانی که انسان صرفاً این تمایلات و لذت جویی ها را هدف نهایی زندگی خویش قرار دهد، دچار صفت '''شهوت رانی''' شده است. |
| − | + | شهوت رانی یا شهوت پرستی، اصطلاحا به لذت جوئی نامشروع و [[حرام]] و همچنین افراط و زياده روی در لذت جوئی [[حلال]] اطلاق می شود. | |
| − | البته اصطلاح شهوت | + | البته اصطلاح شهوت رانی، در بین عوام غالبا برای افراط در «شهوت جنسی» به کار می رود. |
| − | == | + | ==شهوت در لغت و اصطلاح== |
| − | + | «شهوت» در لغت دارای مفهوم عامی است که به هرگونه خواهش نفس و میل و رغبت به لذات مادی اطلاق می شود. شهوت (ش ه و): یعنی [[آرزو]] و میل و رغبت و اشتیاق و خواهش و شوق نفس در حصول لذت و منفعت. مطلق آرزو و خواهش. رغبت شدید. توقان نفس به امور مستلذه.<ref> لغت نامه دهخدا</ref> | |
| − | + | و نیز گفته شده: خواهش و دلبستگى نفس به چيزى است، كه مى خواهى و اراده كرده اى و اين خواهش و تمايل در دنيا دو گونه است: 1- تمايل كاذب 2- تمايل صادق. | |
| − | |||
| − | |||
ميل و خواهش صادق آن چيزى است كه اگر برآورده نشود كار بدن بدون آن مختلّ می شود. مثل تمايل به طعام در موقع گرسنگى. | ميل و خواهش صادق آن چيزى است كه اگر برآورده نشود كار بدن بدون آن مختلّ می شود. مثل تمايل به طعام در موقع گرسنگى. | ||
| − | و امّا تمايل و شهوت دروغ يا كاذب چيزي است كه بدون آن، كار بدن مختل نمى شود.(مثل ميل به غذاى بهتر بعد از سير شدن و استراحت طلبى بيش از حدّ كه نوعى هوس نفسانى است كه مى خواهد بيشتر استراحت كند و اگر اين خواسته ها انجام نشود كار بدن مختل نمى شود). | + | و امّا تمايل و شهوت دروغ يا كاذب چيزي است كه بدون آن، كار بدن مختل نمى شود. (مثل ميل به غذاى بهتر بعد از سير شدن و استراحت طلبى بيش از حدّ كه نوعى هوس نفسانى است كه مى خواهد بيشتر استراحت كند و اگر اين خواسته ها انجام نشود كار بدن مختل نمى شود). |
| − | هر مورد تمايل و خواستى نيز شهوت ناميده شده و همچنين نيرويى هم كه هوس مى كند و تمايل مى يابد شهوت است.آيه: {{متن قرآن|«زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُ الشَّهَواتِ »}}<ref>سوره آل عمران/14</ref> احتمال دارد كه اشاره به هر دو معنى درست و نادرست يعنى (تمايل صادق و كاذب) باشد.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن،ج2، ص 359</ref> | + | هر مورد تمايل و خواستى نيز شهوت ناميده شده و همچنين نيرويى هم كه هوس مى كند و تمايل مى يابد شهوت است. آيه: {{متن قرآن|«زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُ الشَّهَواتِ »}}<ref>سوره آل عمران/14</ref> احتمال دارد كه اشاره به هر دو معنى درست و نادرست يعنى (تمايل صادق و كاذب) باشد.<ref>ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن،ج2، ص 359</ref> |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | بر اساس معنای شهوت، '''شهوت رانی''' مصداق تمایل کاذب و زیاده طلبی نفسانی است. و شهوت رانی به اهمیت افراطی به این تمایلات و به دنبال آن خروج از حد نیاز و [[اعتدال]] در امور مادی گفته می شود. به کار رفتن مفهوم شهوت، در بین عموم غالبا اختصاص به «شهوت جنسی» دارد. | |
| − | + | «شهوت رانی» نقطه مقابل «[[عفت]]» است. «عفت» نیز دارای مفهوم عام و خاص است. مفهوم عام آن، خویشتن داری در برابر هر گونه تمایل افراطی نفسانی است و مفهوم خاص آن، خویشتن داری در برابر تمایلات بی بند و بار جنسی است. «عفت» یکی از فضایل مهم [[اخلاق|اخلاقی]] در رشد و پیشرفت و تکامل جوامع انسانی است; اما «شهوت رانی» موجب سقوط فرد و جامعه می شود. | |
| − | == | + | ==نکوهش شهوت‌رانی در قرآن== |
| − | مفهوم شهوت رانی در پنج آیه از قرآن کریم آمده است. در این آیات به فراخور موضوع آنها بیان شده است که هدف از وجود تمایلات و غرایز در وجود انسان بقای زندگی مادی و نسل انسان بوده است و از آنجایی که زندگی دنیوی مقدمه زندگی اخروی است، این غرایز لازمه ی زندگی دنیوی جهت نیل به اهداف والای انسانی و در نهایت رضایت خداوند و سعادت اخروی او است. اما متأسفانه برخی غافلان خودِ این غرایز را هدف دانسته و با پیروی آنها از مقصد نهایی آفرینش خویش بازمانده اند. | + | مفهوم شهوت رانی در پنج [[آیه]] از [[قرآن|قرآن کریم]] آمده است. در این آیات به فراخور موضوع آنها بیان شده است که هدف از وجود تمایلات و [[غریزه|غرایز]] در وجود [[انسان]]، بقای زندگی مادی و نسل انسان بوده است و از آنجایی که زندگی دنیوی مقدمه زندگی اخروی است، این غرایز لازمه ی زندگی دنیوی جهت نیل به اهداف والای انسانی و در نهایت رضایت [[الله|خداوند]] و سعادت اخروی او است. اما متأسفانه برخی غافلان خودِ این غرایز را هدف دانسته و با پیروی آنها از مقصد نهایی آفرینش خویش بازمانده اند. |
| − | علامه طباطبایی(ره) ذیل آیه 14 سوره آل عمران درباره ی حکمت وجود تمایلات دنیوی می فرماید: | + | [[علامه طباطبايى|علامه طباطبایی]](ره) ذیل [[آیه 14 سوره آل عمران]] درباره ی حکمت وجود تمایلات دنیوی می فرماید: اگر خداوند چنين مقدر كرده كه (بندگان) علاقمند و دوستدار دنيا باشند، براى اين بوده كه دنيا را وسيله زندگى [[آخرت]] خود كنند، و از متاع اين زندگى چيزهايى را كه به درد آن زندگيشان می خورد برگيرند. و خلاصه مطلب اينكه تقدير كرد تا به عنوان وسيله بدان بنگرند، نه به نظر استقلالى، و به عبارت ديگر زندگى دنيا را وسيله زندگى آخرت قرار دهند، نه اينكه آن را هدف پنداشته و ما وراى آن را فراموش كنند، و يا راه را مقصد گرفته، در عين اينكه مشغول رفتن به سوى پروردگار خويشند رفتن را مقصد بپندارند، هم چنان كه قرآن كريم فرموده: {{متن قرآن|«إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا، وَ إِنَّا لَجاعِلُونَ ما عَلَيْها صَعِيداً جُرُزاً»}} <ref>اين مائيم كه بين دلهاى شما و آنچه در زمين است رابطه محبت برقرار كرده ايم، تا شما را بيازماييم، و معلوم كنيم كه عملكرد كداميك از شما بهتر است، و همين ما به زودى همه اين محبوبهاى دنيايى را در نظرتان چون خاكى خشك بى ارزش خواهيم كرد ([[سوره کهف|سوره كهف]]/8) |
