سوره انشقاق: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز |
جز |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | نام هشتاد و | + | نام هشتاد و چهارمین سوره قرآن كریم. |
| − | + | این سوره به اتفاق، مكى<ref> البرهان فى علوم القرآن، ج 1، ص 281؛ مجمع البیان، ج 10، ص 695؛ التحریر والتنویر، ج 30، ص 217.</ref> و در ترتیب نزول، هشتاد و سومین سوره قرآن است<ref> التحریر والتنویر، ج 30، ص 217؛ تاریخ قرآن، رامیار، ص 589.</ref> كه پس از [[سوره انفطار]] و قبل از [[سوره روم]] نازل شده<ref> بصائر ذوى التمییز، ج 1، ص 99؛ التمهید، ج 1، ص 137 ـ 140؛ التحریر والتنویر، ج 30، ص 217.</ref> و به این ترتیب، از آخرین سوره‌هاى فرود آمده در [[مكه]] است. نظم سوره و پیوستگى آیات آن دلیل بر نزول یكپارچه آن است.<ref> التفسیر الحدیث، ج 5، ص 423.</ref> | |
| − | سوره انشقاق داراى 25 | + | سوره انشقاق داراى 25 آیه، 108 كلمه<ref> المعجم الاحصائى، ج 1، ص 304.</ref> و 430 حرف<ref> روض الجنان، ج 20، ص 194؛ تاریخ قرآن، رامیار، ص 589.</ref> است.<ref> غرائب القرآن، ج 6، ص 468؛ المیزان، ج 20، ص 240؛ المعجم الاحصائى، ج 1، ص 309.</ref> برخى با ادغام آیات 7 ـ 8 آن را 24 آیه<ref> الاتقان، ج 1، ص 150؛ تاریخ قرآن، رامیار، ص 589؛ تاریخ قرآن، حجتى، ص 148.</ref> و بعضى افزون بر آن با یكى دانستن آیات 10 و 11 آن را 23 آیه<ref> الصافى، ج 5، ص 304؛ روض الجنان، ج 20، ص 194.</ref> دانسته‌اند. |
| − | نام مشهور [[سوره انشقاق]]<ref> | + | نام مشهور [[سوره انشقاق]]<ref> التحریر والتنویر، ج 30، ص 617؛ الموسوعة القرآنیه، ج 11، ص 153.</ref> است و بعضى آن را «انشقت» خوانده‌اند كه از آیه نخست آن گرفته شده است. آیه 21 انشقاق/84 یكى از موارد ده‌گانه [[سجده]] مستحب نزد دانشمندان [[شیعه]]<ref> همان، ص 205؛ تفسیر جامع آیات الاحكام، ج 3، ص 125.</ref> و از موارد چهارده‌گانه سجده واجب نزد بیشتر علماى اهل سنت است.<ref> احكام القرآن، ج 4، ص 1911.</ref> |
'''محتواى سوره:''' | '''محتواى سوره:''' | ||
| − | # | + | # آیات 1 ـ 5 با بیان حوادث هولناك پایان این جهان، به برپایى روز قیامت اشاره دارد. |
| − | # در | + | # در آیه 6 مى‌فرماید: براى انسان سیرى است به سوى پروردگارش و او در این مسیر تا آنجا پیش مى‌رود كه پروردگارش را ملاقات كند. |
| − | # در | + | # در آیات 7 ـ 12 ملاك پاداش در روز رستاخیز را نامه عمل مى‌داند كه بر اساس آن به حساب انسان‌ها رسیدگى مى‌شود. |
| − | # در | + | # در آیات 13 ـ 15 خوشحالى از كفر و گناه و نیز گمان به عدم [[معاد]] و بازگشت پس از [[مرگ]] را دو علت براى عذاب بدكاران مى‌شمارد و احاطه همه جانبه ربّ العزّه به تمامى رفتارها و پندارهاى انسان را یادآور مى‌شود. |
| − | # در | + | # در آیات 16 ـ 19 با 4 سوگند به مراحل سیر انسان در دنیا و [[آخرت]] و انتقالش از حالى به حال دیگر اشاره مى‌كند. |
| − | # | + | # آیات پایانى سوره، ابراز شگفتى از ایمان نیاوردن كافران و آگاهى پروردگار از آنچه ایشان در دل پنهان كرده‌اند و بیان فرجام بدكاران و نیكوكاران را دربردارد.<ref> اهداف كل سوره، ج 4، ص 96؛ المیزان، ج 20، ص 241.</ref> |
| − | در | + | در فضیلت تلاوت این سوره، از [[امام صادق]] علیه‌السلام نقل شده است: كسى كه همواره در نمازهاى واجب و مستحب سوره‌هاى انفطار و انشقاق را بخواند، خداوند بین او و حاجتش فاصله نمى‌افكند و مانعى میان او و خدا نخواهد بود و پیوسته خداوند به او مى‌نگرد تا از حساب مردم فارغ شود.<ref> ثواب‌الاعمال، ص 260؛ مجمع‌البیان، ج 10، ص 679.</ref> |
| − | در | + | در حدیثى دیگر از [[پیامبر اسلام]] صلى الله علیه و آله آمده است: هر كس همواره این سوره را بخواند، خداوند او را از دریافت نامه عمل از پشت سر در امان مى‌دارد.<ref> مجمع البیان، ج 10، ص 695؛ بصائر ذوى التمییز، ج 1، ص 509.</ref> |
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| سطر ۲۹: | سطر ۲۹: | ||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
| − | محمدحسن | + | محمدحسن درایتى، دائرة المعارف قرآن کریم، جلد 4، صفحه 520-522. |
[[رده: سوره های قرآن]] | [[رده: سوره های قرآن]] | ||
نسخهٔ ۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۰۸:۴۳
نام هشتاد و چهارمین سوره قرآن كریم.
