ضربت خوردن حضرت علی علیه السلام در مسجد کوفه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۶ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم|روز= 19 رمضان|سال= سال40 هجری قمری}}  
+
{{تقویم|روز= 19 رمضان|سال= سال41 هجری قمری}}  
عبدالرحمن بن ملجم مرادي از گروه [[خوارج]] و از آن سه نفري بود كه در [[مكه]] معظمه با هم‌ پيمان بسته و هم سوگند شدند كه سه شخصيت مؤثر در جامعه اسلامي، يعني امام علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام، معاويه بن ابي‌سفيان و [[عمرو بن عاص]] را در يك شب واحد ترور كرده و آن‌ها را به قتل رسانند. هر كدام به سوي شهرهاي محل مأموريت خويش رهسپار شدند و عبدالرحمن بن ملجم مرادي به سوي [[كوفه]] رفت و در بيستم [[شعبان]] سال 40 قمري وارد اين شهر بزرگ شد.  
+
در شب نوزدهم [[ماه رمضان|رمضان]] سال ۴۰ هجری قمری، [[ابن ملجم مرادی|ابن ملجم مرادى]] از بازماندگان [[خوارج]]، ضربتى را بر فرق مبارک [[امام علی علیه السلام|امام علی]] علیه السلام وارد ساخت. اثر زخم و زهر شمشیر او، امام را ناتوان ساخته و در [[۲۱ رمضان]] به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رساند.
 +
==شرح واقعه==
 +
[[ابن ملجم مرادی|عبدالرحمن بن ملجم مرادی]] از گروه [[خوارج]] با سه نفر دیگر در [[مکه]] معظمه با هم‌ پیمان بسته و هم سوگند شدند که سه شخصیت مؤثر در جامعه اسلامی، یعنی [[امام علی علیه السلام|امام علی بن ابی‌طالب]] علیه‌السلام، [[معاویه|معاویه بن ابی‌سفیان]] و [[عمرو بن عاص]] را در یک شب واحد ترور کرده و آن‌ها را به قتل رسانند. هر کدام به سوی شهرهای محل مأموریت خویش رهسپار شدند و عبدالرحمن بن ملجم مرادی به سوی [[کوفه]] رفت و در بیستم [[شعبان]] سال ۴۰ قمری وارد این شهر بزرگ شد.  
  
نگاه كنيد: بيستم شعبان سال 40 هجري قمري
+
وی به همراهی [[شبیب خارجی|شبیب بن بجره اشجعی]] که از همفکران وی بود و هر دوی آن‌ها از سوی "قطام بنت علقمه" تحریک و تحریث شده بودند در سحرگاه شب نوزدهم ماه مبارک [[رمضان]] سال ۴۰ قمری در [[مسجد کوفه|مسجد اعظم کوفه]] کمین کرده و منتظر ورود [[امیرالمومنین|امیرمؤمنان]] علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام شدند.<ref> الارشاد (شیخ مفید)، ص ۲۰؛ الجوهره فی نسب الامام علی و آله (البری)، ص ۱۱۲.</ref> همچنین قطام، شخصی به نام "وردان بن مجالد" را که از افراد طایفه‌اش بود به یاری آن دو نفر فرستاد.<ref> وقایع الایام (شیخ عباس قمی)، ص ۴۱؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۲، ص ۱۸۴.</ref>
  
وي به همراهي شبيب بن بجره اشجعي كه از همفكران وي بود و هر دوي آن‌ها از سوي "قطام بنت علقمه" تحريك و تحريث شده بودند در سحرگاه شب نوزدهم ماه مبارك [[رمضان]] سال 40 قمري در مسجد اعظم كوفه كمين كرده و منتظر ورود اميرمؤمنان علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام شدند.<ref> الارشاد ([[شيخ مفيد]])، ص 20؛ الجوهره في نسب الامام علي و آله (البري)، ص 112.</ref> همچنين قطام، شخصي به نام "وردان بن مجالد" را كه از افراد طايفه‌اش بود به ياري آن دو نفر فرستاد.<ref> وقايع الايام ([[شیخ عباس قمی]])، ص 41؛ [[تاريخ ابن خلدون]]، ج ص 184.</ref>
+
[[اشعث بن قیس|أشعث بن قیس کندی]] که از ناراضیان سپاه [[امام علی]] علیه‌السلام و از دو چهرگان و [[منافقان]] واقعی آن دوران بود، آنان را راهنمایی، پشتیبانی و تقویت روحی می‌نمود.<ref> الارشاد، ص ۲۱؛ وقایع الایام، ص ۴۱؛ منتهی الآمال (شیخ عباس قمی)، ج ۱، ص ۱۷۱.</ref>
  