| − | |||
| − | اگر خداوند چنين مقدر كرده كه (بندگان) علاقمند و دوستدار دنيا باشند، براى اين بوده كه دنيا را وسيله زندگى آخرت خود كنند، و از متاع اين زندگى چيزهايى را كه به درد آن زندگيشان می خورد برگيرند. و خلاصه مطلب اينكه تقدير كرد تا به عنوان وسيله بدان بنگرند، نه به نظر استقلالى، و به عبارت ديگر زندگى دنيا را وسيله زندگى آخرت قرار دهند، نه اينكه آن را هدف پنداشته و ما وراى آن را فراموش كنند، و يا راه را مقصد گرفته، در عين اينكه مشغول رفتن به سوى پروردگار خويشند رفتن را مقصد بپندارند، هم چنان كه قرآن كريم فرموده:{{متن قرآن|«إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا، وَ إِنَّا لَجاعِلُونَ ما عَلَيْها صَعِيداً جُرُزاً»}} <ref>اين مائيم كه بين دلهاى شما و آنچه در زمين است رابطه محبت برقرار كرده ايم، تا شما را بيازماييم، و معلوم كنيم كه عملكرد كداميك از شما بهتر است، و همين ما به زودى همه اين محبوبهاى دنيايى را در نظرتان چون خاكى خشك بى ارزش خواهيم كرد (سوره كهف/8) | ||
</ref>.<ref> ترجمه تفسير الميزان، ج3، ص 149</ref> | </ref>.<ref> ترجمه تفسير الميزان، ج3، ص 149</ref> | ||
| + | آیاتی که به صفت ناپسند شهوت رانی اشاره دارد به شرح زیر است: | ||
| − | + | 1- {{متن قرآن|«زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنينَ وَ الْقَناطيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِكَ مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ»}}<ref>(سوره آل عمران/14)</ref> محبت و عشق به خواستنى ها [كه عبارت است] از زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسبان نشاندار و چهارپايان و كشت و زراعت، براى مردم آراسته شده است؛ اينها كالاى زندگىِ [زودگذرِ] دنياست؛ و خداست كه بازگشت نيكو نزد اوست. | |
| − | |||
| − | |||
| − | 1-{{متن قرآن|«زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنينَ وَ الْقَناطيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِكَ مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ»}} <ref>(سوره آل عمران/14)</ref> | ||
| − | |||
| − | محبت و عشق به خواستنى ها [كه عبارت است] از زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسبان نشاندار و چهارپايان و كشت و زراعت، براى مردم آراسته شده است؛ اينها كالاى زندگىِ [زودگذرِ] دنياست؛ و خداست كه بازگشت نيكو نزد اوست. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | و خدا مى خواهد با رحمت و لطفش به شما توجه كند؛ و آنان كه از شهوات پيروى مى كنند، مى خواهند شما[در روابط جنسى از حدود و مقرّرات حق] به انحراف بزرگى دچار شويد. | + | 2- {{متن قرآن|«وَ اللَّهُ يُريدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ يُريدُ الَّذينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَميلُوا مَيْلاً عَظيماً»}}<ref>(سوره نساء/27)</ref> و خدا مى خواهد با رحمت و لطفش به شما توجه كند؛ و آنان كه از شهوات پيروى مى كنند، مى خواهند شما[در روابط جنسى از حدود و مقرّرات حق] به انحراف بزرگى دچار شويد. |
| − | 3-{{متن قرآن|«إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»}}<ref>(سوره اعراف/81)</ref> | + | 3- {{متن قرآن|«إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»}}<ref>(سوره اعراف/81)</ref> شما [بدون توجه به حقوق همسران و غافل از اينكه نعمت غريزه جنسى براى بقاى نسل است] از روى ميل شديدى كه به آن [كار بسيار زشت] داريد به سوى مردان مى آييد، [نه فقط در اين كار متجاوز از حدود انسانيّت هستيد] بلكه در امور ديگر هم گروهى متجاوز هستيد. |
| − | + | 4- {{متن قرآن|«فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا»}}<ref>(سوره مریم/59)</ref> سپس بعد از آنان نسلى جايگزين [آنان] شد كه [[نماز]] را ضايع كردند و از شهوات پيروى نمودند؛ پس به زودى [كيفر] گمراهى خود را [كه عذابى دردناك است] خواهند ديد. | |
| − | + | 5- {{متن قرآن|«أَإِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ»}}<ref>(سوره نمل/55)</ref> آيا شما از روى ميل و شهوت به جاى زنان با مردان آميزش مى كنيد؟ [شما براى اين كار زشت دليل و برهانى نداريد] بلكه شما گروهى نادان هستيد. | |
| − | + | ==آثار زیانبار شهوت‌رانی== | |
| − | + | این مسئله در منابع روایی [[اسلام]]، مورد توجه فراوان قرار گرفته است که بیشتر آنها بیانگر هشدار درباره پیامدهای خطرناک آن است. این احادیث تکان دهنده، هر خواننده ای را تحت تاثیر عمیق قرار داده و روشن می سازد که آلودگی به «شهوت» - خواه به مفهوم عام و خواه به مفهوم خاص آن - از موانع اصلی سعادت و کمال انسان ها و از اسباب مهم گسترش گناه و جنایت در جامعه بشری است که در ذیل، | |
| + | به بعضی از آن [[حدیث|احادیث]] اشاره می شود. | ||
| − | + | === آثار اخلاقی === | |
