تاریخ فقه: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز |
(بازنویسی مقاله) |
||
| سطر ۲: | سطر ۲: | ||
'''تاريخ فقه''' عبارت است از شرح و گزارش تحولات [[فقه]] از آغاز پیدایش تا کنون.<ref>واعظ زاده خراسانی، محمد، «کلیات تاریخ فقه»، مطالعات اسلامی، تابستان 1374، ش30، ص41</ref> از تاريخ فقه به «تاريخ‌التشريع» يا «ادوار فقه» نيز تعبير شده است.<ref>تاریخ فقه مذاهب اسلامی ، کاظم مدیر شانه چی</ref> | '''تاريخ فقه''' عبارت است از شرح و گزارش تحولات [[فقه]] از آغاز پیدایش تا کنون.<ref>واعظ زاده خراسانی، محمد، «کلیات تاریخ فقه»، مطالعات اسلامی، تابستان 1374، ش30، ص41</ref> از تاريخ فقه به «تاريخ‌التشريع» يا «ادوار فقه» نيز تعبير شده است.<ref>تاریخ فقه مذاهب اسلامی ، کاظم مدیر شانه چی</ref> | ||
| − | == | + | ==ادوار تاریخ فقه اهل سنت== |
| + | دوره اول: عصر صحابه و تابعین (از رحلت پیامبر تا اوایل قرن دوم) | ||
| − | + | دوره دوم: عصر ظهور مذاهب فقهی (اوایل قرن دوم تا اوایل قرن چهارم) | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | دوره سوم: عصر رکود حرکت اجتهادی (از اوایل قرن چهارم تا اواسط قرن هفتم) | |
| − | + | دوره چهارم: عصر انحطاط فقهی (اواسط قرن هفتم تا اواخر قرن سیزدهم) | |
| − | + | دوره پنجم: عصر بازگشت به تحرک فقهی (اواخر قرن سیزدهم تا به امروز)<ref> گروه علمى موسسه امام صادق عليه السلام، موسوعة طبقات الفقهاء، مقدمه، قسم الثاني، ص 17 تا 20</ref> | |
| − | + | ==ادوار تاریخ فقه شیعه== | |
| − | + | منابع مختلفی که در بررسی سیر تاریخی فقه امامیه نگاشته شده، هر کدام جریان فقه شیعه را به ادوار مختلفی تقسیم کرده و هر یک از این تقسیم بندی ها با معیارهای خاصی انجام گرفته است. در کتاب موسوعة طبقات الفقهاء برای جریان فقه شیعی دوره های 7 گانه زیر لحاظ شده است: | |
| − | |||
| − | + | 1. عصر نشاط حدیثی و اجتهادی، (11 تا 260 ق): از رحلت پیامبر(ص) تا غیبت صغری؛ | |
| − | + | 2. عصر اسلوب دار شدن حدیث و اجتهاد، (260 تا 460 ق): از غیبت صغری تا شیخ طوسی؛ | |
| − | + | 3. عصر رکود، (460 تا 600 ق): از شیخ طوسی تا ابن ادریس؛ | |
| − | + | 4. عصر تجدید حیات فقهی، (600 تا 1030 ق): از ابن ادریس تا پایان حیات شیخ بهایی؛ | |
| − | + | 5. عصر ظهور حرکت اخباری، (1030 تا 1180 ق): از محمد امین استرآبادی تا اواخر حیات شیخ یوسف بحرانی؛ | |
| − | + | 6. عصر بالا رفتن نشاط فقهی، (1180 تا 1260 ق): از وحید بهبهانی تا اواخر حیات صاحب جواهر؛ | |
| − | + | 7. عصر ابداع فقهی، (1260 تا زمان حاضر): از شیخ انصاری به بعد.<ref> گروه علمى موسسه امام صادق عليه السلام، موسوعة طبقات الفقهاء، مقدمه، قسم الثاني، ص 20</ref> | |
| − | + | برخی ضمن پذیرش دوره اول تا ششم این تقسیم بندی، دوره هفتم را یک دوره واحد به حساب نیاورده، معتقدند دوره های فقه شیعه تا کنون را بهتر است 9 دوره بدانیم و از دوره هفتم به بعد چنین باشد: | |
| − | + | 7. عصر ابداعات فقهی و جامعیت مسائل آن، (1260 تا 1312 ق): از شیخ انصاری تا پیش از آخوند خراسانی؛ | |
| − | به | + | 8 . عصر به کمال رسیدن ابداعات اصولی(1312 1380 ق): از آخوند خراسانی تا رحلت آیت الله بروجردی؛ |
| + | |||
| + | 9. عصر استقرار حکومت فقهی،(1380 ق تا به امروز): از امام خمینی تا به حال. <ref>عظیمی، «پیشنهادی در ادوار تحولات فقه امامیه»، مطالعات اسلامی، پاييز 1381، ص 130</ref> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | واعظ زاده خراسانی، محمد، «کلیات تاریخ فقه»، مطالعات اسلامی، تابستان 1374، ش30، ص 40 تا 65. | + | *واعظ زاده خراسانی، محمد، «کلیات تاریخ فقه»، مطالعات اسلامی، تابستان 1374، ش30، ص 40 تا 65. |
| − | کتاب تاریخ فقه مذاهب اسلامی ، کاظم مدیر شانه چی | + | *کتاب تاریخ فقه مذاهب اسلامی ، کاظم مدیر شانه چی |
