ابن سماک (ابوعمرو)
«ابوعمرو عثمان بن احمد» معروف به «ابن سمّاک» (م، ۳۴۴ ق)، از محدثان بغداد در قرن چهارم هجری به شمار می‌رود. از آثار وی می‌توان به «الامالی» و «الفوائد المنتقاة» اشاره کرد.
| |
| نام کامل | ابوعمرو عثمان بن احمد |
| زادگاه | بغداد |
| وفات | ۳۴۴ قمری |
| مدفن | بغداد |
|
| |
| اساتید |
محمد بن عبیدالله بن منادی، حسن بن مکرم، محمد بن حسین خثعمى، جعفر بن محمد بن مالک،... |
| شاگردان |
ابوالحسن دارقطنى، حاکم نیشابوری، ابن شاهین، شیخ مفید، ابن منده،... |
| آثار |
الامالى، الفوائد المنتقاة، وفیات شیوخه، فضائل اهل البیت،... |
استادان
ابن سماک از مشایخ بسیاری بهره برده که از آن میان مى‌توان به محمد بن عبیدالله بن منادی، حسن بن مکرم، محمد بن حسین خثعمى، جعفر بن محمد بن مالک، ابوقلابه رقاشى و یحیى بن ابى طالب اشاره کرد.
وی همچنین قرائت را نزد اسماعیل بن اسحاق قاضى و محمد بن احمد براء فراگرفت.
شاگردان
از جمله راویان و شاگردان وی ابوالحسن دارقطنى است که علاوه بر حدیث، در قرائت نیز از وی بهره برده است. همچنین حاکم نیشابوری، ابن شاهین، شیخ مفید، ابوعلى بن شاذان، محمد بن عثمان نصیبى، هلال بن محمد حفّار، ابن منده و ابن فضل قطان را مى‌توان نام برد.
تألیفات
- الامالى، احتمال دارد استفاده‌های شیخ طوسى در «امالى» خود از ابن سماک، به نقل از این کتاب باشد.
- الفوائد المنتقاة
- وفیات شیوخه
- چند جزء حدیثى که در کتابخانه ظاهریه موجود است.
- کتابى در فضائل اهل بیت علیهم السلام، که نسخه‌ای از آن با تاریخ ۳۴۰ق. در اختیار ابن طاووس بوده است. ظاهراً روایاتى که از ابن سماک در زمینه فضائل اهل بیت علیهم السلام در آثار دیگر مؤلفان نقل شده، از همین کتاب است. ابن شهر آشوب که از وی با عنوان قاضى نام برده، روایتى درباره مولد امام على علیه السلام به نقل از ابن سماک مى‌آورد که با دیگر روایات در این موضوع قابل مقایسه است.
وفات
ابن سماک در ۲۶ ربیع‌الاول سال ۳۴۴ قمری در بغداد درگذشت و پسرش ابوالحسین محمد بر او نماز گذارد و در باب الدیر بغداد به خاک سپرده شد.
منابع