| + | به دنبال شهوت رانی انواع بيماريهاى روانى از [[حسد]]، هم چشمى، [[ریا|ريا]]، [[تفاخر]]، [[عجب]] و [[كبر]] پديد مى آيد و از اينها [[حقد]] و دشمنى پيدا مى شود و اين همه آدمى را بى انديشه به دست يازيدن به گناهان، ستم، تجاوز، منكرات و فحشاء مى كشاند و تمامى اينها ثمره اهمال و رها ساختن شكم، سركشى، سيرى و پرخورى است.<ref>نراقی ملامحمدمهدی؛ علم اخلاق اسلامى، ج 2، ص 12</ref> | ||
| − | + | '''خطرناکترین عامل انحراف انسان:''' | |
| − | + | [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله می فرمایند: | |
| − | + | «ما تحت ظل السماء من اله یعبد من دون الله اعظم عند الله من هوی متبع؛ در زیر آسمان معبودی جز خدای تعالی پرستیده نشده است که در پیشگاه او، بدتر از هوا و هوسی باشد که پیروی شود.»<ref> الدر المنثور،ج 6،ص 261 به نقل از میزان الحکمة،ج 4،ص 3478،شماره 21400</ref> | |
| − | + | '''زهر کشنده:''' | |
| − | + | امیرالمؤمنین [[امام علی علیه السلام|علی بن ابی طالب]] علیه السلام می فرمایند: | |
| − | + | «الشهوات سموم قاتلات؛ شهوت ها، زهرهای کشنده هستند» (که شخصیت و ایمان و مروت و اعتبار انسان را نابود می سازد).<ref> غرر الحکم،حدیث 876</ref> | |
| − | + | '''دام شیطان:''' | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | در حدیث دیگری از همان امام بزرگوار علیه السلام آمده است: «الشهوات مصائد الشیطان؛ شهوات دام های [[شیطان]] است.»(که انسان ها را به وسیله آن در هر سن و سال و در هر زمان و مکان صید می کند).<ref>غرر الحکم،حدیث 2121</ref> | |
| − | در حدیث دیگری از همان امام بزرگوار علیه السلام آمده است:«الشهوات | ||
| − | + | '''آلودگی به گناه:''' | |
| − | امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرمایند:«اهجروا الشهوات فانها تقودکم الی رکوب الذنوب و التهجم علی السیئات؛ | + | امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرمایند: «اهجروا الشهوات فانها تقودکم الی رکوب الذنوب و التهجم علی السیئات؛ از شهوات سرکش بپرهیزید که شما را به ارتکاب انواع [[گناه|گناهان]] و هجوم بر معاصی می کشاند.»<ref>همان،حدیث 2505</ref> |
| − | + | '''فساد عقل و دین:''' | |
| − | «طاعة الهوی تفسد العقل؛ | + | «طاعة الهوی تفسد العقل؛ هوا پرستی عقل انسان را فاسد می کند.» |
آن حضرت در تعبیر دیگری می فرمایند: | آن حضرت در تعبیر دیگری می فرمایند: | ||
| − | « طاعة الشهوة تفسد الدین؛ | + | « طاعة الشهوة تفسد الدین؛ فرمانبرداری از شهوات نفسانی، [[دین]] انسان را فاسد می کند.»<ref> شرح غرر الحکم،حدیث 5985</ref> |
| − | + | '''بی اختیاری در برابر خواسته ها:''' | |
| − | + | «الجاهل عبد شهوته؛ انسان نادان بنده شهوت خویش است»<ref>غرر الحکم،حدیث 449</ref> یعنی انسان جاهل مثل برده خوار و ذلیلی است که در برابر شهوت خویش، هیچ اختیاری از خود ندارد. | |
| − | + | «عبد الشهوة اسیر لا ینفک اسره؛ برده شهوت چنان اسیر است که هرگز روی آزادی را نخواهد دید.»<ref>غرر الحکم،حدیث 6300</ref> | |
| − | + | '''رسوایی:''' | |
| − | + | «حلاوة الشهوة ینغصها عار الفضیحة؛ شیرینی شهوت را ننگ رسوایی از میان می برد.»<ref>غرر الحکم،حدیث 4885</ref> | |
| − | + | '''سبب بدی ها:''' | |
| − | + | «سبب الشر غلبة الشهوة؛ سبب شر، غلبه شهوت است.»<ref>شرح غرر الحکم،حدیث 5533</ref> با توجه به این که «الشر» با الف و لام جنس و به صورت مطلق ذکر شده است، معنای عموم را می رساند که این امر بیانگر آن است که «شهوت پرستی»، سرچشمه تمام شرها و بدبختی هاست. | |
| − | + | '''گمراهی:''' | |
| − | + | «کیف یستطیع الهدی من یغلبها الهوی؛ چگونه می تواند انسان به هدایت برسد، در حالی که هوای نفس بر او غالب گردیده است.»<ref>همان،حدیث 7001،ص 566 غرر الحکم</ref> | |
| − | + | '''تضعیف شخصیت انسان:''' | |
| − | + | «من زادت شهوته قلت مروته، کسی که شهوات او فزونی یابد؛ شخصیت انسانی او کم می شود.»<ref>همان،حدیث 8022</ref> | |
| − | + | '''دور شدن از بهشت:''' | |
| − | + | «من اشتاق الی الجنة سلا عن الشهوات؛ کسی که مشتاق [[بهشت]] باشد باید شهوت پرستی را فراموش کند.»<ref> همان،حدیث 8591</ref> | |
| − | + | '''بی نصیب ماندن از حکمت و آگاهی:''' | |
| − | + | «لا تسکن الحکمة قلبا مع شهوة؛ حکمت و دانش در قلبی که جای شهوت پرستی است، ساکن نمی شود.»<ref> همان،حدیث 10915</ref> | |
| − | + | '''ذلت و حقارت:''' | |
| − | + | زیرا چنین فردی باید براى رسیدن به شهوات نفسانيه خود، از هم نوع خود [[ذلت نفس|ذلت]] بکشد و از هر ناچيز منت كشیده و جوانمردی خود را لگدمال کند به صرف این که احتمال دهد مطلوبش نزد او به دست بیاید.<ref>خمينى، امام سید روح‌الله؛ چهل حديث، مؤسسه ى تنظيم و نشر آثار امام خمينى، چاپ بيستم، 1378، ص 255</ref> | |
| − | + | '''مایه سرزنش:''' | |
| − | + | [[امام علی علیه السلام|امام علی]](ع) میوه شهوت‌راني را سرزنش می دانند، که توسط وجدان، خانواده یا جامعه متوجه فرد شهوت ران خواهد شد.<ref>غررالحکم، آمدی، ص196</ref> | |
| − | + | '''برافروختگی آتش طمع:''' | |
| − | + | امام علی(ع) شهوت‌راني را بُن مایه [[طمع]] معرفی می فرمایند.<ref>پیشین</ref> | |
| − | + | '''عشق شهوانی:''' | |