أشعث بن قيس كندي كه از ناراضيان سپاه [[امام علی]] علیه‌السلام و از دو چهرگان و منافقان واقعي آن دوران بود، آنان را راهنمايي، پشتيباني و تقويت روحي مي‌نمود.<ref> الارشاد، ص 21؛ وقايع الايام، ص 41؛ [[منتهي الآمال]] (شيخ عباس قمی)، ج 1، ص 171.</ref>
+
حضرت علی علیه‌السلام در شب نوزدهم ماه رمضان، مهمان دخترش [[ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب|ام‌کلثوم]] سلام الله علیها بود و در آن شب حالت عجیبی داشت و دخترش را به شگفتی درآورد.
  
حضرت علي علیه‌السلام در شب نوزدهم ماه مبارك رمضان، مهمان دخترش ام‌كلثوم سلام الله علیها بود و در آن شب حالت عجيبي داشت و دخترش را به شگفتي درآورد.
+
روایت شده که آن حضرت در آن شب بیدار بود و بسیار از اتاق بیرون می‌رفت و به آسمان نظر می‌کرد و می‌فرمود: به خدا سوگند، دروغ نمی‌گویم و به من دروغ گفته نشده است. این است آن شبی که به من وعده [[شهادت در راه خدا|شهادت]] دادند.<ref> منتهی الآمال، ج ۱، ص ۱۷۲.</ref>
  
روايت شد كه آن حضرت در آن شب بيدار بود و بسيار از اتاق بيرون مي‌رفت و به آسمان نظر مي‌كرد و مي‌فرمود: به خدا سوگند، دروغ نمي‌گويم و به من دروغ گفته نشده است. اين است آن شبي كه به من وعده [[شهادت]] دادند.<ref> منتهي الآمال، ج ص 172.</ref>
+
به هر روی، آن حضرت به هنگام [[نماز صبح]] وارد مسجد کوفه شد و خفته‌گان را برای ادای [[نماز]] بیدار کرد. از جمله، خود [[ابن ملجم مرادی|ابن ملجم مرادی]] را که به رو خوابیده بود، بیدار نمود و خواندن نماز را به وی گوشزد کرد. هنگامی که آن حضرت وارد [[محراب]] مسجد شد و مشغول خواندن نماز گردید و سر از [[سجده]] اول برداشت، نخست شبیث بن بجره با شمشیر بران بر وی هجوم آورد، ولیکن شمشیرش به طاق محراب اصابت کرد و پس از او، عبدالرحمن بن ملجم فریادی برداشت: "لله الحکم یا علی، لا لک و لا لأصحابک"! و شمشیر خویش را بر فرق نازنین حضرت علی علیه‌السلام فرود آورد و سر مبارکش را تا به محل سجده‌گاهش شکافت.<ref> الارشاد، ص ۲۳؛ منتهی الآمال، ج ۱، ص ۱۷۲؛ الجوهره فی نسب الامام علی و آله، ص ۱۱۳؛ وقایع الایام، ص ۴۱.</ref>
  
به هر روي، آن حضرت به هنگام [[نماز صبح]] وارد مسجد اعظم كوفه شد و خفته‌گان را براي اداي [[نماز]] بيدار كرد. از جمله، خود عبدالرحمن بن ملجم مرادي را كه به رو خوابيده بود، بيدار و خواندن نماز را به وي گوشزد كرد. هنگامي كه آن حضرت وارد [[محراب]] مسجد شد و مشغول خواندن نماز گرديد و سر از [[سجده]] اول برداشت، نخست شبيث بن بجره با شمشير بران بر وي هجوم آورد، وليكن شمشيرش به طاق محراب اصابت كرد و پس از او، عبدالرحمن بن ملجم مرادي فريادي برداشت: "لله الحكم يا علي، لالك و لالأصحابك"! و شمشير خويش را بر فرق نازنين حضرت علي علیه‌السلام فرود آورد و سر مباركش را تا به محل سجده‌گاهش شكافت.<ref> الارشاد، ص 23؛ منتهي الآمال، ج 1، ص 172؛ الجوهره في نسب الامام علي و آله، ص 113؛ وقايع الايام، ص 41.</ref>
+
حضرت علی علیه‌السلام در محراب مسجد افتاد و در همان هنگام فرمود: بسم الله و بالله و علی ملّة رسول الله، فزتُ و ربّ الکعبه؛ سوگند به خدای کعبه رستگار شدم.<ref> منتهی الآمال، ج ۱، ص ۱۷۴.</ref>
  
