قرطاس

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«قِرْطاسٍ» به معنای جزوه، صحیفه و یا چیزی که در آن می‌نویسند، از هر چه باشد (كاغذ، چوب يا پوست)، ولى امروز به كاغذ گفته مى‌شود. صاحب «مفردات» گفته: «الْقِرْطَاسُ: ما یُکتَب فیه» و در «اقرب الموارد» آمده: «الصّحیفة الّتى یُکتب فیها».

در قرآن می فرماید: «وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَابًا فِي قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَيْدِيهِمْ لَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَـذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ»؛ (سوره انعام/۷) اگر کتابى در صحیفه و جزوه به تو نازل می کردیم و با دست آن را لمس می کردند، کافران می گفتند این سحر آشکار است.

جمع آن نیز «قراطیس» است، مثل: «قُلْ مَنْ أَنزَلَ الْكِتَابَ الَّذِي جَاء بِهِ مُوسَى نُورًا وَهُدًى لِّلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَثِيرًا...»؛ (سوره انعام/۹۱) ظاهراً مراد آن است که تورات را جزوه جزوه می کنید، آنچه به نفع شما است ظاهر می کنید و آنچه وصف رسول ما در آن است پنهان می دارید.

منابع

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن
مسابقه از خطبه ۱۱۳ نهج البلاغه