سوره واقعه

سوره واقعه پنجاه و ششمین سوره قران است و دارای 96 آیه است.

نزول

ابن عباس و قتاده گويند: سوره واقعه مکی است، مگر يك آيه از آن كه در مدينه نازل شده و آن آيه (وَ تَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ). آیه 82

و بعضى گفته‌اند: مكّى است مگر قول او «ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ» آیه 13 و قول او: (أَفَبِهذَا الْحَدِيثِ أَنْتُمْ مُدْهِنُونَ) آیه 81 كه در مسافرت و هجرت آن حضرت به مدينه نازل شده است.

این سوره در ترتیب مصحف پنجاه و ششمین سوره و در ترتیب نزول چهل و ششمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره طه و پس از آن سوره شعرا نازل شده است.

تعداد آيات

نود و نه آيه حجازى و شامى است و نود و هفت آيه بصرى و نود و شش آيه كوفى است. اختلاف آن در چهارده آيه است، پس اصحاب الميمنه و اصحاب المشئمه و اصحاب الشمال سه آيه غير كوفى است و اصحاب اليمين يك آيه غير كوفى و مدنی اخير است.

فضيلت سوره

ابى بن كعب گويد: رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: كسى كه سوره واقعه را بخواند از غافلين نوشته نشود.

و از مسروق روايت شده كه گويد: كسى كه مي خواهد خبر پيشينيان و خبر اهل بهشت و خبر اهل آتش و خبر دنيا و خبر آخرت را بداند پس سوره واقعه را بخواند.

و از ابن مسعود روايت شده كه من از پیامبر صلّى اللَّه عليه و آله شنيدم كه مي فرمود هر كس سوره واقعه را هر شب بخواند هرگز نياز و تنگدستى و فقر باو نرسد.

و عياشى به اسنادش از زيد شحام از حضرت امام محمد باقر عليه السلام روايت كرده كه فرمود: كسى كه سوره «واقعه» را پيش از خوابيدن بخواند خدا را ملاقات كند در حالى كه صورت او مانند ماه شب چهارده خواهد بود.

و از ابى بصير از امام صادق عليه السلام روايت كرده كه گفت: كسى كه در هر شب جمعه سوره واقعه را بخواند خدا او را دوست دارد و محبّت او را در دل تمام مردم قرار دهد و هرگز در دنيا بدى و فقر و آفتى از آفات دنيا نبيند، و از رفقاء امیر المؤمنین عليه السلام خواهد بود.

محتوای سوره

اين سوره، قيامت كبرى را كه در آن مردم دوباره زنده می‌شوند و به حسابشان رسيدگى شده جزا داده می‌شوند شرح می‌دهد، نخست مقدارى از حوادث هول انگيز آن را ذكر می‌كند، حوادث نزديك‌تر به زندگى دنيايى انسان، و نزديك‌تر به زمينى كه در آن زندگى میكرده، می‌فرمايد: اوضاع و احوال زمين دگرگون می‌شود و زمين بالا و پايين و زير و رو می‌گردد، زلزله بسيار سهمگين زمين كوه‌ها را متلاشى، و چون غبار میسازد، آن گاه مردم را به طور فهرست‌وار به سه دسته سابقين و اصحاب يمين و اصحاب شمال، تقسيم نموده، سرانجام كار هر يك را بيان می‌كند. آن گاه عليه اصحاب شمال كه منكر ربوبيت خداى تعالى و مساله معاد و تكذيب كننده قرآنند كه بشر را به توحيد و ايمان به معاد دعوت مى‌كند استدلال نموده، در آخر گفتار را با يادآورى حالت احتضار و فرا رسيدن مرگ و سه دسته شدن مردم خاتمه می‌دهد

منابع

• فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‌24، ص126.
• محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج‌19، ص: 196، قم 1374.
• ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه

پیوست

متن و ترجمه سوره