این سوره به اتفاق، مكى[۱] و در ترتیب نزول، هشتاد و سومین سوره قرآن است[۲] كه پس از سوره انفطار و قبل از سوره روم نازل شده[۳] و به این ترتیب، از آخرین سوره‌هاى فرود آمده در مكه است. نظم سوره و پیوستگى آیات آن دلیل بر نزول یكپارچه آن است.[۴]
سوره انشقاق داراى 25 آیه، 108 كلمه[۵] و 430 حرف[۶] است.[۷] برخى با ادغام آیات 7 ـ 8 آن را 24 آیه[۸] و بعضى افزون بر آن با یكى دانستن آیات 10 و 11 آن را 23 آیه[۹] دانسته‌اند.
نام مشهور سوره انشقاق[۱۰] است و بعضى آن را «انشقت» خوانده‌اند كه از آیه نخست آن گرفته شده است. آیه 21 انشقاق/84 یكى از موارد ده‌گانه سجده مستحب نزد دانشمندان شیعه[۱۱] و از موارد چهارده‌گانه سجده واجب نزد بیشتر علماى اهل سنت است.[۱۲]
محتواى سوره:
- آیات 1 ـ 5 با بیان حوادث هولناك پایان این جهان، به برپایى روز قیامت اشاره دارد.
- در آیه 6 مى‌فرماید: براى انسان سیرى است به سوى پروردگارش و او در این مسیر تا آنجا پیش مى‌رود كه پروردگارش را ملاقات كند.
- در آیات 7 ـ 12 ملاك پاداش در روز رستاخیز را نامه عمل مى‌داند كه بر اساس آن به حساب انسان‌ها رسیدگى مى‌شود.
- در آیات 13 ـ 15 خوشحالى از كفر و گناه و نیز گمان به عدم معاد و بازگشت پس از مرگ را دو علت براى عذاب بدكاران مى‌شمارد و احاطه همه جانبه ربّ العزّه به تمامى رفتارها و پندارهاى انسان را یادآور مى‌شود.
- در آیات 16 ـ 19 با 4 سوگند به مراحل سیر انسان در دنیا و آخرت و انتقالش از حالى به حال دیگر اشاره مى‌كند.
- آیات پایانى سوره، ابراز شگفتى از ایمان نیاوردن كافران و آگاهى پروردگار از آنچه ایشان در دل پنهان كرده‌اند و بیان فرجام بدكاران و نیكوكاران را دربردارد.[۱۳]
در فضیلت تلاوت این سوره، از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است: كسى كه همواره در نمازهاى واجب و مستحب سوره‌هاى انفطار و انشقاق را بخواند، خداوند بین او و حاجتش فاصله نمى‌افكند و مانعى میان او و خدا نخواهد بود و پیوسته خداوند به او مى‌نگرد تا از حساب مردم فارغ شود.[۱۴]
در حدیثى دیگر از پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله آمده است: هر كس همواره این سوره را بخواند، خداوند او را از دریافت نامه عمل از پشت سر در امان مى‌دارد.[۱۵]
پانویس
- ↑ البرهان فى علوم القرآن، ج 1، ص 281؛ مجمع البیان، ج 10، ص 695؛ التحریر والتنویر، ج 30، ص 217.
- ↑ التحریر والتنویر، ج 30، ص 217؛ تاریخ قرآن، رامیار، ص 589.
- ↑ بصائر ذوى التمییز، ج 1، ص 99؛ التمهید، ج 1، ص 137 ـ 140؛ التحریر والتنویر، ج 30، ص 217.
- ↑ التفسیر الحدیث، ج 5، ص 423.
- ↑ المعجم الاحصائى، ج 1، ص 304.
- ↑ روض الجنان، ج 20، ص 194؛ تاریخ قرآن، رامیار، ص 589.
- ↑ غرائب القرآن، ج 6، ص 468؛ المیزان، ج 20، ص 240؛ المعجم الاحصائى، ج 1، ص 309.
- ↑ الاتقان، ج 1، ص 150؛ تاریخ قرآن، رامیار، ص 589؛ تاریخ قرآن، حجتى، ص 148.
- ↑ الصافى، ج 5، ص 304؛ روض الجنان، ج 20، ص 194.
- ↑ التحریر والتنویر، ج 30، ص 617؛ الموسوعة القرآنیه، ج 11، ص 153.
- ↑ همان، ص 205؛ تفسیر جامع آیات الاحكام، ج 3، ص 125.
- ↑ احكام القرآن، ج 4، ص 1911.
- ↑ اهداف كل سوره، ج 4، ص 96؛ المیزان، ج 20، ص 241.
- ↑ ثواب‌الاعمال، ص 260؛ مجمع‌البیان، ج 10، ص 679.
- ↑ مجمع البیان، ج 10، ص 695؛ بصائر ذوى التمییز، ج 1، ص 509.
منابع
محمدحسن درایتى، دائرة المعارف قرآن کریم، جلد 4، صفحه 520-522.
