اسلع بن شریک تمیمی
«اَسْلَع بن شُریک بن عوف تمیمى» از تیره بنىالاعرج[۱]، ساربان پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله و از خادمان ایشان بود.[۲] ابنسعد، نامش را میمون بن سنباذ و اسلع را لقب او مىداند.[۳]
آیه تیمم (آیه ۶ سوره مائده یا آیه ۴۳ سوره نساء) درباره او نازل شده[۴] و تنها روایت منقول از او، درباره چگونگى تیمّم است. ابن حبان نیز در کتاب «الثقات» از او نام برده است.[۵]
بنا به روایتى از اَسْلَع بن شُریک در یکى از سفرها که ساربان پیامبر اکرم بود، شب هنگام محتلم شد و به سبب سرما از بیم بیمارى و مرگ، غسل نکرد و چون نمىخواست در آن حال شتر پیامبر را هدایت کند، این امر را به مردى از انصار واگذاشت و خود پس از گرم کردن آب و غسل کردن به پیامبر و یارانش پیوست.
وقتى رسول خدا صلی الله علیه وآله علت تأخیرش را جویا شد، ماجرا را شرح داد، آنگاه آیه ۴۳ سوره نساء نازل شد:[۶] «...وَإِن کنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مِّنکم مِّن الْغَآئِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَیمَّمُواْ صَعِیدًا طَیبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِکمْ وَأَیدِیکمْ إِنَّ اللّهَ کانَ عَفُوًّا غَفُورًا» بر اساس این آیه، از مؤمنان خواسته شد در صورت نیاز به غُسل چنانچه بیمار یا مسافر بودند یا آب کافى نداشتند، تیمّم کنند.
بنابر روایت دیگرى از خود او، پیامبر فرمان حرکت داد و او مشکل خود را مطرح کرد، آنگاه آیه فوق نازل شد و پیامبر، روش تیمّم را به او آموخت[۷] و پس از آن که به آب دست یافتند، از او خواست غسل کند.[۸]
پانویس
- پرش به بالا ↑ الطبقات، ج ۸، ص ۱۹۸؛ اعلامالنساء، ج ۱، ص ۴۷؛ الاصابه، ج ۸، ص ۱۲ـ۱۳.
- پرش به بالا ↑ السیرةالنبویه، ج ۱، ص ۲۵۰، ۲۵۴؛ الاستیعاب، ج ۴، ص ۳۴۵.
- پرش به بالا ↑ اسدالغابه، ج ۸، ص ۸؛ الاصابه، ج ۸، ص ۱۴.
- پرش به بالا ↑ الاستیعاب، ج ۴، ص ۳۴۶؛ اسدالغابه، ج ۷، ص ۸؛ الاصابه، ج ۸، ص ۱۳.
- پرش به بالا ↑ السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۸۵.
- پرش به بالا ↑ همان، ص ۴۸۶؛ الطبقات، ج ۸، ص ۱۹۶.
- پرش به بالا ↑ الاستیعاب، ج ۴، ص ۳۴۵.
- پرش به بالا ↑ انسابالاشراف، ج ۷، ص ۱۳۰؛ اعلامالنساء، ج ۱، ص ۴۷.
منابع
- دائرة المعارف قرآن کریم، مهران اسماعیلى، جلد ۳، صفحه ۲۶۰.