منابع و پی نوشتهای متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

وادی السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{الگو:نیازمند ویرایش فنی}} {{الگو:بخشی از یک کتاب}} وادى السلام يكى از مكان هاى مق...' ایجاد کرد)
 
 
(۳۱ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
{{الگو:نیازمند ویرایش فنی}}
+
{{خوب}}
−
{{الگو:بخشی از یک کتاب}}
+
وادی السلام قبرستانی است واقع در شهر [[نجف|نجف اشرف]] نزدیک [[حرم امام علی علیه السلام]]. روایاتی که در فضیلت این قبرستان در منابع حدیثی نقل شده است نشان از جایگاه والای آن دارد. در این قبرستان قبر [[هود]] و [[حضرت صالح علیه السلام|صالح]] علیهما السلام از پیامبران الهی ذکر شده در قرآن و همچنین قبور بسیاری از علما و مومنین قرار دارد.
−
وادى السلام يكى از مكان هاى مقدس [[نجف]] است كه در آن هزاران نفر به خاك سپرده شده اند از جمله قبر تعدادى از پيامبران و بسيارى از سادات، صالحان و بزرگان دين نيز در آن است. اين قبرستان قديمى و تاريخى نجف اشرف در شمال شرقى شهر واقع است و بيست كيلومتر مربع مساحت دارد. قدمت آن به بيش از هزار سال مى رسد<ref>سعيد بابایی، سيماى نجف اشرف، 150. </ref> و بسيارى از قبرهاى آن داراى بقعه و گنبد است.
+
{{شناسنامه مکان
 +
|تصویر=[[پرونده:قبرستان وادی الاسلام.jpg|300px]]
 +
|کشور=[[عراق]]
 +
|شهر= [[نجف اشرف]]
 +
|نقشه=[[پرونده:وادی السلام در نقشه.PNG|300px]]
 +
|طول="41.2'18°44
 +
|عرض="14.6'00°32
 +
|گوگل مپ=https://goo.gl/maps/vUkQ1BfkGeNQowDe8
 +
}}
 +
==خصوصیات قبرستان وادی السلام==
  
−
اديب الملك اين قبرستان را چنين توصيف مى كند:
+
وادي السلام از معروفترين و قديمي ترين قبرستان هاي جهان [[اسلام]] است. گفته مي شود قبرستان وادي السلام بعد از [[بقیع|بقيع]] و قبرستان ابوطالب مهمترين و والاترين قبرستان مسلمين محسوب مي شود. قدمت اين قبرستان به بيش از هزار سال مي رسد. وادى السلام يكى از مكانهاى مقدس [[نجف]] است كه در آن هزاران نفر به خاك سپرده شده اند از جمله قبر تعدادى از [[پيامبران]] و بسيارى از سادات، صالحان و بزرگان دين نيز در آن است. اين قبرستان قديمى و تاريخى نجف اشرف در شمال شرقى شهر واقع است و بيست كيلومترمربع مساحت دارد. قدمت آن به بيش از هزار سال مى رسد<ref>سعيد بابایی، سيماى نجف اشرف، 150.</ref> و بسيارى از قبرهاى آن داراى بقعه و گنبد است.
−
«باطن آن قبرستان معلوم است كه بهشت جاودان است و مكان ارواح مؤمنان ليكن در ظاهر نيز قبرستانى به آن شكوه و به آن طراوت و روح در ربع مسكون نيست و مقبره مطهر هود و صالح و پيغمبر در آن جا است».
 
  
−
براى اين قبرستان فضايل زيادى نقل شده است از جمله:
+
اديب الملك اين قبرستان را چنين توصيف مى كند: «باطن آن قبرستان معلوم است كه [[بهشت]] جاودان است و مكان ارواح مؤمنان ليكن در ظاهر نيز قبرستانى به آن شكوه و به آن طراوت و روح در ربع مسكون نيست و مقبره مطهر هود و صالح پيغمبر در آنجا است».
−
امام على(عليه السلام) مى فرمايد: «در اين سرزمين ارواح مؤمنان دسته دسته با يك ديگر صحبت مى كنند و هر مؤمنى در هر جايى از زمين بميرد به او گفته مى شود: «به وادى السلام ملحق شو كه وادى السلام جايگاهى از بهشت است».
 