| − | + | *گروه علمى موسسه امام صادق عليه السلام، موسوعة طبقات الفقهاء، زیر نظر سبحانی تبریزی، جعفر، قم، مؤسسة الإمام الصادق (عليه السلام)، چاپ اول، 1418 ه.ق. | |
| + | *عظیمی، حبیب الله، «پیشنهادی در ادوار تحولات فقه امامیه»، پاييز 1381، ش 57، ص 125 تا 156. | ||
{{فقه}} | {{فقه}} | ||
نسخهٔ ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۰۶
تاريخ فقه عبارت است از شرح و گزارش تحولات فقه از آغاز پیدایش تا کنون.[۱] از تاريخ فقه به «تاريخ‌التشريع» يا «ادوار فقه» نيز تعبير شده است.[۲]
ادوار تاریخ فقه اهل سنت
دوره اول: عصر صحابه و تابعین (از رحلت پیامبر تا اوایل قرن دوم)
دوره دوم: عصر ظهور مذاهب فقهی (اوایل قرن دوم تا اوایل قرن چهارم)
دوره سوم: عصر رکود حرکت اجتهادی (از اوایل قرن چهارم تا اواسط قرن هفتم)
دوره چهارم: عصر انحطاط فقهی (اواسط قرن هفتم تا اواخر قرن سیزدهم)
دوره پنجم: عصر بازگشت به تحرک فقهی (اواخر قرن سیزدهم تا به امروز)[۳]
ادوار تاریخ فقه شیعه
منابع مختلفی که در بررسی سیر تاریخی فقه امامیه نگاشته شده، هر کدام جریان فقه شیعه را به ادوار مختلفی تقسیم کرده و هر یک از این تقسیم بندی ها با معیارهای خاصی انجام گرفته است. در کتاب موسوعة طبقات الفقهاء برای جریان فقه شیعی دوره های 7 گانه زیر لحاظ شده است:
1. عصر نشاط حدیثی و اجتهادی، (11 تا 260 ق): از رحلت پیامبر(ص) تا غیبت صغری؛
2. عصر اسلوب دار شدن حدیث و اجتهاد، (260 تا 460 ق): از غیبت صغری تا شیخ طوسی؛
3. عصر رکود، (460 تا 600 ق): از شیخ طوسی تا ابن ادریس؛
4. عصر تجدید حیات فقهی، (600 تا 1030 ق): از ابن ادریس تا پایان حیات شیخ بهایی؛
5. عصر ظهور حرکت اخباری، (1030 تا 1180 ق): از محمد امین استرآبادی تا اواخر حیات شیخ یوسف بحرانی؛
6. عصر بالا رفتن نشاط فقهی، (1180 تا 1260 ق): از وحید بهبهانی تا اواخر حیات صاحب جواهر؛
7. عصر ابداع فقهی، (1260 تا زمان حاضر): از شیخ انصاری به بعد.[۴]
برخی ضمن پذیرش دوره اول تا ششم این تقسیم بندی، دوره هفتم را یک دوره واحد به حساب نیاورده، معتقدند دوره های فقه شیعه تا کنون را بهتر است 9 دوره بدانیم و از دوره هفتم به بعد چنین باشد:
7. عصر ابداعات فقهی و جامعیت مسائل آن، (1260 تا 1312 ق): از شیخ انصاری تا پیش از آخوند خراسانی؛
8 . عصر به کمال رسیدن ابداعات اصولی(1312 1380 ق): از آخوند خراسانی تا رحلت آیت الله بروجردی؛
9. عصر استقرار حکومت فقهی،(1380 ق تا به امروز): از امام خمینی تا به حال. [۵]
منابع
- واعظ زاده خراسانی، محمد، «کلیات تاریخ فقه»، مطالعات اسلامی، تابستان 1374، ش30، ص 40 تا 65.
- کتاب تاریخ فقه مذاهب اسلامی ، کاظم مدیر شانه چی
- گروه علمى موسسه امام صادق عليه السلام، موسوعة طبقات الفقهاء، زیر نظر سبحانی تبریزی، جعفر، قم، مؤسسة الإمام الصادق (عليه السلام)، چاپ اول، 1418 ه.ق.
- عظیمی، حبیب الله، «پیشنهادی در ادوار تحولات فقه امامیه»، پاييز 1381، ش 57، ص 125 تا 156.
| فقه | ||
| کلیات: | تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی | |
| منابع: | عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ... | |
| ↓ رده ها ↓ | ||
| فقه: | فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه | |
| اصول فقه: | اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه | |
| احکام: | احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام | |
- ↑ واعظ زاده خراسانی، محمد، «کلیات تاریخ فقه»، مطالعات اسلامی، تابستان 1374، ش30، ص41
- ↑ تاریخ فقه مذاهب اسلامی ، کاظم مدیر شانه چی
- ↑ گروه علمى موسسه امام صادق عليه السلام، موسوعة طبقات الفقهاء، مقدمه، قسم الثاني، ص 17 تا 20
- ↑ گروه علمى موسسه امام صادق عليه السلام، موسوعة طبقات الفقهاء، مقدمه، قسم الثاني، ص 20
- ↑ عظیمی، «پیشنهادی در ادوار تحولات فقه امامیه»، مطالعات اسلامی، پاييز 1381، ص 130
