مشاكلة الناس لزمانهم (کتاب)
کتاب «مشاکلة الناس لزمانهم» اثر احمد بن اسحاق یعقوبى و به زبان عربى، بیان مختصرى از زندگى خلفاء مى‌باشد که در قرن سوم هجرى تألیف شده است.
ساختار کتاب
کتاب، مشتمل بر یک مقدمه از محقق «ولیم ملورد» و متن است. این کتاب در یک جلد تألیف شده و داراى حجم بسیار مختصرى مى‌باشد.
گزارش محتوا
محقق در مقدمه، مطالبى در مورد مؤلف، کتاب و نسخ خطى آن بیان نموده است.[۱] متن کتاب، مطالب مختصرى پیرامون خلفاى راشدین، خلفاى بنى امیه و خلفاى بنى عباس تا زمان معتضد بیان نموده است. مؤلف در ابتداى متن، ذکر کرده که مسلمین در هر عصر و زمانى از خلفا پیروى مى‌نمایند و بر مذهب آنان هستند و هم‌چنین از اخلاق، افعال و اقوال ملوک و خلفاء خارج نمى‌شوند.[۲]
اولین مطلب کتاب، پیرامون خلفاى راشدین مى‌باشد که در آن در مورد ابوبکر، عمر، عثمان و حضرت على(ع) به ترتیب مطالبى را ذکر نموده است.[۳] نویسنده، در مورد حضرت على(ع) آورده که ایشان بیشترین ایام خلافتش را در جنگ به سر برده است. حضرت در زمان خلافتش، لباس جدیدى نپوشید و مالى براى خود ذخیره نکرد. اموال را انفاق و صدقه مى‌داد و مردم سخنان و خطبه‌هاى او را حفظ مى‌نمودند.[۴]
مؤلف، اولین فردى را که از بنى امیه ذکر نموده، معاویه بن ابى‌سفیان بوده و برخى از کارها و امورى که وى انجام داده را بیان نموده است.[۵] از دیگر خلفایى که در این بخش ذکر شده، یزید بن معاویه، عبدالملک بن مروان، ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزید بن عبدالملک، هشام بن عبدالملک، ولید بن یزید و یزید بن ولید بن عبدالملک مى‌باشد.
نویسنده، خلفاى بنى عباس را با ذکر مطالبى در مورد عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب شروع نموده و در مورد او ذکر کرده است که وى اولین فردى از این گروه بود که بر منبر مى‌ایستاد و خطبه مى‌خواند. او کسى بود که خیلى سریع امر به ریختن خون مى‌کرد.[۶] برخى از خلفاى بنى عباس که در کتاب ذکر شده است عبارت است از: ابوجعفر منصور؛ موسى بن مهدى؛ هارون الرشید بن مهدى؛ محمد امین بن رشید؛ مامون بن رشید.
مؤلف، در مورد عبدالله طاهر چنین گفته که وى داراى حسن خلق و حسن جمال و بسیار سخى بوده است. وى اولین خلیفه‌اى بود که در عناوین و نوشته‌هاى خود «بسم الله الرحمن الرحیم» نوشت.[۷] آخرین فردى که در کتاب بیان شده، معتضد (احمد بن ابى احمد بن موکل) است. وى بسیار باهوش و دوراندیش بوده است.[۸]
وضعیت کتاب
فهرست اعلام، اماکن و شهرها در پایان کتاب آمده و توضیحات در پاورقى ذکر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
يعقوبى، احمد بن اسحاق، (1980م)، مشاكلة الناس لزمانهم، بيروت، انتشارات دار الكتب الجديد.
منبع
ویکی نور