| − | + | عشق شهوانی بيمارى دل هائى است كه از محبّت خدا و از همّت‌هاى عالى خالى و بى نصيب است<ref>نراقی، ملامحمدمهدی؛ علم اخلاق اسلامى، ج 2، ص 15 و 14</ref> و در صورت استحکام در دل، مقابله با آن دشوار است.<ref>فیض کاشانی، ملامحسن؛راه روشن(ترجمه المحجة البيضاء)، ترجمه سيد محمد صادق عارف، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوى، چاپ اول، 1372 هجرى شمسى، ج 5، ص 244</ref> | |
| + | البته عشق به معنای مهر و رقّت و صفا و صميميتى كه ميان زوجين در طول زمان در اثر معاشرت دائم و اشتراك در سختي ها و خوشي ها و ناخوشي هاى زندگى و انطباق يافتن روحيه آنها با يكديگر پديد مى آيد و در اثر وصال و نزديكى كمال مى يابد، نه تنها سرزنش نشده بلکه مورد ستایش قرآن ([[سوره روم]]/21) است.<ref>مطهرى،مجموعه آثار، ج19، ص 671 و 672</ref> | ||
| − | + | '''عقده های روحی و روانی:''' | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
امام علی (ع) می فرماید: هر کس خود را از شهوات باز ندارد، در حسرت‌ها غوطه‌ور می‌شود.<ref>حرانى، ابن شعبه، حسن بن على؛ تحف العقول، (ترجمه حسن زاده صادق)، انتشارات آل عليّ عليهالسلام، قم، چاپ اول، 1382ش، ص 390</ref> امروزه بر خلاف وعده های امثال فروید در آثار ارضای مطلق جنسی در آرامش روان، این مشکلات در جوامع شهوت ران بیشتر شده است و ازدواج هايى كه نمونه وحدت روح است جز در ميان طبقاتى كه به مقررات اخلاق كهن پابندند كمتر ديده مى شود، جنگ اعصاب بيش از پيش رو به افزايش است و بالأخره آشفتگى روحى عجيبى محسوس و مشهود است.<ref>مطهرى پيشين، ج19، ص 658 و 659</ref> | امام علی (ع) می فرماید: هر کس خود را از شهوات باز ندارد، در حسرت‌ها غوطه‌ور می‌شود.<ref>حرانى، ابن شعبه، حسن بن على؛ تحف العقول، (ترجمه حسن زاده صادق)، انتشارات آل عليّ عليهالسلام، قم، چاپ اول، 1382ش، ص 390</ref> امروزه بر خلاف وعده های امثال فروید در آثار ارضای مطلق جنسی در آرامش روان، این مشکلات در جوامع شهوت ران بیشتر شده است و ازدواج هايى كه نمونه وحدت روح است جز در ميان طبقاتى كه به مقررات اخلاق كهن پابندند كمتر ديده مى شود، جنگ اعصاب بيش از پيش رو به افزايش است و بالأخره آشفتگى روحى عجيبى محسوس و مشهود است.<ref>مطهرى پيشين، ج19، ص 658 و 659</ref> | ||
| − | ==امراض جسمی | + | ===امراض جسمی=== |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | شهوت | + | شخص شهوت ران، بدنی ضعيف و بيمار و عمری كوتاه دارد و افراط آن گاه به اختلال در قواى فكرى و فساد عقل منجر مى گردد -چنانكه در كتابهاى طبّى اثبات شده است- زیرا آميزش براى مغز از هر چيز زيانبارتر است، چون انرژی فراوانی از مغز و توان عصبی را یکجا مصرف می کند. این اختلال از مضرات افراط در ارضای جنسی [[حلال]] است و غیر از امراضی چون سیفلیس، سوزاک، ایدز و... است که تا حد زیادی محصول شوم روابط نامشروع است.<ref>رجوع شود به: نوبهار منير و وفايي عباسعلي، كليات پزشكي 1 و 2، انتشارات بشري و تحفه، چاپ اول، 1380، تهران، ص 345.</ref> |
| − | == | + | ===آفات اجتماعی=== |
| − | + | شهوت رانی امری منافی [[اخلاق]] و عامل فروپاشی خانواده و به دنبال آن مخل نظم و آرامش روحی جامعه است. فروپاشی خانواده باعث خشونت خانگی، تجاوز جنسی، فحشای دختران کم سال و نوجوان با آمار بالا و مشکلات زنان در محیط کار از دستمزدهای کم و سوء استفاده های جنسی و بیکاری و سرپرستی خانواده و اضطراب و استرس و... می شود که همگی ناشی از آزادی های جنسی و شهوت رانی است.<ref>گيدنز، آنتوني؛ جامعه‌شناسي،(با تلخیص) ترجمه صبوري منوچهر، تهران، 1377، انتشارات ني، چاپ چهارم، ص 189 تا 216</ref> | |
| − | + | ==توصیه به ترک شهوت‌رانی== | |
| − | |||
| − | |||
| − | در روایات | + | در روایات [[ائمه اطهار|ائمه معصومین]] (علیهم السلام) توصیه هایی بر ترک شهوت رانی و مزایای دست کشیدن از تمایلات افراطی آمده است. توجه به ثمرات دنيوی [[عفت]] و پاكدامنى و [[ثواب]] هاى اخروى آن انسان را از این رذیله اخلاقی باز می دارد. |
| − | |||
| − | |||
| − | + | امیر مؤمنان [[امام علی علیه السلام|علی]] علیه السلام در این باره می فرمایند: «ضادوا الشهوة مضادة الضد ضدَه و حاربوها محاربة العدو العدوَ؛ با خواهش های نفسانی در تضاد باشید، همچون تضاد دو ضد با یکدیگر و با آن به پیکار برخیزید (مانند) پیکار دشمن با دشمن.»<ref>شرح غرر الحکم،حدیث 5934</ref> | |
| + | این سخن با صراحت، این حقیقت را بازگو می کند که «شهوت رانی» درست در مقابل سعادت و خوشبختی [[انسان]] قرار گرفته است. | ||
| − | در | + | در ادامه به برخی آثار ترک شهوت‌رانی در روایات اشاره می شود: |
| − | + | در روایات [[اسلام|اسلامی]] فردی که از شهوت‌راني دوری می کند به [[ملائکه]] تشبیه شده است چون آنها دور از امیال شهوانی هستند.<ref>صدر الدين شيرازى، محمد بن ابراهيم؛ شرح أصول الكافي (صدرا)، 4جلد، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى - تهران، چاپ: اول، 1383ش، ج 1، ص 494</ref> | |
| − | + | پرهیز خالصانه از شهوات برای رضای خدای متعال از جمله شرایط قبولی [[نماز]] است.<ref> برقى، احمد بن محمد بن خالد؛ المحاسن، دار الكتب الإسلامية، قم، چاپ دوم، 1371ق، ج1، ص 15</ref> | |
| − | + | خودداری از خواسته ها و [[صبر]] بر [[معصیت]] در روایت نبوی(ص) بالاتر از صبر بر طاعت و صبر بر مصیبت است.<ref>كلينى، الكافي، پيشين، ج 2، ص 91</ref> | |
| − | + | در حدیث دیگری نیز از همان پیشوای پرهیزکاران جهان آمده است: «ترک الشهوات افضل عبادة و اجمل عادة؛ ترک شهوت ها، برترین [[عبادت]] و زیباترین عادت است.»<ref>همان،حدیث 4527.</ref> | |