−
و نيز از امام صادق(عليه السلام) نقل است: «هر مؤمنى كه در شرق يا غرب عالمبميرد، خداوند روحش را به وادى السلام مى برد». <ref> پيشين، همان جا. </ref> هم چنين گفته انداز اين قبرستان خداوند هفتاد هزار نفر را بدون حساب وارد بهشتمى كند».<ref> آل محبوبه، 1/98. </ref>
 
  
−
1 ـ مرقد هود و صالح(عليه السلام)
+
==فضایل قبرستان وادی السلام==
−
در وادى السلام، شهر خاموشان، مقبره حضرت هود(عليه السلام) و صالح(عليه السلام) قرار دارد. بر اين دو مقبره ابتدا به كوشش علامه بحر العلوم بقعه و بنايى از گچ و سنگ ساخته شدو در 1337 ق بناى آن توسط يكى از نيكوكاران ايرانى تجديد و گنبد آن نيز كاشى كارى شد.<ref> بابايى، همان، 147-149. </ref>
 
  
−
2 ـ مقام هاى امام مهدى(عج) و امام صادق(عليه السلام) و امام سجّاد(عليه السلام)
+
براى اين قبرستان فضايل زيادى نقل شده است از جمله: [[امام على]] عليه السلام مى فرمايد: «در اين سرزمين ارواح مؤمنان دسته دسته با يك ديگر صحبت مى كنند و هر مؤمنى در هر جايى از زمين بميرد به او گفته مى شود: «به وادى السلام ملحق شو كه وادى السلام جايگاهى از بهشت است».
−
قسمت شمال وادى السلام محلى است كه آن را مقام مهدى (عج) و امام صادق(عليه السلام)مى نامند. ساختمانى نسبتاً قديمى با دو تابلو كه مكان نماز آن دو بزرگوار را مشخص مى كند و گنبدى به رنگ آبى برفراز آن استوار است. در داخل ساختمان چاهى قرار دارد كه به «بئر امام مهدى(عج)» معروف است و اطراف آن را چند قبر فرا گرفته است. گويند امام زمان(عج) را در اين مكان مشاهده كرده اند.<ref> پيشين، همان جا. </ref>
+
 
−
بناى اين ساختمان به كوشش علامه بحر العلوم برپا شده است. اين بنا تا 1310ق باقى بود كه در آن سال يكى از افراد نيكوكار به نام سيدمحمد خان آن را به طرزى زيبا تجديد بنا كرد كه اكنون به همان صورت باقى است.
+
و نيز از [[امام صادق]] عليه السلام نقل است: «هر مؤمنى كه در شرق يا غرب عالم بميرد، خداوند روحش را به وادى السلام مى برد».<ref>پيشين، همان جا.</ref> همچنين گفته اند از اين قبرستان خداوند هفتاد هزار نفر را بدون حساب وارد بهشت مى كند».<ref>آل محبوبه، 1/98.</ref>
−
او هم چنين گنبدى با كاشى هاى آبى رنگ بر روى اين مقام احداث كرد. در داخل بنا سنگى وجود دارد كه زيارت حضرت حجّت روى آن حك شده است. تاريخ كتابت اين سنگ 1200 ق است. از امام صادق(عليه السلام) نقل شده: «هركس حرم جدم را زيارت كرد دو ركعت نماز بخواند و دوباره دو ركعت نماز ديگر و آنگاه دو ركعت ديگر بخواند، اولين آن بر در محل قبر امير المؤمنين(عليه السلام) و دومين در محل رأس الحسين و سومين در محل منبر حضرت مهدى (عج)». البته موضعى كه حضرت مهدى(عج) در آن نماز مى گزارد، روشن نيست. <ref> آل محبوبه، همان، 1/95. </ref>
+
 