حضرت علي علیه‌السلام در محراب مسجد، افتاد و در همان هنگام فرمود: بسم الله و بالله و علي ملّه رسول الله، فزت و ربّ الكعبه؛ سوگند به خداي كعبه رستگار شدم.<ref> منتهي الآمال، ج 1، ص 174.</ref>
+
نمازگزاران مسجد کوفه، برخی در پی شبیب و ابن ملجم رفته تا آن‌ها را بیابند و برخی در اطراف حضرت علی علیه‌السلام گرد آمده و به سر و صورت خود می‌زدند و برای آن حضرت گریه می‌نمودند. حضرت علی علیه‌السلام، در حالی که خون از سر و صورت شریفش جاری بود، فرمود: هذا ما وعدنا الله و رسوله؛<ref> همان.</ref> این همان وعده‌ای است که خداوند متعال و رسول گرامی‌اش به من داده‌اند.
  
نمازگزاران مسجد كوفه، برخي در پي شبيب و ابن ملجم رفته تا آن‌ها را بيابند و برخي در اطراف حضرت علي علیه‌السلام گرد آمده و به سر و صورت خود مي‌زدند و براي آن حضرت گريه مي‌نمودند. حضرت علي علیه‌السلام، در حالي كه خون از سر و صورت شريفش جاري بود، فرمود: هذا ما وعدنا الله و رسوله؛<ref> همان.</ref> اين همان وعده‌اي است كه خداوند متعال و رسول گرامي‌اش به من داده‌اند.
+
حضرت علی علیه‌السلام که توان ادامه [[نماز جماعت]] را نداشت، به فرزندش [[امام حسن]] علیه‌السلام فرمود که نماز جماعت را ادامه دهد و خود آن حضرت، نمازش را نشسته تمام کرد.
  
حضرت علي علیه‌السلام كه توان ادامه [[نماز جماعت]] را نداشت، به فرزندش [[امام حسن]]‌مجتبي علیه‌السلام فرمود كه نماز جماعت را ادامه دهد و خود آن حضرت، نمازش را نشسته تمام كرد. روايت شد كه در هنگام ضربت زدن عبدالرحمن بن ملجم بر سر مطهر حضرت علي علیه‌السلام، زمين به لرزه درآمد و درياها مواج و آسمان‌ها متزلزل شدند و درهاي مسجد به هم خوردند و خروش از [[فرشتگان]] آسمان‌ها بلند شد و باد سياهي وزيد به طوري كه جهان را تيره و تاريك ساخت و [[جبرئيل]] امين در ميان آسمان و زمين ندا داد و همگان ندايش را شنيدند.
+
روایت شده که در هنگام ضربت زدن عبدالرحمن بن ملجم بر سر مطهر حضرت علی علیه‌السلام، زمین به لرزه درآمد و دریاها مواج و آسمان‌ها متزلزل شدند و درهای [[مسجد]] به هم خوردند و خروش از [[فرشتگان]] آسمان‌ها بلند شد و باد سیاهی وزید به طوری که جهان را تیره و تاریک ساخت و [[جبرئیل]] امین در میان آسمان و زمین ندا داد و همگان ندایش را شنیدند که می گفت: «تهدّمت والله ارکان الهدی، وانطمست أعلام التّقی، وانفصمت العروة الوثقی، قُتل ابن عمّ المصطفی، قُتل الوصی المجتبی، قُتل علی المرتضی، قَتَله أشقی الْأشقیاء؛<ref> همان.</ref> سوگند به خدا که ارکان هدایت درهم شکست و ستاره‌های دانش [[نبوت]] تاریک و نشانه‌های پرهیزکاری برطرف گردید و عروة الوثقی الهی گسیخته شد. زیرا پسرعموی رسول خدا صلی الله علیه و آله شهید شد، سید الاوصیاء و علی مرتضی به شهادت رسید. وی را سیاه‌بخت‌ترین اشقیاء، یعنی ابن ملجم مرادی به شهادت رسانید».  
 