| + | [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] (ع) می فرمایند: «امنع نفسک من الشهوات تسلم من الآفات؛ اگر می خواهید از آفات در امان باشید، خویشتن را از تسلیم شدن در برابر شهوات باز دارید.»<ref>غرر الحکم،حدیث 2440</ref> | ||
| − | + | [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام می فرماید: «من ملک نفسه اذا غضب و اذا رغب و اذا رهب و اذا اشتهی، حرّم الله جسده علی النار؛ کسی که به هنگام [[غضب]] و تمایل و ترس و شهوت، مالک نفس خویش باشد، خداوند جسد او را بر آتش [[دوزخ]] حرام می کند.»<ref>بحار الانوار،ج 75،ص 243</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==شهوت‌رانی در کتب اخلاقی== | ||
| + | بزرگان علم [[اخلاق]] همچون: | ||
| + | [[فیض کاشانی]] در «[[المحجة البیضاء]]»، | ||
| + | [[ملا محمد مهدی نراقی|محقق نراقی]] در«[[جامع السعادات (کتاب)|جامع السعادات]]» و | ||
| + | [[سید عبدالله شبر]] در کتاب «الاخلاق»، | ||
| + | با استفاده از آیات [[قرآن]] و روایات [[معصوم|معصومین]] (ع)، شهوت رانی را به صورت مستقل، مورد بحث قرار داده و به بررسی آفات و روش های مبارزه با آن پرداخته اند. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| − | |||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | *[[ قرآن کریم]] | + | *[[ قرآن کریم]]. |
| − | * ترجمه [[ تفسیر المیزان]] | + | *ترجمه [[ تفسیر المیزان]]. |
| − | * | + | *اخلاق در قرآن، آیت الله مکارم شیرازی، ج2. |
*[[ غرر الحکم]]، ناصح الدین آمدی | *[[ غرر الحکم]]، ناصح الدین آمدی | ||
| − | *[[ بحارالانوار]] | + | *[[ بحارالانوار]]، علامه مجلسی |
*ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن | *ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن | ||
| − | * فرهنگ فارسی عمید | + | *فرهنگ فارسی عمید |
| − | * لغت نامه دهخدا | + | *لغت نامه دهخدا |
| − | * | + | *المحاسن، احمد بن محمد برقی |
*الکافی، شیخ کلینی | *الکافی، شیخ کلینی | ||
*شرح اصول کافی، ملاصدرا | *شرح اصول کافی، ملاصدرا | ||
| − | *راه روشن(ترجمه محجة البیضاء)، | + | *راه روشن (ترجمه محجة البیضاء)، [[فیض کاشانی|ملا محسن فیض کاشانی]] |
| − | *جامعه | + | *جامعه شناسی، آنتونی گیدنز |
*مجموعه آثار، شهید مرتضی مطهری | *مجموعه آثار، شهید مرتضی مطهری | ||
| − | *علم اخلاق اسلامی، ملا محمد مهدی نراقی | + | *علم اخلاق اسلامی، ترجمه فارسی کتاب «[[جامع السعادات (کتاب)|جامع السعادات]]» [[ملا محمد مهدی نراقی|ملا محمدمهدی نراقی]] |
| − | *تحف | + | *[[تحف العقول (کتاب)|تحف العقول]]، ابن شعبه حرانی |
*درالمنثور، سیوطی | *درالمنثور، سیوطی | ||
*چهل حدیث، امام خمینی(ره) | *چهل حدیث، امام خمینی(ره) | ||
| − | *كليات پزشكي 1 و | + | *كليات پزشكي 1 و 2، منير نوبهار و عباسعلي وفايي |
| − | *[http://www.hawzah.net | + | *[http://www.hawzah.net پایگاه اطلاع رسانی حوزه] |
| − | *مصطفي همداني، شهوت رانی، [http://www.pajoohe.ir | + | *مصطفي همداني، شهوت رانی، [http://www.pajoohe.ir دانشنامه پژوهه]، بازیابی: 26 مرداد 1395 |
| − | |||
[[رده:اخلاق فردی]] | [[رده:اخلاق فردی]] | ||
نسخهٔ ۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۳۷
نهادینه شدن تمایلات مادی در وجود انسان، به خاطر بقای زندگی دنیوی و بقای نسل او است. در واقع این تمایلات ابزار و لوازم زندگی دنیوی و زندگی دنیوی مقدمه ای است برای رسیدن به هدف والای آفرینش که سعادت اخروی می باشد. زمانی که انسان صرفاً این تمایلات و لذت جویی ها را هدف نهایی زندگی خویش قرار دهد، دچار صفت شهوت رانی شده است. شهوت رانی یا شهوت پرستی، اصطلاحا به لذت جوئی نامشروع و حرام و همچنین افراط و زياده روی در لذت جوئی حلال اطلاق می شود. البته اصطلاح شهوت رانی، در بین عوام غالبا برای افراط در «شهوت جنسی» به کار می رود.
محتویات
شهوت در لغت و اصطلاح
«شهوت» در لغت دارای مفهوم عامی است که به هرگونه خواهش نفس و میل و رغبت به لذات مادی اطلاق می شود. شهوت (ش ه و): یعنی آرزو و میل و رغبت و اشتیاق و خواهش و شوق نفس در حصول لذت و منفعت. مطلق آرزو و خواهش. رغبت شدید. توقان نفس به امور مستلذه.[۱]
و نیز گفته شده: خواهش و دلبستگى نفس به چيزى است، كه مى خواهى و اراده كرده اى و اين خواهش و تمايل در دنيا دو گونه است: 1- تمايل كاذب 2- تمايل صادق. ميل و خواهش صادق آن چيزى است كه اگر برآورده نشود كار بدن بدون آن مختلّ می شود. مثل تمايل به طعام در موقع گرسنگى. و امّا تمايل و شهوت دروغ يا كاذب چيزي است كه بدون آن، كار بدن مختل نمى شود. (مثل ميل به غذاى بهتر بعد از سير شدن و استراحت طلبى بيش از حدّ كه نوعى هوس نفسانى است كه مى خواهد بيشتر استراحت كند و اگر اين خواسته ها انجام نشود كار بدن مختل نمى شود). هر مورد تمايل و خواستى نيز شهوت ناميده شده و همچنين نيرويى هم كه هوس مى كند و تمايل مى يابد شهوت است. آيه: «زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُ الشَّهَواتِ »[۲] احتمال دارد كه اشاره به هر دو معنى درست و نادرست يعنى (تمايل صادق و كاذب) باشد.[۳]
بر اساس معنای شهوت، شهوت رانی مصداق تمایل کاذب و زیاده طلبی نفسانی است. و شهوت رانی به اهمیت افراطی به این تمایلات و به دنبال آن خروج از حد نیاز و اعتدال در امور مادی گفته می شود. به کار رفتن مفهوم شهوت، در بین عموم غالبا اختصاص به «شهوت جنسی» دارد.