−
در داخل اين مكان، مقام ديگرى وجود دارد كه به امام صادق(عليه السلام) منسوب است. از وجه تسميه اين مقام اطلاعى در دست نيست.
+
==مرقد هود و صالح عليه السلام==
−
دارد و داخل آن محرابى به عنوان محل نماز امام سجاد(عليه السلام) تعبيه شده است.گويند زمانى كه ايشان براى زيارت امام على(عليه السلام) به نجف آمد در اين مكان نمازگزاردو بيتوته كرد.<ref> احمد زمانى، سرزمين خاطره ه، 56. </ref> در دوران صفويه، بنايى در اين مكان ساختند كه تاكنون پابرجاست.در پايان حكومت عثمانى ها، اين بنا تعمير شد و در محراب آن سنگ زيبايى قرارگرفت كه حروف مقطعه روى آن نقش بسته است. البته معناى آن براى كسى روشن نيست.
+
 
−
== پانویس ==
+
در وادى السلام، مقبره [[حضرت هود]] عليه السلام و [[حضرت صالح]] عليه السلام قرار دارد. بر اين دو مقبره ابتدا به كوشش [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|علامه بحرالعلوم]] بقعه و بنايى از گچ و سنگ ساخته شدو در 1337 ق بناى آن توسط يكى از نيكوكاران ايرانى تجديد و گنبد آن نيز كاشى كارى شد.<ref>بابايى، همان، 147-149.</ref>
 +
 
 +
==مقام هاى [[امام مهدى]] و [[امام صادق]] و [[امام سجاد]] عليهم السلام==
 +
 
 +
قسمت شمال وادى السلام محلى است كه آن را مقام مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف و امام صادق عليه السلام مى نامند. ساختمانى نسبتاً قديمى با دو تابلو كه مكان نماز آن دو بزرگوار را مشخص مى كند و گنبدى به رنگ آبى برفراز آن استوار است. در داخل ساختمان چاهى قرار دارد كه به «بئر امام مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف» معروف است و اطراف آن را چند قبر فراگرفته است. گويند امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را در اين مكان مشاهده كرده اند.<ref>پيشين، همان جا.</ref>
 +
 
 +
بناى اين ساختمان به كوشش علامه بحرالعلوم برپا شده است. اين بنا تا 1310ق باقى بود كه در آن سال يكى از افراد نيكوكار به نام سيد محمدخان آن را به طرزى زيبا تجديد بنا كرد كه اكنون به همان صورت باقى است. او همچنين گنبدى با كاشى هاى آبى رنگ بر روى اين مقام احداث كرد. در داخل بنا سنگى وجود دارد كه [[زيارت]] حضرت حجت روى آن حك شده است. تاريخ كتابت اين سنگ 1200 ق است. از [[امام صادق]] عليه السلام نقل شده: «هر كس حرم جدم را زيارت كرد دو ركعت نماز بخواند و دوباره دو ركعت نماز ديگر و آنگاه دو ركعت ديگر بخواند، اولين آن بر در محل قبر اميرالمؤمنين عليه السلام و دومين در محل رأس الحسين و سومين در محل منبر حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف». البته موضعى كه حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف در آن نماز مى گزارد، روشن نيست.<ref>آل محبوبه، همان، 1/95.</ref>
 +
 
 +
در داخل اين مكان، مقام ديگرى وجود دارد كه به امام صادق عليه السلام منسوب است. از وجه تسميه اين مقام اطلاعى در دست نيست.
 +
 