 
وي مي گفت: تهدمت والله اركان الهدي، وانطمست أعلام التّقي، وانفصمت العروه الوثقي، قُتل ابن عمّ المصطفي، قُتل الوصيّ المجتبي، قُتل عليّ المرتضي، قَتَله أشقي الْأشقياء؛<ref> همان.</ref>
 
 
 
سوگند به خدا كه اركان هدايت درهم شكست و ستاره‌هاي دانش [[نبوت]] تاريك و نشانه‌هاي پرهيزكاري برطرف گرديد و [[عروه الوثقي]] الهي گسيخته شد. زيرا پسرعموي رسول خدا صلی الله علیه و آله شهيد شد، [[سيد الاوصيا]] و علي مرتضي به شهادت رسيد. وي را سياه‌بخت‌ترين اشقياء، يعني ابن ملجم مرادي به شهادت رسانيد.
 
 
 
بدين گونه پيشوايي شايسته، امامي عادل، خليفه‌اي حق‌جو، حاكمي دلسوز و يتيم‌نواز، كامل‌ترين انسان برگزيده خدا و جانشين بر حق محمد مصطفي صلی الله علیه و آله بدست شقي‌ترين و تيره‌بخت‌ترين انسان روي زمين يعني ابن ملجم مرادي ملعون از پاي درآمد و به سوي ابديت و لقاءالله و همنشيني با [[پيامبران]] الهي و [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله رهسپار گرديد و امت را از وجود شريف خويش محروم نمود.
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
  
<references/>
+
<references />
  
 
==منابع==
 
==منابع==
  
موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
+
* موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
 
+
* [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=21 وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ۱۹ رمضان].
منابع بیشتر:
 
 
 
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=21 وقایع الایام شیخ عباس قمی، 19 رمضان].
 
  
 
[[رده:وقایع ماه رمضان]]
 
[[رده:وقایع ماه رمضان]]
 
[[رده:سال ۴۰ هجری قمری]]
 
[[رده:سال ۴۰ هجری قمری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۳۲

تقویم هجری قمری

روز واقعه:19 رمضان
سال41 هجری قمری

در شب نوزدهم رمضان سال ۴۰ هجری قمری، ابن ملجم مرادى از بازماندگان خوارج، ضربتى را بر فرق مبارک امام علی علیه السلام وارد ساخت. اثر زخم و زهر شمشیر او، امام را ناتوان ساخته و در ۲۱ رمضان به شهادت رساند.

شرح واقعه

عبدالرحمن بن ملجم مرادی از گروه خوارج با سه نفر دیگر در مکه معظمه با هم‌ پیمان بسته و هم سوگند شدند که سه شخصیت مؤثر در جامعه اسلامی، یعنی امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، معاویه بن ابی‌سفیان و عمرو بن عاص را در یک شب واحد ترور کرده و آن‌ها را به قتل رسانند. هر کدام به سوی شهرهای محل مأموریت خویش رهسپار شدند و عبدالرحمن بن ملجم مرادی به سوی کوفه رفت و در بیستم شعبان سال ۴۰ قمری وارد این شهر بزرگ شد.

وی به همراهی شبیب بن بجره اشجعی که از همفکران وی بود و هر دوی آن‌ها از سوی "قطام بنت علقمه" تحریک و تحریث شده بودند در سحرگاه شب نوزدهم ماه مبارک رمضان سال ۴۰ قمری در مسجد اعظم کوفه کمین کرده و منتظر ورود امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام شدند.[۱] همچنین قطام، شخصی به نام "وردان بن مجالد" را که از افراد طایفه‌اش بود به یاری آن دو نفر فرستاد.[۲]

أشعث بن قیس کندی که از ناراضیان سپاه امام علی علیه‌السلام و از دو چهرگان و منافقان واقعی آن دوران بود، آنان را راهنمایی، پشتیبانی و تقویت روحی می‌نمود.[۳]

حضرت علی علیه‌السلام در شب نوزدهم ماه رمضان، مهمان دخترش ام‌کلثوم سلام الله علیها بود و در آن شب حالت عجیبی داشت و دخترش را به شگفتی درآورد.