«شهوت رانی» نقطه مقابل «عفت» است. «عفت» نیز دارای مفهوم عام و خاص است. مفهوم عام آن، خویشتن داری در برابر هر گونه تمایل افراطی نفسانی است و مفهوم خاص آن، خویشتن داری در برابر تمایلات بی بند و بار جنسی است. «عفت» یکی از فضایل مهم اخلاقی در رشد و پیشرفت و تکامل جوامع انسانی است; اما «شهوت رانی» موجب سقوط فرد و جامعه می شود.
نکوهش شهوت‌رانی در قرآن
مفهوم شهوت رانی در پنج آیه از قرآن کریم آمده است. در این آیات به فراخور موضوع آنها بیان شده است که هدف از وجود تمایلات و غرایز در وجود انسان، بقای زندگی مادی و نسل انسان بوده است و از آنجایی که زندگی دنیوی مقدمه زندگی اخروی است، این غرایز لازمه ی زندگی دنیوی جهت نیل به اهداف والای انسانی و در نهایت رضایت خداوند و سعادت اخروی او است. اما متأسفانه برخی غافلان خودِ این غرایز را هدف دانسته و با پیروی آنها از مقصد نهایی آفرینش خویش بازمانده اند.
علامه طباطبایی(ره) ذیل آیه 14 سوره آل عمران درباره ی حکمت وجود تمایلات دنیوی می فرماید: اگر خداوند چنين مقدر كرده كه (بندگان) علاقمند و دوستدار دنيا باشند، براى اين بوده كه دنيا را وسيله زندگى آخرت خود كنند، و از متاع اين زندگى چيزهايى را كه به درد آن زندگيشان می خورد برگيرند. و خلاصه مطلب اينكه تقدير كرد تا به عنوان وسيله بدان بنگرند، نه به نظر استقلالى، و به عبارت ديگر زندگى دنيا را وسيله زندگى آخرت قرار دهند، نه اينكه آن را هدف پنداشته و ما وراى آن را فراموش كنند، و يا راه را مقصد گرفته، در عين اينكه مشغول رفتن به سوى پروردگار خويشند رفتن را مقصد بپندارند، هم چنان كه قرآن كريم فرموده: «إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا، وَ إِنَّا لَجاعِلُونَ ما عَلَيْها صَعِيداً جُرُزاً» [۴].[۵]
آیاتی که به صفت ناپسند شهوت رانی اشاره دارد به شرح زیر است:
1- «زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنينَ وَ الْقَناطيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِكَ مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ»[۶] محبت و عشق به خواستنى ها [كه عبارت است] از زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسبان نشاندار و چهارپايان و كشت و زراعت، براى مردم آراسته شده است؛ اينها كالاى زندگىِ [زودگذرِ] دنياست؛ و خداست كه بازگشت نيكو نزد اوست.
2- «وَ اللَّهُ يُريدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ يُريدُ الَّذينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَميلُوا مَيْلاً عَظيماً»[۷] و خدا مى خواهد با رحمت و لطفش به شما توجه كند؛ و آنان كه از شهوات پيروى مى كنند، مى خواهند شما[در روابط جنسى از حدود و مقرّرات حق] به انحراف بزرگى دچار شويد.
3- «إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»[۸] شما [بدون توجه به حقوق همسران و غافل از اينكه نعمت غريزه جنسى براى بقاى نسل است] از روى ميل شديدى كه به آن [كار بسيار زشت] داريد به سوى مردان مى آييد، [نه فقط در اين كار متجاوز از حدود انسانيّت هستيد] بلكه در امور ديگر هم گروهى متجاوز هستيد.
4- «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا»[۹] سپس بعد از آنان نسلى جايگزين [آنان] شد كه نماز را ضايع كردند و از شهوات پيروى نمودند؛ پس به زودى [كيفر] گمراهى خود را [كه عذابى دردناك است] خواهند ديد.
5- «أَإِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ»[۱۰] آيا شما از روى ميل و شهوت به جاى زنان با مردان آميزش مى كنيد؟ [شما براى اين كار زشت دليل و برهانى نداريد] بلكه شما گروهى نادان هستيد.
آثار زیانبار شهوت‌رانی
این مسئله در منابع روایی اسلام، مورد توجه فراوان قرار گرفته است که بیشتر آنها بیانگر هشدار درباره پیامدهای خطرناک آن است. این احادیث تکان دهنده، هر خواننده ای را تحت تاثیر عمیق قرار داده و روشن می سازد که آلودگی به «شهوت» - خواه به مفهوم عام و خواه به مفهوم خاص آن - از موانع اصلی سعادت و کمال انسان ها و از اسباب مهم گسترش گناه و جنایت در جامعه بشری است که در ذیل، به بعضی از آن احادیث اشاره می شود.
آثار اخلاقی
به دنبال شهوت رانی انواع بيماريهاى روانى از حسد، هم چشمى، ريا، تفاخر، عجب و كبر پديد مى آيد و از اينها حقد و دشمنى پيدا مى شود و اين همه آدمى را بى انديشه به دست يازيدن به گناهان، ستم، تجاوز، منكرات و فحشاء مى كشاند و تمامى اينها ثمره اهمال و رها ساختن شكم، سركشى، سيرى و پرخورى است.[۱۱]
خطرناکترین عامل انحراف انسان:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «ما تحت ظل السماء من اله یعبد من دون الله اعظم عند الله من هوی متبع؛ در زیر آسمان معبودی جز خدای تعالی پرستیده نشده است که در پیشگاه او، بدتر از هوا و هوسی باشد که پیروی شود.»[۱۲]
زهر کشنده:
امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام می فرمایند: «الشهوات سموم قاتلات؛ شهوت ها، زهرهای کشنده هستند» (که شخصیت و ایمان و مروت و اعتبار انسان را نابود می سازد).[۱۳]
دام شیطان:
در حدیث دیگری از همان امام بزرگوار علیه السلام آمده است: «الشهوات مصائد الشیطان؛ شهوات دام های شیطان است.»(که انسان ها را به وسیله آن در هر سن و سال و در هر زمان و مکان صید می کند).[۱۴]
آلودگی به گناه:
امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرمایند: «اهجروا الشهوات فانها تقودکم الی رکوب الذنوب و التهجم علی السیئات؛ از شهوات سرکش بپرهیزید که شما را به ارتکاب انواع گناهان و هجوم بر معاصی می کشاند.»[۱۵]
فساد عقل و دین:
«طاعة الهوی تفسد العقل؛ هوا پرستی عقل انسان را فاسد می کند.»
