جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

عالم جبروت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی 'جبروت از ریشه جبر و بمعنای قدرت و عظمت است. عالم جبروت جهانی که درآن فرشته یا فرش...' ایجاد کرد)
 
 
(۱۱ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
جبروت از ریشه جبر و بمعنای قدرت و عظمت است. عالم جبروت جهانی که درآن فرشته یا فرشتگان وجودارند که اسباب اداره جهانند وامر جهان در مدیریت چهار فرشته مقرب بترتیب بشرح زیر است <ref> ۱۹۳شعرا </ref>و<ref> بقره۹۱ </ref>
+
{{خوب}}
 +
«عالم جبروت» یکی از عوالم چهارگانه در نظر [[فلسفه|فلاسفه]] و [[عرفان|عرفاست]]. این عالم بالاتر از [[عالم ملکوت]] (عالم ما فوق طبیعت) و مادون [[عالم لاهوت]] است.<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامى، ج‏2، ص1225</ref> عالم جبروت عالم عقول است و به این علت عالم عقول عالم جبروت نامیده شده است که عقول جبّاريّت و قهاريّت بر مادون دارند به آنكه نقص آنها را به كمال مبدّل نمايند.<ref>سبزواری، شرح گلشن راز، ص540</ref>
  
جبرائیل
+
برخی عالم جبروت را عالم قضا دانسته اند. [[عبدالرزاق کاشانی]] گفته است:
 +
:بدان كه حق- تعالى- پيش از همه روح كل آفريده است و بعد از آن عالم ارواح مجرّد كه خزاين غيب اوست، و آن عالم قضاست و هر چه بود و هست و خواهد بود در آن عالم در صورتى علمى ثابت است. و آن را «عالم جبروت» خوانند و «عالم ملائكه مقرّب» نيز خوانند و بعد از آن عالم نفس كل و عالم نفوسى كه مدبّران افلاكند و آن را «عالم ملكوت» خوانند.<ref>مجموعه رسائل و مصنفات كاشانى، ص314</ref>
 +
==نسبت عالم جبروت با عالم ملکوت==
 +
نسفی در کتاب انسان کامل در مورد رابطه عالم ملکوت و عالم جبروت گوید: عالم جبروت مبدأ عالم ملك و ملكوت است، و عالم ملك و ملكوت از عالم جبروت پيدا آمدند و موجود گشتند. و هر چيز كه در عالم جبروت پوشيده و مجمل بودند، جمله در عالم ملك و ملكوت ظاهر شدند، و مفصّل گشتند، و از عالم اجمال به عالم تفصيل آمدند، و از مرتبه ذات به مرتبه صفات رسيدند.<ref>نسفی، الانسان الکامل، ص196</ref>
  
جبرئیل (فرشته وحی) که در قرآن با نام روح الامین یا روح القدس نیز آمده‌ است. القاب:روح الامین ٬روح القدس ٫شدیدالقوی ٫ذومره ٫امین وحی.
+
در حدیثی از [[امام صادق علیه السلام]] آمده است: «ان اللّه عز و جل خلق ملكه على مثال ملكوته، و أسّس ملكوته على مثال جبروته ليستدل بملكه على ملكوته و بملكوته على جبروته».
  
مسئولیتها:عالم ذر ٫خلقت ٫وحی ٫موکل برانبیا
+
[[علامه حسن زاده آملی]] در توضیح این حدیث می گوید: ملاحظه مى‌‏فرمائيد كه اين حديث شريف كه از غرر روايات است، عالم را بر سه مرتبه و هر مرتبه را آيت مرتبه ديگر و محاكى آن معرّفى فرموده است، كه عالم شهادت مطلقه و عالم مثال و عالم غيب مطلق است‏.<ref>حسن زاده آملی، مجموعه مقالات، ص80</ref>
 
+
==پانویس==
پیامبر اسلام دوبارجبرائیل را باچهره اصلی دیدار کردند یکبار در افق و بار دیگر درمعراج. در سایر مواردبصورت دحیه کلبی ظاهر میشدند<ref> 193شعرا91بقره 5نجم 6نجم </ref>و<ref> 23تکویرو7و13و14نجم </ref>
+
<references />
 
 
میکائیل
 
 
 
میکائیل (فرشته روزی)<ref> ۹۲بقره </ref>
 
 
 
مسئولیتها:عالم دنیا ٫تقسیم روزی ٫پرورش موجودات
 
 
 
عزرائیل
 
 
 
عزرائیل (فرشته مرگ)<ref> ۱۱سجده </ref>
 
 
 
مسئولیتها:عالم برزخ-مرگ وقبض روح-کتابت اعمال<ref> ۱۱سجده </ref>
 
 
 
نام عزرائیل در قرآن نیامده بلکه باعنوان ملک الموت کلیه امورقبض روح و اموربرزخ را بعهده دارد
 
 
 
اسرافیل
 
 
 
اسرافیل (فرشته صور)<ref> ۴۱ق </ref>
 
 
 
القاب:نافخ در صور و ناقردر ناقور<ref> 41ق </ref>
 
 
 
مسئولیتها:عالم آخرت-دمنده درصور-محاسبه اعمال-اداره دوزخ ودوزخیان
 
 
 
نام ایشان درقرآن نیامده است و کلیه امور درآخرت پیش از ورود به بهشت بعهده ایشان است.
 