روایت شده که آن حضرت در آن شب بیدار بود و بسیار از اتاق بیرون می‌رفت و به آسمان نظر می‌کرد و می‌فرمود: به خدا سوگند، دروغ نمی‌گویم و به من دروغ گفته نشده است. این است آن شبی که به من وعده شهادت دادند.[۴]

به هر روی، آن حضرت به هنگام نماز صبح وارد مسجد کوفه شد و خفته‌گان را برای ادای نماز بیدار کرد. از جمله، خود ابن ملجم مرادی را که به رو خوابیده بود، بیدار نمود و خواندن نماز را به وی گوشزد کرد. هنگامی که آن حضرت وارد محراب مسجد شد و مشغول خواندن نماز گردید و سر از سجده اول برداشت، نخست شبیث بن بجره با شمشیر بران بر وی هجوم آورد، ولیکن شمشیرش به طاق محراب اصابت کرد و پس از او، عبدالرحمن بن ملجم فریادی برداشت: "لله الحکم یا علی، لا لک و لا لأصحابک"! و شمشیر خویش را بر فرق نازنین حضرت علی علیه‌السلام فرود آورد و سر مبارکش را تا به محل سجده‌گاهش شکافت.[۵]

حضرت علی علیه‌السلام در محراب مسجد افتاد و در همان هنگام فرمود: بسم الله و بالله و علی ملّة رسول الله، فزتُ و ربّ الکعبه؛ سوگند به خدای کعبه رستگار شدم.[۶]

نمازگزاران مسجد کوفه، برخی در پی شبیب و ابن ملجم رفته تا آن‌ها را بیابند و برخی در اطراف حضرت علی علیه‌السلام گرد آمده و به سر و صورت خود می‌زدند و برای آن حضرت گریه می‌نمودند. حضرت علی علیه‌السلام، در حالی که خون از سر و صورت شریفش جاری بود، فرمود: هذا ما وعدنا الله و رسوله؛[۷] این همان وعده‌ای است که خداوند متعال و رسول گرامی‌اش به من داده‌اند.

حضرت علی علیه‌السلام که توان ادامه نماز جماعت را نداشت، به فرزندش امام حسن علیه‌السلام فرمود که نماز جماعت را ادامه دهد و خود آن حضرت، نمازش را نشسته تمام کرد.

روایت شده که در هنگام ضربت زدن عبدالرحمن بن ملجم بر سر مطهر حضرت علی علیه‌السلام، زمین به لرزه درآمد و دریاها مواج و آسمان‌ها متزلزل شدند و درهای مسجد به هم خوردند و خروش از فرشتگان آسمان‌ها بلند شد و باد سیاهی وزید به طوری که جهان را تیره و تاریک ساخت و جبرئیل امین در میان آسمان و زمین ندا داد و همگان ندایش را شنیدند که می گفت: «تهدّمت والله ارکان الهدی، وانطمست أعلام التّقی، وانفصمت العروة الوثقی، قُتل ابن عمّ المصطفی، قُتل الوصی المجتبی، قُتل علی المرتضی، قَتَله أشقی الْأشقیاء؛[۸] سوگند به خدا که ارکان هدایت درهم شکست و ستاره‌های دانش نبوت تاریک و نشانه‌های پرهیزکاری برطرف گردید و عروة الوثقی الهی گسیخته شد. زیرا پسرعموی رسول خدا صلی الله علیه و آله شهید شد، سید الاوصیاء و علی مرتضی به شهادت رسید. وی را سیاه‌بخت‌ترین اشقیاء، یعنی ابن ملجم مرادی به شهادت رسانید».

پانویس

  1. الارشاد (شیخ مفید)، ص ۲۰؛ الجوهره فی نسب الامام علی و آله (البری)، ص ۱۱۲.
  2. وقایع الایام (شیخ عباس قمی)، ص ۴۱؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۲، ص ۱۸۴.
  3. الارشاد، ص ۲۱؛ وقایع الایام، ص ۴۱؛ منتهی الآمال (شیخ عباس قمی)، ج ۱، ص ۱۷۱.
  4. منتهی الآمال، ج ۱، ص ۱۷۲.
  5. الارشاد، ص ۲۳؛ منتهی الآمال، ج ۱، ص ۱۷۲؛ الجوهره فی نسب الامام علی و آله، ص ۱۱۳؛ وقایع الایام، ص ۴۱.
  6. منتهی الآمال، ج ۱، ص ۱۷۴.
  7. همان.
  8. همان.

منابع