آن حضرت در تعبیر دیگری می فرمایند: « طاعة الشهوة تفسد الدین؛ فرمانبرداری از شهوات نفسانی، دین انسان را فاسد می کند.»[۱۶]
بی اختیاری در برابر خواسته ها:
«الجاهل عبد شهوته؛ انسان نادان بنده شهوت خویش است»[۱۷] یعنی انسان جاهل مثل برده خوار و ذلیلی است که در برابر شهوت خویش، هیچ اختیاری از خود ندارد.
«عبد الشهوة اسیر لا ینفک اسره؛ برده شهوت چنان اسیر است که هرگز روی آزادی را نخواهد دید.»[۱۸]
رسوایی:
«حلاوة الشهوة ینغصها عار الفضیحة؛ شیرینی شهوت را ننگ رسوایی از میان می برد.»[۱۹]
سبب بدی ها:
«سبب الشر غلبة الشهوة؛ سبب شر، غلبه شهوت است.»[۲۰] با توجه به این که «الشر» با الف و لام جنس و به صورت مطلق ذکر شده است، معنای عموم را می رساند که این امر بیانگر آن است که «شهوت پرستی»، سرچشمه تمام شرها و بدبختی هاست.
گمراهی:
«کیف یستطیع الهدی من یغلبها الهوی؛ چگونه می تواند انسان به هدایت برسد، در حالی که هوای نفس بر او غالب گردیده است.»[۲۱]
تضعیف شخصیت انسان:
«من زادت شهوته قلت مروته، کسی که شهوات او فزونی یابد؛ شخصیت انسانی او کم می شود.»[۲۲]
دور شدن از بهشت:
«من اشتاق الی الجنة سلا عن الشهوات؛ کسی که مشتاق بهشت باشد باید شهوت پرستی را فراموش کند.»[۲۳]
بی نصیب ماندن از حکمت و آگاهی:
«لا تسکن الحکمة قلبا مع شهوة؛ حکمت و دانش در قلبی که جای شهوت پرستی است، ساکن نمی شود.»[۲۴]
ذلت و حقارت:
زیرا چنین فردی باید براى رسیدن به شهوات نفسانيه خود، از هم نوع خود ذلت بکشد و از هر ناچيز منت كشیده و جوانمردی خود را لگدمال کند به صرف این که احتمال دهد مطلوبش نزد او به دست بیاید.[۲۵]
مایه سرزنش:
امام علی(ع) میوه شهوت‌راني را سرزنش می دانند، که توسط وجدان، خانواده یا جامعه متوجه فرد شهوت ران خواهد شد.[۲۶]
برافروختگی آتش طمع:
امام علی(ع) شهوت‌راني را بُن مایه طمع معرفی می فرمایند.[۲۷]
عشق شهوانی:
عشق شهوانی بيمارى دل هائى است كه از محبّت خدا و از همّت‌هاى عالى خالى و بى نصيب است[۲۸] و در صورت استحکام در دل، مقابله با آن دشوار است.[۲۹] البته عشق به معنای مهر و رقّت و صفا و صميميتى كه ميان زوجين در طول زمان در اثر معاشرت دائم و اشتراك در سختي ها و خوشي ها و ناخوشي هاى زندگى و انطباق يافتن روحيه آنها با يكديگر پديد مى آيد و در اثر وصال و نزديكى كمال مى يابد، نه تنها سرزنش نشده بلکه مورد ستایش قرآن (سوره روم/21) است.[۳۰]
عقده های روحی و روانی:
امام علی (ع) می فرماید: هر کس خود را از شهوات باز ندارد، در حسرت‌ها غوطه‌ور می‌شود.[۳۱] امروزه بر خلاف وعده های امثال فروید در آثار ارضای مطلق جنسی در آرامش روان، این مشکلات در جوامع شهوت ران بیشتر شده است و ازدواج هايى كه نمونه وحدت روح است جز در ميان طبقاتى كه به مقررات اخلاق كهن پابندند كمتر ديده مى شود، جنگ اعصاب بيش از پيش رو به افزايش است و بالأخره آشفتگى روحى عجيبى محسوس و مشهود است.[۳۲]
امراض جسمی
شخص شهوت ران، بدنی ضعيف و بيمار و عمری كوتاه دارد و افراط آن گاه به اختلال در قواى فكرى و فساد عقل منجر مى گردد -چنانكه در كتابهاى طبّى اثبات شده است- زیرا آميزش براى مغز از هر چيز زيانبارتر است، چون انرژی فراوانی از مغز و توان عصبی را یکجا مصرف می کند. این اختلال از مضرات افراط در ارضای جنسی حلال است و غیر از امراضی چون سیفلیس، سوزاک، ایدز و... است که تا حد زیادی محصول شوم روابط نامشروع است.[۳۳]
آفات اجتماعی
شهوت رانی امری منافی اخلاق و عامل فروپاشی خانواده و به دنبال آن مخل نظم و آرامش روحی جامعه است. فروپاشی خانواده باعث خشونت خانگی، تجاوز جنسی، فحشای دختران کم سال و نوجوان با آمار بالا و مشکلات زنان در محیط کار از دستمزدهای کم و سوء استفاده های جنسی و بیکاری و سرپرستی خانواده و اضطراب و استرس و... می شود که همگی ناشی از آزادی های جنسی و شهوت رانی است.[۳۴]
توصیه به ترک شهوت‌رانی
در روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) توصیه هایی بر ترک شهوت رانی و مزایای دست کشیدن از تمایلات افراطی آمده است. توجه به ثمرات دنيوی عفت و پاكدامنى و ثواب هاى اخروى آن انسان را از این رذیله اخلاقی باز می دارد.
امیر مؤمنان علی علیه السلام در این باره می فرمایند: «ضادوا الشهوة مضادة الضد ضدَه و حاربوها محاربة العدو العدوَ؛ با خواهش های نفسانی در تضاد باشید، همچون تضاد دو ضد با یکدیگر و با آن به پیکار برخیزید (مانند) پیکار دشمن با دشمن.»[۳۵] این سخن با صراحت، این حقیقت را بازگو می کند که «شهوت رانی» درست در مقابل سعادت و خوشبختی انسان قرار گرفته است.