 
 
دراینکه آفرینش فرشتگان پیش ازهرموجوددیگری بوده تردیدی نیست و آیات بسیاری در قرآن کریم ناظر براین امراست. علت این امرهم روشن است چون ملائکه اسباب اجرای اوامرالهی اند و تعداد انان نیز بیشمارند. فرشتگان موجوداتی لطیف و مجردند و فاقد غرائز بلکه عقل صرف اندو دقیقاتحت اوامرالهی. ازالقاب فرشتگان مقرب براحتی استنباط می‌شود که هریک ازآنان مسوولیت یکی از عوالم چهارگانه ناسوت را برعهده دارند<ref> دعای سوم ازصحیفه سجادیه </ref>
 
  
فلاسفه این عالم را بعالم عقل یا جبروت اطلاق می‌کنند. بموجب آیات فرشتگان دارای اقسامی وهرقسمی ازان وظایفی رابه عهده دارند. ملائکه جزءعالم غیب اندوتمامی معتقدین به ادیان الهی بوجودانهااعتقاد دارند<ref> کتاب تفسیرنمونه مکارم شیرازی </ref>
+
==منابع==
 +
*حسن زاده آملى‏، حسن، مجموعه مقالات، قم، دفتر تبليغات‏، ۱۳۷۶ش.
 +
*سبزوارى، محمد ابراهيم، شرح گلشن راز، تهران، نشر علم، چاپ اول، 1386ش.
 +
*سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ش.
 +
*عبد الرزاق كاشانى، مجموعه رسائل و مصنفات كاشانى، تهران، ميراث مكتوب، چاپ دوم، 1380ش.
 +
*نسفى، عزيز الدين، الإنسان الكامل، تهران، انتشارات طهورى، چاپ هشتم، 1386ش.
  
==پانویس==
+
[[رده:فلسفه]]
<references/>
+
[[رده: مقاله های مهم]]
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= متوسط
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۱۲

«عالم جبروت» یکی از عوالم چهارگانه در نظر فلاسفه و عرفاست. این عالم بالاتر از عالم ملکوت (عالم ما فوق طبیعت) و مادون عالم لاهوت است.[۱] عالم جبروت عالم عقول است و به این علت عالم عقول عالم جبروت نامیده شده است که عقول جبّاريّت و قهاريّت بر مادون دارند به آنكه نقص آنها را به كمال مبدّل نمايند.[۲]

برخی عالم جبروت را عالم قضا دانسته اند. عبدالرزاق کاشانی گفته است:

بدان كه حق- تعالى- پيش از همه روح كل آفريده است و بعد از آن عالم ارواح مجرّد كه خزاين غيب اوست، و آن عالم قضاست و هر چه بود و هست و خواهد بود در آن عالم در صورتى علمى ثابت است. و آن را «عالم جبروت» خوانند و «عالم ملائكه مقرّب» نيز خوانند و بعد از آن عالم نفس كل و عالم نفوسى كه مدبّران افلاكند و آن را «عالم ملكوت» خوانند.[۳]

نسبت عالم جبروت با عالم ملکوت

نسفی در کتاب انسان کامل در مورد رابطه عالم ملکوت و عالم جبروت گوید: عالم جبروت مبدأ عالم ملك و ملكوت است، و عالم ملك و ملكوت از عالم جبروت پيدا آمدند و موجود گشتند. و هر چيز كه در عالم جبروت پوشيده و مجمل بودند، جمله در عالم ملك و ملكوت ظاهر شدند، و مفصّل گشتند، و از عالم اجمال به عالم تفصيل آمدند، و از مرتبه ذات به مرتبه صفات رسيدند.[۴]

در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است: «ان اللّه عز و جل خلق ملكه على مثال ملكوته، و أسّس ملكوته على مثال جبروته ليستدل بملكه على ملكوته و بملكوته على جبروته».

علامه حسن زاده آملی در توضیح این حدیث می گوید: ملاحظه مى‌‏فرمائيد كه اين حديث شريف كه از غرر روايات است، عالم را بر سه مرتبه و هر مرتبه را آيت مرتبه ديگر و محاكى آن معرّفى فرموده است، كه عالم شهادت مطلقه و عالم مثال و عالم غيب مطلق است‏.[۵]

پانویس

  1. سجادی، فرهنگ معارف اسلامى، ج‏2، ص1225
  2. سبزواری، شرح گلشن راز، ص540
  3. مجموعه رسائل و مصنفات كاشانى، ص314
  4. نسفی، الانسان الکامل، ص196
  5. حسن زاده آملی، مجموعه مقالات، ص80

منابع

  • حسن زاده آملى‏، حسن، مجموعه مقالات، قم، دفتر تبليغات‏، ۱۳۷۶ش.
  • سبزوارى، محمد ابراهيم، شرح گلشن راز، تهران، نشر علم، چاپ اول، 1386ش.
  • سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ش.
  • عبد الرزاق كاشانى، مجموعه رسائل و مصنفات كاشانى، تهران، ميراث مكتوب، چاپ دوم، 1380ش.
  • نسفى، عزيز الدين، الإنسان الكامل، تهران، انتشارات طهورى، چاپ هشتم، 1386ش.