 +
داخل آن محرابى به عنوان محل نماز [[امام سجاد]] عليه السلام تعبيه شده است. گويند زمانى كه ايشان براى [[زيارت]] [[امام على]] عليه السلام به نجف آمد در اين مكان نماز گزارد و بيتوته كرد.<ref>احمد زمانى، سرزمين خاطره، 56.</ref> در دوران صفويه بنايى در اين مكان ساختند كه تاكنون پابرجاست. در پايان حكومت عثمانى ها، اين بنا تعمير شد و در محراب آن سنگ زيبايى قرار گرفت كه حروف مقطعه روى آن نقش بسته است. البته معناى آن براى كسى روشن نيست.
 +
 
 +
==قبر ایرانیان در وادی السلام==
 +
 
 +
مدفن تعدادي از علما و مشاهير ايراني نيز در وادي السلام قرار دارد. از جمله آنها مي توان به مزار مرقد آيت الله [[سيد علي قاضي طباطبايي]] اشاره کرد. اين قبر در قسمت جنوبي​ وادي السلام و در نزديکي مرقد حضرات هود و صالح قرار دارد. ديگر قبر معروف ايراني در وادي السلام، مزار [[رئيسعلي دلواري]] از مبارزان ايراني عليه استعمار انگليس است. گفته مي شود پيکر وي پس از به شهادت رسيدن به وصيت خودش به اين قبرستان منتقل شده است. علاوه بر وي، قبر [[شهيد اول]] صاحب [[اللمعة الدمشقیة|لمعه]] در قسمت شمالي وادي السلام قرار دارد.
 +
 
 +
همچنين در اين قبرستان که به عنوان بزرگترين قبرستان جهان نيز شناخته مي شود، بسياري از پادشاهان و و رئيسان و وزيران و فقيران و قربانيان حوادث طبيعي و جنگها و گشته شدگان بدست رژيم هاي ديکتاتور، در کنار يکديگر دفن شده اند.
 +
 
 +
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
−
== منابع ==
+
 
−
عتبات عالیات عراق، اصغر قائدان.
+
==منابع==
−
[[رده:گورستان های جهان اسلام]]
+
 
 +
*اصغر قائدان، [[عتبات عالیات]] عراق.
 +
*قبرستان وادي السلام، روزنامه ايران، شماره 5266، 13/10/91، در دسترس در [http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2652688 مگ ایران]، بازیابی: 14 اسفند 1392.
 +
*لغت نامه [[علی اکبر دهخدا|دهخدا]]، واژه وادی السلام، در دسترس در [http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 واژه یاب].
 +
 
 +
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
 
 +
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:وادی السلام0.jpg|تصویر قدیمی وادی السلام
 +
پرونده:وادی (4).jpg|alt=حرم امام علی علیه السلام و وادی السلام|موقعیت وادی السلام نسبت به حرم [[امام علی علیه السلام|حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام]]
 +
پرونده:وادی (3).jpg|مقام [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف]] در وادی السلام
 +
پرونده:سجاد (3).jpg|مقام [[امام سجاد علیه السلام]] در وادی السلام
 +
پرونده:مقام صادق.jpg|محراب مقام [[امام صادق علیه السلام]] در وادی السلام
 +
پرونده:نبیین (5).jpg|مرقد حضرات [[حضرت هود علیه السلام|هود]] و [[حضرت صالح علیه السلام|صالح]] علیهماالسلام در وادی السلام
 +
پرونده:علی (4).jpg|تصویر هوایی [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امیرالمومنین امام علی علیه السلام]] - وادی السلام در پشت حرم مشاهده می شود
 +
پرونده:جمال الدین.jpg|مدفن سید جمال الدین موسوی گلپایگانی در وادی السلام
 +
پرونده:قاضی.jpg|alt=قبر آیت الله قاضی در وادی السلام|مدفن [[سید علی آقا قاضی|سید علی قاضی طباطبایی]] در وادی السلام
 +
پرونده:دلواری.jpg|مدفن شهید رئیسعلی دلواری در وادی السلام
 +
پرونده:وادی (2).jpg|تصویر هوایی وادی السلام
 +
پرونده:وادی.jpg|نقشه وادی السلام
 +
 