در ادامه به برخی آثار ترک شهوت‌رانی در روایات اشاره می شود:
در روایات اسلامی فردی که از شهوت‌راني دوری می کند به ملائکه تشبیه شده است چون آنها دور از امیال شهوانی هستند.[۳۶]
پرهیز خالصانه از شهوات برای رضای خدای متعال از جمله شرایط قبولی نماز است.[۳۷]
خودداری از خواسته ها و صبر بر معصیت در روایت نبوی(ص) بالاتر از صبر بر طاعت و صبر بر مصیبت است.[۳۸]
در حدیث دیگری نیز از همان پیشوای پرهیزکاران جهان آمده است: «ترک الشهوات افضل عبادة و اجمل عادة؛ ترک شهوت ها، برترین عبادت و زیباترین عادت است.»[۳۹]
حضرت علی (ع) می فرمایند: «امنع نفسک من الشهوات تسلم من الآفات؛ اگر می خواهید از آفات در امان باشید، خویشتن را از تسلیم شدن در برابر شهوات باز دارید.»[۴۰]
امام صادق علیه السلام می فرماید: «من ملک نفسه اذا غضب و اذا رغب و اذا رهب و اذا اشتهی، حرّم الله جسده علی النار؛ کسی که به هنگام غضب و تمایل و ترس و شهوت، مالک نفس خویش باشد، خداوند جسد او را بر آتش دوزخ حرام می کند.»[۴۱]
شهوت‌رانی در کتب اخلاقی
بزرگان علم اخلاق همچون: فیض کاشانی در «المحجة البیضاء»، محقق نراقی در«جامع السعادات» و سید عبدالله شبر در کتاب «الاخلاق»، با استفاده از آیات قرآن و روایات معصومین (ع)، شهوت رانی را به صورت مستقل، مورد بحث قرار داده و به بررسی آفات و روش های مبارزه با آن پرداخته اند.
پانویس
- ↑ لغت نامه دهخدا
- ↑ سوره آل عمران/14
- ↑ ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن،ج2، ص 359
- ↑ اين مائيم كه بين دلهاى شما و آنچه در زمين است رابطه محبت برقرار كرده ايم، تا شما را بيازماييم، و معلوم كنيم كه عملكرد كداميك از شما بهتر است، و همين ما به زودى همه اين محبوبهاى دنيايى را در نظرتان چون خاكى خشك بى ارزش خواهيم كرد (سوره كهف/8)
- ↑ ترجمه تفسير الميزان، ج3، ص 149
- ↑ (سوره آل عمران/14)
- ↑ (سوره نساء/27)
- ↑ (سوره اعراف/81)
- ↑ (سوره مریم/59)
- ↑ (سوره نمل/55)
- ↑ نراقی ملامحمدمهدی؛ علم اخلاق اسلامى، ج 2، ص 12
- ↑ الدر المنثور،ج 6،ص 261 به نقل از میزان الحکمة،ج 4،ص 3478،شماره 21400
- ↑ غرر الحکم،حدیث 876
- ↑ غرر الحکم،حدیث 2121
- ↑ همان،حدیث 2505
- ↑ شرح غرر الحکم،حدیث 5985
- ↑ غرر الحکم،حدیث 449
- ↑ غرر الحکم،حدیث 6300
- ↑ غرر الحکم،حدیث 4885
- ↑ شرح غرر الحکم،حدیث 5533
- ↑ همان،حدیث 7001،ص 566 غرر الحکم
- ↑ همان،حدیث 8022
- ↑ همان،حدیث 8591
- ↑ همان،حدیث 10915
- ↑ خمينى، امام سید روح‌الله؛ چهل حديث، مؤسسه ى تنظيم و نشر آثار امام خمينى، چاپ بيستم، 1378، ص 255
- ↑ غررالحکم، آمدی، ص196
- ↑ پیشین
- ↑ نراقی، ملامحمدمهدی؛ علم اخلاق اسلامى، ج 2، ص 15 و 14
- ↑ فیض کاشانی، ملامحسن؛راه روشن(ترجمه المحجة البيضاء)، ترجمه سيد محمد صادق عارف، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوى، چاپ اول، 1372 هجرى شمسى، ج 5، ص 244
- ↑ مطهرى،مجموعه آثار، ج19، ص 671 و 672
- ↑ حرانى، ابن شعبه، حسن بن على؛ تحف العقول، (ترجمه حسن زاده صادق)، انتشارات آل عليّ عليهالسلام، قم، چاپ اول، 1382ش، ص 390
- ↑ مطهرى پيشين، ج19، ص 658 و 659
- ↑ رجوع شود به: نوبهار منير و وفايي عباسعلي، كليات پزشكي 1 و 2، انتشارات بشري و تحفه، چاپ اول، 1380، تهران، ص 345.
- ↑ گيدنز، آنتوني؛ جامعه‌شناسي،(با تلخیص) ترجمه صبوري منوچهر، تهران، 1377، انتشارات ني، چاپ چهارم، ص 189 تا 216
- ↑ شرح غرر الحکم،حدیث 5934
- ↑ صدر الدين شيرازى، محمد بن ابراهيم؛ شرح أصول الكافي (صدرا)، 4جلد، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى - تهران، چاپ: اول، 1383ش، ج 1، ص 494
- ↑ برقى، احمد بن محمد بن خالد؛ المحاسن، دار الكتب الإسلامية، قم، چاپ دوم، 1371ق، ج1، ص 15
- ↑ كلينى، الكافي، پيشين، ج 2، ص 91
- ↑ همان،حدیث 4527.
- ↑ غرر الحکم،حدیث 2440
- ↑ بحار الانوار،ج 75،ص 243
منابع
- قرآن کریم.
- ترجمه تفسیر المیزان.
- اخلاق در قرآن، آیت الله مکارم شیرازی، ج2.
- غرر الحکم، ناصح الدین آمدی
- بحارالانوار، علامه مجلسی
- ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن
- فرهنگ فارسی عمید
- لغت نامه دهخدا
- المحاسن، احمد بن محمد برقی
- الکافی، شیخ کلینی
- شرح اصول کافی، ملاصدرا
- راه روشن (ترجمه محجة البیضاء)، ملا محسن فیض کاشانی
- جامعه شناسی، آنتونی گیدنز
- مجموعه آثار، شهید مرتضی مطهری
- علم اخلاق اسلامی، ترجمه فارسی کتاب «جامع السعادات» ملا محمدمهدی نراقی
- تحف العقول، ابن شعبه حرانی
- درالمنثور، سیوطی
- چهل حدیث، امام خمینی(ره)
- كليات پزشكي 1 و 2، منير نوبهار و عباسعلي وفايي
- پایگاه اطلاع رسانی حوزه
- مصطفي همداني، شهوت رانی، دانشنامه پژوهه، بازیابی: 26 مرداد 1395