 +
</gallery>
 +
 
 +
[[رده:قبرستان های جهان اسلام]]
 
[[رده:وادی السلام]]
 
[[رده:وادی السلام]]
 
[[رده:اماکن مقدسه نجف]]
 
[[رده:اماکن مقدسه نجف]]
 +
[[رده: مقاله های مهم]]
 +
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۳

Confirm3.jpg

وادی السلام قبرستانی است واقع در شهر نجف اشرف نزدیک حرم امام علی علیه السلام. روایاتی که در فضیلت این قبرستان در منابع حدیثی نقل شده است نشان از جایگاه والای آن دارد. در این قبرستان قبر هود و صالح علیهما السلام از پیامبران الهی ذکر شده در قرآن و همچنین قبور بسیاری از علما و مومنین قرار دارد.

قبرستان وادی الاسلام.jpg

کشور

عراق

شهر

نجف اشرف

  • طول:"41.2'18°44 شرقی
  • عرض:"14.6'00°32 شمالی
وادی السلام در نقشه.PNG
مشاهده در نقشه

خصوصیات قبرستان وادی السلام

وادي السلام از معروفترين و قديمي ترين قبرستان هاي جهان اسلام است. گفته مي شود قبرستان وادي السلام بعد از بقيع و قبرستان ابوطالب مهمترين و والاترين قبرستان مسلمين محسوب مي شود. قدمت اين قبرستان به بيش از هزار سال مي رسد. وادى السلام يكى از مكانهاى مقدس نجف است كه در آن هزاران نفر به خاك سپرده شده اند از جمله قبر تعدادى از پيامبران و بسيارى از سادات، صالحان و بزرگان دين نيز در آن است. اين قبرستان قديمى و تاريخى نجف اشرف در شمال شرقى شهر واقع است و بيست كيلومترمربع مساحت دارد. قدمت آن به بيش از هزار سال مى رسد[۱] و بسيارى از قبرهاى آن داراى بقعه و گنبد است.

اديب الملك اين قبرستان را چنين توصيف مى كند: «باطن آن قبرستان معلوم است كه بهشت جاودان است و مكان ارواح مؤمنان ليكن در ظاهر نيز قبرستانى به آن شكوه و به آن طراوت و روح در ربع مسكون نيست و مقبره مطهر هود و صالح پيغمبر در آنجا است».

فضایل قبرستان وادی السلام

براى اين قبرستان فضايل زيادى نقل شده است از جمله: امام على عليه السلام مى فرمايد: «در اين سرزمين ارواح مؤمنان دسته دسته با يك ديگر صحبت مى كنند و هر مؤمنى در هر جايى از زمين بميرد به او گفته مى شود: «به وادى السلام ملحق شو كه وادى السلام جايگاهى از بهشت است».

و نيز از امام صادق عليه السلام نقل است: «هر مؤمنى كه در شرق يا غرب عالم بميرد، خداوند روحش را به وادى السلام مى برد».[۲] همچنين گفته اند از اين قبرستان خداوند هفتاد هزار نفر را بدون حساب وارد بهشت مى كند».[۳]

مرقد هود و صالح عليه السلام

در وادى السلام، مقبره حضرت هود عليه السلام و حضرت صالح عليه السلام قرار دارد. بر اين دو مقبره ابتدا به كوشش علامه بحرالعلوم بقعه و بنايى از گچ و سنگ ساخته شدو در 1337 ق بناى آن توسط يكى از نيكوكاران ايرانى تجديد و گنبد آن نيز كاشى كارى شد.[۴]

مقام هاى امام مهدى و امام صادق و امام سجاد عليهم السلام

قسمت شمال وادى السلام محلى است كه آن را مقام مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف و امام صادق عليه السلام مى نامند. ساختمانى نسبتاً قديمى با دو تابلو كه مكان نماز آن دو بزرگوار را مشخص مى كند و گنبدى به رنگ آبى برفراز آن استوار است. در داخل ساختمان چاهى قرار دارد كه به «بئر امام مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف» معروف است و اطراف آن را چند قبر فراگرفته است. گويند امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را در اين مكان مشاهده كرده اند.[۵]

بناى اين ساختمان به كوشش علامه بحرالعلوم برپا شده است. اين بنا تا 1310ق باقى بود كه در آن سال يكى از افراد نيكوكار به نام سيد محمدخان آن را به طرزى زيبا تجديد بنا كرد كه اكنون به همان صورت باقى است. او همچنين گنبدى با كاشى هاى آبى رنگ بر روى اين مقام احداث كرد. در داخل بنا سنگى وجود دارد كه زيارت حضرت حجت روى آن حك شده است. تاريخ كتابت اين سنگ 1200 ق است. از امام صادق عليه السلام نقل شده: «هر كس حرم جدم را زيارت كرد دو ركعت نماز بخواند و دوباره دو ركعت نماز ديگر و آنگاه دو ركعت ديگر بخواند، اولين آن بر در محل قبر اميرالمؤمنين عليه السلام و دومين در محل رأس الحسين و سومين در محل منبر حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف». البته موضعى كه حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف در آن نماز مى گزارد، روشن نيست.[۶]

در داخل اين مكان، مقام ديگرى وجود دارد كه به امام صادق عليه السلام منسوب است. از وجه تسميه اين مقام اطلاعى در دست نيست.

داخل آن محرابى به عنوان محل نماز امام سجاد عليه السلام تعبيه شده است. گويند زمانى كه ايشان براى زيارت امام على عليه السلام به نجف آمد در اين مكان نماز گزارد و بيتوته كرد.[۷] در دوران صفويه بنايى در اين مكان ساختند كه تاكنون پابرجاست. در پايان حكومت عثمانى ها، اين بنا تعمير شد و در محراب آن سنگ زيبايى قرار گرفت كه حروف مقطعه روى آن نقش بسته است. البته معناى آن براى كسى روشن نيست.

قبر ایرانیان در وادی السلام

مدفن تعدادي از علما و مشاهير ايراني نيز در وادي السلام قرار دارد. از جمله آنها مي توان به مزار مرقد آيت الله سيد علي قاضي طباطبايي اشاره کرد. اين قبر در قسمت جنوبي​ وادي السلام و در نزديکي مرقد حضرات هود و صالح قرار دارد. ديگر قبر معروف ايراني در وادي السلام، مزار رئيسعلي دلواري از مبارزان ايراني عليه استعمار انگليس است. گفته مي شود پيکر وي پس از به شهادت رسيدن به وصيت خودش به اين قبرستان منتقل شده است. علاوه بر وي، قبر شهيد اول صاحب لمعه در قسمت شمالي وادي السلام قرار دارد.

همچنين در اين قبرستان که به عنوان بزرگترين قبرستان جهان نيز شناخته مي شود، بسياري از پادشاهان و و رئيسان و وزيران و فقيران و قربانيان حوادث طبيعي و جنگها و گشته شدگان بدست رژيم هاي ديکتاتور، در کنار يکديگر دفن شده اند.

پانویس

  1. ↑ سعيد بابایی، سيماى نجف اشرف، 150.
  2. ↑ پيشين، همان جا.
  3. ↑ آل محبوبه، 1/98.
  4. ↑ بابايى، همان، 147-149.
  5. ↑ پيشين، همان جا.
  6. ↑ آل محبوبه، همان، 1/95.
  7. ↑ احمد زمانى، سرزمين خاطره، 56.


منابع

  • اصغر قائدان، عتبات عالیات عراق.
  • قبرستان وادي السلام، روزنامه ايران، شماره 5266، 13/10/91، در دسترس در مگ ایران، بازیابی: 14 اسفند 1392.
  • لغت نامه دهخدا، واژه وادی السلام، در دسترس در واژه یاب.

آرشیو عکس و تصویر


برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=وادی_السلام&oldid=142527»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا